جلوگيري از انحصار با عرضه محصولات در بورس
دبير شوراي عالي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي کشور گفت: با عرضه محصولاتي نظير وکيوم باتوم (ماده پايه توليد قير) در بورس، انحصار از بين مي‌رود و بر اساس شرايط برابر، رقابت انجام مي‌شود.اکبر ترکان در گفت‌وگو با ايرنا درباره تخلف برخي از پالايشگاه‌ها در تحويل وکيوم باتوم به کارخانه‌هاي قيرسازي و تضمين تحويل خوراک به طرح‌هاي پالايشي جديد که قرار است در مناطق آزاد کشور ساخته شود، افزود: فروشندگان بايد محصول خود را در بورس عرضه کرده و خريداران نيز از بورس نياز خود را تامين کنند. از طريق عرضه محصولات در بورس، فروشندگان و توليدکنندگان نمي‌توانند محصولات خود را به صورت انحصاري به يک خريدار خاص عرضه کرده و از فروش به ساير خريداران خودداري کنند.

رتبه‌بندي 3 هلدينگ نفتي ايران
اطلاعات دريافتي از عملکرد مالي بزرگ‌ترين شرکت‌هاي پتروشيميايي دنيا نشان مي‌دهد، هلدينگ پتروشيمي‌خليج فارس در خاورميانه پس از سابيک عربستان و در رتبه ۳۴ قرار گرفته است، پس از آن هلدينگ "پارسان" و "تاپيکو" حضور دارند.بر اساس رده‌بندي سال 2016 موسسه مستقل مطالعات شيميايي(ICIS)،‌ هلدينگ پتروشيمي‌خليج فارس در رده 34 قرار گرفته است. اين موسسه هر سال بر اساس شاخص‌هاي هفت‌گانه شامل فروش، سود عملياتي، سود خالص،‌ دارايي‌ها،‌ هزينه‌هاي تحقيق و توسعه،‌ سرمايه‌گذاري‌ها و نيروي انساني،‌ عملکرد شرکت‌‌هاي شيميايي و پتروشيميايي در سال گذشته را بررسي و آنها را رتبه‌‌بندي مي‌کند.

بررسي نحوه پرداخت طلب گندمکاران
عضو کميسيون کشاورزي مجلس معتقد است، استفاده به موقع دولت از ابزارهاي مالي بازار سرمايه براي پرداخت بدهي اش که به تازگي در زمينه خريد تضميني گندم در بورس کالا تجربه شد، به نفع دولت و کشاورزان بوده و بايد به صورت اصولي از اين ابزارها استفاده کرد.علي ابراهيمي‌به انتشار اوراق سلف موازي گندم که به تازگي از سوي شرکت بازرگاني دولتي به منظور پرداخت مطالبات گندم کاران در بورس کالا منتشر شده است، اشاره کرد و گفت: به دليل اينکه دولت منابع لازم براي پرداخت بدهي خود به گندمکاران را ندارد، از ابزارهاي نوين بازار سرمايه براي تامين مالي استفاده کرده است تا زودتر بتواند بخشي از بدهي خود به کشاورزان را پرداخت کند که اين روش درست و موثري است.
يک کارگزار بازار سرمايه مطرح کرد:
يک کارگزار بازار سرمايه گفت: کاهش بودجه عمراني دولت، اقدام مستقيم پالايشگاه‌هاي دچار کمبود نقدينگي براي شناسايي مشتري در کنار فساد حاکم بر سهميه‌هاي شهرداري‌ها در بازار آزاد سبب شده است معاملات قير ايران با تاريکي مواجه باشد.
هاشم باروتي قائم مقام مديرعامل يک کارگزاري گفت: فلسفه راه‌اندازي بورس انرژي در دولت قبل ايجاد بازاري به عنوان مرجع قيمت گذاري نفت خام در منطقه خاور ميانه بود.
وي افزود: معتقدم اگر متوليان وزارت نفت و شرکت‌هاي نفتي تابعه آن بتوانند تجارت خود را با ساختار نوين مالي هماهنگ کنند و شفافيت قيمت گذاري‌ها طوري صورت گيرد که شرکت‌هاي بين المللي بتوانند به بازار ورود کنند حتي امکان قيمت گذاري محصولات نفتي ساير کشور‌ها نيز در بورس انرژي فراهم خواهد شد و به اين ترتيب امکان ثبات در بازارهاي بين المللي نفتي به عنوان‌هاب منطقه اي ايجاد مي‌شود.
