سوء مديريت يا سوء استفاده؛ کداميک باعث گرانيهاست
با آغاز ماه مبارک رمضان، افزايش افسار گسيخته محصولات غذايي پرمصرف همچون گوشت، حبوبات، برنج، مرغ و...به معضلي براي جامعه مصرف کننده و دهکهاي پايين و ضعيف جامعه مبدل شده و ميشود.
بدون ترديد نقش وزارتخانههاي صنعت، معدن و تجارت و بخصوص جهاد کشاورزي در کنترل و ثبات نرخ بازار غير قابل کتمان است. چندي پيش، وزير صنعت، معدن و تجارت (نعمت زاده) ضمن ارسال نامه اي به سازمان حمايت از مصرفکنندگان و توليدکنندگان در خصوص بالا رفتن قيمت برنج، حبوبات و گوشت، خواستار اعلام توضيحات لازم در اين خصوص به معاون اول رئيس جمهور شد.آنچنان که نعمت زاده، عنوان داشته، در نظر گرفتن ارز مبادلهاي براي واردات گوشت با هدف کاهش قيمت اين محصول، انجام پذيرفت و انتظار ميرفت با اين تصميم، افزايش قيمت جهاني گوشت (در ايران) کنترل شود.ظاهراً وزارت جهاد کشاورزي چندان تمايلي به واردات گوشت ندارد، اگرچه در اين خصوص شاهد اعلام نظر رسميوزارت جهاد نيستيم، اما از محتواي نامه ارسالي وزير صنعت اينچنين استنباط ميشود که وزارت جهاد کشاورزي، ملاحظاتي در خصوص واردات گوشت دارد. به گزارش باشگاه خبرنگاران وزير صنعت در نامه مرقوم شده فوق، عنوان داشت: بحث ما با دوستانمان در جهاد کشاورزي اين است که در مورد واردات، واهمه اي نداشته باشند و اجازه دهند اين موضوع صورت گيرد تا خود به خود بازار تنظيم شود، هر چند اعتقاد داريم حل اين مسأله فرآيند يک يا دو روزه نيست و به تدريج شرايط مناسب ميشود.نعمت زاده در خصوص افزايش قيمت برنج نيز عنوان داشت: افزايش 10 تا 12 درصدي نرخ برنج در طول دو ماه گذشته نبايد اتفاق ميافتاد و با توجه به اينکه تراز توليد برنج داخلي کافي نيست، بايد نسبت به واردات اين محصول، اقدامات لازم عملياتي شود. وزير صنعت، در خصوص افزايش قيمت حبوبات نيز معتقد است با در نظر گرفتن ارز مبادله اي براي اين محصولات، نبايد عرضه و تقاضا به نحوي صورت گيرد که شاهد چنين افزايش قيمتهايي باشيم.وي ميگويد: اينکه ما اعلام کنيم عامل مسأله مذکور دلالي و دلالان است، درست نيست و به تبع دلالان در شرايطي از اين بستر، سوء استفاده ميکنند که موازنه لازم ميان عرضه و تقاضا حاکم نشود.
افزايش ۱۰ برابري قيمت خرما
در همين رابطه دبير انجمن خرما با اشاره به آخرين وضعيت قيمت خرما در آستانه ماه رمضان، اظهار داشت: در فصل برداشت هر کيلو خرماي رطب مضافتي با نرخ هزار و ۵۰۰ الي ۲ هزار و ۵۰۰ تومان از کشاورزان خريداري ميشود که در آستانه ماه رمضان با افزايش ۱۰ برابري قيمت به مصرف کننده عرضه ميشود. علي اصغر موسوي با انتقاد از قيمت ۱۵ الي ۲۰ هزار توماني هر کيلو خرما در بازار افزود: نرخ منطقي هر کيلو جعبه ۵۰۰ گرميخرما ۶ هزار تومان است، درحاليکه شاهد فروش آن با نرخ ۱۲ هزار توماني در بازار هستيم که اين امر اجحاف در حق مصرف کننده است.به گفته موسوي در شرايط کنوني اصولي در قيمت گذاري محصول وجود ندارد از اين رو واسطهها اقدام به گران فروشي محصول مينمايند.دبير انجمن خرما تصريح کرد: در گذشته ستاد خرما قيمت گذار اين محصول بود، اما طي چند سال اخير با برچيده شدن اين ستاد، سودجويان فرصت را غنيمت شمرده و اقدام به تاخت و تاز در ايام پر تقاضا در بازار مينمايند.
