محمد نیشابوری
m.neyshabory@gmail.com
سال 2017 براي ترکيه مانند 2016 با ترورآغازشد.دقايقي ازآغازسال نو ميلادي نگذشته بود که تروريستها با لباس پاپانوئل وارد يک کلوپ شبانه دراستانبول شدند ومردم را به رگباربستند.دراين حمله خونين تروريستي دست کم 39 نفرکشته و69 نفرزخمي‌شدند.اين درحالي است که اولين حمله تروريستي ترکيه درسال گذشته ميلادي 12 ژانويه سال 2016 ميلادي درميدان سلطان احمد استانبول عليه گردشگران خارجي رخ داد که داعش مسئوليت آن را برعهده گرفت.دراين حمله 13 گردشگرآلماني جان خود را ازدست داده و14 نفرزخمي‌شدند.دو روزبعد ازاين اتفاق،درمنطقه چناردياربکر خانه‌هاي سازماني پليس و مرکزمديريت پليس اين شهربا خودروي حامل بمب مورد حمله قرارگرفت.دراين حمله که گفته شد پ.ک.ک انجام داده است، 6 نفرازجمله يک کودک جان خود را ازدست دادند.ترکيه درسال گذشته ميلادي شاهد 27 مورد حمله تروريستي درشهرهاي بزرگ خود بود که درجريان آنها 337 نفرکشته و يک هزارو418 نفر زخمي‌شدند.آنچه که درسال گذشته رخ حاکي ازآن است که سال 2017 نيز ترکيه و اردوغان روي آرامش را نخواهند ديد.شايد يکي ازاساسي‌ترين پرسش‌هاي مردم ترکيه و مهاجران و توريست‌ها اين باشد که چرا کشوري که به آرامش و بهشت توريست‌هاي آسيايي واروپايي و حتي آمريکايي شهره بود اينچين درتلاطم تروروتروريسم گرفتارآمده است.درپاسخ به اين پرسش بايد دو دودليل را ذکر کرد.نخست آنکه ترکيه در داخل گرفتار يک نوع آنارشيسم حکومتي شده است.هرج و مرج در ساختار حاکميت ترک‌ها به وضوح ديده مي‌شود.ريشه اين آنارشيسم حکومتي هم جزسران حزب عدالت و توسعه کسي ديگري نيست.حزب اردوغان درآغازروي کارآمدن و پس يک دوره طولاني جدال بين ارتش و احزاب توانست يک نوع اجماع ملي براي رشدو توسعه ترکيه را بوجود آورد.رشد صنعت توريسم به همراه صنايع تبديلي در ترکيه شرايط مناسب اقتصادي را براي اين کشور به ارمغان آورد.درسايه اين رشد اردوغان به فکر توسعه تسلط خود برحاکميت ترکيه افتاد.تغيير نظام سياسي درکشورازيک سو و توجه به نقش آفريني بيشتردرعرصه بين الملل ازسوي ديگرموجب شد ترکيه جايگاه اصليخود را درعرصه سياست داخلي و خارجي دستخوش نقد وبررسي‌هاي فراوان قرار دهد.اشتباه محاسباتي آنکارا در رويدادهاي داخلي و خارجي کم کم شرايط را براي انحراف ازمسيراصلي رقم زد.دخالت نابجاي ترکيه در موضوع فلسطين با ادعاي حمايت ازمردم غزه وجنبش آزادي خواهي مردم فلسطين موجب شد که درابتدا رودرروي رژيم صهيونيستي –دوست ديرينه ارتش ترکيه- قراربگيرد.بدون شک هزينه‌هاي آن براي اردوغان وسياست خارجي ترکيه سنگين وغيرقابل اجتناب بود.اين رويارويي نه تنها منافعي رابراي حزب اعتدال وتوسعه به همراه نداشت بلکه شکاف درعرصه کادرارشد حزبي را بيشترکرد.با عيان شدن اختلافات اردوغان با عبدالله گل وسپس داوداوغلو عرصه سياست داخلي ترکيه دستخوش تغييرات بزرگي شد.اردوغان اندکاندک چهره يک ديکتاتورحزبي را به خود گرفت.با آغاز رويدادهاي سوريه و غلطيدن ترکيه به سوي مخالفان اسد وجه دوم ترکيه در عرصه سياست بين الملل که همواره بعنوان يکي از ارکان جبهه مقاومت شناخته مي‌شد به تاريکي گراييد.اردوغان به نام مردم سالاري اما با هدف افزايش ضريب نفوذ خود در منطقه و ايجاد دولتهاي خودساخته و همراه براي نيل به اهداف پنهان ذهني هزينه اي بين المللي را براي کشورش دوچندان کرد.اشفتگي سياسي در عرصه داخلي و بين المللي نظام نظام تصميم گيري ترکيه را درگيريک آنارشيسم غيرهدفمند ساختارشکن کرد.گرچه واژه آنارشيسم خود گوياي ساختارشکني است اما آنارشيست‌ها درحاليکه قواعد وساختارها را مي‌شکننداما درپي رسيدن به يک نوع نظم و ساختارجديدي هستند که بي نظمي‌وعدم تسلط ساختارهاي نظام حاکم درآن رويکرد وپارادايم اصلي است.ليکن ترکيه گرفتار نوعي از آشفتگي شده است که ناخودآگاه هيچ يک ازارکان تصميم سازآن هوشمندانه عمل نمي‌کند و ساختار موجود در عرصه کلان مديريتي ترکيه به دليل شکست‌هاي پي درپي درعرصه داخلي وخارجي بدون توجه به ساير ارکان تصميم ساز به رويکردهاي پناه مي‌برد که ناخودآگاه يا آگاهانه عرصه‌امنيتي و اجرايي را متلاطم و گاه با تضاد ماهوي روبرو مي‌کند.بنابراين کوچ تروريستها چه پ پ ک و چه داعش به ترکيه هم اعلام نوعي نارضايتي از رويکردهاي سياسي ترکيه درقبال سياست‌هاي داخلي وخارجي است وهم نوعي اعلام هنجارشکني وآنارشيسم گرايي در بهشت توريست‌ها.اردوغان اگر بخواهد دوباره روي آرامش را در ترکيه ببيند بايد ابتدا با تعامل کامل در عرصه جهاني و بدون زياده خواهي به حل موضوع سوريه کمک کند و در عين حال در عرصه داخلي از تفکر سطانيسم هم دست بردارد.ترکيه سال‌هاست که با امثال سلطان سليمان‌ها خداحافظي کرده است.
m.neyshabory@gmail.com
سال 2017 براي ترکيه مانند 2016 با ترورآغازشد.دقايقي ازآغازسال نو ميلادي نگذشته بود که تروريستها با لباس پاپانوئل وارد يک کلوپ شبانه دراستانبول شدند ومردم را به رگباربستند.دراين حمله خونين تروريستي دست کم 39 نفرکشته و69 نفرزخمي‌شدند.اين درحالي است که اولين حمله تروريستي ترکيه درسال گذشته ميلادي 12 ژانويه سال 2016 ميلادي درميدان سلطان احمد استانبول عليه گردشگران خارجي رخ داد که داعش مسئوليت آن را برعهده گرفت.دراين حمله 13 گردشگرآلماني جان خود را ازدست داده و14 نفرزخمي‌شدند.دو روزبعد ازاين اتفاق،درمنطقه چناردياربکر خانه‌هاي سازماني پليس و مرکزمديريت پليس اين شهربا خودروي حامل بمب مورد حمله قرارگرفت.دراين حمله که گفته شد پ.ک.ک انجام داده است، 6 نفرازجمله يک کودک جان خود را ازدست دادند.ترکيه درسال گذشته ميلادي شاهد 27 مورد حمله تروريستي درشهرهاي بزرگ خود بود که درجريان آنها 337 نفرکشته و يک هزارو418 نفر زخمي‌شدند.آنچه که درسال گذشته رخ حاکي ازآن است که سال 2017 نيز ترکيه و اردوغان روي آرامش را نخواهند ديد.شايد يکي ازاساسي‌ترين پرسش‌هاي مردم ترکيه و مهاجران و توريست‌ها اين باشد که چرا کشوري که به آرامش و بهشت توريست‌هاي آسيايي واروپايي و حتي آمريکايي شهره بود اينچين درتلاطم تروروتروريسم گرفتارآمده است.درپاسخ به اين پرسش بايد دو دودليل را ذکر کرد.نخست آنکه ترکيه در داخل گرفتار يک نوع آنارشيسم حکومتي شده است.هرج و مرج در ساختار حاکميت ترک‌ها به وضوح ديده مي‌شود.ريشه اين آنارشيسم حکومتي هم جزسران حزب عدالت و توسعه کسي ديگري نيست.حزب اردوغان درآغازروي کارآمدن و پس يک دوره طولاني جدال بين ارتش و احزاب توانست يک نوع اجماع ملي براي رشدو توسعه ترکيه را بوجود آورد.رشد صنعت توريسم به همراه صنايع تبديلي در ترکيه شرايط مناسب اقتصادي را براي اين کشور به ارمغان آورد.درسايه اين رشد اردوغان به فکر توسعه تسلط خود برحاکميت ترکيه افتاد.تغيير نظام سياسي درکشورازيک سو و توجه به نقش آفريني بيشتردرعرصه بين الملل ازسوي ديگرموجب شد ترکيه جايگاه اصليخود را درعرصه سياست داخلي و خارجي دستخوش نقد وبررسي‌هاي فراوان قرار دهد.اشتباه محاسباتي آنکارا در رويدادهاي داخلي و خارجي کم کم شرايط را براي انحراف ازمسيراصلي رقم زد.دخالت نابجاي ترکيه در موضوع فلسطين با ادعاي حمايت ازمردم غزه وجنبش آزادي خواهي مردم فلسطين موجب شد که درابتدا رودرروي رژيم صهيونيستي –دوست ديرينه ارتش ترکيه- قراربگيرد.بدون شک هزينه‌هاي آن براي اردوغان وسياست خارجي ترکيه سنگين وغيرقابل اجتناب بود.اين رويارويي نه تنها منافعي رابراي حزب اعتدال وتوسعه به همراه نداشت بلکه شکاف درعرصه کادرارشد حزبي را بيشترکرد.با عيان شدن اختلافات اردوغان با عبدالله گل وسپس داوداوغلو عرصه سياست داخلي ترکيه دستخوش تغييرات بزرگي شد.اردوغان اندکاندک چهره يک ديکتاتورحزبي را به خود گرفت.با آغاز رويدادهاي سوريه و غلطيدن ترکيه به سوي مخالفان اسد وجه دوم ترکيه در عرصه سياست بين الملل که همواره بعنوان يکي از ارکان جبهه مقاومت شناخته مي‌شد به تاريکي گراييد.اردوغان به نام مردم سالاري اما با هدف افزايش ضريب نفوذ خود در منطقه و ايجاد دولتهاي خودساخته و همراه براي نيل به اهداف پنهان ذهني هزينه اي بين المللي را براي کشورش دوچندان کرد.اشفتگي سياسي در عرصه داخلي و بين المللي نظام نظام تصميم گيري ترکيه را درگيريک آنارشيسم غيرهدفمند ساختارشکن کرد.گرچه واژه آنارشيسم خود گوياي ساختارشکني است اما آنارشيست‌ها درحاليکه قواعد وساختارها را مي‌شکننداما درپي رسيدن به يک نوع نظم و ساختارجديدي هستند که بي نظمي‌وعدم تسلط ساختارهاي نظام حاکم درآن رويکرد وپارادايم اصلي است.ليکن ترکيه گرفتار نوعي از آشفتگي شده است که ناخودآگاه هيچ يک ازارکان تصميم سازآن هوشمندانه عمل نمي‌کند و ساختار موجود در عرصه کلان مديريتي ترکيه به دليل شکست‌هاي پي درپي درعرصه داخلي وخارجي بدون توجه به ساير ارکان تصميم ساز به رويکردهاي پناه مي‌برد که ناخودآگاه يا آگاهانه عرصه‌امنيتي و اجرايي را متلاطم و گاه با تضاد ماهوي روبرو مي‌کند.بنابراين کوچ تروريستها چه پ پ ک و چه داعش به ترکيه هم اعلام نوعي نارضايتي از رويکردهاي سياسي ترکيه درقبال سياست‌هاي داخلي وخارجي است وهم نوعي اعلام هنجارشکني وآنارشيسم گرايي در بهشت توريست‌ها.اردوغان اگر بخواهد دوباره روي آرامش را در ترکيه ببيند بايد ابتدا با تعامل کامل در عرصه جهاني و بدون زياده خواهي به حل موضوع سوريه کمک کند و در عين حال در عرصه داخلي از تفکر سطانيسم هم دست بردارد.ترکيه سال‌هاست که با امثال سلطان سليمان‌ها خداحافظي کرده است.
توني باربر
فايننشال تايمز
زماني که کنگره حزب دموکرات مسيحي آنگلا مرکل را براي شرکت در انتخابات و دوره چهارم صدراعظمي‌کانديدا کرد مرکل اعلام کرد که حزب با آزموني سخت تر از زمان يکي شدن دو آلمان در 1990 روبروست. چالش‌هاي مشابهي در روبروي حزب جمهوريخواهان فرانسه و VVD هلند در انتخابات سال 2017 دارند. اين چالش خطر شکست احزاب راست ميانه از رقباي کهنه خود نيست ، براساس نظرسنجي‌ها احزاب دموکرات مسيحي ، جمهوريخواهان و VVD از رقباي سوسياليست يا سوسيال دموکرات پيشي گرفته‌اند. و مرکل اگر پيروز شود بايد دولت ائتلافي از شش حزب را تشکيل دهد.اما در آلمان و فرانسه همانند بريتانيا و اسپانيا جناح چپ در بحران کاهش محبوبيت و رسوايي تقسيم شده است. درواقع کار اصلي حزب دموکرات مسيحي، جمهوريخواهان و VVD جلوگيري از پيشروي راست‌هاي افراطي است.پيش از راي برگزيت و انتخاب دونالد ترامپ، راست ميانه قادر به فشار راست‌هاي افراطي بودند و مدعي بودند که راهکارهاي ساده و خطرناک راست‌هاي افراطي باعث مشکلات اقتصادي و اجتماعي خواهد شد. اما در سال 2017 اين رويکرد ناکافي است. هشدارهاي اخير از سوي سياستمداران و سرويس‌هاي امنيتي درباره دخالت روسيه در انتخابات‌ها با هدف از بين بردن دموکراسي غرب و حتي تاثيرگذاري بر نتايج انتخاباتي بيشتر شده است و به آن بي توجهي نشان داده‌اند. راست افراطي هيچ چشم اندازو شانس از پيروزي در فرانسه، آلمان و هلند ندارد. با اين حال سوار برموج حمايت مردمي‌است. کلمات سطحي و تحريک کننده بر روي راي دهندگان طبقه متوسط تاثير گذار خواهد بود و برخي راست‌هاي افراطي باشعارهاي ضد دولتي خود را در بخش‌هايي از آرا نشان مي‌دهند. دراين ميان بيشتر احزاب راست ميانه قصد دارند تا اين چالش را با اتخاذ سياست‌هاي منعکس کننده تم‌هاي راست افراطي حل کنند. درباره مهاجرت، اسلام، هويت ملي و رويکرد تازه به اتحاديه اروپا، راست ميانه ديگر ميانه رو نيست و بيشتر راستگرا شده است. حزب دموکرات مسيحي آلمان اين تمايلات را نشان داد و راي به قوانين سختگيرانه تابعيت دوگانه شهروندي داد. آنگلا مرکل نيز از اخراج مهاجراني که آواره جنگي نبودند خبر داد و حتي خواستار منع پوشش کامل صورت شد. اين قوانين حزب دموکرات مسيحي را به سمت راست افراطي نمي‌برد و فعالان اين حزب خواستار سياست‌هاي محکمترمحافظه کارانه هستند. حزب پوپوليست آلترناتيو از سياست درهاي باز مرکل در سال 2016 سود برد و طرفداران حزب دموکرات مسيحي ديگر از مرکل راضي نيستند. جمهوريخواهان فرانسه با انتخاب فرانسوا فيون به عنوان نامزد خود در انتخابات رياست جمهوري قدمي‌عميق تر دراين مسير برداشتند. او خواستار روابط حسنه با ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه است اما در زمينه مسلمانان و سياست خارجي و امنيت ملي رويکرد فيون درست شبيه مارين لوپن رهبر حزب راست افرطي جبهه ملي است و رويکرد اين دو در زمينه سياست‌هاي اقتصادي و اتحاديه اروپا متفاوت است. تحت قدرت لوپن فرانسه منطقه يورو و اتحاديه اروپا را ترک خواهد کرد و تحت قدرت فيون ، فرانسه در اتحاديه باقي خواهند ماند و بر قدرت ملي تاکيد خواهد شد. در هلند حزب راست ميانه VVD با تهديد حزب راست افراطي و مخالف مهاجرت و اتحاديه اروپا به رهبري گرت وايلدر روبروست. اين نه تنها فشار انتخاباتي براي راست ميانه در سراسر اروپاست بلکه حاکي از سخت شدن رويکرد اجتماعي است. براساس نظرسنجي‌ها ارزش‌هاي ليبرال در بريتانيا، دانمارک، فنلاند، فرانسه، هلند و لهستان از بين رفته‌اند. درحاليکه احساسات ضدمهاجر روبه رشد است.اين احساسات باعث تقويت احزاب راست افراطي شود . دراين ميان اين پرسش مطرح است که احزاب راست ميانه چه هزينه اي را براي خنثي سازي احزاب راست افراطي خواهد پرداخت .