باروتي با بيان اينکه ايران به لحاظ دسترسي به ذخاير نفتي و گازي در رتبه‌هاي برتر جهان ايستاده است، گفت: در حوزه معاملات قير در حالي از طريق عرضه در بورس کالا و کشف قيمت‌ها بر روي تابلوي معاملات صادراتي اين بازار امکان پيش بيني قيمت‌هاي رايج در منطقه فراهم شد که به دليل سنتي بودن معاملات بازار نفت، عرضه نخستين محموله نفت کوره در اين بازار بيشتر به يک ژست سياسي شباهت داشت و از طريق انجام يک معامله صوري رقم خورد، در واقع خريدار و فروشنده تنها يک کارگزار بود.
به نقل از فارس، وي افزود: در آن زمان حتي با وجود اقبال دولتمردان وجود قوانين دست و پا گير و از طرفي درج قيمت‌هاي بالا سبب شد تا رغبت چنداني براي حضور در بورس وجود نداشته باشد و همچنان بازار خارج از بورس براي تامين کنندگان مواد انگيزه بالاتري ايجاد کند.
به گفته باروتي امپراطوري نفتي ايجاد شده در چند قرن اخير اجازه نداده تا هژموني نفت از وضعيت سنتي فعلي خارج و در چارچوب‌هاي مدرني همچون بورس انرژي وارد شود.
اين کارگزار بازار سرمايه به فرآيند معاملات برق در بورس انرژي نيز اشاره کرد و افزود: در حالي ارزش معاملات برق در اين بازار به حدود 18 هزار ميليارد تومان رسيده که قرار بود ابتدا 30 درصد از برق توليدي کشور و سپس 60 درصد از اين انرژي به تدريج تا رسيدن به ظرفيت 100 درصدي در بورس انرژي عرضه و قيمت گذاري شود اما چون وزارت نيرو امکان تامين مالي شرکت‌هاي توزيع برق را ندارد به ناچار طي دوره‌هاي زماني مختلف اقدام به شارژ رقم اندکي به شرکت‌هاي توزيع برق مي‌کند و مکانيزم فعلي وزارت نيرو مانع از رقابت شده است.وي از ضعف کارشناسي در فرايند عرضه برخي محصولات نفتي نيز انتقاد کرد و افزود: وقتي بنزين سوپر جت در اين بازار عرضه مي‌شود ضعف کار شناسي در اين زمنيه باعث مي‌شود تا با وجود خريدار حجم کالاي دريافتي به دلايلي همچون هواي گرم و به تبع آن پرتي حجم محموله دريافتي 10 الي 15 درصد پايين تر از آنچه که در تابلوي معاملات درج شده باشد.به اين ترتيب قيمت براي خريدار محصول حتي با وجود مبني قرار گرفتن قيمت‌هاي جهاني اما به دليل پرتي ، بالاتر از آن چيزي خواهد بود که در تابلو معامله شده است.
باروتي معاملات قير در ايران را معاملاتي سياسي ناميد و گفت: وضعيت معاملات قير يادآور معاملات رانت آور سيمان در بازار آزاد است. شرايطي که‌امروز بر بازار قير ايران حاکم شده ناشي از رفتار متناقض توليد کنندگان قير با چارچوب‌هاي بورس کالا است . در عين حال حجم عرضه قير در بورس کالا قابل قبول نيست و اين در حالي است که به دليل جذابيت خريد‌هاي اعتباري و حواله اي با قيمت‌هاي پايين تر از بورس کالا انگيزه براي معاملات قير خارج از اين بازار بالاتر است.وي افزود: کاهش بودجه عمراني دولت و از طرفي اقدام مستقيم پالايشگاه‌هاي دچار کمبود نقدينگي براي شناسايي مشتري در کنار فساد حاکم بر سهميه‌هاي شهرداري‌ها در بازار آزاد باعث شده تا بازار معاملات قير ايران با روزهاي تيره و تاريکي مواجه باشد.