توزيع مرغ منجمد براي کنترل بازار
اما مرغ يکي از کالاهايي است که در ايام رمضان نوسانات عجيبي دارد و امسال نيز متفاوت از گذشته نبوده است. به نوع يکه در روزهاي اخيز نرخ مرغ به مرز ۸ هزارتومان رسيد که با تمهيدات شرکت پشتيباني و عرضه مرغ منجمد مجددا قيمت در بازار کاهش يافت. در اين رابطه مدير عامل شرکت پشتيباني امور دام با اشاره به آخرين وضعيت ذخاير گوشت مرغ و قرمز در آستانه ماه رمضان گفت: بيش از ۳۰ هزارتن مرغ منجمد در کل استانهاي کشور براي عرضه در ماه رمضان ذخيره سازي شده است.عليرضا ولي افزود: البته در کنار عرضه مرغ منجمد به ميزان کافي مرغ گرم در استانها توزيع ميشود.ولي با اشاره به اينکه قيمت هرکيلو گوشت مرغ منجمد به صورت عمده درب سردخانه ۵ هزار و ۳۰۰ تومان است، گفت: اين درحالي است که با احتساب هزينههاي حمل و نقل با نرخ ۵ هزار و ۷۰۰ تومان و مرغ گرم با نرخ ۷ هزار و ۵۰۰ تومان به مشتري عرضه ميشود. به گفته وي بيش از ۹۰ درصد نياز بازار از توليد گوشت داخل و بقيه از طريق واردات تامين ميشود.
گوشت گرم درکنار منجمد
البته گوش قرمز نيز همين مشکل را دارد که مديرعامل شرکت پشتيباني امور دام با اشاره به توزيع گوشت گرم وارداتي در کنار منجمد بيان کرد: از آن جا که طي چند سال اخير ذائقه مردم به مصرف گوشت گرم قرمز تغيير پيدا کرده از اين رو روزانه ۲ الي ۳ هزار لاشه گوشت گرم وارداتي در کنار گوشت گرم داخلي به بازار عرضه ميشود که با اين وجود کمبودي در داخل وجود ندارد.وي با اشاره به آخرين وضعيت بازار گوشت قرمز بيان کرد: در حال حاضر نرخ هر کيلو گوشت منجمد ۲۱ هزارتومان و گوشت گرم وارداتي با نرخ ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان از سوي شرکت پشتيباني به بازار عرضه ميشود که اين امر تا حدي از نوسانات قيمت در بازار جلوگيري کرده است.به گفته، ولي عرضه گوشت و مرغ منجمد از سوي شرکت پشتيباني در فروشگاههاي زنجيرهاي و ميادين ميوه و تره بار سراسر کشور عرضه ميشود.
بهانه جويي براي گران فروشي
در حالي که سعي دولت در کنترل قيمتهاست، رئيس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتي با بيان اينکه عرضه مرغ به کشتارگاهها طبق روال معمول درحال انجام است، گفت: اين درحالي است که صحبتهايي مبني بر امتناع مرغداران ار عرضه مرغ به کشتارگاهها به گوش ميرسد. محمد يوسفي با اشاره به اينکه قيمت مرغ متناسب با هزينههاي مرغداران نيست، افزود: از اين رو عرضه مرغ منجمد در بازار از سوي شرکت پشتيباني زيان هر چه بيشتر مرغداران را به همراه دارد.يوسفي ادامه داد: دولت درجهت حمايت از اقشار آسيب پذير بايد مابه التفاوت قيمت مرغ گرم با منجمد را تحت عنوان يارانه در اختيار آنها قرار دهد چرا که انصاف نيست که اقشار مرفه از مرغ منجمد موجود در بازاراستفاده نمايند.رئيس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتي تصريح کرد: نرخ منطقي هر کيلو مرغ زنده ۵ هزار و ۵۰۰ و مصرف کننده بايد ۸ هزار تومان باشد تا جوابگوي هزينه مرغداران باشد چرا که درغير اينصورت ورشکستگي تماميمرغداران قطعي خواهد بود.