ترجمه: فاطمه مهتدي
فايننشال تايمز
زماني که کنگره حزب دموکرات مسيحي آنگلا مرکل را براي شرکت در انتخابات و دوره چهارم صدراعظمي‌کانديدا کرد مرکل اعلام کرد که حزب با آزموني سخت تر از زمان يکي شدن دو آلمان در 1990 روبروست. چالش‌هاي مشابهي در روبروي حزب جمهوريخواهان فرانسه و VVD هلند در انتخابات سال 2017 دارند. اين چالش خطر شکست احزاب راست ميانه از رقباي کهنه خود نيست ، براساس نظرسنجي‌ها احزاب دموکرات مسيحي ، جمهوريخواهان و VVD از رقباي سوسياليست يا سوسيال دموکرات پيشي گرفته‌اند. و مرکل اگر پيروز شود بايد دولت ائتلافي از شش حزب را تشکيل دهد.اما در آلمان و فرانسه همانند بريتانيا و اسپانيا جناح چپ در بحران کاهش محبوبيت و رسوايي تقسيم شده است. درواقع کار اصلي حزب دموکرات مسيحي، جمهوريخواهان و VVD جلوگيري از پيشروي راست‌هاي افراطي است.پيش از راي برگزيت و انتخاب دونالد ترامپ، راست ميانه قادر به فشار راست‌هاي افراطي بودند و مدعي بودند که راهکارهاي ساده و خطرناک راست‌هاي افراطي باعث مشکلات اقتصادي و اجتماعي خواهد شد. اما در سال 2017 اين رويکرد ناکافي است. هشدارهاي اخير از سوي سياستمداران و سرويس‌هاي امنيتي درباره دخالت روسيه در انتخابات‌ها با هدف از بين بردن دموکراسي غرب و حتي تاثيرگذاري بر نتايج انتخاباتي بيشتر شده است و به آن بي توجهي نشان داده‌اند. راست افراطي هيچ چشم اندازو شانس از پيروزي در فرانسه، آلمان و هلند ندارد. با اين حال سوار برموج حمايت مردمي‌است. کلمات سطحي و تحريک کننده بر روي راي دهندگان طبقه متوسط تاثير گذار خواهد بود و برخي راست‌هاي افراطي باشعارهاي ضد دولتي خود را در بخش‌هايي از آرا نشان مي‌دهند. دراين ميان بيشتر احزاب راست ميانه قصد دارند تا اين چالش را با اتخاذ سياست‌هاي منعکس کننده تم‌هاي راست افراطي حل کنند. درباره مهاجرت، اسلام، هويت ملي و رويکرد تازه به اتحاديه اروپا، راست ميانه ديگر ميانه رو نيست و بيشتر راستگرا شده است. حزب دموکرات مسيحي آلمان اين تمايلات را نشان داد و راي به قوانين سختگيرانه تابعيت دوگانه شهروندي داد. آنگلا مرکل نيز از اخراج مهاجراني که آواره جنگي نبودند خبر داد و حتي خواستار منع پوشش کامل صورت شد. اين قوانين حزب دموکرات مسيحي را به سمت راست افراطي نمي‌برد و فعالان اين حزب خواستار سياست‌هاي محکمترمحافظه کارانه هستند. حزب پوپوليست آلترناتيو از سياست درهاي باز مرکل در سال 2016 سود برد و طرفداران حزب دموکرات مسيحي ديگر از مرکل راضي نيستند. جمهوريخواهان فرانسه با انتخاب فرانسوا فيون به عنوان نامزد خود در انتخابات رياست جمهوري قدمي‌عميق تر دراين مسير برداشتند. او خواستار روابط حسنه با ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه است اما در زمينه مسلمانان و سياست خارجي و امنيت ملي رويکرد فيون درست شبيه مارين لوپن رهبر حزب راست افرطي جبهه ملي است و رويکرد اين دو در زمينه سياست‌هاي اقتصادي و اتحاديه اروپا متفاوت است. تحت قدرت لوپن فرانسه منطقه يورو و اتحاديه اروپا را ترک خواهد کرد و تحت قدرت فيون ، فرانسه در اتحاديه باقي خواهند ماند و بر قدرت ملي تاکيد خواهد شد. در هلند حزب راست ميانه VVD با تهديد حزب راست افراطي و مخالف مهاجرت و اتحاديه اروپا به رهبري گرت وايلدر روبروست. اين نه تنها فشار انتخاباتي براي راست ميانه در سراسر اروپاست بلکه حاکي از سخت شدن رويکرد اجتماعي است. براساس نظرسنجي‌ها ارزش‌هاي ليبرال در بريتانيا، دانمارک، فنلاند، فرانسه، هلند و لهستان از بين رفته‌اند. درحاليکه احساسات ضدمهاجر روبه رشد است.اين احساسات باعث تقويت احزاب راست افراطي شود . دراين ميان اين پرسش مطرح است که احزاب راست ميانه چه هزينه اي را براي خنثي سازي احزاب راست افراطي خواهد پرداخت .
ترجمه: فاطمه مهتدي
بانک مسکن با اجرای مجموعه سیاست های تحریک غیرتورمی تقاضای خرید مسکن با هدف خارج کردن بخش مسکن از رکود، توانست ظرف مدت 4 سال پیاپی، سقف تسهیلات خرید مسکن را 3 برابر کند و از 20 میلیون تومان به 60 میلیون تومان افزایش دهد.
به گزارش روزنامه تجارت به نقل از روابط عمومی بانک مسکن،مسعودایزدی مدیر روابط عمومی بانک مسکن با بیان این مطلب گفت: تسهیلات از محل اوراق حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن در تهران تا سقف 60 میلیون تومان و در شهرهای بزرگ و مراکز استان و همچنین شهرهای کوچک به ترتیب تا 50 میلیون و 40 میلیون تومان به متقاضیان پرداخت میشود.ضمن اینکه این مبلغ تا سقف 10میلیون تومان در قالب تسهیلات جعاله قابل افزایش است. وی افزود:تسهیلات خرید مسکن در عین حال به تسهیلات بدون سپرده (وام اوراق) محدود نمیشود بلکه، از محل صندوق پسانداز مسکن یکم، در تهران 80 میلیون تومان و در دو گروه شهری دیگر نیز 60 میلیون و 40 میلیون تومان به سپردهگذاران صندوق، تسهیلات پرداخت میشود. ایزدی تفاوت عمده بین تسهیلات از محل اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات و تسهیلات صندوق یکم در نرخ سود تسهیلات اعنوان کرد و خاطرنشان ساخت:تسهیلات صندوق یکم با سود 8 درصد در بافت فرسوده و 9/5 درصد در سایر مناطق شهری پرداخت میشود در حالیکه نرخ سود تسهیلات از محل اوراق، 17/5 درصد است. این نوع وام خرید مسکن نیازی به انتظار زمانی و سپردهگذاری ندارد.
امکان پهلوگيري نفتکش‌ها در پايانه نفتي نکا فراهم شد
همزمان با آغاز مذاکرات نهايي ايران و روسيه براي امضاي قرارداد فروش ۱۰۰ هزار بشکه نفت، برنامه‌ريزي براي تغيير آرايش شبکه خطوط لوله و آماده سازي پايانه نفتي نکا آغاز شده است. به نقل از مهر، بيژن زنگنه و «الکساندر نواک» وزيران نفت و انرژي ايران و روسيه آذر ماه‌امسال در تهران بر روي نهايي کردن قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام به توافق رسيدند.
از اين رو در صورت توافق نهايي تهران- مسکو بر روي قرارداد فروش نفت، ۵۰ هزار بشکه نفت به صورت نقد و ۵۰ هزار بشکه در ازاي دريافت خدمات فني و مهندسي به روسها فروخته خواهد شد. با اين وجود يکي از ابهامات اجراي اين قرارداد تاريخي نفت بين ايران و روسيه، امکان انتقال نفت از جنوب به شمال کشور با اعمال تغيير آرايش در شبکه خطوط لوله نفتي از نظر فني و عملياتي است.
داريوش امير سرداري گودرزي درباره‌اماده سازي شبکه انتقال نفت در شمال کشور براي آغاز صادرات نفت ايران به روسيه، گفت: هم اکنون خط لوله پايانه نفتي نکا به تهران از ظرفيت انتقال روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز برخوردار است. معاون شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران با اعلام اينکه در صورت نهايي شدن قرارداد فروش نفت بين ايران- روسيه از نظر فني و عملياتي امکان معکوس کردن و تغيير آرايش اين خط لوله نفتي وجود دارد، تصريح کرد: هم اکنون عمليات آماده سازي اين خط لوله نفتي با وجود توقف سوآپ نفت از کشورهاي حاشيه درياي خزر انجام شده و حتي امکان انتقال نفت از جنوب به شمال کشور با رويکرد صادرات به کشورهاي همجوار از جمله روسيه وجود دارد. اين مقام مسئول با تاکيد بر اينکه‌اماده‌سازي خط لوله نفتي نکا- تهران (انبار نفت ري در جنوب تهران) با هدف صادرات نفت در مدت زمان کوتاهي انجام خواهد شد، تاکيد کرد: براي معکوس کردن جريان انتقال نفت بايد يکسري تغييرات فني در برخي از مراکز انتقال نفت در مسير اين خط لوله انجام شود.
در همين حال حسن باقريان مدير خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران شهريور ماه‌امسال در جمع خبرنگاران از اعمال تغييراتي در برخي از توربين‌ها و ايستگاه‌هاي انتقال نفت در مسير خط لوله نکا- ري خبر داده و گفته بود: با اعمال تغييرات جديد بر روي تاسيسات و خطوط لوله حتي امکان سوآپ برعکس و صادرات نفت به کشورهاي حاشيه خزر از طريق اين خطوط لوله وجود دارد.
ايران آماده ميزباني نفتکش‌هاي روسي شد
از سوي ديگر در پايانه نفتي نکا هم به عنوان بزرگترين ترمينال نفتي ايران در درياي خزر با انجام عمليات لايروبي و ساخت اسکله‌هاي جديد ظرفيت پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش با ظرفيت بالا فراهم شده است. سيد پيروز موسوي مديرعامل شرکت پايانه‌هاي نفتي ايران با اشاره به‌اماده سازي پايانه نفتي نکا براي از سرگيري سوآپ نفت و يا صادرات نفت به کشورهاي متقاضي، گفت: در صورتي‌که سياست شرکت ملي نفت ايران فروش نفت به کشورهاي حاشيه درياي خزر باشد محدوديتي براي پهلوگيري نفتکش‌هاي خارجي در اين ترمينال نفتي وجود ندارد. هم اکنون طراحي و ساخت پروژه عظيم حوضچه فراگير و افزايش ١٢ پست اسکله و عمق آبخور کشتي‌هاي نفتکش در پايانه نکا آغاز شده است. علاوه بر اين هم اکنون امکان پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش با ظرفيت ۱۲ تا ۱۴ هزار تن در پايانه نفتي نکا با تکميل طرح توسعه حوضچه فراگير فراهم شده ضمن آنکه در اين پايانه نفتي ظرفيتي براي ذخيره‌سازي يک ميليون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت ايجاد شده است. بر اين اساس در صورت توافق نهايي ايران و روسيه بر روي قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام، محدوديتي به منظور پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش روسي در پايانه نفتي نکا وجود ندارد. ايران در طول دوران پسابرجام بالاترين ميزان مشارکت با شرکت‌هاي نفتي روسي را داشته به طوري‌که تاکنون تفاهم نامه توسعه هفت ميدان نفت و گاز ايران با شرکت‌هاي متعدد روسيه همچون گازپروم نفت، لوک اويل، تات نفت، روس نفت و زابرژ نفت امضا شده است.
داريوش امير سرداري گودرزي درباره‌اماده سازي شبکه انتقال نفت در شمال کشور براي آغاز صادرات نفت ايران به روسيه، گفت: هم اکنون خط لوله پايانه نفتي نکا به تهران از ظرفيت انتقال روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز برخوردار است. معاون شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران با اعلام اينکه در صورت نهايي شدن قرارداد فروش نفت بين ايران- روسيه از نظر فني و عملياتي امکان معکوس کردن و تغيير آرايش اين خط لوله نفتي وجود دارد، تصريح کرد: هم اکنون عمليات آماده سازي اين خط لوله نفتي با وجود توقف سوآپ نفت از کشورهاي حاشيه درياي خزر انجام شده و حتي امکان انتقال نفت از جنوب به شمال کشور با رويکرد صادرات به کشورهاي همجوار از جمله روسيه وجود دارد. اين مقام مسئول با تاکيد بر اينکه‌اماده‌سازي خط لوله نفتي نکا- تهران (انبار نفت ري در جنوب تهران) با هدف صادرات نفت در مدت زمان کوتاهي انجام خواهد شد، تاکيد کرد: براي معکوس کردن جريان انتقال نفت بايد يکسري تغييرات فني در برخي از مراکز انتقال نفت در مسير اين خط لوله انجام شود.
در همين حال حسن باقريان مدير خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه تهران شهريور ماه‌امسال در جمع خبرنگاران از اعمال تغييراتي در برخي از توربين‌ها و ايستگاه‌هاي انتقال نفت در مسير خط لوله نکا- ري خبر داده و گفته بود: با اعمال تغييرات جديد بر روي تاسيسات و خطوط لوله حتي امکان سوآپ برعکس و صادرات نفت به کشورهاي حاشيه خزر از طريق اين خطوط لوله وجود دارد.
ايران آماده ميزباني نفتکش‌هاي روسي شد
از سوي ديگر در پايانه نفتي نکا هم به عنوان بزرگترين ترمينال نفتي ايران در درياي خزر با انجام عمليات لايروبي و ساخت اسکله‌هاي جديد ظرفيت پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش با ظرفيت بالا فراهم شده است. سيد پيروز موسوي مديرعامل شرکت پايانه‌هاي نفتي ايران با اشاره به‌اماده سازي پايانه نفتي نکا براي از سرگيري سوآپ نفت و يا صادرات نفت به کشورهاي متقاضي، گفت: در صورتي‌که سياست شرکت ملي نفت ايران فروش نفت به کشورهاي حاشيه درياي خزر باشد محدوديتي براي پهلوگيري نفتکش‌هاي خارجي در اين ترمينال نفتي وجود ندارد. هم اکنون طراحي و ساخت پروژه عظيم حوضچه فراگير و افزايش ١٢ پست اسکله و عمق آبخور کشتي‌هاي نفتکش در پايانه نکا آغاز شده است. علاوه بر اين هم اکنون امکان پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش با ظرفيت ۱۲ تا ۱۴ هزار تن در پايانه نفتي نکا با تکميل طرح توسعه حوضچه فراگير فراهم شده ضمن آنکه در اين پايانه نفتي ظرفيتي براي ذخيره‌سازي يک ميليون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت ايجاد شده است. بر اين اساس در صورت توافق نهايي ايران و روسيه بر روي قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام، محدوديتي به منظور پهلوگيري کشتي‌هاي نفتکش روسي در پايانه نفتي نکا وجود ندارد. ايران در طول دوران پسابرجام بالاترين ميزان مشارکت با شرکت‌هاي نفتي روسي را داشته به طوري‌که تاکنون تفاهم نامه توسعه هفت ميدان نفت و گاز ايران با شرکت‌هاي متعدد روسيه همچون گازپروم نفت، لوک اويل، تات نفت، روس نفت و زابرژ نفت امضا شده است.
شرکت ملي گاز ايران با انتشار بيانيه رسمي، ضمن اعلام اينکه جريان گاز وارداتي از ترکمنستان به دليل کارشکني اين کشور قطع شده، ضمن درخواست از عموم مشترکان شبکه گاز مصرفي براي رعايت اصول مصرف بهينه، از تمهيدات لازم براي تامين گاز استانهاي شمالي خبر داد.
به نقل از وزارت نفت، متن بيانيه رسمي‌شرکت ملي گاز ايران به شرح زير است: «به آگاهي ملت شريف ايران ميرساند، براساس قراردادي که از 20 سال پيش ميان شرکت ملي گاز ايران و شرکت ترکمن گاز امضا شده است، بخشي از گاز مصرفي مناطق شمالي با واردات از اين کشور تأمين مي‌شود. اما در طول اين مدت، هر ازگاهي، رفتارهايي مغاير با اصول قرارداد و حسن همجواري از شرکت ترکمني سرزده است که مهمترين آن قطع جريان گاز در اوج سرماي سال ٨٦ بود که متاسفانه منجر به پذيرش خواست نامعقول شرکت ترکمن گاز و افزايش 9 برابري قيمت گاز شد.