اين مسائل نيازمند ورود دولت با چشم‌هاي باز به بازار آزاد و اعتقاد داشتن به وجود بورس کالا و بورس انرژي به عنوان تنها گزينه شفافيت توليد و مصرف کالاهاي برخودار از انحصار است.
باروتي عنوان کرد: نمي‌توان صرفاً با تکيه بر قبوض برق يک واحد توليدي از طريق سامانه بهين ياب مجوز برخورداري از سهميه دريافت مواد اوليه از طريق بورس کالا را صادر کرد. در سامانه بهين ياب متاسفانه نظارت دقيقي در فرايند ورود و خروج وجود ندارد و بايد پرسيد چرا با وجود صدور اين همه مجوز اما همچنان در توليد شرايط نابسامان و رکود وجود دارد.
اين کارشناس بازار سرمايه به بازار معاملات محصولات پليمري نيز اشاره کرد و افزود: به لحاظ حجم توليد نه تنها کاهشي در واحد‌هاي پتروشيمي‌بالا دستي وجود ندارد بلکه کاهش نرخ جهاني نفت باعث شده تا حاشيه سود بالاتري نصيب واحد‌ها شود، اما دخالت دولت در نظام عرضه و تقاضا باعث ايجاد رانت در برخي بخش شده که افزايش قيمت محصولات پليمري ايران نسبت به قيمت‌هاي جهاني را در پي داشته است.به باور وي با وجود عدم تغيير نه چندان زياد نرخ دلار و در عين حال حجم مشخص واردات محصولات اما افزايش قيمت 100 درصدي را در بازار مواد پليمري در پي داشته که هيچ توجيه بنيادي ندارد.
باروتي گفت: دولت در حالي از تامين مالي واحد‌هاي توليدي سخن گفته که بايد براي تسهيل دسترسي به مواد اوليه‌امکان واردات را افزايش دهد. اين در حالي است که همچنان سياست مجمتع‌هاي بالادستي پتروشيمي‌مبتني بر صادرات بيشتر است و توجهي به توليد داخل ندارند.
از سوي ديگر دامپينگ محصولات فولادي از سوي مجتمع فولاد مبارکه در حالي که نياز داخلي وجود دارد باعث اعتراض واحد‌هاي توليدي همچون لوله و پروفيل شده است.
باورتي در خاتمه با بيان اينکه پيوستن به سازمان تجارت جهاني به معناي قبول آزاد سازي قيمت‌ها در اقتصاد خواهد بود، گفت: خام فروشي نفت براي اقتصاد ايران مزيتي ندارد اما اگر در فرايند ارزش افزوده نفت بتوان محصولات پليمري را توليد و در بورس عرضه کرد به دليل برخورداري از مزيت‌هاي منحصر به فرد مي‌توان در منطقه رقابت کرد. اين در حالي است که با گذشت حدود يک قرن از فروش نفت اما همچنان کشور توسعه نيافته است.
افزايش نامحسوس آيفکس
روز گذشته در اولين روز معاملاتي بازار بورس تهران شاخص کل رشد ۴۵۶ واحدي را تجربه کرد، با وجود اين موضوع حجم و ارزش معاملات نسبت به آخرين روز کاري هفته گذشته رشد چنداني را نشان نمي‌دهد.
به گزارش تجارت، شاخص بازده نقدي و قيمتي بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته از ابتداي باز شدن معاملات با شيبي نزولي، شاهد روند افزايشي بود به ‌طوري که در پايان با ۴۵۶ واحد رشد نسبت به آخرين روز کاري هفته گذشته به رقم ۷۶ هزار و ۹۰۷ واحدي رسيد.همچنين شاخص کل هم‌وزن با ۱۴۹ واحد رشد عدد ۱۴ هزار و ۷۷۴ واحدي را تجربه کرد. شاخص آزاد شناور پس از ۷۱۱ واحد افزايش در تراز ۸۵ هزار و ۶۱۵ واحدي ايستاد. علاوه بر اين شاخص بازار اول با ۳۰۱ واحد رشد رقم ۵۳ هزار و ۶۹۶ واحدي را تجربه کرد و شاخص بازار دوم با رشد ۱۱۰۴ واحدي به عدد ۱۶۸ هزار و ۸۹۸ واحدي رسيد.نماد معاملاتي صنايع پتروشيمي‌خليج فارس روز گذشته با ۶۳ واحد تاثير مثبت در شاخص کل بيشترين نقش مثبت را در نوسانات صعودي بازار سرمايه ايفا کرد. پس از اين نماد ايران‌خودرو، سايپا و شرکت ملي صنايع مس ايران بيشترين نقش مثبت را در شاخص کل داشتند.