قيمت کالاها زير ذرهبين نظارت
در حالي به ماه مبارک رمضان رسيديم که با ابلاغ دستورالعمل طرح نظارتي ويژه ايام اين ماه شاهد نظارت و بازرسي هرچه بيشتر توسط واحدهاي ناظر در مورد قيمت ۱۳ قلم کالاي پر مصرف خواهيم بود. دستورالعمل طرح نظارتي به واحدها و ادارات بازرسي و نظارت ايام ماه مبارک رمضان به منظور نظارت بر عملکرد واحدهاي توليدي، توزيعي و خدماتي در استان تهران ابلاغ شد تا در خصوص اقلام اساسي مورد تقاضاي مردم که شامل ۱۳ قلم کالاي دستهبندي شده است شاهد بازرسي و نظارت هرچه بيشتر واحدهاي مربوطه در صورت رويت هرگونه تخلف توسط فروشندگان و يا ارائهي گزارشهاي مردميباشيم.اقلام مورد تقاضا در ماه مبارک رمضان لبنيات، پروتئين، برنج، روغن، قند، شکر، خرما، ميوه، سبزيجات، شيرينيهاي پرمصرف، آش، حليم، زولبيا و باميه اعلام شده که براين اساس و طبق ابلاغيه دستورالعمل طرح نظارتي ويژه ايام ماه مبارک رمضان در استان تهران با حداکثر ظرفيت بازرسي و نظارت انجام خواهد شد.هرگونه تخلف اعم از گرانفروشي، عدم درج قيمت، عدم صدور فاکتور و تخلف در مورد فروش اقلام مربوطه با برخورد واحدها و ادارات بازرسي و نظارت ايام ماه مبارک رمضان روبهرو خواهد شد و در دستورالعمل مربوطهامده است که شهروندان و هموطنان ميتوانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف اقتصادي مراتب را به شماره ۱۲۴ اعلام کنند.
دليلي براي افزايش قيمت وجود ندارد
در همين رابطه رئيس اتاق اصناف ايران گفت: تمهيدات لازم براي تامين کالاهاي پرمصرف در ماه مبارک رمضان انديشيده شده و با توجه به ثبات قيمت کالاها در بازار ، در حال حاضر دليلي اي براي افزايش قيمت اقلام مصرفي اين ماه وجود ندارد.علي فاضلي افزود: در صورت مشاهده هر گونه تخلف در قيمت کالاها در ماه رمضان ، مسئولان ستاد تنظيم بازار برخوردهاي لازم را خواهند داشت. همچنين سازمان تعزيرات حکومتي براي برخورد با تخلفات قيمتي در ماه مبارک رمضان تمهيدات لازم را انديشيده است.فاضلي ادامه داد: قيمت گذاري کالاهاي اساسي از سوي سازمان حمايت از توليدکنندگان و مصرف کنندگان انجام ميشود و اتاقهاي اصناف تنها ناظر بر روند قيمت گذاريها هستند. همچنين بازرسي و نظارت و کنترل و رصد بازار در دست اصناف است و دستور العمل رسيدگي و نظارت بر بازار کشور امروز به تمام اتاقهاي اصناف سراسر کشور ابلاغ شده است.رئيس اتاق اصناف ايران با بيان اينکه کنترل بازار و تامين اقلام مورد نياز با جديت در دستور کار اتاقهاي اصناف قرار دارد ، گفت: آنچه براي ما مهم است، خدماتي است که مجموعه اتاقهاي اصناف در سراسر کشور در ماه مبارک رمضان به مردم ارائه ميدهند.وي افزود: در بخش تامين کالا مشکلي وجود ندارد اما برخي امور در دست بخش خدمات است. برخي از اقلام مصرفي ماه مبارک رمضان در فضاي باز ارائه ميشود که نظارتي بر آنها نيست که لازم است اين قبيل موارد ساماندهي شود.فاضلي ادامه داد: در ساختار کار نظارت وکنترل بازار، اتاق اصناف ايران يک عضو از اعضاي ستاد تنظيم بازار است و يک راي دارد. تعيين قيمت کالاهاي اساسي برعهده سازمان حمايت از مصرف کننده و اتاق اصناف ايران مسئول کنترل و رسيدگي بر قيمتها است.