در سه سال اخير و با تلاشهاي صورت گرفته خوشبختانه مبالغ مربوط به خريد گاز به طور کامل به شرکت ترکمن پرداخت شد و مذاکرات براي چگونگي بازپرداخت بدهيهاي گذشته با حفظ ادعاهاي ايران مبني بر خسارت کمي‌و کيفي نيز آغاز شد که در مذاکرات اخير مورد توافق طرفين قرار گرفت اما شرکت ترکمن گاز به طور ناگهاني و خارج از توافق به عمل آمده به صورت غير منطقي و در اقدامي‌مغاير با چارچوب قرارداد بار ديگر با آغاز فصل سرما با اين ادعا که بايد مبلغ مورد مناقشه و اختلاف را به سرعت دريافت کند، از صبح امروز اقدام به قطع گاز ارسالي به ايران کرده است. از آن‌جا که اين رفتار شرکت ترکمن گاز خلاف قرارداد في مابين دو شرکت مي‌باشد ما همچنان بر موضع به حق خود پافشاري نموده و ضمن درخواست از عموم مردم براي مصرف بهينه گاز اعلام مي‌داريم در سايه سختکوشي کارکنان زحمتکش صنعت نفت در سه سال اخير ميزان توليد گاز به حدي افزايش يافته که ديگر نيازي به واردات نداشته و صرفا با صرفه جويي در نيروگاه‌ها، صنايع و بخش خانگي در فصل زمستان مي‌توان آن را جبران نمود.
همچنين به آگاهي ميرسانيم همکاران ما در صنعت نفت و شرکت گاز تمهيدات لازم را براي جلوگيري از قطع گاز شبکه مصرف خانگي در نظر گرفته‌اند و با ياري خداوند و همراهي مردم در کاهش مصرف سوخت اين دوره سرما نيز با حداقل مشکل پشت سر گذاشته خواهد شد.» این در حالی است که روز جمعه هیات ایرانی پس از عدم توافق با ترک‌ها جلسه مذاکره را ترک کرده بود و به فرودگاه برای بازگشت به ایران مراجعه کرد. اما ترکمن ها هراسان خود را به هیات ایرانی رسانده و با پذیرش شروط تهران قبول کردند که در وهله نخست صادرات گاز به ایران را قطع نکرده و سپس درباره طلب ادعایی خود به مجامع بین المللی شکایت کنند و اگر ادعایشان ثابت شد طلب خود را به صورت قسطی از ایران دریافت کنند. تا صبح روز شنبه نیز این توافق به قوت خود باقی بود اما طی روز شنبه تا دیروز که خبر قطع صادرات گاز منتشر شد، معلوم نیست در عشق آباد چه گذشته است که به ناگاه نظرشان تغییر کرد و شیر گاز را به روی ایران بستند.
در سه سال اخير و با تلاشهاي صورت گرفته خوشبختانه مبالغ مربوط به خريد گاز به طور کامل به شرکت ترکمن پرداخت شد و مذاکرات براي چگونگي بازپرداخت بدهيهاي گذشته با حفظ ادعاهاي ايران مبني بر خسارت کمي‌و کيفي نيز آغاز شد که در مذاکرات اخير مورد توافق طرفين قرار گرفت اما شرکت ترکمن گاز به طور ناگهاني و خارج از توافق به عمل آمده به صورت غير منطقي و در اقدامي‌مغاير با چارچوب قرارداد بار ديگر با آغاز فصل سرما با اين ادعا که بايد مبلغ مورد مناقشه و اختلاف را به سرعت دريافت کند، از صبح امروز اقدام به قطع گاز ارسالي به ايران کرده است. از آن‌جا که اين رفتار شرکت ترکمن گاز خلاف قرارداد في مابين دو شرکت مي‌باشد ما همچنان بر موضع به حق خود پافشاري نموده و ضمن درخواست از عموم مردم براي مصرف بهينه گاز اعلام مي‌داريم در سايه سختکوشي کارکنان زحمتکش صنعت نفت در سه سال اخير ميزان توليد گاز به حدي افزايش يافته که ديگر نيازي به واردات نداشته و صرفا با صرفه جويي در نيروگاه‌ها، صنايع و بخش خانگي در فصل زمستان مي‌توان آن را جبران نمود.
همچنين به آگاهي ميرسانيم همکاران ما در صنعت نفت و شرکت گاز تمهيدات لازم را براي جلوگيري از قطع گاز شبکه مصرف خانگي در نظر گرفته‌اند و با ياري خداوند و همراهي مردم در کاهش مصرف سوخت اين دوره سرما نيز با حداقل مشکل پشت سر گذاشته خواهد شد.» این در حالی است که روز جمعه هیات ایرانی پس از عدم توافق با ترک‌ها جلسه مذاکره را ترک کرده بود و به فرودگاه برای بازگشت به ایران مراجعه کرد. اما ترکمن ها هراسان خود را به هیات ایرانی رسانده و با پذیرش شروط تهران قبول کردند که در وهله نخست صادرات گاز به ایران را قطع نکرده و سپس درباره طلب ادعایی خود به مجامع بین المللی شکایت کنند و اگر ادعایشان ثابت شد طلب خود را به صورت قسطی از ایران دریافت کنند. تا صبح روز شنبه نیز این توافق به قوت خود باقی بود اما طی روز شنبه تا دیروز که خبر قطع صادرات گاز منتشر شد، معلوم نیست در عشق آباد چه گذشته است که به ناگاه نظرشان تغییر کرد و شیر گاز را به روی ایران بستند.
شاخص کل بازار سرمایه 590 واحد افت کرد
شاخص کل بورس ديروز با 590 واحد کاهش به 78 هزار و 896 واحد رسيد. افت شديد شاخص کل با کاهش قابل توجه حجم و شمار معاملات همراه بود که نشان دهنده تداوم روند فرسايشي و رکود در بازار سرمايه است.
کارشناسان، جذابيت بازارهاي رقيب، انتشار اوراق با درآمد ثابت که سود بالايي دارند و همچنين توقف نمادها را از دلايل عمده ايجاد رکود در بازار سرمايه مي‌دانند. در معاملات ديروز، بيش از 564 ميليون سهم و حق تقدم به ارزش بيش از يک هزار و 48 ميليارد ريال در 44 هزار و 332 نوبت خريد و فروش شد. همه شاخص‌هاي اصلي بازار سرمايه نيز ديروز افت کردند، به گونه اي که شاخص قيمت (وزني- ارزشي) 207 واحد، شاخص کل (هم وزن) 88 واحد و شاخص قيمت (هم وزن) 70 واحد، شاخص آزاد شناور 667 واحد، شاخص بازار اول 513 واحد، شاخص بازار دوم 721 واحد و شاخص 30 شرکت برتر 25 واحد کاهش يافت. اخابر (مخابرات)، پارسان (نفت وگاز پارسيان)، کگل (صنعتي و معدني گل گهر)، فملي (ملي صنايع مس)، شخارک (پتروشيمي‌خارک)، خودرو (ايران خودرو) و شتران (پالايش نفت تهران) در معاملات ديروز با بيشترين تاثير منفي، شاخص بورس را پايين کشيدند. حق تقدم گروه صنعتي بارز، تامين ماسه ريخته گري، حمل و نقل توکا، بين المللي محصولات پارس و حمل و نقل پتروشيمي‌در معاملات ديروز از بيشترين رشد قيمت برخوردار بودند. اما «حق تقدم سايپا شيشه، حق تقدم دارو سازي روزدارو، حق تقدم سرمايه گذاري غدير، حق تقدم سرمايه گذاري آتيه دماوند و حق تقدم سيمان کردستان» با بيشترين کاهش قيمت مواجه شدند. شاخص آزاد شناور پس از ۶۶۷ واحد افت، رقم ۸۶ هزار و ۹۵۰ واحد را تجربه کرد. علاوه بر اين شاخص بازار اول ۵۱۳ واحد پايين رفت و رقم ۵۶ هزار ۳۶ واحدي را تجربه کرد. شاخص بازار دوم نيز هم جهت با ديگر شاخص‌هاي بازار روند نزولي را ادامه داد و ۷۲۱ واحد پايين رفت.
ارزش معاملات ديروز رقم ۱۰۴ ميليارد و ۸۸۱ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان را تجربه کرد که اين رقم ناشي از دست به دست شدن ۵۶۴ ميليون و ۸۹۲ هزار سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۴۴ هزار و ۳۳۲ نوبت داد و ستد شد.
ديروز در گروه شيميايي، ۴۱ ميليون و ۹۷۵ هزار سهم به ارزش بيش از ۱۰ ميليارد تومان مورد مورد معامله قرار گرفت. همچنين در گروه خودرو، ۶۰ ميليون و ۵۱۱ هزار سهم به ارزش ۱۰ ميليارد و ۴۶۰ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان در ۵ هزار و ۷۲۳ نوبت معامله داد و ستد شد. علاوه بر اين در گروه سرمايه‌گذاري‌ها، ۷۹ ميليون و ۶۶ هزار سهم به ارزش ۸ ميليارد و ۸۲۸ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان معامله شد. در معاملات ديروز نماد آتيه داده‌پرداز بيشترين حجم معامله را از آن خود کرد به طوري که در اين نماد ۸ ميليون و ۷۴۳ هزار سهم به ارزش بيش از ۱۰ ميليارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت. از جمله معاملات درون‌گروهي ديروز مي‌توان به جابه‌جايي ۶ ميليون و ۶۲۴ هزار سهم به ارزش يک ميليارد و ۶۲۴ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان تنها در يک معامله درون‌گروهي اشاره کرد. همچنين آيفکس ديروز ۱۵ واحد افت کرد و رقم ۸۵۲ واحد را تجربه کرد. ارزش معاملات فرابورس ايران ديروز به رقم ۱۲۰ ميليارد و ۴۹۶ ميليون و ۱۰۰ هزار تومان بالغ شد که اين رقم ناشي از دست به دست شدن ۱۷۰ ميليون و ۷۷۴ هزار سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۱۴ هزار و ۷۲۴ نوبت داد و ستد شد.
* دلايل رکود در بازار سرمايه
ايمان مقدسيان کارشناس بازار سرمايه در گفتگو با ايرنا، توقف طولاني نمادهاي بانکي را از عوامل سهيم در ايجاد رکود در بازار سهام دانست، و افزود: توقف طولاني مدت نمادهايي مانند بانک‌ها و مپنا تاثير منفي بر حجم و فضاي معاملات داشته است. وي با بيان اينکه اوراق خزانه به رقيب بازار سهام تبديل شده است، گفت: توقف طولاني مدت نماد شرکت‌ها از عوامل ايجاد رکود در معاملات بورس و کاهش حجم و ارزش معاملات بازار سرمايه به شمار مي‌رود. وي با بيان اين که شماري از اين نمادها به مدت چندين ماه بسته شده‌اند و سرمايه‌هاي هنگفتي را حبس کرده‌اند، اضافه کرد: پول‌هاي هنگفتي در اين نمادها قفل شده‌اند، به طوري که سهامداران آنها امکان نقدشوندگي و حضور در بازار سرمايه را از دست داده‌اند. اين کارشناس بازار سرمايه يادآور شد: بسياري از صنايع بورسي در ماه‌هاي اخير با رونق و رشد مواجه شده بودند، اما سهامداران نمادهاي متوقف، امکان فروش سهام خود و دادوستد اين سهام سودآور را از دست داده‌اند. مقدسيان با بيان اينکه انتظار مي‌رود در روزهاي آينده، نمادهاي متوقف بانکي بازگشايي شود، افزود: نقدشوندگي يک بازار همواره نسبت به سودآوري آن برتري داشته است، سرمايه گذاران تمايل دارند به سرعت به منابع مالي خود دسترسي داشته باشند. وي همچنين اوراق خزانه را رقيب بازار سهام اعلام کرد و گفت: سود اوراق خزانه که توسط دولت در بازار سرمايه منتشر مي‌شود، در برخي موارد بالاست به طوري که اکنون شاهد اوراق خزانه با سود 25 درصدي هستيم.
اين کارشناس بازار سرمايه بيان داشت: اين اوراق بدون ريسک، سود بالايي را عايد سرمايه گذاران مي‌کند، در نتيجه برخي سرمايه گذاران ترجيح مي‌دهند به جاي خريد و فروش در بازار سهام، در اوراق خزانه که سود ثابت و مطمئني دارد، مشارکت کنند. مقدسيان گفت: پرداخت سود 25 درصدي براي اوراق خزانه در حالي است که بانک‌ها را مجبور کرده‌ايم سود بانکي را از حدود 20 به 15 درصد کاهش دهند. وي با انتقاد از سود بالاي اوراق خزانه، افزود: اگر سود بيش از 15 درصد براي بانک ممنوع بوده و زياد تلقي مي‌شود، پس چرا اوراق خزانه با سود 25 درصدي عرضه شده است. اين کارشناس بازار سرمايه با بيان اينکه اوراق خزانه با سود 25 درصدي، توازن بازار پولي کشور را برهم مي‌زند، اضافه کرد: بايد براي کاهش نرخ سود اوراق خزانه و نزديک کردن آن به نرخ تورم اقدام کرد؛ در هيچ نظام اقتصادي، منطقي نيست که سود اوراق با درآمد ثابت، سه برابر ميزان تورم باشد. مقدسيان درباره وضعيت صنايع بورسي نيز گفت: برخي شرکت‌ها در هفته‌هاي اخير بازدهي خوبي داشته‌اند که از جمله آنها مي‌توان به شماري از شرکت‌هاي پتروشيمي، معدني و فلزي اشاره کرد. وي با بيان اينکه اکنون شاهد استراحت قيمت گروه فلزات در بازارهاي جهاني هستيم، ادامه داد: بازارهاي جهاني در تعطيلات سال نو ميلادي قرار دارند و بر اين اساس، شاهد کاهش معاملات و قيمت آنها هستيم. اين کارشناس بازار سرمايه يادآور شد: با توجه به رشد ارز، برخي صنايع بورسي به زودي با تعديل مثبت روبرو خواهند شد.
ارزش معاملات ديروز رقم ۱۰۴ ميليارد و ۸۸۱ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان را تجربه کرد که اين رقم ناشي از دست به دست شدن ۵۶۴ ميليون و ۸۹۲ هزار سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۴۴ هزار و ۳۳۲ نوبت داد و ستد شد.
ديروز در گروه شيميايي، ۴۱ ميليون و ۹۷۵ هزار سهم به ارزش بيش از ۱۰ ميليارد تومان مورد مورد معامله قرار گرفت. همچنين در گروه خودرو، ۶۰ ميليون و ۵۱۱ هزار سهم به ارزش ۱۰ ميليارد و ۴۶۰ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان در ۵ هزار و ۷۲۳ نوبت معامله داد و ستد شد. علاوه بر اين در گروه سرمايه‌گذاري‌ها، ۷۹ ميليون و ۶۶ هزار سهم به ارزش ۸ ميليارد و ۸۲۸ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان معامله شد. در معاملات ديروز نماد آتيه داده‌پرداز بيشترين حجم معامله را از آن خود کرد به طوري که در اين نماد ۸ ميليون و ۷۴۳ هزار سهم به ارزش بيش از ۱۰ ميليارد تومان مورد داد و ستد قرار گرفت. از جمله معاملات درون‌گروهي ديروز مي‌توان به جابه‌جايي ۶ ميليون و ۶۲۴ هزار سهم به ارزش يک ميليارد و ۶۲۴ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان تنها در يک معامله درون‌گروهي اشاره کرد. همچنين آيفکس ديروز ۱۵ واحد افت کرد و رقم ۸۵۲ واحد را تجربه کرد. ارزش معاملات فرابورس ايران ديروز به رقم ۱۲۰ ميليارد و ۴۹۶ ميليون و ۱۰۰ هزار تومان بالغ شد که اين رقم ناشي از دست به دست شدن ۱۷۰ ميليون و ۷۷۴ هزار سهم و اوراق مالي قابل معامله طي ۱۴ هزار و ۷۲۴ نوبت داد و ستد شد.