در طرف مقابل نماد معاملاتي پتروشيمي‌پرديس با ۳۷ واحد تاثير منفي در شاخص کل از رشد بيشتر آن جلوگيري کرد. همچنين پتروشيمي‌مبين و سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي از ديگر نمادهايي بودند که نقش منفي در دماسنج بازار سرمايه برجاي گذاشتند.
ارزش معاملات روز گذشته به رقم ۱۷۶ ميليارد و ۹۳۴ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان بالغ شد اين رقم ناشي از دست به دست شدن ۶۵۴ ميليون و ۲۲۸ هزار سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۵۶ هزار و ۴۳۳ نوبت دادوستد بود.
روز گذشته همچنين شاخص کل فرابورس (آي‌فکس) با رشد 7 واحدي عدد 823 واحد را به نمايش گذاشت.
بر اساس اين گزارش روز گذشته معاملات سهام در نماد معاملاتي 3 شرکت هلدينگ پتروشيمي‌خليج فارس با 62 واحد، ايران‌خودرو با 49 واحد و گروه سايپا با 47 واحد افزايش بالاترين تاثير مثبت را در برآورد شاخص کل بورس به نام خود ثبت کردند.
در مقابل معاملات سهام در نماد معاملاتي 3 شرکت پتروشيمي‌پرديس با 37 واحد، پتروشيمي‌مبين با 4 واحد و سرمايه گذاري صندوق بازنشستگي با يک واحد کاهش بيشترين تاثير منفي را بر محاسبه اين نماگر به دوش کشيدند.
طي معاملات روز گذشته، نماد معاملاتي شرکت‌هاي پتروشيمي‌پرديس، سيمان ايلام، بين‌المللي محصولات پارس، گروه پتروشيمي‌سرمايه‌گذاري ايرانيان، سيمان فارس و خوزستان، ماشين‌سازي نيرومحرکه، گسترش صنايع پيام، کشت و صنعت شهد ناب خراسان، بيمه سامان، توسعه حمل و نقل ريلي پارسيان، گواهي سپرده عام بانک گردشگري از سوي ناظر بازار سهام بازگشايي و در مقابل نماد معاملاتي حق تقدم خريد سهام ملي صنايع مس ايران متوقف شد.
روز گذشته بازار سهام در نخستين روز از معاملات پاييز 95 شاهد حضور پررنگ خريداران با ليدر شدن خودرويي‌ها و صنايع وابسته به آنها از جمله قطعه‌سازي‌ها بود هرچند که تاثير قيمت‌هاي جهاني در بازار فلزات اساسي و معدني، اين گروه را نيز در بازار روز گذشته براي خريد آن جذاب کرد.
انتظار براي گزارش‌هاي عملکردي 6 ماهه چشمگير در گروه‌هاي خودرويي به ويژه در ايران خودرو سايپا از محل توليد و فروش باعث شده تا روز گذشته گروه‌هاي خودرويي با وجود عرضه نامحسوس حقوقي‌هاي خود شاهد تکاپوي معامله‌گران اغلب حقيقي و شکل‌گيري صف‌هاي خريد به نسبت پايدار در اين سهم باشد.
در عين حال، نوسان کوتاه مدت در بازار آتي فلزات اساسي جهان، گروه معدني‌ها و فلزات اساسي را روز گذشته در کانون توجه خريداران قرار داد.
پديدار شدن فضاي شاداب نه چندان استوار در معاملات امروز بازار سهام باعث شد، تا حقوقي‌ها چندان راغب به معاملات بلوکي و کد به کد با هدف تقويت نماگرها نباشند، هرچند که در جريان بازار خرده فروشي سهام معاملات درون‌گروهي ناچيز حقوقي‌ها و بازارگرداني سهام در مادهاي شاخص‌ساز بازار ادامه داشت.