قيمت لبنيات افزايش نمييابد
از سوي ديگر رئيس اتحاديه فروشندگان لبنيات در خصوص بازار لبنيات در ماه مبارک رمضان گفت: قيمت لبنيات تاکنون افزايش انچناني را به خود نديده است و در ماه رمضان نيز افزايش قيمت نيز در محصولات لبني نخواهيم نداشت.علي رجبي ادامه داد: با توجه افزايش قيمت لبنيات در رمضان سال گذشته، خوشبختانهامسال در ماه رمضان افزايش قيمت نخواهيم داشت و محصولات لبني به فراواني در کشور عرضه ميشود و کمبودي در اين زمينه متوجه کشور نميشود.
وضعيت قيمت زولبيا و باميه در ماه رمضان
رئيس اتحاديه قنادان و شيرينيفروشان با اشاره به پيشنهاد افزايش ۱۲ درصدي قيمت زولبيا و باميه در ماه مبارک رمضان گفت: قيمت پيشنهاد شده براي هر کيلو زولبيا و باميه در ماه مبارک رمضان ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان است. علي بهرهمند در خصوص قيمت زولبيا و باميه در ماه مبارک رمضان گفت: پيشنهاد ما براي افزايش قيمت زولبيا و باميه در ماه مبارک رمضان ۱۵ درصد بوده که اين رقم هنوز از سوي سازمان حمايت از مصرف کننده تاييد نشده است.وي در ادامه افزود: پيشبيني ميشود قيمت هر کيلو زولبيا و باميه با احتساب افزايش ۱۵ درصدي به ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان برسد که با وجود مخالفتهاي سازمان حمايت بايد درانتظار رقم کمتري براي اين کالا باشيم.رئيس اتحاديه قنادان و شيرينيفروشان در توضيح علت مخالفت سازمان حمايت با افزايش ۱۵ درصدي قيمت زولبيا و باميه تصريح کرد: سازمان حمايت افزايش ۱۵ درصدص قيمت زولبيا و باميه را به علت بالا رفتن نرخ هر کيلو از اين شيريني تصويب نميکند و اين در حالي است که اين نرخ از سوي کميسيون فني در روزهاي قبل به تصويب رسيده بود.بهرهمند درانتها خاطر نشان کرد: با توجه به عدم تاييد افزايش ۱۵ درصدي نرخ زولبيا و باميه از سوي سازمان حمايت اين رقم به ۱۰ درصد و قيمت آن نيز به کيلويي ۱۲ هزار تومان برسد ولي قيمت نهايي اين محصول در جلسه روز آينده مشخص خواهد شد.
هر دست کامل کلهپاچه چند؟
در همين رابطه رئيس اتحاديه طباخان کله پاچه و سيرابي با اشاره به درخواست از واحدهاي صنفي بر مبناي نداشتن هيچ افزايش قيمتي در ماه مبارک رمضان گفت: هر دست کله پاچه با قيمت حدود ۵۵ هزار تومان تا ۶۰ هزار تومان به دست مصرف کننده ميرسد و هر پرس معمولي حدود ۹ هزار تومان قيمت دارد.حسين رواسي با اشاره به افزايش مزد کارگران، حق بيمه و ماليات اظهار کرد: در ماههاي اخير باتوجه به کاهش کله خام در پي کم شدن دام در کشتارگاهها قيمت مواد اوليه براي طباخان بسيار بالا رفته از اين رو آنها را با مشکلاتي روبرو کرده است.وي قيمت اجزاي کله پاچه را اين گونه بيان کرد: يک عدد زبان ۱۳ هزار تومان، يک عدد مغز ۱۳ هزار تومان، هرعدد پاچه ۴ هزار تومان، هرعدد چشم ۲ هزار تومان و آبگوشت ساده براي يک نفر هزار تومان قيمت دارد.رئيس اتحاديه طباخان کله پاچه و سيرابي افزود: قيمت سيرابي و شيردان نيز از تاريخ ۶/۹/۹۵ تغييري نداشته و يک دست کامل ۱۵ هزار تومان و هرپرس با قيمت ۸ هزار تومان در واحدهاي صنفي عرضه ميشود.