* دلايل رکود در بازار سرمايه
ايمان مقدسيان کارشناس بازار سرمايه در گفتگو با ايرنا، توقف طولاني نمادهاي بانکي را از عوامل سهيم در ايجاد رکود در بازار سهام دانست، و افزود: توقف طولاني مدت نمادهايي مانند بانک‌ها و مپنا تاثير منفي بر حجم و فضاي معاملات داشته است. وي با بيان اينکه اوراق خزانه به رقيب بازار سهام تبديل شده است، گفت: توقف طولاني مدت نماد شرکت‌ها از عوامل ايجاد رکود در معاملات بورس و کاهش حجم و ارزش معاملات بازار سرمايه به شمار مي‌رود. وي با بيان اين که شماري از اين نمادها به مدت چندين ماه بسته شده‌اند و سرمايه‌هاي هنگفتي را حبس کرده‌اند، اضافه کرد: پول‌هاي هنگفتي در اين نمادها قفل شده‌اند، به طوري که سهامداران آنها امکان نقدشوندگي و حضور در بازار سرمايه را از دست داده‌اند. اين کارشناس بازار سرمايه يادآور شد: بسياري از صنايع بورسي در ماه‌هاي اخير با رونق و رشد مواجه شده بودند، اما سهامداران نمادهاي متوقف، امکان فروش سهام خود و دادوستد اين سهام سودآور را از دست داده‌اند. مقدسيان با بيان اينکه انتظار مي‌رود در روزهاي آينده، نمادهاي متوقف بانکي بازگشايي شود، افزود: نقدشوندگي يک بازار همواره نسبت به سودآوري آن برتري داشته است، سرمايه گذاران تمايل دارند به سرعت به منابع مالي خود دسترسي داشته باشند. وي همچنين اوراق خزانه را رقيب بازار سهام اعلام کرد و گفت: سود اوراق خزانه که توسط دولت در بازار سرمايه منتشر مي‌شود، در برخي موارد بالاست به طوري که اکنون شاهد اوراق خزانه با سود 25 درصدي هستيم.
اين کارشناس بازار سرمايه بيان داشت: اين اوراق بدون ريسک، سود بالايي را عايد سرمايه گذاران مي‌کند، در نتيجه برخي سرمايه گذاران ترجيح مي‌دهند به جاي خريد و فروش در بازار سهام، در اوراق خزانه که سود ثابت و مطمئني دارد، مشارکت کنند. مقدسيان گفت: پرداخت سود 25 درصدي براي اوراق خزانه در حالي است که بانک‌ها را مجبور کرده‌ايم سود بانکي را از حدود 20 به 15 درصد کاهش دهند. وي با انتقاد از سود بالاي اوراق خزانه، افزود: اگر سود بيش از 15 درصد براي بانک ممنوع بوده و زياد تلقي مي‌شود، پس چرا اوراق خزانه با سود 25 درصدي عرضه شده است. اين کارشناس بازار سرمايه با بيان اينکه اوراق خزانه با سود 25 درصدي، توازن بازار پولي کشور را برهم مي‌زند، اضافه کرد: بايد براي کاهش نرخ سود اوراق خزانه و نزديک کردن آن به نرخ تورم اقدام کرد؛ در هيچ نظام اقتصادي، منطقي نيست که سود اوراق با درآمد ثابت، سه برابر ميزان تورم باشد. مقدسيان درباره وضعيت صنايع بورسي نيز گفت: برخي شرکت‌ها در هفته‌هاي اخير بازدهي خوبي داشته‌اند که از جمله آنها مي‌توان به شماري از شرکت‌هاي پتروشيمي، معدني و فلزي اشاره کرد. وي با بيان اينکه اکنون شاهد استراحت قيمت گروه فلزات در بازارهاي جهاني هستيم، ادامه داد: بازارهاي جهاني در تعطيلات سال نو ميلادي قرار دارند و بر اين اساس، شاهد کاهش معاملات و قيمت آنها هستيم. اين کارشناس بازار سرمايه يادآور شد: با توجه به رشد ارز، برخي صنايع بورسي به زودي با تعديل مثبت روبرو خواهند شد.
بررسی بحران تامین مالی مسکن روستایی
عليرغم آنکه دولت براي برداشت ۱.۵ ميليارد دلاري از صندوق توسعه ملي به بهانه اشتغال روستاييان عجله دارد اما راهکارهايي وجود دارد که کمک مي‌کند تا اين طرح هم به سرنوشت بقيه طرح‌هاي اشتغالزايي دولت دچار نشود.
به گزارش فارس، چندي پيش دولت در نامه‌اي به رهبر انقلاب خواستار مجوز برداشت 1.5 ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي جهت ايجاد اشتغال براي جوانان روستايي شد که ايشان نيز تصميم‌گيري در اين رابطه را بر عهده مجلس قرار دادند. دولت اين پيشنهاد در قالب لايحه ايي به مجلس ارسال کرد و يک فوريت لايحه در مجلس با موفقت اکثريت نمايندگان تصويب شد.
در رابطه با لايحه پيشنهادي دولت، نقاط مبهمي‌وجود دارد، نحوه و فرايند اجرايي شدن طرح به هيچ وجه مشخص نيست و تاکنون هيچ طرح پيشنهادي از سوي دولت به مجلس در ضميمه لايحه تقديم نشده است. همچنين در تشريح اين لايحه، ادعا شده اين تسهيلات تا پايان سال 1395 به متقاضيان اعطا خواهد شد؛ در حالي که با توجه به زمان لازم جهت فرآيند تصويب در مجلس و مشخص شدن آيين‌نامه اجرايي اين قانون، تحقق اين ادعا تا پايان سال امکان‌پذير نخواهد بود. با وجود عدم دقيق شدن جزييات طرح، دليلي براي شتاب‌زدگي دولت، جهت اجراي اين طرح تا پايان سال وجود ندارد، چراکه با نگاهي به تجربيات گذشته طرح‌هاي شکست خورده‌اي همچون طرح خوداشتغالي، طرح ضربتي اشتغال و طرح بنگاه‌هاي زودبازده در رابطه با برداشت‌هاي صورت گرفته از صندوق توسعه ملي، روشن مي‌گردد که اين موضوع باعث رشد تورم در جامعه شده است؛ همچنين به واسطه چنين طرح‌هايي، وام گيرندگان به جاي ايجاد اشتغال، بدهکار سيستم بانکي شدند و روستايي بيکار تبديل به روستايي بيکار بدهکار مي‌شود.
بنابراين نياز است که پيشنهاد دهندگان دولتي و نمايندگان مجلس، درباره جزييات و فرايند طرح، بررسيهاي بيشتري انجام دهند تا هدف طرح يعني اشتغالزايي واقعي ايجاد شود. جهت اشتغالزايي ضروري است دولت با انتخاب صحيح لکوموتيوهاي اقتصادي باهدف ايجاد اشتغال پايدار قدم بردارد. در واقع لکوموتيوهاي اقتصادي، موتور محرکه اقتصاد کشورند و براي حل مسئله توليد و نيز اشتغال حداکثري ضروري است تا در اولويت قرار گيرند. يکي از از لکوموتيوهاي اقتصادي داراي اولويت جهت ايجاد اشتغال واقعي و پايدار در بخش کشاورزي، صنايع تکميلي بخش کشاورزي، مي‌باشد که با وجود تاکيد تمام اساتيد و کارشناسان و مسئولين کشور هنوز اجرايي نشده است.
با توجه به اينکه هدف دولت از ارائه لايحه برداشت 1.5 ميليارد دلاري از صندوق توسعه ملي باهدف اشتغال روستاييان است، يکي ديگر از حوزه‌هاي اولويت دار توسعه روستايي که توامان با اشتغالزايي واقعي است، حوزه مسکن روستايي است. پرداختن به لکوموتيوهاي اقتصادي در مناطق روستايي بسيار مهم است که با در نظر گرفتن شرايط فعلي کشور و جوامع روستايي بهترين گزينه سرمايه‌گذاري در مسکن روستايي است. توجه به مسکن روستايي از چندين ديدگاه داراي اهميت است:
مسکن لوکوموتيو اقتصادي
اول اينکه صنعت مسکن شرايط لکوموتيو اقتصادي را دارا است. صنعت مسکن با 78 بخش اقتصادي داراي رابطه پيشين و با 56 بخش نيز داراي رابطه پسين اقتصادي است و رتبه اول را ميان صنايع در بالا بودن پيوندهاي پيشين و پسين را دارد. در واقع لکوموتيوهاي اقتصادي، موتور محرکه اقتصاد کشورند و براي حل مسئله توليد و نيز اشتغال حداکثري و پايدار ضروري است تا در اولويت قرار گيرند.
اشتغالزايي واقعي سرمايه‌گذاري در مسکن روستايي
دوم اينکه در بخش مسکن به ازاي توليد هر 100 مترمربع زيربناي مسکوني 1.44 شغل مستقيم و 1.008 شغل غيرمستقيم در يک سال ايجاد مي‌شود. هزينه متوسط ايجاد شغل در صنعت مسکن حدوداً 20 ميليون تومان است و پايين‌ترين سرانه را در مقايسه با ساير بخش‌هاي اقتصادي دارد. بخش مسکن به دليل ويژگي‌ها و شرايط خاصي که دارد در تمامي‌اشتغال مستقيم و حدود 90 درصد اشتغال غيرمستقيمي‌که ايجاد مي‌کند از نيروي انساني مرد بهره مي‌گيرد که طيف استفاده از تخصص‌هاي موجود در آن وسيع است و افرادِ با تحصيلات زير ديپلم (کارگر ساده) تا دکتراي متخصص در حوزه‌هايي مانند طراحي و محاسبات سازه و تأسيسات در پهنه جغرافيايي کشور مشغول به کار مي‌شوند.
مسکن روستايي، سياستي در راستاي خروج غير تورمي‌از رکود
ساخت مسکن و به خصوص مسکن روستايي، سياستي در راستاي خروج غير تورمي‌از رکود اقتصادي و سياستي ضد تورمي‌است و قابليت کنترل تورم عمومي‌را نيز دارد، با توجه به گزارشهاي بانک مرکزي، مسکن با سهم 28.6 درصدي در سبد تورم عمومي‌کشور، بيشترين سهم را نسبت به ديگر بخش‌ها دارد.
مسکن، اولويت معيشتي خانوار روستايي
توجه به مسکن روستايي علاوه بر اشتغالزايي واقعي براي روستاييان، يکي از اولويت‌هاي اساسي خانواده بود و تأمين آن نقش اساسي در توسعه روستايي دارد چرا که متوسط سهم مسکن در سبد هزينه‌ايي خانوار 35 درصد مي‌باشد.
وجود بانک و نهاد مشخص مسکن روستايي جهت جلوگيري از انحراف منابع
سرمايه‌گذاري در بخش مسکن روستايي شفاف بوده و انحراف آن از محل هزينه کرد به لحاظ اينکه در ماموريت‌هاي تعريف شده نهاد مشخصي يعني بنياد مسکن انقلاب اسلامي‌قرار دارد، بسيار کم و قابل رصد بوده و همچنين بانک تخصصي به‌عنوان بانک عامل در بخش مسکن روستايي در کشور داريم.
سرمايه‌گذاري مسکن روستايي جهت جلوگيري از بحران‌هاي طبيعي مانند زلزله
مهم تر از همه نکاتي که گفته شد يکي از مسائلي بحراني کشور، نامناسب بودن کيفيت خانه‌هاي روستايي است که در صورت بروز زلزله، فجايع جبران‌ناپديري را در بردارد که بر همگان واضح است. اين دلايل باعث مي‌شود تا با اختصاص 1.5 ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي به بخش مسکن روستايي به‌صورت واقعي و عيني در توسعه روستايي نقش مؤثر و مثبتي را داشته باشد.
بنابراين پيشنهاد مي‌شود جهت اشتغالزايي واقعي و پايدار، متناسب با شرايط روستاها و نهادهاي موجود، دولت و نمايندگان مجلس به جاي پرداخت 1.5 ميليارد دلار در قالب تسهيلاتي اشتغالزايي که‌امکان انحراف تسهيلات نيز به شدت وجود دارد بر بخش مسکن روستايي، تمرکز کنند تا با هدايت اين منابع در قالب تسهيلات مسکن روستايي علاوه بر حل بحران مسکن روستايي و مشکل تامين مسکن روستاييان با تحريک اين لکوموتيو اقتصادي، اشتغالزايي واقعي 102 صنعت، اشتغال
روستاييان و موجبات خروج غيرتورمي‌از رکود اقتصادي فراهم شود.
در رابطه با لايحه پيشنهادي دولت، نقاط مبهمي‌وجود دارد، نحوه و فرايند اجرايي شدن طرح به هيچ وجه مشخص نيست و تاکنون هيچ طرح پيشنهادي از سوي دولت به مجلس در ضميمه لايحه تقديم نشده است. همچنين در تشريح اين لايحه، ادعا شده اين تسهيلات تا پايان سال 1395 به متقاضيان اعطا خواهد شد؛ در حالي که با توجه به زمان لازم جهت فرآيند تصويب در مجلس و مشخص شدن آيين‌نامه اجرايي اين قانون، تحقق اين ادعا تا پايان سال امکان‌پذير نخواهد بود. با وجود عدم دقيق شدن جزييات طرح، دليلي براي شتاب‌زدگي دولت، جهت اجراي اين طرح تا پايان سال وجود ندارد، چراکه با نگاهي به تجربيات گذشته طرح‌هاي شکست خورده‌اي همچون طرح خوداشتغالي، طرح ضربتي اشتغال و طرح بنگاه‌هاي زودبازده در رابطه با برداشت‌هاي صورت گرفته از صندوق توسعه ملي، روشن مي‌گردد که اين موضوع باعث رشد تورم در جامعه شده است؛ همچنين به واسطه چنين طرح‌هايي، وام گيرندگان به جاي ايجاد اشتغال، بدهکار سيستم بانکي شدند و روستايي بيکار تبديل به روستايي بيکار بدهکار مي‌شود.
بنابراين نياز است که پيشنهاد دهندگان دولتي و نمايندگان مجلس، درباره جزييات و فرايند طرح، بررسيهاي بيشتري انجام دهند تا هدف طرح يعني اشتغالزايي واقعي ايجاد شود. جهت اشتغالزايي ضروري است دولت با انتخاب صحيح لکوموتيوهاي اقتصادي باهدف ايجاد اشتغال پايدار قدم بردارد. در واقع لکوموتيوهاي اقتصادي، موتور محرکه اقتصاد کشورند و براي حل مسئله توليد و نيز اشتغال حداکثري ضروري است تا در اولويت قرار گيرند. يکي از از لکوموتيوهاي اقتصادي داراي اولويت جهت ايجاد اشتغال واقعي و پايدار در بخش کشاورزي، صنايع تکميلي بخش کشاورزي، مي‌باشد که با وجود تاکيد تمام اساتيد و کارشناسان و مسئولين کشور هنوز اجرايي نشده است.
با توجه به اينکه هدف دولت از ارائه لايحه برداشت 1.5 ميليارد دلاري از صندوق توسعه ملي باهدف اشتغال روستاييان است، يکي ديگر از حوزه‌هاي اولويت دار توسعه روستايي که توامان با اشتغالزايي واقعي است، حوزه مسکن روستايي است. پرداختن به لکوموتيوهاي اقتصادي در مناطق روستايي بسيار مهم است که با در نظر گرفتن شرايط فعلي کشور و جوامع روستايي بهترين گزينه سرمايه‌گذاري در مسکن روستايي است. توجه به مسکن روستايي از چندين ديدگاه داراي اهميت است:
مسکن لوکوموتيو اقتصادي
اول اينکه صنعت مسکن شرايط لکوموتيو اقتصادي را دارا است. صنعت مسکن با 78 بخش اقتصادي داراي رابطه پيشين و با 56 بخش نيز داراي رابطه پسين اقتصادي است و رتبه اول را ميان صنايع در بالا بودن پيوندهاي پيشين و پسين را دارد. در واقع لکوموتيوهاي اقتصادي، موتور محرکه اقتصاد کشورند و براي حل مسئله توليد و نيز اشتغال حداکثري و پايدار ضروري است تا در اولويت قرار گيرند.
اشتغالزايي واقعي سرمايه‌گذاري در مسکن روستايي
دوم اينکه در بخش مسکن به ازاي توليد هر 100 مترمربع زيربناي مسکوني 1.44 شغل مستقيم و 1.008 شغل غيرمستقيم در يک سال ايجاد مي‌شود. هزينه متوسط ايجاد شغل در صنعت مسکن حدوداً 20 ميليون تومان است و پايين‌ترين سرانه را در مقايسه با ساير بخش‌هاي اقتصادي دارد. بخش مسکن به دليل ويژگي‌ها و شرايط خاصي که دارد در تمامي‌اشتغال مستقيم و حدود 90 درصد اشتغال غيرمستقيمي‌که ايجاد مي‌کند از نيروي انساني مرد بهره مي‌گيرد که طيف استفاده از تخصص‌هاي موجود در آن وسيع است و افرادِ با تحصيلات زير ديپلم (کارگر ساده) تا دکتراي متخصص در حوزه‌هايي مانند طراحي و محاسبات سازه و تأسيسات در پهنه جغرافيايي کشور مشغول به کار مي‌شوند.
مسکن روستايي، سياستي در راستاي خروج غير تورمي‌از رکود
ساخت مسکن و به خصوص مسکن روستايي، سياستي در راستاي خروج غير تورمي‌از رکود اقتصادي و سياستي ضد تورمي‌است و قابليت کنترل تورم عمومي‌را نيز دارد، با توجه به گزارشهاي بانک مرکزي، مسکن با سهم 28.6 درصدي در سبد تورم عمومي‌کشور، بيشترين سهم را نسبت به ديگر بخش‌ها دارد.