همچنين روز گذشته بازار سهام بازاري شاداب و متعادل بود که با پيشراني خودرويي‌ها و قطعه‌سازان براي جمع‌آوري سهام شرکت‌هاي برخوردار از عملکرد 6 ماهه قابل قبول به تکاپو افتاد.
در شهريور ماه محقق شد
حدود 2.7 ميليون تن انواع کالا به ارزش بيش از 35 هزار ميليارد ريال شهريور ماه‌امسال در بازار فيزيکي بورس کالاي ايران داد و ستد شد که نسبت به ماه قبل (مرداد) به لحاظ ارزش هشت درصد رشد را تجربه کرد.
از شرکت بورس کالاي ايران، در اين مدت تالار محصولات صنعتي و معدني شاهد معامله حدود يک ميليون تن انواع کالا به ارزش بيش از 14 هزار ميليارد ريال در دو بخش داخلي و صادراتي بود که به لحاظ ارزش نسبت به مدت مشابه ماه قبل با رشد 14 درصدي مواجه شده است.
طي شهريور ماه در تالار محصولات صنعتي و معدني بيش از 700 هزار تن انواع محصولات فولادي، 330 هزار تن سنگ آهن، 22 هزار و 20 تن انواع مس، 11 هزار و 980 تن انواع آلومينيوم،500 تن کک متالورژي، 2500 تن سيمان، 480 تن سولفور موليبدن،60 تن شمش روي و 12 تن کنسانتره فلزات گرانبها مورد معامله قرار گرفت.
به لحاظ ارزش، اکثر گروه‌هاي کالايي مذکور با افزايش ارزش معاملات مواجه شدند که از جمله آنها مي‌توان به رشد 22 درصدي ارزش معاملات گروه فولاد، 5.7 درصدي گروه روي و 51درصدي گروه آلومينيوم اشاره کرد.
در اين ماه همچنين 69 کيلوگرم شمش طلا در بورس معامله شد.
رشد معاملات همه کالاها در تالار پتروشيمي
در اين مدت همچنين بيش از 1.3 ميليون تن انواع کالا در تالار فرآورده‌هاي نفت و پتروشيمي‌در دو بخش داخلي و صادراتي مورد معامله قرار گرفت و ارزش معاملات انواع فرآورده‌هاي نفت و پتروشيمي‌در اين تالار از مرز 17 هزار ميليارد ريال عبور کرد که در مقايسه با مرداد ماه به ترتيب از نظر حجم و ارزش رشد 23 و 29 درصدي را تجربه کرد.
در اين تالار همه گروه‌هاي کالايي با افزايش حجم و ارزش معاملات روبرو شدند.
بر اساس اين گزارش، طي شهريور ماه حدود 494 هزار تن انواع قير، 275 هزار تن انواع مواد پليمري، 324 هزار تن وکيوم باتوم، 91 هزار تن انواع مواد شيميايي و 82 هزار تن لوب کات توسط مشتريان خريداري شده است.
از ديگر فرآورده‌هاي نفتي و پتروشيمي‌که در اين مدت معامله شد، مي‌توان به داد و ستد حدود 4400 تن سلاپس واکس، 24 هزار و 970 تن گوگرد، 150 تن گاز آرگون و 6 هزار و 662 تن عايق رطوبتي اشاره کرد.
معامله 241 هزار تن جو دامي‌قيمت تضميني
تالار محصولات کشاورزي بورس کالاي ايران نيز طي شهريور ماه گذشته شاهد معامله 241 هزار تن جو دامي‌کشاورزان استان‌هاي مختلف کشور در قالب طرح قيمت تضميني به ارزش بيش از يکهزار و 670 ميليارد ريال بود.
در اين تالار همچنين 4940 تن مرغ منجمد، 10 هزار تن گندم، 1600 تن کنجاله، 14 هزار و 500 تن شکر سفيد، چهار کيلوگرم زعفران رشته، 400 تن روغن خام و 12 هزار و 740 تن ذرت داد و ستد شد.
