ایلیا پیرولی
روزنامه‌نگار
ilyapirvali@gmail.com
كاهش درآمدها و هزينه بالاي دولت عامل كسري بودجه‌اي است. انباشت بدهي‌هاي دولت در چند سال گذشته كه به دو بخش عمراني و بانكي مربوط مي‌شود، كشور را با چالش كسري بودجه مواجه كرده است.
حالا چرا اين كسري در حالي ايجاد شده است كه تنها شش ماه از سال گذشته است. برخي از كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه عدم شفافيت در بودجه‌ريزي و تضعيف ارزش پول ملي و همچنين نبود بودجه‌ريزي عملياتي از اصلي‌ترين عوامل كسري بودجه در سال جاري بوده است.از سويي ديگر نبود توازن در بودجه نيز كه بارها از سوي رئيس مجلس شوراي اسلامي‌مورد انتقاد قرار گرفته است نيز از عواملي بوده كه در كسري بودجه نقش تاثيرگذاري داشته است. هر چند كه كاهش درآمد ارزي اصلي‌ترين و مهمترين علت كسري بودجه بوده است؛ چرا كه درآمد نفتي با نوسان مواجه شده است و همين امر بر درآمدهاي ارزي سايه افكنده است. از سويي ديگر سيستم عرضه و تقاضا در كشور با يكديگر تناسب ندارند و اين عدم رابطه مناسب باعث شده تا در حوزه درآمدها و هزينه‌ها بودجه دچار اختلال شود.به عقيده دكتر دانش جعفري، بودجه در واقع پيش بيني درآمدها و هزينه‌هاست. چون بودجه يک سال قبل از اجرا تنظيم مي‌شود بنابراين شناخت کاملي نسبت به اينکه در سال آينده درآمدها چگونه است نداريم اما حدس مي‌زنيم که درآمدها حدوداً چقدر خواهد بود. معمولاً بين پيش بيني و عملکرد منابع درآمدي با هم اختلاف پيش مي‌آيد. بنابراين اگر درآمدها کمتر از آن چيزي باشد که ما پيش بيني کرديم اين مي‌تواند يک منشاء کسري بودجه باشد. بخشي از کسري بودجه هم به هزينه‌ها برمي‌گردد. يعني ممکن است درآمدها هم به‌اندازه کافي محقق شود اما هزينه‌هاي دولت بيش از آن چيزي باشد که در بودجه پيش بيني شده است. به عبارت ديگر دولت بيشتر خرج کند. خرج بيش از حد دولت هم منجر به کسري بودجه مي‌شود.دولت به جاي صرفه‌جويي و قطع رانتها و اصلاح نظام مالياتي، بر روال مالوف سه دهه اخير، با افزايش نرخ ارز و بهاي خدمات خود تصميم دارد تا کسري بودجه خود را بپوشاند.به نظر مي‌رسد دولت تا زماني که در سياست‌هاي خود تجديد نظر نکند و نتواند در زمان تدوين بودجه به ارزيابي دقيقي از درآمدها و هزينه‌ها برسد، مشکل کسري بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
روزنامه‌نگار
ilyapirvali@gmail.com
كاهش درآمدها و هزينه بالاي دولت عامل كسري بودجه‌اي است. انباشت بدهي‌هاي دولت در چند سال گذشته كه به دو بخش عمراني و بانكي مربوط مي‌شود، كشور را با چالش كسري بودجه مواجه كرده است.