مسکن، اولويت معيشتي خانوار روستايي
توجه به مسکن روستايي علاوه بر اشتغالزايي واقعي براي روستاييان، يکي از اولويت‌هاي اساسي خانواده بود و تأمين آن نقش اساسي در توسعه روستايي دارد چرا که متوسط سهم مسکن در سبد هزينه‌ايي خانوار 35 درصد مي‌باشد.
وجود بانک و نهاد مشخص مسکن روستايي جهت جلوگيري از انحراف منابع
سرمايه‌گذاري در بخش مسکن روستايي شفاف بوده و انحراف آن از محل هزينه کرد به لحاظ اينکه در ماموريت‌هاي تعريف شده نهاد مشخصي يعني بنياد مسکن انقلاب اسلامي‌قرار دارد، بسيار کم و قابل رصد بوده و همچنين بانک تخصصي به‌عنوان بانک عامل در بخش مسکن روستايي در کشور داريم.
سرمايه‌گذاري مسکن روستايي جهت جلوگيري از بحران‌هاي طبيعي مانند زلزله
مهم تر از همه نکاتي که گفته شد يکي از مسائلي بحراني کشور، نامناسب بودن کيفيت خانه‌هاي روستايي است که در صورت بروز زلزله، فجايع جبران‌ناپديري را در بردارد که بر همگان واضح است. اين دلايل باعث مي‌شود تا با اختصاص 1.5 ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي به بخش مسکن روستايي به‌صورت واقعي و عيني در توسعه روستايي نقش مؤثر و مثبتي را داشته باشد.
بنابراين پيشنهاد مي‌شود جهت اشتغالزايي واقعي و پايدار، متناسب با شرايط روستاها و نهادهاي موجود، دولت و نمايندگان مجلس به جاي پرداخت 1.5 ميليارد دلار در قالب تسهيلاتي اشتغالزايي که‌امکان انحراف تسهيلات نيز به شدت وجود دارد بر بخش مسکن روستايي، تمرکز کنند تا با هدايت اين منابع در قالب تسهيلات مسکن روستايي علاوه بر حل بحران مسکن روستايي و مشکل تامين مسکن روستاييان با تحريک اين لکوموتيو اقتصادي، اشتغالزايي واقعي 102 صنعت، اشتغال
روستاييان و موجبات خروج غيرتورمي‌از رکود اقتصادي فراهم شود.
دستورالعمل معاون اول زیر ذره بین «تجارت»
خبر ابلاغ دستورالعمل انجام گشايش اعتبار براي واردات کالا با نرخ ارز آزاد، از سوي معاون اول رئيس جمهوري گامي‌رو به جلو محسوب مي‌شود. اين دستورالعمل در شرايطي براي اجرا به همه دستگاه‌هاي اجرايي و بانک‌ها و موسسات اعتباري، موسسات عمومي‌غيردولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي‌ابلاغ شده است که بازار ارز روزهاي پر تلاطمي‌را تجربه مي‌کند و بازار مالي و پولي نيز از پول شويي و قاچاق رنج مي‌برد.
به همين دليل است که اين ابلاغيه در گام اول، مي‌توان به آن با ديده مثبت نگاه کرد. اما تحليل بازار سنتي ايران موضوعي ديگر را بيان مي‌کند. در اين ابلاغيه بر ساماندهي بازار ارز و مبارزه با پول شويي و قاچاق کالا و ارز تاکيد شده است.
با نگاهي به تاريخ بازار ارز به ويژه در10 سال اخير تاکنون، پيام روشني از اين بازار ارائه داده مي‌شود و آن هم اينکه اکنون در سطوح بالاي مديريتي ديدگاه‌هاي مختلفي درباره نحوه مديريت ارز وجود دارد که اين ديدگاه‌ها يکسان نبوده و بعضاً نيز بنيان‌هاي سستي وجود دارد،
وقتي اين موضوع کماکان وجود دارد هر گونه اراده اي براي ساماندهي ارز به خودي خود در همان گام نخست محتوم به شکست است .
نکته جالب آنکه در برنامه ششم توسعه نيز حتي نمايندگان مجلس نيز وضع بازار ارز را مشخص نکرده‌اند.
از طرف ديگر، براي تنظيم تلاطم بازار ارز بايد بانک مرکزي سياست مناسبي اتخاذ کند تا ارز وارد بازار سياه نشود تا با اين سياست اقتصادي مانع از کسب سودهاي کلان براي برخي افراد در وضعيت بازار سياه شويم.
اما بانک مرکزي سياست‌هاي اقتصادي و برنامه‌ريزي موثري براي کنترل بازار نداشته است و اين موضوع باعث شده تا دلار وارد بازار سياه شود.
به طور مثال، حدود چهار سال است بانک مرکزي از اجراي يکسان سازي ارز خبر مي‌دهد اما هراز گاهي به بهانه‌هايي اين موضوع به تاخير مي‌افتد.
به هر حال دولت و به خصوص بانک مرکزي و حتي دولتهاي گذشته نيز در زمينه سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي از جمله سياست‌هاي ارزي انسجام ندارند.
اين امر موجب مي‌شود تا فعالان اقتصادي نتوانند در حوزه کاري خود برنامه ريزي مشخصي داشته باشند و در اين ميان بازار سياه، رانت، دلالي و ... به وجود مي‌آيد و صادر کنندگان نيز در آن حل مي‌شوند.
هنگامي‌مي‌توان به اجرايي شدن اين ابلاغيه‌اميدوار شد که اين روند بايد تغيير کند و تکليف برخي از مسائل از جمله يکسان‌سازي ارز و نرخ ارز مشخص شود چرا که ادامه اين وضعيت باعث شده که سرمايه‌گذاران رغبتي براي ورود به کشور نداشته باشند، در نتيجه وضعيت اقتصادي کشور نيز سامان نيابد.
مستخدمين حسيني کارشناس اقتصادي در اين باره گفته است: "اما اکنون مي‌بينيم که گروه‌هاي مختلف هر کدام درباره وضعيت ارز سخناني مطرح مي‌کنند که بايد ديد هر کدام چقدر به نفع اقتصاد کشور است. مثلاً صادرکنندگان مي‌گويند ارز بايد بالا برود تا خودشان منافع بيشتري ببرند و... اين در حالي است که مقوله ارز يا سياست‌هاي ارزي جزو مهمترين سياست‌هاي اقتصادي کشور است و مقام ناظر بايد رويکرد مشخص و شفافي در اين زمينه داشته باشد."
به هر حال نرخ ارز زماني مي‌تواند در کانال درست قرار گيرد که رويکرد دولت شفاف و مشخص باشد ولي مي‌بينيم که هنوز قانون بانکداري تعيين تکليف نشده است. و اين سناريوي تکراري ابلاغيه‌ها همچنان ادامه دارد؟
اما معاون اول رئيس جمهوري با ابلاغ دستورالعمل انجام گشايش اعتبار براي واردات کالا با نرخ ارز آزاد، صادرکنندگان را مکلف کرد ارز حاصل از صادرات را بر اساس سياست گذاري بانک مرکزي به فروش برسانند.
معاون اول رييس جمهور در اين ابلاغيه ضمن مکلف کردن صادرکنندگان محصولات و فرآورده‌هاي پتروشيمي، فولاد، مس، آلومينيوم، سنگ آهن و کنسانتره آهن، گاز مايع توليدي پتروشيمي‌براي به فروش رساندن ارز حاصل از صادرات بر اساس سياست گذاري و هماهنگي بانک مرکزي، اين بانک را موظف کرد ظرف دو هفته در راستاي مبارزه با پولشويي، گزارش مربوط به اقدامات انجام شده به منظور برقراري ضوابط لازم و اجراي کامل قوانين و مقررات را ارائه کند.
اسحاق جهانگيري در ابلاغيه اي به منظور تحقق دستور رييس جمهور مبني بر ساماندهي بازار ارز و حمايت از توليد داخلي، دستورالعملي براي اجرا به همه دستگاه‌هاي اجرايي و بانک‌ها و موسسات اعتباري، موسسات عمومي‌غيردولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي‌ابلاغ کرد.
در بخشي از مصوبه معاون اول رييس جمهور و رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي، ضمن تعيين دستورالعمل اقدام نظام بانکي نسبت به انجام گشايش اعتبار براي واردات کالاهايي که واردات آن با نرخ آزاد مجاز است، تصريح شده است: «بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران مکلف است ترتيبي اتخاذ نمايد حداکثر تا ۱۳۹۵/۱۲/۲۵ ارز حاصل از صادرات محصولات عمده صادراتي توسط بانک‌ها خريداري شود و صرافي‌ها به وظايف متعارف خود برگردند.»
در اين ابلاغيه همچنين خاطرنشان شده است: «ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مکلف است راه‌اندازي کامل سامانه شناسايي و مبارزه با کالاي قاچاق را در دستور کار قرار داده و اقدامات تشديد کننده مبارزه با اين پديده را از مبادي ورودي تا سطح عرضه عمده به کار گيرد.»
در اين ابلاغيه شرط ثبت سفارش خودرو و ساير کالاهاي بادوام به تشخيص وزارت صنعت، معدن و تجارت، داشتن نمايندگي مجاز و خدمات پس از فروش اعلام شده است.
در بخش ديگري از ابلاغيه رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي با تاکيد بر اينکه يوزانس براي واردات مواد اوليه و قطعات يدکي بدون سقف براي يک سال مجاز شده، آمده است: «استفاده از اعتبارات يوزانس حداکثر به مبلغ (۵۰) ميليون دلار در هر مورد براي واردات، تکميل و تجهيز خطوط توليد واحدهاي اقتصادي موجود تا سقف سه سال مجاز است.»
با نگاهي به تاريخ بازار ارز به ويژه در10 سال اخير تاکنون، پيام روشني از اين بازار ارائه داده مي‌شود و آن هم اينکه اکنون در سطوح بالاي مديريتي ديدگاه‌هاي مختلفي درباره نحوه مديريت ارز وجود دارد که اين ديدگاه‌ها يکسان نبوده و بعضاً نيز بنيان‌هاي سستي وجود دارد،
وقتي اين موضوع کماکان وجود دارد هر گونه اراده اي براي ساماندهي ارز به خودي خود در همان گام نخست محتوم به شکست است .
نکته جالب آنکه در برنامه ششم توسعه نيز حتي نمايندگان مجلس نيز وضع بازار ارز را مشخص نکرده‌اند.
از طرف ديگر، براي تنظيم تلاطم بازار ارز بايد بانک مرکزي سياست مناسبي اتخاذ کند تا ارز وارد بازار سياه نشود تا با اين سياست اقتصادي مانع از کسب سودهاي کلان براي برخي افراد در وضعيت بازار سياه شويم.
اما بانک مرکزي سياست‌هاي اقتصادي و برنامه‌ريزي موثري براي کنترل بازار نداشته است و اين موضوع باعث شده تا دلار وارد بازار سياه شود.
به طور مثال، حدود چهار سال است بانک مرکزي از اجراي يکسان سازي ارز خبر مي‌دهد اما هراز گاهي به بهانه‌هايي اين موضوع به تاخير مي‌افتد.
به هر حال دولت و به خصوص بانک مرکزي و حتي دولتهاي گذشته نيز در زمينه سياست‌گذاري‌هاي اقتصادي از جمله سياست‌هاي ارزي انسجام ندارند.
اين امر موجب مي‌شود تا فعالان اقتصادي نتوانند در حوزه کاري خود برنامه ريزي مشخصي داشته باشند و در اين ميان بازار سياه، رانت، دلالي و ... به وجود مي‌آيد و صادر کنندگان نيز در آن حل مي‌شوند.
هنگامي‌مي‌توان به اجرايي شدن اين ابلاغيه‌اميدوار شد که اين روند بايد تغيير کند و تکليف برخي از مسائل از جمله يکسان‌سازي ارز و نرخ ارز مشخص شود چرا که ادامه اين وضعيت باعث شده که سرمايه‌گذاران رغبتي براي ورود به کشور نداشته باشند، در نتيجه وضعيت اقتصادي کشور نيز سامان نيابد.
مستخدمين حسيني کارشناس اقتصادي در اين باره گفته است: "اما اکنون مي‌بينيم که گروه‌هاي مختلف هر کدام درباره وضعيت ارز سخناني مطرح مي‌کنند که بايد ديد هر کدام چقدر به نفع اقتصاد کشور است. مثلاً صادرکنندگان مي‌گويند ارز بايد بالا برود تا خودشان منافع بيشتري ببرند و... اين در حالي است که مقوله ارز يا سياست‌هاي ارزي جزو مهمترين سياست‌هاي اقتصادي کشور است و مقام ناظر بايد رويکرد مشخص و شفافي در اين زمينه داشته باشد."
به هر حال نرخ ارز زماني مي‌تواند در کانال درست قرار گيرد که رويکرد دولت شفاف و مشخص باشد ولي مي‌بينيم که هنوز قانون بانکداري تعيين تکليف نشده است. و اين سناريوي تکراري ابلاغيه‌ها همچنان ادامه دارد؟
اما معاون اول رئيس جمهوري با ابلاغ دستورالعمل انجام گشايش اعتبار براي واردات کالا با نرخ ارز آزاد، صادرکنندگان را مکلف کرد ارز حاصل از صادرات را بر اساس سياست گذاري بانک مرکزي به فروش برسانند.
معاون اول رييس جمهور در اين ابلاغيه ضمن مکلف کردن صادرکنندگان محصولات و فرآورده‌هاي پتروشيمي، فولاد، مس، آلومينيوم، سنگ آهن و کنسانتره آهن، گاز مايع توليدي پتروشيمي‌براي به فروش رساندن ارز حاصل از صادرات بر اساس سياست گذاري و هماهنگي بانک مرکزي، اين بانک را موظف کرد ظرف دو هفته در راستاي مبارزه با پولشويي، گزارش مربوط به اقدامات انجام شده به منظور برقراري ضوابط لازم و اجراي کامل قوانين و مقررات را ارائه کند.
اسحاق جهانگيري در ابلاغيه اي به منظور تحقق دستور رييس جمهور مبني بر ساماندهي بازار ارز و حمايت از توليد داخلي، دستورالعملي براي اجرا به همه دستگاه‌هاي اجرايي و بانک‌ها و موسسات اعتباري، موسسات عمومي‌غيردولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي‌ابلاغ کرد.
در بخشي از مصوبه معاون اول رييس جمهور و رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي، ضمن تعيين دستورالعمل اقدام نظام بانکي نسبت به انجام گشايش اعتبار براي واردات کالاهايي که واردات آن با نرخ آزاد مجاز است، تصريح شده است: «بانک مرکزي جمهوري اسلامي‌ايران مکلف است ترتيبي اتخاذ نمايد حداکثر تا ۱۳۹۵/۱۲/۲۵ ارز حاصل از صادرات محصولات عمده صادراتي توسط بانک‌ها خريداري شود و صرافي‌ها به وظايف متعارف خود برگردند.»
در اين ابلاغيه همچنين خاطرنشان شده است: «ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مکلف است راه‌اندازي کامل سامانه شناسايي و مبارزه با کالاي قاچاق را در دستور کار قرار داده و اقدامات تشديد کننده مبارزه با اين پديده را از مبادي ورودي تا سطح عرضه عمده به کار گيرد.»
در اين ابلاغيه شرط ثبت سفارش خودرو و ساير کالاهاي بادوام به تشخيص وزارت صنعت، معدن و تجارت، داشتن نمايندگي مجاز و خدمات پس از فروش اعلام شده است.
در بخش ديگري از ابلاغيه رييس ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي با تاکيد بر اينکه يوزانس براي واردات مواد اوليه و قطعات يدکي بدون سقف براي يک سال مجاز شده، آمده است: «استفاده از اعتبارات يوزانس حداکثر به مبلغ (۵۰) ميليون دلار در هر مورد براي واردات، تکميل و تجهيز خطوط توليد واحدهاي اقتصادي موجود تا سقف سه سال مجاز است.»
نشست کارشناسي ايران و آمريکا برگزار مي‌شود
بدعهدي آمريکا همواره دردسر ساز بوده است. از روزي که برجام به تصويب رسيد، قرار بود تمامي‌تحريمها برداشته شود و ايران نيز برخي تعهدات خود را اجرايي کند. ايران بنا بر اعتراف گزارشهاي آژانس به تعهدات خود پايبند ماند.