انتشار 2650 ميليارد تومان اوراق سلف گندم
طي شهريور ماه بورس کالاي ايران براي نخستين بار شاهد انتشار 2650 ميليارد تومان اوراق سلف موازي استاندارد روي يک کالاي کشاورزي يعني گندم بود؛ با انتشار اين اوراق، بزرگترين تامين مالي بخش کشاورزي ايران در بازار سرمايه از طريق بورس کالاي ايران و ظرف دو روز با موفقيت کامل انجام شد.
اوراق سلف موازي گندم با نام و معاف از ماليات بوده و با سررسيد 6 ماهه و با نرخ بازده 10 درصدي معادل سود 20 درصد سالانه منتشر شد و نرخ بازخريد بازارگردان نيز روز شمار معادل 19 درصد در سررسيد سالانه تعيين شده بود که با استقبال سرمايه گذاران به فروش رسيد.
انعقاد بيش از 130 هزار قرارداد آتي سکه طلا در بازار مشتقه
بازار مشتقه بورس کالاي ايران طي شهريور ماه شاهد انعقاد 130 هزار و 374 قرارداد آتي سکه طلا به ارزش بيش از 15 هزار و 226 ميليارد ريال بود. در اين ماه حدود 93 هزار قرارداد سکه تحويل ارديبهشت ماه 96 به فروش رفت که بيشترين حجم معاملات را به خود اختصاص داد.همچنين 17 هزار قرارداد سکه تحويل تيرماه 96، 13 هزار قرارداد سکه تحويل اسفند 95 نيز از سوي مشتريان مورد معامله قرار گرفت.قراردادهاي آتي سکه تحويل دي، آبان و شهريور نيز به ترتيب با 1020، 2071 و 3267 قرارداد در رده‌هاي بعدي معاملات قرار گرفتند.
سهامداران همچنان در حالت انتظار قراردارند
پشت صحنه هفته صفر درصدي بورس
هفته گذشته بورس تهران در حالي در نهايت بدون تغيير شاخص کل به پايان رسيد که اين بازار با عبور از ماه نفس‌گير شهريور، سومين فصل سال را آغاز مي‌کند.گرچه برخي نگراني‌هاي سهامداران رفع شده است، اما همچنان مسائل متعددي به چشم مي‌خورند که سهامداران را در حالت انتظار قرار مي‌دهند. در بررسي عوامل اثرگذار در کوتاه‌مدت بازار سهام، نقش دو مورد قابل توجه است. نخستين موضوع، بحث ورود نقدينگي جديد به بورس تهران است. اما نکته دوم قابل بررسي، احتمال تغييرات قيمتي در بازارهاي جهاني و به ويژه بازار نفت است. هر دو مورد مي‌توانند حداقل در کوتاه‌مدت نوساناتي را در بازار سهام ايجاد کنند.
رفت و برگشت شاخص سهام نشانه چيست؟
هفته گذشته که تنها چهار روز معاملاتي داشت در شرايطي آغاز شد که روز شنبه آخرين مهلت تسويه اعتبارات کارگزاران محسوب مي‌شد. پيش از اين در گزارش‌هاي متعددي موضوع اثرگذاري سال مالي کارگزاري‌ها و ترجيح سنتي آنها براي تسويه اعتبارات بررسي شده بود. بر اساس اين بررسي‌ها مشاهده مي‌شود که بورس تهران عموما در ششمين ماه از سال با کاهش حجم و رکودي نسبي در معاملات مواجه بوده است. بنابراين، نماگر بازار سهام شنبه هفته گذشته را با افت 350 واحدي پشت سر‌گذاشت. پس از آن انتظار مي‌رفت که معامله‌گران با مرتفع شدن فشار عرضه اعتباري‌ها با انگيزه بيشتري معاملات خود را انجام دهند.به گزارش دنياي اقتصاد، در ادامه‌اما معاملات بورس تهران همچنان کم‌رمق ادامه يافت و تغيير محسوسي را به ويژه در نحوه فعاليت سهامداران خُرد تجربه نکرد (ميانگين ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته حدود 110 ميليارد تومان بود). اين مساله در شرايطي اتفاق افتاد که بازيگران بزرگ بازار سهام خريد‌هاي قابل توجهي انجام دادند و در مجموع هفته بيش از 8 ميليارد تومان خريد خالص سهامداران حقوقي بود. اين موضوع با حمايت از قيمت سهام باعث شد تا شاخص کل بورس تهران، در ادامه هفته افت روز شنبه را جبران کرده و به نقطه آغازي خود برگردد.