حالا چرا اين كسري در حالي ايجاد شده است كه تنها شش ماه از سال گذشته است. برخي از كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه عدم شفافيت در بودجه‌ريزي و تضعيف ارزش پول ملي و همچنين نبود بودجه‌ريزي عملياتي از اصلي‌ترين عوامل كسري بودجه در سال جاري بوده است.از سويي ديگر نبود توازن در بودجه نيز كه بارها از سوي رئيس مجلس شوراي اسلامي‌مورد انتقاد قرار گرفته است نيز از عواملي بوده كه در كسري بودجه نقش تاثيرگذاري داشته است. هر چند كه كاهش درآمد ارزي اصلي‌ترين و مهمترين علت كسري بودجه بوده است؛ چرا كه درآمد نفتي با نوسان مواجه شده است و همين امر بر درآمدهاي ارزي سايه افكنده است. از سويي ديگر سيستم عرضه و تقاضا در كشور با يكديگر تناسب ندارند و اين عدم رابطه مناسب باعث شده تا در حوزه درآمدها و هزينه‌ها بودجه دچار اختلال شود.به عقيده دكتر دانش جعفري، بودجه در واقع پيش بيني درآمدها و هزينه‌هاست. چون بودجه يک سال قبل از اجرا تنظيم مي‌شود بنابراين شناخت کاملي نسبت به اينکه در سال آينده درآمدها چگونه است نداريم اما حدس مي‌زنيم که درآمدها حدوداً چقدر خواهد بود. معمولاً بين پيش بيني و عملکرد منابع درآمدي با هم اختلاف پيش مي‌آيد. بنابراين اگر درآمدها کمتر از آن چيزي باشد که ما پيش بيني کرديم اين مي‌تواند يک منشاء کسري بودجه باشد. بخشي از کسري بودجه هم به هزينه‌ها برمي‌گردد. يعني ممکن است درآمدها هم به‌اندازه کافي محقق شود اما هزينه‌هاي دولت بيش از آن چيزي باشد که در بودجه پيش بيني شده است. به عبارت ديگر دولت بيشتر خرج کند. خرج بيش از حد دولت هم منجر به کسري بودجه مي‌شود.دولت به جاي صرفه‌جويي و قطع رانتها و اصلاح نظام مالياتي، بر روال مالوف سه دهه اخير، با افزايش نرخ ارز و بهاي خدمات خود تصميم دارد تا کسري بودجه خود را بپوشاند.به نظر مي‌رسد دولت تا زماني که در سياست‌هاي خود تجديد نظر نکند و نتواند در زمان تدوين بودجه به ارزيابي دقيقي از درآمدها و هزينه‌ها برسد، مشکل کسري بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
منبع: نيوزويک
آينده‌امنيت سايبري به طور تنگاتنگي به چشم‌انداز فناوري اطلاعات و پيشرفت‌هاي فضاي سايبري گره خورده است. هر چند امکان پيش‌بيني آينده هرگز به طور قطع وجود ندارد، اما آنچه غيرقابل انکار به نظر مي‌رسد، اين است که نقش فضاي سايبري در آينده در زندگي کاري و شخصي افراد، پررنگ‌تر هم خواهد شد.
در حال حاضر، بخش عمده‌اي از سيستم‌هاي ارتباطي کليدي ما به طور داخلي با هم در ارتباط بوده و به رايانه‌ها متصل هستند. در آينده، اين ارتباط فشرده‌تر و تنگاتنگ‌تر هم خواهد شد. تصميم‌هاي بيشتري به صورت خودکار اتخاذ خواهند شد. زندگي ما وابسته به دستياران مجازي خواهد بود و تقريبا هر عملکردي در آينده‌امنيت سايبري زندگي روزمره ما مرتبط با دستگاه‌‌هايي است که با استفاده از فناوري اطلاعات کار مي‌کنند. خودروهاي مجهز به سيستم‌هاي فناوري اطلاعات، رفت و آمدهاي روزانه ما را تسهيل مي‌کنند و تقريبا تمامي‌اطلاعات شخصي ما در فضايي مجازي ثبت مي‌شود که کنترلي روي جريان داده‌ها و دستيابي به اطلاعات آن نداريم.