اما نه تنها تحريمها يک باره برداشته نشد، بلکه قانون داماتو و تحريمهاي آن که مدتش به سر آمده بود و مي‌بايست لغو شود، با راي اعضاي کنگره و تاييد سناي آمريکا براي 10 سال ديگر تمديد شد. البته اين رفتار آمريکا مورد انتقاد شديد مسوولان کشورمان قرار گرفت و جالب تر اينکه اروپاييان نيز نسبت به اين رفتار آمريکا واکنش نشان داده و تاکيد کردند که در اين نقض آشکار برجام با ايالات متحده‌امريکا همراه نخواهند شد. از سوي ديگر جمهوري اسلامي‌ايران به سرعت اقدامات قانوني را در پيش گرفت و در نامه‌هايي رسمي‌تقاضاي برگزاري کميسيون مشترک برجام را درخواست کرد که با موافقت اعضاي آن رو به رو شد. نتيجه اين شد که ششمين نشست کميسيون مشترک ايران و 1+5 قرار است 21 دي‌ماه به منظور بررسي مسائل مطرح شده در نامه مورخ 26 آذر (١٦ دسامبر) وزير خارجه کشورمان به فدريکا موگريني در پي تمديد قانون تحريمهاي ايران (ايسا) توسط کنگره‌امريکا تشکيل شود. پيش از برگزاري کميسيون مشترک برجام در سطح معاونان در روز 20 دي‌ماه، علاوه بر نشست کارشناسي ايران و 1+5 و جلسه گروه کاري تحريمها، نشست کارشناسي ميان هيات ايراني و آمريکايي برگزار مي‌شود. گزارش نشست‌هاي کارشناسي به نشست معاونان وزيران خارجه ارايه مي‌شود.
محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان در 26 آذر با ارسال نامه رسمي‌به فدريکا موگريني هماهنگ‌کننده کميسيون مشترک برجام، خواستار برگزاري جلسه کميسيون مشترک برجام جهت رسيدگي به اقدام اخير آمريکا در تمديد قانون تحريمهاي ايران شد. ظريف در اين نامه با اشاره به پايبندي کامل ايران به تعهدات خود طي يک سال و نيم گذشته، ماهيت "متقابل" تعهدات مندرج در برجام و خصوصيت "چندجانبه بودن" اين سند را يادآور گرديده و تصريح کرد: حفظ تماميت و انسجام برجام و پايداري آن مستلزم توجه همه طرف‌هاي برجام نسبت به تداوم اجراي مفاد آن از سوي همه اعضا مي‌باشد. وزير امور خارجه کشورمان با اشاره به تکرار بدعهدي و اهمال آمريکا در اجراي تعهدات خود، از مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپايي که مسئوليت هماهنگي کميسيون مشترک را بر عهده دارد، درخواست کرد که ضمن اطلاع رساني لازم به کليه طرف‌هاي برجام، تمهيدات لازم براي برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام و نيز کارگروه تحريمهاي کميسيون مشترک جهت رسيدگي به اقدام اخير آمريکا را اتخاذ نمايد.
بر اساس اين گزارش، حسن روحاني رئيس‌جمهور کشورمان در نامه‌اي در تاريخ ۲۳ آذر 95، وزارت امور خارجه را موظف به پيگيري موضوع بدعهدي آمريکا با استفاده از سازوکارهاي پيش‌بيني شده در برجام کرد. احتمالا اين آخرين نشست از کميسيون مشترک برجام است که تيم سياست خارجي دولت باراک اوباما در آن شرکت خواهد کرد. برخي از منابع نزديک به مذاکرات معتقدند با وجود روي کار آمدن دونالد ترامپ، احتمالا در بدنه فني و کارشناسي تيم آمريکا در گروه 1+5 شاهد تغييرات زيادي نباشيم. آخرين نشست مشترک برجام در سطح معاونان شهريورماه سال جاري در نيويورک و در حاشيه مجمع عمومي‌سالانه سازمان ملل متحد برگزار شد. همچنين بعد از اين نشست براي اولين بار نشست وزيران خارجه ايران و 1+5 در نيويورک نيز براي بررسي موانع ايجاد شده بر سر برداشته شدن تحريمها به ويژه از سوي آمريکا برگزار شد.
محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان در 26 آذر با ارسال نامه رسمي‌به فدريکا موگريني هماهنگ‌کننده کميسيون مشترک برجام، خواستار برگزاري جلسه کميسيون مشترک برجام جهت رسيدگي به اقدام اخير آمريکا در تمديد قانون تحريمهاي ايران شد. ظريف در اين نامه با اشاره به پايبندي کامل ايران به تعهدات خود طي يک سال و نيم گذشته، ماهيت "متقابل" تعهدات مندرج در برجام و خصوصيت "چندجانبه بودن" اين سند را يادآور گرديده و تصريح کرد: حفظ تماميت و انسجام برجام و پايداري آن مستلزم توجه همه طرف‌هاي برجام نسبت به تداوم اجراي مفاد آن از سوي همه اعضا مي‌باشد. وزير امور خارجه کشورمان با اشاره به تکرار بدعهدي و اهمال آمريکا در اجراي تعهدات خود، از مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپايي که مسئوليت هماهنگي کميسيون مشترک را بر عهده دارد، درخواست کرد که ضمن اطلاع رساني لازم به کليه طرف‌هاي برجام، تمهيدات لازم براي برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام و نيز کارگروه تحريمهاي کميسيون مشترک جهت رسيدگي به اقدام اخير آمريکا را اتخاذ نمايد.
بر اساس اين گزارش، حسن روحاني رئيس‌جمهور کشورمان در نامه‌اي در تاريخ ۲۳ آذر 95، وزارت امور خارجه را موظف به پيگيري موضوع بدعهدي آمريکا با استفاده از سازوکارهاي پيش‌بيني شده در برجام کرد. احتمالا اين آخرين نشست از کميسيون مشترک برجام است که تيم سياست خارجي دولت باراک اوباما در آن شرکت خواهد کرد. برخي از منابع نزديک به مذاکرات معتقدند با وجود روي کار آمدن دونالد ترامپ، احتمالا در بدنه فني و کارشناسي تيم آمريکا در گروه 1+5 شاهد تغييرات زيادي نباشيم. آخرين نشست مشترک برجام در سطح معاونان شهريورماه سال جاري در نيويورک و در حاشيه مجمع عمومي‌سالانه سازمان ملل متحد برگزار شد. همچنين بعد از اين نشست براي اولين بار نشست وزيران خارجه ايران و 1+5 در نيويورک نيز براي بررسي موانع ايجاد شده بر سر برداشته شدن تحريمها به ويژه از سوي آمريکا برگزار شد.
انتقاد معاون وزير صنعت از نحوه تعیین میزان حق بیمه شخص ثالث
گروه صنعت، معدن و تجارت: حمايت از توليدكنندگان نبايد به نحوي باشد كه به ضرر مصرف‌كنندگان ختم شود. اين مهمترين صحبت محمود نوابي، رئيس سازمان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان در نشست خبري روز گذشته بود.
به گزارش تجارت آنلاين، در شرايطي كه افزايش قيمت نرخ ارز طي هفته‌هاي گذشته موجب گران شدن برخي كالاها و محصولات وارداتي در بازار شده، رئيس سازمان حمايت با تاييد اين خبر از بي‌انصافي برخي در بازارها مي‌گويد. نوابي معتقد است كه افزايش قيمت خودروهاي وارداتي در چنين شرايطي منطقي نيست، چراكه اين خودروها پيش از اين مراحل ثبت سفارش و واردات را سپري كرده و با نرخ‌هاي گذشته به بازارها رسيده‌اند. مهمترين انتقادات روز گذشته رئيس سازمان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان اما مربوط به كالاهاي اساسي و بررسي و بازرسي قيمت آنها در بازار نبود. نوابي از وظيفه وزارت جهاد كشاورزي براي تامين و تنظيم بازار صحبت كرد و بر بازرسي‌هاي اتاق اصناف در كنار اين سازمان خبر داد. در اين ميان مهمترين انتقادات معاون وزير صنعت به رفتار برخي بيمه‌ها درباره نرخ حق بيمه شخص ثالث مربوط مي‌شد آنجاكه رئيس سازمان حمايت مي‌گويد كه شرکت‌هاي بيمه نبايد نرخ حق بيمه شخص ثالث را براساس ريسک ماه‌هاي حرام در طول سال دريافت کنند، اما نمي‌توانيم زمان درستي بر استيفاي حقوق مصرف‌کنندگان در اين باره مطرح کنيم.
محمود نوابي، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت درباره اينکه پيگيري يکساله شما براي کاهش قيمت بيمه شخص ثالث خودرو چه زماني به نتيجه خواهد رسيد، گفت: به هر حال براي رفع مشکلات بايد پروسه زماني طي شود و ما فعلا اقدام به طرح آن کرديم تا حقوق مصرف‌کننده استيفا شود. نوابي همچنين درخصوص صدور بيمه‌نامه‌هاي شخص ثالث خودرو گفت: به من مي‌گويند که تو متوجه نيستي اما بايد در نظر داشت که تنها چهار ماه سال ماه حرام است و بايد هزينه‌هاي دريافتي از مردم براساس ريسک چهار دوازدهم اين ماه‌ها دريافت شود نه اينکه هزينه صدور بيمه‌نامه‌ها را به صورت دوازده دوازدهم (به‌طور کامل براساس ريسک ماه‌هاي حرام) دريافت شود.
نوابي در ادامه سخنان خود با اشاره به اينکه در بازرسي‌هاي ما مشخص شد که حتي برخي دستگاه‌هاي دولتي تخلفاتي دارند گفت: شرکت مخابرات از مشترکين خود اضافه دريافتي داشت که با رسيدگي سازمان حمايت اين رقم به مشترکان برگشت داده شد. همچنين درخصوص قبوض شرکت گاز ايران نيز چنين اتفاقي رخ داده است. وي تصريح کرد: من به صدور تاريخ براي کارت‌هاي بانکي مشترکين نيز انتقاد دارم که چرا بايد براي آنها تاريخ اتمام مشخص شود زيرا اين امر بويژه در شهر تهران هزينه‌هايي براي مصرف‌کنندگان خواهد داشت و منجر به تضييع حقوق آنها مي‌شود. رئيس سازمان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان اظهار کرد: براي مبارزه با پديده قاچاق 3 هزار و 300 نفر بازرس در سراسر کشور وجود دارد که در کنار اين تعداد 1700 نفر بازرس صنفي نيز فعاليت دارند. وي در واکنش به افزايش قيمت ارز و تاثيرات آن بر بازار داخلي گفت: اگر يک کم مسلمان شويم خيلي از مشکلاتمان حل مي‌شود. اسلام و مسلماني مقوله جدا از هم نيست اگر اتفاقي مي‌افتد و قيمت ارز گران مي‌شود چرا برخي کاسبان بلافاصله کالاي خود را گران مي‌کنند. نوابي افزود: هر اتفاقي افتاده و نرخ ارز گران شده، نبايد در اين زمينه اقدامي‌براي افزايش قيمت کالا توسط توليدکنندگان و عرضه کنندگان صورت گيرد. رئيس سازمان حمايت مصرف کنندگان و توليدکنندگان با بيان اينکه همه دستگاه‌ها از افزايش قيمت بدون هماهنگي منع شده‌اند ادامه داد: سازمان حمايت بر کالاهاي مختلف مانند شکر، لبنيات، روغن و... که عمدتا محصولات کشاورزي هستند به‌صورت مستقيم نظارت مي‌کند همچنين بر محصولاتي مانند لوازم خانگي، روغن موتور، لوازم صوتي و تصويري و... به طور مرتب پايش دارد و از هرگونه افزايش غيرمتعارف جلوگيري به عمل مي‌آورد و شکايت مردم را دريافت مي‌کند.
نوابي در واکنش به سپرده شدن مسئوليت قاچاق کالا به اتحاديه صنفي تصريح کرد: بازار به حال خود رها نشده است بلکه تقسيم وظايف صورت گرفته و بخشي از امور اصناف به خود آنها واگذار شده‌اما سازمان حمايت به وظايف قانوني خود عمل مي‌کند و در صورتي که اتحاديه به وظايف خود به درستي عمل نکند وارد عرصه مي‌شود. وي درخصوص مشکلات پيش روي اجراي طرح مبارزه با قاچاق کالا گفت: صندوق‌هاي مکانيزه فروش هنوز در بسياري از واحدهاي صنفي نصب نشده که در صورت تحقق اين امر از بسياري از تخلفات جلوگيري به عمل مي‌آيد.
رئيس سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان درخصوص وضعيت تامين محصولات کشاورزي گفت: مسئوليت تامين و تنظيم بازار در محصولات کشاورزي تا قبل از عرضه به وزارت جهاد کشاورزي سپرده شده است اما نظارت بر عرضه کماکان در اختيار اتحاديه‌هاي صنفي و سازمان حمايت است. نوابي درخصوص عرضه کالاي قاچاق در بازار مصرف گفت: تقاضا براي کالاي قاچاق در بازار وجود دارد زيرا براي مصرف‌کنندگان قيمت مهم است اما براي ريشه‌کني کالاي قاچاق خود مصرف‌کنندگان نيز بايد همکاري‌هاي لازم را داشته باشند. رئيس سازمان حمايت همچنين درخصوص افزايش قيمت برخي صنايع لبني گفت: در سال گذشته 9 واحد صنايع لبني به دليل تخلف افزايش قيمت برخي محصولات خود به سازمان تعزيرات حکومتي معرفي شدند که در سال‌جاري نيز شاهد اين افزايش قيمت و معرفي دوباره آنها به تعزيرات حکومتي هستيم. نوابي گفت: برخورد قهري با صنايع لنبي و پلمپ آنها صرفا کاري را از پيش نمي‌برد و ما معتقديم که با برخورد تعزيراتي امور قابل حل نيست زيرا در اين صورت لبنياتي براي عرضه در بازرا وجود نخواهد داشت.
رئيس سازمان حمايت در ادامه گفت: ما نمي‌توانيم صرفا به صورت يکطرفه به حقوق مصرف‌کنندگان توجه کنيم و بايد هر کالا را به صورت جداگانه و مصداقي در نظر گيريم. وي افزود: تغييرات نرخ ارز و افزايش يکباره قيمت کالا در بازار تاثير گذار بود اما بايد در نهايت اذعان داشت که فعاليت‌هاي سازمان حمايت زياد است. نوابي اظهار کرد: هر سازماني در حوزه اختيارات خود حکم مي‌دهد و سازمان تعزيرات مسئول رسيدگي به گزارشاتي است که توسط سازمان حمايت به آن ارائه مي‌شود و فرآيند رسيدگي به شکايات و پرونده‌ها بايد طي شود.
رئيس سازمان حمايت درباره افزايش قيمت اخير خودروهاي وارداتي گفت: افزايش قيمت دلار نبايد باعث افزايش قيمت خودروهاي وارداتي شود زيرا واردات اين خودروها قبل از افزايش قيمت دلار صورت گرفته و در صورت دريافت شکايت مردمي‌بشدت با متخلفان برخورد مي‌کنيم. رئيس سازمان حمايت همچنين در خصوص پيش‌فروش خودروهاي وارداتي گفت: پيش‌فروش خودروهاي وارداتي بايد براساس مجوزهاي صورت گرفته انجام شود که در اين زمينه بايد متذکر شد که شرکت‌هاي پيش‌فروش کننده مي‌توانند حداکثر 50 درصد نرخ محصول را دريافت کنند. نوابي يادآور شد: در راستاي حقوق مصرف‌کنندگان خودرو اخيرا دو شرکت 1500 و 2000 دستگاه از محصولات عرضه شده خود را تعويض کردند که چنين اتفاقي به نفع مصرف‌کنندگان بي‌سابقه است. نوابي درباره تبليغ کالاهاي غيراستاندارد در صدا و سيما گفت: برخي کالاها (آرايشي - بهداشتي)در صدا و سيما تبليغ مي‌شد که هيچ مجوزي نداشتند در اين زمينه وزير صنعت به آقاي عسکري نامه نوشت و بعد از آن ديگر شاهد تبليغ اين نوع محصولات نيستيم.
محمود نوابي، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت درباره اينکه پيگيري يکساله شما براي کاهش قيمت بيمه شخص ثالث خودرو چه زماني به نتيجه خواهد رسيد، گفت: به هر حال براي رفع مشکلات بايد پروسه زماني طي شود و ما فعلا اقدام به طرح آن کرديم تا حقوق مصرف‌کننده استيفا شود. نوابي همچنين درخصوص صدور بيمه‌نامه‌هاي شخص ثالث خودرو گفت: به من مي‌گويند که تو متوجه نيستي اما بايد در نظر داشت که تنها چهار ماه سال ماه حرام است و بايد هزينه‌هاي دريافتي از مردم براساس ريسک چهار دوازدهم اين ماه‌ها دريافت شود نه اينکه هزينه صدور بيمه‌نامه‌ها را به صورت دوازده دوازدهم (به‌طور کامل براساس ريسک ماه‌هاي حرام) دريافت شود.