دو سکانس از حضور حقوقي‌ها
همانطور که اشاره شد، مشارکت قابل توجه سهامداران حقوقي در نقش خريدار مهم‌ترين عامل رشد نسبي شاخص بورس در روزهاي پاياني هفته شد. اين حضور پررنگ را مي‌توان در دو سناريو توضيح داد. نخستين مساله آن است که سهامداران حقوقي به علت قدرت و ابزار تحليل دقيق‌تر، عموما يک گام از سهامداران خُرد بازار جلوتر بوده و مي‌توانند مسير آينده قيمت‌ها را بهتر پيش‌بيني کنند. بنابراين ممکن است اين دست از سهامداران آينده بازار را مثبت ارزيابي کرده و با حضور خود در نقش خريدار سيگنالي به ساير بازيگران بورس درباره آينده اين بازار داده‌اند. گرچه بسياري از متغيرهاي کلان اقتصادي چندان از احتمال رونق چشمگير بورس حمايت نمي‌کنند، اما بسياري از فعالان معتقدند در بخش مهمي‌از سهام قيمت‌ها تا حدودي ارزنده شده و براي خريد جذابيت پيدا کرده‌اند. بنابراين کف‌هاي حمايتي شکل گرفته که احتمال ريزش سنگين قيمت‌ها را کاهش مي‌دهد. سهامداران حقوقي نيز با شناسايي اين روند اقدام به خريد کرده و نسبت به کسب سود در آينده‌اميدوارند.اما در سناريوي دوم مي‌توان به تلاش اين گروه از سهامداران براي حمايت از سهام با انتظار ورود نقدينگي جديد اشاره کرد. به عبارت دقيق تر، اين سهامداران ممکن است جذب بخشي از پول موجود در کشور به بازار سهام را انتظار بکشند. به اين ترتيب، با تزريق بخشي از نقدينگي که در اختيار دارند و سبزپوش نگه داشتن شاخص کل به استقبال اين تغيير روند مي‌روند. در توجيه اين ادعا دو کانال پول رساني محتمل وجود دارد. کانال نخست مربوط مي‌شود به ازسرگيري بخش مهمي‌از اعتباراتي که کارگزاران به مشتريان خُرد خود مي‌دهند. در واقع، با اتمام نيمه نخست سال بار ديگر بسياري از سهامداران مي‌توانند با استفاده از معاملات اعتباري رونقي نسبي در بازار ايجاد کنند. دومين کانال اما مي‌تواند از طريق صندوق‌هاي درآمد ثابت ايجاد شود. ابلاغيه اخير به اين صندوق‌ها مبني بر لزوم رعايت سقف 60 درصدي سهم سپرده‌هاي بانکي از کل پرتفوي آنها مي‌تواند مسير جديد پول رساني به بورس باشد. گرچه اجراي اين موضوع با توجه به سهم متوسط 80 درصدي سپرده‌ها در پرتفوي اين صندوق‌ها در‌هاله‌اي از ابهام است، اما حتي اجراي ناقص اين ابلاغيه نيز مي‌تواند بخشي از نقدينگي آنها را روانه بازار سهام کند. موضوعي که با افزايش تقاضا در بورس تهران مي‌تواند متورم شدن قيمت‌ها را در پي داشته باشد.
سوخت نفتي براي بورس؟
عامل ديگري که همواره بر بازار سهام اثرگذار بوده، نوسانات قيمت جهاني نفت است. از سويي وابستگي کل اقتصاد کشور به درآمدهاي نفتي و از طرف ديگر، نقش پررنگ گروه‌هاي کالايي در بازار سهام (با توجه به همبستگي نزديک قيمت جهاني ساير کالاها با نفت) باعث مي‌شوند روند قيمت طلاي سياه مورد توجه فعالان بورس تهران باشد. در اين خصوص، هفته جاري نشستي نفتي در الجزيره برگزار مي‌شود که قرار است در حاشيه آن صادرکنندگان بزرگ نفت براي تنظيم قيمت‌هاي جهاني با يکديگر مذاکره کنند. گرچه نگراني‌هايي براي به نتيجه رسيدن اين مذاکرات وجود دارد، اما اظهارنظرهاي اخير مقامات رسمي‌اين کشورها اميدواري‌هايي را براي قيمت نفت ايجاد کرده است. به طوري که نفت خام آمريکا توانست بار ديگر به نيمه بالايي کانال 40 دلاري صعود کند.