آش و حليم کيلويي ۱۵ هزار تومان
از سوي ديگر رئيس اتحاديه پزندگان غذاهاي سنتي تهران بزرگ با بيان اينکه قيمت آش و حليم نسبت به سال گذشته کمتر از ۱۰۰ درصد افزايش يافته است، گفت: با توجه به افزايش حدود ۸۸ درصدي قيمت اقلام و مواد اوليه، قيمت عرضه آش و حليم در ماه مبارک رمضان، اندکي افزايش يافته است. حسين محمدي افزود: مواد اوليه از قبيل گوشت، روغن، شکر، گندم، هزينه کارگري و حاملهاي انرژي نسبت به سال گذشته تقريبا ۸ درصد گران شده است.وي افزود: تمام واحدهاي مجاز به عرضه آش و حليم در سطح شهر تهران با يک بنر متحدالشکل که بر روي آن نوشته شده «عاملين فروش غذاهاي سنتي با مجوز رسمياز وزارت بهداشت و اتحاديه» از ساير واحدهاي عرضه مشخص ميشوند.محمدي بيان داشت: اين واحدها به صورت تخصصي از سالها آش و حليم ميپزند و عرضه ميکنند و ساير واحدهاي عرضه غيربهداشتي و غيرمجاز هستند.وي با بيان اينکه مردم آش و حليم ماه رمضان خود را از واحدهاي غيرمجاز تهيه نکنند، گفت: آش و حليم واحدهاي غيربهداشتي و غيرمجاز تهران در کارگاههاي غيربهداشتي و با کيفيت پايين در اطراف تهران تهيه و در بين اين واحدهاي غيرمجاز که اکثرا ساندويچيها هستند، توزيع ميشود. حسيني افزود: قيمت هر کيلوگرم حليم معجون با کليه مخلفات ۱۵ هزار تومان، هر پرس حليم معجون ۸ هزار تومان با مخلفات، هر کيلو گرم آش شلهقلمکار با مخلفات (سير و پياز) ۱۵ هزار تومان، هر کيلوگرم حليم و شلهقلمکار ساده ۱۴ هزار تومان، هر کيلوگرم انواع آش از قبيل آش رشته و آش دوغ با مخلفات ۱۳ هزار تومان، هر کيلوگرم انوع آش از قبيل آش رشته و آش دوغ بدون مخلفات ۱۲ هزار تومان، هر پرس آش رشته ساده ۷ هزار تومان است.
البته فارغ از هرگونه اظهار نظر در خصوص اين گرانيها ناشي از کمبود مواد غذايي يا افزايش تقاضا، نميتوان اين واقعيت را از نظر دور داشت که گراني برخي از محصولات و اقلام غذايي خاص در آستانه ماه رمضان، شب يلدا، نوروز و...براي نخستين بار نيست که تجربه ميشود و پيش از اين نيز به کرات شاهد چنين تنشهاي قيمتي بودهايم.
ثبات قيمت نان درماه رمضان
و اما رئيس اتحاديه نانوايان سنگکي تهران با اشاره به ثبات قيمت نان در ماه مبارک رمضان گفت: قيمت نان سنگک افزايشي نداشته و تعداد بالاي نانواييها در سطح شهر مشکلاتي را براي نانوايان بهوجود آورده است. محمد رضا نظرنژاد با اشاره به ثبات قيمت نان نسبت به سال گذشته افزود: قيمت نان دولتي با وزن ۴۰۰ گرم ۸۰۰ تومان، درصورتي که يک رو کنجد باشد با ۲۰۰ تومان افزايش قيمت فروخته ميشود و اگر دو رو کنجد شود با قيمت هزار و ۵۰۰ تومان به دست مصرف کننده خواهد رسيد.رئيس اتحاديه نانوايان سنگکي تهران با بيان نرخ نان آزادپز خاطرنشان کرد: نان سنگک آزادپز با وزن ۴۳۰ گرم، ۱۳۰۰ تومان بوده درصورتي که يک رو کنجد باشد هزار و ۵۰۰ تومان و درصورت درخواست مشتري با دو رو کنجد با قيمت ۲ هزار تومان فروخته ميشود. وي افزود: در ماه رمضان افزايش قيمت نان به دليل زياد شدن تقاضا در نانواييهاي متخلف بيشتر ديده ميشود که با دادن مجوزهاي بي مورد براي انواع نانوايي در سطح شهر کنترل را سختتر ميکند.