نوابي در ادامه سخنان خود با اشاره به اينکه در بازرسي‌هاي ما مشخص شد که حتي برخي دستگاه‌هاي دولتي تخلفاتي دارند گفت: شرکت مخابرات از مشترکين خود اضافه دريافتي داشت که با رسيدگي سازمان حمايت اين رقم به مشترکان برگشت داده شد. همچنين درخصوص قبوض شرکت گاز ايران نيز چنين اتفاقي رخ داده است. وي تصريح کرد: من به صدور تاريخ براي کارت‌هاي بانکي مشترکين نيز انتقاد دارم که چرا بايد براي آنها تاريخ اتمام مشخص شود زيرا اين امر بويژه در شهر تهران هزينه‌هايي براي مصرف‌کنندگان خواهد داشت و منجر به تضييع حقوق آنها مي‌شود. رئيس سازمان حمايت از توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان اظهار کرد: براي مبارزه با پديده قاچاق 3 هزار و 300 نفر بازرس در سراسر کشور وجود دارد که در کنار اين تعداد 1700 نفر بازرس صنفي نيز فعاليت دارند. وي در واکنش به افزايش قيمت ارز و تاثيرات آن بر بازار داخلي گفت: اگر يک کم مسلمان شويم خيلي از مشکلاتمان حل مي‌شود. اسلام و مسلماني مقوله جدا از هم نيست اگر اتفاقي مي‌افتد و قيمت ارز گران مي‌شود چرا برخي کاسبان بلافاصله کالاي خود را گران مي‌کنند. نوابي افزود: هر اتفاقي افتاده و نرخ ارز گران شده، نبايد در اين زمينه اقدامي‌براي افزايش قيمت کالا توسط توليدکنندگان و عرضه کنندگان صورت گيرد. رئيس سازمان حمايت مصرف کنندگان و توليدکنندگان با بيان اينکه همه دستگاه‌ها از افزايش قيمت بدون هماهنگي منع شده‌اند ادامه داد: سازمان حمايت بر کالاهاي مختلف مانند شکر، لبنيات، روغن و... که عمدتا محصولات کشاورزي هستند به‌صورت مستقيم نظارت مي‌کند همچنين بر محصولاتي مانند لوازم خانگي، روغن موتور، لوازم صوتي و تصويري و... به طور مرتب پايش دارد و از هرگونه افزايش غيرمتعارف جلوگيري به عمل مي‌آورد و شکايت مردم را دريافت مي‌کند.
نوابي در واکنش به سپرده شدن مسئوليت قاچاق کالا به اتحاديه صنفي تصريح کرد: بازار به حال خود رها نشده است بلکه تقسيم وظايف صورت گرفته و بخشي از امور اصناف به خود آنها واگذار شده‌اما سازمان حمايت به وظايف قانوني خود عمل مي‌کند و در صورتي که اتحاديه به وظايف خود به درستي عمل نکند وارد عرصه مي‌شود. وي درخصوص مشکلات پيش روي اجراي طرح مبارزه با قاچاق کالا گفت: صندوق‌هاي مکانيزه فروش هنوز در بسياري از واحدهاي صنفي نصب نشده که در صورت تحقق اين امر از بسياري از تخلفات جلوگيري به عمل مي‌آيد.
رئيس سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليدکنندگان درخصوص وضعيت تامين محصولات کشاورزي گفت: مسئوليت تامين و تنظيم بازار در محصولات کشاورزي تا قبل از عرضه به وزارت جهاد کشاورزي سپرده شده است اما نظارت بر عرضه کماکان در اختيار اتحاديه‌هاي صنفي و سازمان حمايت است. نوابي درخصوص عرضه کالاي قاچاق در بازار مصرف گفت: تقاضا براي کالاي قاچاق در بازار وجود دارد زيرا براي مصرف‌کنندگان قيمت مهم است اما براي ريشه‌کني کالاي قاچاق خود مصرف‌کنندگان نيز بايد همکاري‌هاي لازم را داشته باشند. رئيس سازمان حمايت همچنين درخصوص افزايش قيمت برخي صنايع لبني گفت: در سال گذشته 9 واحد صنايع لبني به دليل تخلف افزايش قيمت برخي محصولات خود به سازمان تعزيرات حکومتي معرفي شدند که در سال‌جاري نيز شاهد اين افزايش قيمت و معرفي دوباره آنها به تعزيرات حکومتي هستيم. نوابي گفت: برخورد قهري با صنايع لنبي و پلمپ آنها صرفا کاري را از پيش نمي‌برد و ما معتقديم که با برخورد تعزيراتي امور قابل حل نيست زيرا در اين صورت لبنياتي براي عرضه در بازرا وجود نخواهد داشت.
رئيس سازمان حمايت در ادامه گفت: ما نمي‌توانيم صرفا به صورت يکطرفه به حقوق مصرف‌کنندگان توجه کنيم و بايد هر کالا را به صورت جداگانه و مصداقي در نظر گيريم. وي افزود: تغييرات نرخ ارز و افزايش يکباره قيمت کالا در بازار تاثير گذار بود اما بايد در نهايت اذعان داشت که فعاليت‌هاي سازمان حمايت زياد است. نوابي اظهار کرد: هر سازماني در حوزه اختيارات خود حکم مي‌دهد و سازمان تعزيرات مسئول رسيدگي به گزارشاتي است که توسط سازمان حمايت به آن ارائه مي‌شود و فرآيند رسيدگي به شکايات و پرونده‌ها بايد طي شود.
رئيس سازمان حمايت درباره افزايش قيمت اخير خودروهاي وارداتي گفت: افزايش قيمت دلار نبايد باعث افزايش قيمت خودروهاي وارداتي شود زيرا واردات اين خودروها قبل از افزايش قيمت دلار صورت گرفته و در صورت دريافت شکايت مردمي‌بشدت با متخلفان برخورد مي‌کنيم. رئيس سازمان حمايت همچنين در خصوص پيش‌فروش خودروهاي وارداتي گفت: پيش‌فروش خودروهاي وارداتي بايد براساس مجوزهاي صورت گرفته انجام شود که در اين زمينه بايد متذکر شد که شرکت‌هاي پيش‌فروش کننده مي‌توانند حداکثر 50 درصد نرخ محصول را دريافت کنند. نوابي يادآور شد: در راستاي حقوق مصرف‌کنندگان خودرو اخيرا دو شرکت 1500 و 2000 دستگاه از محصولات عرضه شده خود را تعويض کردند که چنين اتفاقي به نفع مصرف‌کنندگان بي‌سابقه است. نوابي درباره تبليغ کالاهاي غيراستاندارد در صدا و سيما گفت: برخي کالاها (آرايشي - بهداشتي)در صدا و سيما تبليغ مي‌شد که هيچ مجوزي نداشتند در اين زمينه وزير صنعت به آقاي عسکري نامه نوشت و بعد از آن ديگر شاهد تبليغ اين نوع محصولات نيستيم.
حجم گازسوزي در صنعت نفت به سالانه ۱۲ تا ۱۷ ميليارد مترمکعب رسيده که ارزش اين حجم گاز سوخته شده حدود ۴ تا ۶ ميليارد دلار برآورد مي‌شود. به نقل از مهر، ايران پس از آنکه با حدود ۳۴ تريليون مترمکعب با پيشي گرفتن از روسيه بزرگترين دارنده ذخاير گاز جهان شد، حالا با ثبت يک رکورد جديد با پيشي گرفتن از روسها به بزرگترين اتلاف کننده گاز در مشعل تاسيسات صنعت نفت هم تبديل شده است.
مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي‌با انتشار گزارشي حجم گازسوزي در مشعل تاسيسات صنعت نفت، گاز و پتروشيمي‌کشور را حدود ۱۷ ميليارد مترمکعب در سال اعلام کرد و يادآور شد: ارزش گازهاي سوزانده شده در مشعل تاسيسات نفت و گاز کشور حدود ۴ تا ۶ ميليارد دلار در سال برآورد مي‌شود.
علاوه بر اين با اين حجم اتلاف گاز، ايران به بزرگترين سوزاننده گاز همراه نفت در جهان تبديل شده است، با اين وجود بانک جهاني هفته گذشته با انتشار گزارشي بار ديگر از روسيه به عنوان بزرگترين اتلاف کننده گاز جهان نام برده است. بر اساس گزارش بانک جهاني تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي حجم اتلاف و گازسوزي روسيه حدود ۲۱ ميليارد و ۲۰۰ ميليون مترمکعب در روز بوده که در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حجم اتلاف گاز اين کشور حدود ۵۰۰ ميليون مترمکعب در سال افزايش يافته است. در رده بندي جديد بانک جهاني پس از روسيه، عراق با سوزاندن حدود ۱۶ ميليارد و ۲۰۰ ميليون مترمکعب دومين سوزاننده گاز جهان بوده که حجم اتلاف گاز در اين کشور همسايه در سال ۲۰۱۵ در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حدود ۲.۲ ميليارد مترمکعب افزايش يافته است. در شرايط فعلي ايران در رتبه سومين سوزاننده گاز جهان قرار گرفته و تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي به طور متوسط سالانه ۱۲ ميليارد و ۱۰۰ ميليون مترمکعب گاز بدون استفاده در ايران صرفا سوخته و آلاينده‌هاي آن وارد محيط زيست شده است.
نکته قابل توجه درباره اتلاف گاز در صنعت نفت کشور آن است که معادل سوخت و خوراک کل صنايع پتروشيمي‌صرفا گاز در مشعل تاسيسات صنعت نفت به ويژه فازهاي پارس جنوبي، ميادين نفتي خليج فارس و ... گاز دود مي‌کنيم. حجم گازسوزي‌هاي ايران سال ۲۰۱۵ در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حدود ۱۰۰ ميليون مترمکعب کاهش يافته‌اما در مقايسه با سال ۲۰۱۳ حدود يک ميليارد مترمکعب افزايش يافته است. پس از ايران به ترتيب آمريکا با سوزاندن ۱۱ ميليارد و ۹۰۰ ميليون مترمکعب و ونزوئلا با سوزاندن ۹ ميليارد و ۳۰۰ ميليون مترمکعب به ترتيب چهارمين و پنجمن اتلاف کننده بزرگ گاز جهان تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي هستند. علاوه بر اين کشورهايي همچون الجزاير، نيجريه، مکزيک، آنگولا، مالزي و برخي از کشورهاي عربي منطقه خاورميانه هم در اين رتبه بندي جاي گرفته‌اند. در مجموع سال ۲۰۱۵ ميلادي حدود ۱۴۷ ميليارد و ۳۰۰ ميليون مترمکعب گاز در جهان سوخته شده که اين ميران اتلاف گاز معادل توليد گاز نروژه به عنوان بزرگترين توليدکننده گاز اروپا است.
علاوه بر اين با اين حجم اتلاف گاز، ايران به بزرگترين سوزاننده گاز همراه نفت در جهان تبديل شده است، با اين وجود بانک جهاني هفته گذشته با انتشار گزارشي بار ديگر از روسيه به عنوان بزرگترين اتلاف کننده گاز جهان نام برده است. بر اساس گزارش بانک جهاني تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي حجم اتلاف و گازسوزي روسيه حدود ۲۱ ميليارد و ۲۰۰ ميليون مترمکعب در روز بوده که در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حجم اتلاف گاز اين کشور حدود ۵۰۰ ميليون مترمکعب در سال افزايش يافته است. در رده بندي جديد بانک جهاني پس از روسيه، عراق با سوزاندن حدود ۱۶ ميليارد و ۲۰۰ ميليون مترمکعب دومين سوزاننده گاز جهان بوده که حجم اتلاف گاز در اين کشور همسايه در سال ۲۰۱۵ در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حدود ۲.۲ ميليارد مترمکعب افزايش يافته است. در شرايط فعلي ايران در رتبه سومين سوزاننده گاز جهان قرار گرفته و تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي به طور متوسط سالانه ۱۲ ميليارد و ۱۰۰ ميليون مترمکعب گاز بدون استفاده در ايران صرفا سوخته و آلاينده‌هاي آن وارد محيط زيست شده است.
نکته قابل توجه درباره اتلاف گاز در صنعت نفت کشور آن است که معادل سوخت و خوراک کل صنايع پتروشيمي‌صرفا گاز در مشعل تاسيسات صنعت نفت به ويژه فازهاي پارس جنوبي، ميادين نفتي خليج فارس و ... گاز دود مي‌کنيم. حجم گازسوزي‌هاي ايران سال ۲۰۱۵ در مقايسه با سال ۲۰۱۴ ميلادي حدود ۱۰۰ ميليون مترمکعب کاهش يافته‌اما در مقايسه با سال ۲۰۱۳ حدود يک ميليارد مترمکعب افزايش يافته است. پس از ايران به ترتيب آمريکا با سوزاندن ۱۱ ميليارد و ۹۰۰ ميليون مترمکعب و ونزوئلا با سوزاندن ۹ ميليارد و ۳۰۰ ميليون مترمکعب به ترتيب چهارمين و پنجمن اتلاف کننده بزرگ گاز جهان تا پايان سال ۲۰۱۵ ميلادي هستند. علاوه بر اين کشورهايي همچون الجزاير، نيجريه، مکزيک، آنگولا، مالزي و برخي از کشورهاي عربي منطقه خاورميانه هم در اين رتبه بندي جاي گرفته‌اند. در مجموع سال ۲۰۱۵ ميلادي حدود ۱۴۷ ميليارد و ۳۰۰ ميليون مترمکعب گاز در جهان سوخته شده که اين ميران اتلاف گاز معادل توليد گاز نروژه به عنوان بزرگترين توليدکننده گاز اروپا است.
استانداري در تلاش براي اقناع‌سازي جهت عقيم‌كردن زنان كارتن‌خواب
گروه اجتماعي: چند سالي مي‌شود كه بارداري زنان کارتن‌خواب تبديل به يک معضل براي آنها تبديل شده است، زناني که خود را از بسياري خدمات حمايتي و درماني محروم کرده‌اند. در روزهايي كه خانواده‌هاي معمولي به سختي از پس هزينه‌هاي بزرگ كردن چند بچه برمي‌آيند و اكثر آنها تبديل به خانواده‌هاي تك يا دو فرزند شده‌اند، برخي زنان كارتن‌خواب ديده مي‌شوند كه چندين فرزند دارند.
حق داشتن فرزند، يكي از حقوق انساني است كه براساس قوانين نمي‌توان كسي را از چنين حقي منع كرد. اما اين روزها صحبت از زنان كارتن‌خوابي مطرح است كه علاوه بر توزيع و مصرف مواد مخدر به اشاعه فحشا مي‌پردازند و در اثر ناتواني تامين هزينه‌ها، بچه‌هاي خود را مي‌فروشند.
مشاهدات فعالان مقابله با اعتياد حکايت از آن دارد که گروهي از زنان كارتن‌خواب، نه تنها پيش از بارداري، به دليل شرايط زيستي خود در معرض آسيب‌هاي جسمي‌بي‌شماري هستند، بلکه وقتي در مسير تامين مواد مصرفي‌شان، باردار مي‌شوند هم، از ترس عواقب قضايي، نه‌تنها به مراکز درماني مراجعه نمي‌کنند بلکه بيشتر و بيشتر سعي در پنهان شدن و پنهان ماندن دارند و در حالي که هيچ اطلاعي از احتمال آلودگي خود به اچ‌‌آي‌وي ايدز ندارند، در پنهاني‌ترين گوشه‌هاي شهر، نوزاد معتاد خود را به دنيا مي‌آورند در حالي که زايمان طبيعي – درصورت ابتلاي اين زنان به‌ايدز – سريع‌ترين راه انتقال ويروس و آلودگي نوزاد به‌ايدز خواهد بود.
دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت، از سه سال قبل و در راستاي اجراي سياست‌هاي افزايش جمعيت، کاهش باروري را از فهرست برنامه‌هاي خود خارج کرده است. مسوولان اين دفتر علاقه‌اي ندارند که حتي در مورد محدودسازي باروري در افراد با رفتارهاي پرخطر - زنان و مردان معتاد و با روابط جنسي غير ايمن و کارتن‌خواب - حرفي بزنند و حمايت مستقيمي‌از محدودسازي فرزندآوري در اين افراد ندارند. سازمان بهزيستي کشور هم در مخالفت با عقيم‌سازي زنان کارتن‌خواب، نگاهي همسو با وزارت بهداشت دارد.
بنابر آماره ارائه شده از سوي مسئولان و از ميان 20 هزار بي‌خانماني که در تهران زندگي مي‌کنند، جمعيت زنان بي‌خانماني که در فضاي باز شهر تهران ناچارند شب را به صبح برسانند، نزديک 3 هزار تن است. افراد آسيب ديده‌اي که با شرايط کنوني سرنوشت نامعلوم خود را در آينده‌اي تاريک دنبال مي‌کنند و از اين سو برخي افراد مثل معاون رئيس‌جمهور در امور زنان نيز راه حل کنترل جمعيتشان را، عقيم کردن آنها مي‌دانند. جدا از اعلام نظر چند ماه گذشته «شهيندخت مولاوردي» معاون رئيس‌جمهور در حوزه زنان و خانواده که در مورد عقيم کردن زنان بي‌خانمان گفته بود، اين طرح بايد بررسي شود و براساس رضايت زنان کارتن خواب عقيم شدن صورت بگيرد.
در همين حال مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران مي‌گويد بايد با پروژه قانع کردن زنان کارتن‌خواب، عقيم‌سازي صورت گيرد تا جلوي بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي گرفته شود. سياوش شهريور؛ مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران در گفتگو با ايلنا، درباره «عقيم‌سازي کارتن خواب‌ها» که اين روزها انتقادهاي زيادي را به دنبال داشته، گفت: چند موضوع را بايد به‌عنوان پيش زمينه اين اقدام در نظر گرفت؛ نخست آنکه براساس قوانين کشور و به لحاظ حقوقي هيچ‌کس اجازه ندارد؛ اين کار را انجام دهد.