رويترز در گزارشي نوشت: عربستان پيشنهاد داده در صورتي که ايران توليدات خود را متوقف (فريز) کند، حاضر است براي تنظيم قيمت‌ها توليدات خود را کاهش دهد. پيش از اين نيز، بسياري از مقامات نفتي کشورهايي نظير الجزيره و نيجريه نسبت به نتيجه‌بخش بودن مذاکرات پيش رو ابراز اطمينان کرده‌اند. در صورتي که توافقي مناسب در اين نشست کسب شود مي‌توان به افزايش قيمت نفت و در ادامه با توجه به روند تاريخي بازارهاي جهاني به رشد قيمت ساير کالاها نيز اميدوار بود. بر اين اساس و با در نظر گرفتن سهم حدودا 50 درصدي شرکت‌هاي کالايي، اين تغيير مسير در بازارهاي جهاني مي‌تواند موجب تحرک قيمت‌ها در بورس تهران نيز حداقل در کوتاه‌مدت شود.
پرواز «خکمک» روي بال حقيقي‌ها
سهام شرکت کمک فنر ايندامين از ابتداي شهريور رشد 40 درصدي را به ثبت رسانده است. نگاهي به سهامداران درصدي اين شرکت مي‌تواند دليل چنين رشدي را در مدت يک ماه براي اين نماد مشخص سازد. در حالي‌‌که در آخرين روز معاملاتي مرداد تنها شرکت سايپا با سهم 89/ 64 درصدي از شرکت در جمع سهامداران درصدي حضور داشت، تا پايان معاملات هفته گذشته پنج شخص حقيقي به جمع سهامداران درصدي اين شرکت اضافه شده‌اند. در اين ميان سهم سايپا از «خکمک» تا سطح 64/ 63 درصدي کاهش يافته است. به اين ترتيب در شهريور بيش از 4 ميليون و 200 هزار سهم کمک فنر ايندامين از سوي سهامدار عمده در بازار عرضه شده است. سايپا روز چهارشنبه 4 ميليون از سهام خود در اين شرکت را به بازار عرضه کرد. روز چهارشنبه علاوه بر دو حقوقي ديگر 2 ميليون و 160 هزار سهم از اين شرکت را به بازار عرضه کرده‌اند (56 درصد از حجم معاملات فروش در اختيار حقوقي‌ها بوده است). در سمت خريد 154 کد حقيقي و يک کد حقوقي مشاهده مي‌شود. 99 درصد از سهام اين شرکت توسط کدهاي حقيقي جمع‌آوري شده است و حقوقي تنها 160 هزار سهم از اين شرکت را خريداري کرده است. سهامداران درصدي حقيقي اين سهم در آخرين روز معاملاتي شهريور 7 ميليون و 320 هزار سهم از اين شرکت را خريداري کرده‌اند. ‌چنين خريدهايي خاطره رشدهاي پرشتاب زيرمجموعه‌هاي سايپا در پايان سال گذشته و همچنين ابتداي سال جاري را زنده مي‌کند.در آن دوره تجديد ارزيابي دارايي‌هاي سايپا موجي از هيجان را در قيمت سهام ايجاد کرد و رشدهاي قابل توجهي در نمادهايي مانند «خزاميا» و «خاذين» به ثبت رسيد. با اين حال پس از پايان دوران هيجاني قيمت سهام اين شرکت‌ها در شيب تند نزولي قرار گرفت و قيمت‌هاي متورم‌شده تا حدود زيادي تخليه شد. در اين خصوص مي‌توان به رشد قيمتي «خاذين» تا سطح 230 تومان پس از افزايش سرمايه بيش از900 درصدي از محل تجديد ارزيابي اشاره کرد. در پايان هفته گذشته هر سهم سايپا آذين به قيمت 98 تومان معامله شد.