اين پيچيدگي و اتصال اين سيستم‌ها به طور مستقيم سطح آسيب‌پذيري آنها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. برخي افراد معتقدند که براي محافظت از سيستم‌هاي خود بايد انگيزه‌هاي هکرها را به درستي شناسايي کرد ولي در مقابل، عده‌اي ديگر معتقدند که اين راهکار درست مقابله با اين مساله نيست.
در سالهاي آينده سازمان‌هاي مورد حمايت دولتها، تکنولوژي‌هاي مرتبط با حملات سايبري را به منظور پيشبرد اهداف دفاعي ارتقا مي‌دهند، گروه‌هاي تبهکاري که با انگيزه‌هاي مالي فعاليت مي‌کنند، همچنان به دنبال راههاي براي کسب درآمد از حملات سايبري هستند، هکرها به استفاده از فضاي سايبري براي انتقال پيام‌هاي خود ادامه مي‌دهند، گروه‌هاي تروريستي نيز به استفاده از فضاي سايبري روي خواهند آورد و مردم عادي بدون هيچگونه انگيزه مشخص که به دنبال نشان دادن مهارت‌هاي فني خود هستند نيز به گسترش «اکوسيستم» تهاجمي‌سايبري کمک خواهند کرد. همه اينها نشان مي‌دهد که اهميت قائل شدن براي امنيت سايبري به‌اندازه اهميت دادن به‌امنيت فيزيکي مهم است. اگر امروز مي‌دانيم که بايد شب‌ها درها منزلمان را قفل کنيم، هنگام رانندگي کمربند ايمني ببنديم، هنگام سوار شدن بر موتور سيکلت از کلاه‌ايمني استفاده کنيم و، طي ۱۰ سال آينده لازم است همين درجه از اهميت را براي حوزه سايبري حوزه قائل باشيم تا اطمينان حاصل کنيم که به لحاظ مجازي نيز در امان هستيم.
آينده‌امنيت سايبري به طور تنگاتنگي به چشم‌انداز فناوري اطلاعات و پيشرفت‌هاي فضاي سايبري گره خورده است. هر چند امکان پيش‌بيني آينده هرگز به طور قطع وجود ندارد، اما آنچه غيرقابل انکار به نظر مي‌رسد، اين است که نقش فضاي سايبري در آينده در زندگي کاري و شخصي افراد، پررنگ‌تر هم خواهد شد.
در حال حاضر، بخش عمده‌اي از سيستم‌هاي ارتباطي کليدي ما به طور داخلي با هم در ارتباط بوده و به رايانه‌ها متصل هستند. در آينده، اين ارتباط فشرده‌تر و تنگاتنگ‌تر هم خواهد شد. تصميم‌هاي بيشتري به صورت خودکار اتخاذ خواهند شد. زندگي ما وابسته به دستياران مجازي خواهد بود و تقريبا هر عملکردي در آينده‌امنيت سايبري زندگي روزمره ما مرتبط با دستگاه‌‌هايي است که با استفاده از فناوري اطلاعات کار مي‌کنند. خودروهاي مجهز به سيستم‌هاي فناوري اطلاعات، رفت و آمدهاي روزانه ما را تسهيل مي‌کنند و تقريبا تمامي‌اطلاعات شخصي ما در فضايي مجازي ثبت مي‌شود که کنترلي روي جريان داده‌ها و دستيابي به اطلاعات آن نداريم.
اين پيچيدگي و اتصال اين سيستم‌ها به طور مستقيم سطح آسيب‌پذيري آنها را تحت تاثير قرار مي‌دهد. برخي افراد معتقدند که براي محافظت از سيستم‌هاي خود بايد انگيزه‌هاي هکرها را به درستي شناسايي کرد ولي در مقابل، عده‌اي ديگر معتقدند که اين راهکار درست مقابله با اين مساله نيست.