اگر خانم مولاوردي هم چنين بحثي را مطرح کرده که با رضايت زنان کارتن خواب اين کار صورت بگيرد، به اين دليل است که در شهر تهران زناني وجود دارند که معتاد، کارتن‌خواب و تن‌فروش هستند. مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران با اشاره به اينکه اين زنان علاوه بر توزيع مواد مخدر، خودشان هم مصرف مي‌کنند و به سکس ورکري هم مشغول هستند، افزود: بالاي ۲۰ درصد اين زنان ايدز دارند و انواع و اقسام بيماري را گسترش مي‌دهند.
شهريور ادامه داد: برخي از اين زنان علاوه بر اعتياد و کارتن‌خوابي و توسعه فحشا، عين ماشين جوجه‌کشي بچه توليد مي‌کنند و چون بچه‌ها سرپرست ندارند، به فروش مي‌رسند. وي گفت: يک پروژه، واقعيت و نظري وجود دارد که بسياري از سازمان‌هاي مردم نهاد و نخبگان اجتماعي نيز با آن موافق هستند؛ مبني بر اينکه اگر زني بيماري دارد، سکس ورکر هم هست و جا هم ندارد، با رضايت خودش عقيم شود نه اينکه به زور اين کار انجام شود. وي با بيان اينکه هيچ کسي در ايران (مديران ملي) با اين گزاره ضدحقوقي (عقيم‌سازي زنان کارتن خواب) موافق نيست، تصريح کرد: اگر زني باشد که جانش به لبش رسيده باشد، نتواند بچه‌اش را بزرگ کند و مجبور باشد آن را بفروشد، اگر بگويد که حاضرم عقيم شوم، اين کار انجام شود؛ بهتر است، چرا که حداقل شاهد بچه‌اي مريض، داراي فقر غذايي، بحران‌زده و فاقد سرپرست نخواهيم بود.
مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران با بيان اين مطلب که بخشي از واقعيت جامعه را نمي‌توان به صورت علني گفت، تصريح كرد: چه اتفاقي در زير پوست اين شهر در حال رخ دادن است؟ اين زنان، بسياري از دختران ما به ورطه هلاکت مي‌کشانند و به آنها آموزش ترويج فشاد و فحشا مي‌دهند. ما متاسفانه نتوانستيم توليد اميد و اشتغال کنيم. وي ادامه داد: جواني که نا‌اميد و بيکار است و سنش ۴۰ سال شده و شريک جنسي ندارد، بايد از يک سو به فرد آموزش دهيم که از وسايل پيشگيري استفاده شود که حداقل مريض نشود. شهريور در خاتمه تاکيد کرد: بايد با پروژه قانع کردن زنان کارتن خواب، عقيم‌سازي صورت گيرد تا جلوي بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي گرفته شود.
مشاهدات فعالان مقابله با اعتياد حکايت از آن دارد که گروهي از زنان كارتن‌خواب، نه تنها پيش از بارداري، به دليل شرايط زيستي خود در معرض آسيب‌هاي جسمي‌بي‌شماري هستند، بلکه وقتي در مسير تامين مواد مصرفي‌شان، باردار مي‌شوند هم، از ترس عواقب قضايي، نه‌تنها به مراکز درماني مراجعه نمي‌کنند بلکه بيشتر و بيشتر سعي در پنهان شدن و پنهان ماندن دارند و در حالي که هيچ اطلاعي از احتمال آلودگي خود به اچ‌‌آي‌وي ايدز ندارند، در پنهاني‌ترين گوشه‌هاي شهر، نوزاد معتاد خود را به دنيا مي‌آورند در حالي که زايمان طبيعي – درصورت ابتلاي اين زنان به‌ايدز – سريع‌ترين راه انتقال ويروس و آلودگي نوزاد به‌ايدز خواهد بود.
دفتر سلامت خانواده وزارت بهداشت، از سه سال قبل و در راستاي اجراي سياست‌هاي افزايش جمعيت، کاهش باروري را از فهرست برنامه‌هاي خود خارج کرده است. مسوولان اين دفتر علاقه‌اي ندارند که حتي در مورد محدودسازي باروري در افراد با رفتارهاي پرخطر - زنان و مردان معتاد و با روابط جنسي غير ايمن و کارتن‌خواب - حرفي بزنند و حمايت مستقيمي‌از محدودسازي فرزندآوري در اين افراد ندارند. سازمان بهزيستي کشور هم در مخالفت با عقيم‌سازي زنان کارتن‌خواب، نگاهي همسو با وزارت بهداشت دارد.
بنابر آماره ارائه شده از سوي مسئولان و از ميان 20 هزار بي‌خانماني که در تهران زندگي مي‌کنند، جمعيت زنان بي‌خانماني که در فضاي باز شهر تهران ناچارند شب را به صبح برسانند، نزديک 3 هزار تن است. افراد آسيب ديده‌اي که با شرايط کنوني سرنوشت نامعلوم خود را در آينده‌اي تاريک دنبال مي‌کنند و از اين سو برخي افراد مثل معاون رئيس‌جمهور در امور زنان نيز راه حل کنترل جمعيتشان را، عقيم کردن آنها مي‌دانند. جدا از اعلام نظر چند ماه گذشته «شهيندخت مولاوردي» معاون رئيس‌جمهور در حوزه زنان و خانواده که در مورد عقيم کردن زنان بي‌خانمان گفته بود، اين طرح بايد بررسي شود و براساس رضايت زنان کارتن خواب عقيم شدن صورت بگيرد.
در همين حال مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران مي‌گويد بايد با پروژه قانع کردن زنان کارتن‌خواب، عقيم‌سازي صورت گيرد تا جلوي بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي گرفته شود. سياوش شهريور؛ مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران در گفتگو با ايلنا، درباره «عقيم‌سازي کارتن خواب‌ها» که اين روزها انتقادهاي زيادي را به دنبال داشته، گفت: چند موضوع را بايد به‌عنوان پيش زمينه اين اقدام در نظر گرفت؛ نخست آنکه براساس قوانين کشور و به لحاظ حقوقي هيچ‌کس اجازه ندارد؛ اين کار را انجام دهد.
اگر خانم مولاوردي هم چنين بحثي را مطرح کرده که با رضايت زنان کارتن خواب اين کار صورت بگيرد، به اين دليل است که در شهر تهران زناني وجود دارند که معتاد، کارتن‌خواب و تن‌فروش هستند. مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران با اشاره به اينکه اين زنان علاوه بر توزيع مواد مخدر، خودشان هم مصرف مي‌کنند و به سکس ورکري هم مشغول هستند، افزود: بالاي ۲۰ درصد اين زنان ايدز دارند و انواع و اقسام بيماري را گسترش مي‌دهند.
شهريور ادامه داد: برخي از اين زنان علاوه بر اعتياد و کارتن‌خوابي و توسعه فحشا، عين ماشين جوجه‌کشي بچه توليد مي‌کنند و چون بچه‌ها سرپرست ندارند، به فروش مي‌رسند. وي گفت: يک پروژه، واقعيت و نظري وجود دارد که بسياري از سازمان‌هاي مردم نهاد و نخبگان اجتماعي نيز با آن موافق هستند؛ مبني بر اينکه اگر زني بيماري دارد، سکس ورکر هم هست و جا هم ندارد، با رضايت خودش عقيم شود نه اينکه به زور اين کار انجام شود. وي با بيان اينکه هيچ کسي در ايران (مديران ملي) با اين گزاره ضدحقوقي (عقيم‌سازي زنان کارتن خواب) موافق نيست، تصريح کرد: اگر زني باشد که جانش به لبش رسيده باشد، نتواند بچه‌اش را بزرگ کند و مجبور باشد آن را بفروشد، اگر بگويد که حاضرم عقيم شوم، اين کار انجام شود؛ بهتر است، چرا که حداقل شاهد بچه‌اي مريض، داراي فقر غذايي، بحران‌زده و فاقد سرپرست نخواهيم بود.
مديرکل اجتماعي و فرهنگي استانداري تهران با بيان اين مطلب که بخشي از واقعيت جامعه را نمي‌توان به صورت علني گفت، تصريح كرد: چه اتفاقي در زير پوست اين شهر در حال رخ دادن است؟ اين زنان، بسياري از دختران ما به ورطه هلاکت مي‌کشانند و به آنها آموزش ترويج فشاد و فحشا مي‌دهند. ما متاسفانه نتوانستيم توليد اميد و اشتغال کنيم. وي ادامه داد: جواني که نا‌اميد و بيکار است و سنش ۴۰ سال شده و شريک جنسي ندارد، بايد از يک سو به فرد آموزش دهيم که از وسايل پيشگيري استفاده شود که حداقل مريض نشود. شهريور در خاتمه تاکيد کرد: بايد با پروژه قانع کردن زنان کارتن خواب، عقيم‌سازي صورت گيرد تا جلوي بسياري از آسيب‌هاي اجتماعي گرفته شود.
حمله بابانوئل مسلح به کلوب شبانه ترکیه
سال 2017 با در ترکيه با يک حمله تروريستي شروع شد.حمله مسلحانه بامداد ديروز در يک کلوب شبانه استانبول دست‌کم ۳۹ کشته و ۶۹ زخمي‌بر جاي گذاشت. به گفته فرماندار استانبول، يک تروريست به روي مردم آتش گشوده است.
خبرگزاري اسپوتنيک گزارش داده بود که افراد مهاجم عرب‌زبان بوده‌اند. شبکه تلويزيوني ان.تي.وي. گزارش داده است که مهاجمان دو تن بودند اما فرماندار استانبول از وجود يک تروريست سخن گفت. طبق گزارش‌ها، فرد مهاجم از صحنه گريخته و نيروهاي امنيتي در جستجوي او
هستند.
تلاش‌ها براي شناسايي و دستگيري عامل حمله به باشگاه شبانه «رينا» در استانبول همچنان ادامه دارد. مهاجم مسلح به کلاشينکف که لباس بابانوئل به تن داشت، قبل از ورود به باشگاه، يک پليس و همچنين فردي غيرنظامي‌را که در ورودي باشگاه حضور داشتند کشت.
سپس وارد باشگاه شد و به روي مردمي‌که در حال برگزاري جشن بودند، آتش گشود. سليمان سويلو، وزير کشور ترکيه اعلام کرد که با توجه به يافته‌هاي اوليه، اعتقاد بر اين است که عامل اين حمله، تنها يک نفر بوده است.او گفت: «۳۹ نفر در اين حمله جان خود را از دست داده‌اند و تا کنون اجساد ۲۱ نفر از کشته شدگان شناسايي شده است که در ميان آنها اجساد ۱۶ خارجي نيز وجود دارد.»
باشگاه «رينا» که يکي از مشهورترين باشگاههاي تفريحي استانبول است در کنار تنگه بسفر قرار دارد و در زمان وقوع اين حادثه نزديک به ۸۰۰ شهروند ترک و گردشگر خارجي در داخل آن بودند. با آغاز تيراندازي‌ها، برخي براي نجات، خود را داخل آبهاي بسفر انداخته‌اند که توسط پليس نجات يافتند. رئيس‌جمهور ترکيه با محکوم کردن حمله مسلحانه بامداد امروز در استانبول گفت: برخي تلاش مي‌کنند کشورمان را به سمت بي‌ثباتي سوق دهند. ما اين تهديدات تروريستي را از منشا نابود خواهيم کرد و اجازه وقوع چنين بازي‌هاي کثيفي را در کشورمان نخواهيم داد.
وي ادامه داد: بانيان اينگونه حملات تروريستي به دنبال بي‌ثبات کردن کشور، برهم زدن آرامش ملت ترکيه و ايجاد بحران در کشور هستند. اما ما با حفظ خونسردي خود بيش از گذشته در کنار هم خواهيم ايستاد و اجازه نخواهيم داد که چنين بازي‌هاي کثيفي در کشورمان انجام شود. هنوز فرد يا گروه خاصي اين حمله تروريستي را برعهده نگرفتند.
به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، ند پرايس، سخنگوي شوراي امنيت ملي دولت آمريکا در واکنش به حمله به کلوب شبانه در استانبول بيانيه‌اي صادر کرد. در اين بيانيه‌امده است: آمريکا حمله وحشتناک به کلوب شبانه شهر استانبول ترکيه را که در آن ده‌ها تن کشته و چندين تن ديگر زخمي‌شدند، محکوم مي‌کند.
وزارت امور خارجه‌امريکا، فدريکا موگريني رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، دبيرکل ناتو، وزير امور خارجه فرانسه، سفير انگليس در ترکيه ،وزارت خارجه آلمان، وزراي خارجه بلژيک و کانادا، وزارت خارجه بحرين، وزير خارجه لبنان و رييس جمهوري آذربايجان نيز اين حمله را محکوم کردند.
شبکه سي ان ان درپي تيراندازي بامداد ديروز در استانبول گزارش داد:حملات تروريستي تنها درشش ماه دوم سال گذشته درترکيه 92کشته و550 مجروح برجاي گذاشته است. سي ان ان با وخيم خواندن وضعيت امنيتي درترکيه گزارش داد تنها درشش ماه گذشته، پنج حادثه تروريستي رخ داده که با حادثه بامداد امروز تعداد کل کشته‌ها به 131نفر ومجروحين به حدود 600نفرمي‌رسد.
هستند.
تلاش‌ها براي شناسايي و دستگيري عامل حمله به باشگاه شبانه «رينا» در استانبول همچنان ادامه دارد. مهاجم مسلح به کلاشينکف که لباس بابانوئل به تن داشت، قبل از ورود به باشگاه، يک پليس و همچنين فردي غيرنظامي‌را که در ورودي باشگاه حضور داشتند کشت.
سپس وارد باشگاه شد و به روي مردمي‌که در حال برگزاري جشن بودند، آتش گشود. سليمان سويلو، وزير کشور ترکيه اعلام کرد که با توجه به يافته‌هاي اوليه، اعتقاد بر اين است که عامل اين حمله، تنها يک نفر بوده است.او گفت: «۳۹ نفر در اين حمله جان خود را از دست داده‌اند و تا کنون اجساد ۲۱ نفر از کشته شدگان شناسايي شده است که در ميان آنها اجساد ۱۶ خارجي نيز وجود دارد.»
باشگاه «رينا» که يکي از مشهورترين باشگاههاي تفريحي استانبول است در کنار تنگه بسفر قرار دارد و در زمان وقوع اين حادثه نزديک به ۸۰۰ شهروند ترک و گردشگر خارجي در داخل آن بودند. با آغاز تيراندازي‌ها، برخي براي نجات، خود را داخل آبهاي بسفر انداخته‌اند که توسط پليس نجات يافتند. رئيس‌جمهور ترکيه با محکوم کردن حمله مسلحانه بامداد امروز در استانبول گفت: برخي تلاش مي‌کنند کشورمان را به سمت بي‌ثباتي سوق دهند. ما اين تهديدات تروريستي را از منشا نابود خواهيم کرد و اجازه وقوع چنين بازي‌هاي کثيفي را در کشورمان نخواهيم داد.
وي ادامه داد: بانيان اينگونه حملات تروريستي به دنبال بي‌ثبات کردن کشور، برهم زدن آرامش ملت ترکيه و ايجاد بحران در کشور هستند. اما ما با حفظ خونسردي خود بيش از گذشته در کنار هم خواهيم ايستاد و اجازه نخواهيم داد که چنين بازي‌هاي کثيفي در کشورمان انجام شود. هنوز فرد يا گروه خاصي اين حمله تروريستي را برعهده نگرفتند.
به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، ند پرايس، سخنگوي شوراي امنيت ملي دولت آمريکا در واکنش به حمله به کلوب شبانه در استانبول بيانيه‌اي صادر کرد. در اين بيانيه‌امده است: آمريکا حمله وحشتناک به کلوب شبانه شهر استانبول ترکيه را که در آن ده‌ها تن کشته و چندين تن ديگر زخمي‌شدند، محکوم مي‌کند.
وزارت امور خارجه‌امريکا، فدريکا موگريني رييس سياست خارجي اتحاديه اروپا، دبيرکل ناتو، وزير امور خارجه فرانسه، سفير انگليس در ترکيه ،وزارت خارجه آلمان، وزراي خارجه بلژيک و کانادا، وزارت خارجه بحرين، وزير خارجه لبنان و رييس جمهوري آذربايجان نيز اين حمله را محکوم کردند.
شبکه سي ان ان درپي تيراندازي بامداد ديروز در استانبول گزارش داد:حملات تروريستي تنها درشش ماه دوم سال گذشته درترکيه 92کشته و550 مجروح برجاي گذاشته است. سي ان ان با وخيم خواندن وضعيت امنيتي درترکيه گزارش داد تنها درشش ماه گذشته، پنج حادثه تروريستي رخ داده که با حادثه بامداد امروز تعداد کل کشته‌ها به 131نفر ومجروحين به حدود 600نفرمي‌رسد.