در سالهاي آينده سازمان‌هاي مورد حمايت دولتها، تکنولوژي‌هاي مرتبط با حملات سايبري را به منظور پيشبرد اهداف دفاعي ارتقا مي‌دهند، گروه‌هاي تبهکاري که با انگيزه‌هاي مالي فعاليت مي‌کنند، همچنان به دنبال راههاي براي کسب درآمد از حملات سايبري هستند، هکرها به استفاده از فضاي سايبري براي انتقال پيام‌هاي خود ادامه مي‌دهند، گروه‌هاي تروريستي نيز به استفاده از فضاي سايبري روي خواهند آورد و مردم عادي بدون هيچگونه انگيزه مشخص که به دنبال نشان دادن مهارت‌هاي فني خود هستند نيز به گسترش «اکوسيستم» تهاجمي‌سايبري کمک خواهند کرد. همه اينها نشان مي‌دهد که اهميت قائل شدن براي امنيت سايبري به‌اندازه اهميت دادن به‌امنيت فيزيکي مهم است. اگر امروز مي‌دانيم که بايد شب‌ها درها منزلمان را قفل کنيم، هنگام رانندگي کمربند ايمني ببنديم، هنگام سوار شدن بر موتور سيکلت از کلاه‌ايمني استفاده کنيم و، طي ۱۰ سال آينده لازم است همين درجه از اهميت را براي حوزه سايبري حوزه قائل باشيم تا اطمينان حاصل کنيم که به لحاظ مجازي نيز در امان هستيم.
رهبر انقلاب:
مراسم دانش آموختگي دانشجويان دانشگاه علوم انتظامي‌با حضور فرمانده معظم کل قوا برگزار شد.به گزارش ايسنا، حضرت آيت الله خامنه‌اي در ابتداي ورود به دانشگاه علوم انتظامي‌در محل يادمان شهدا حضور يافتند و با قرائت فاتحه، علو درجات شهداي نيروي انتظامي‌را از خداوند مسألت کردند.
رهبر انقلاب اسلامي‌سپس از يگانهاي انتظامي، مرزباني، و راهنمايي و رانندگي حاضر در ميدان سان ديدند.ايشان همچنين جانبازان سرافراز حاضر در ميدان را مورد تفقد قرار دادند.در اين مراسم حضرت آيت الله خامنه‌اي با اشاره به سابقه سردمداران نظام سلطه بويژه‌امريکا و دنباله روهاي آن در ايجاد نا امني در ايران، بعد از پيروز انقلاب اسلامي، افزودند: با وجود همه اقدامات و حرکات شرارت آميزي که براي سلب امنيت از کشور در طول ۳۸ سال گذشته انجام شد، اما سازمان‌هاي مسلح از جمله نيروي انتظامي‌و جوانان مؤمن، با کمال رشادت و قدرت ايستادند و از امنيت کشور دفاع کردند.ايشان به مأموريت‌هاي متنوع و گسترده نيروي انتظامي‌در سراسر کشور اشاره کردند و گفتند: هيچ سازمان و نيرويي به‌اندازه نيروي انتظامي‌در مقابل چشم مردم قرار ندارد و برهمين اساس، «توانايي، قدرت، اقدام به‌موقع و رشادت اين نيرو»، مايه افتخار و سربلندي براي نظام است.فرمانده کل قوا با تأکيد بر اينکه نيروي انتظامي‌با تأمين امنيت مردم، زمينه‌ساز تأمين آبروي نظام جمهوري اسلامي‌مي‌شود، امنيت کشور را در نا امني کنوني منطقه، مثال‌زدني خواندند و خاطرنشان کردند: در شرايطي که دست‌هاي آلوده دشمنان، بذر تروريست را در منطقه پاشيده‌اند، تأمين امنيت کشور و همچنين مقابله نيروي انتظامي‌با مفاسد و اشرار، بسيار حائز اهميت است و اين نقش بايد از بُعدِ علمي، تحقيقي، تجربي و مهارت آموزي در مراکزي همچون دانشگاه نيروي انتظامي، روزبروز تقويت و با جديت پيگيري شود.حضرت آيت الله خامنه‌اي تأکيد کردند: ما بايد نيروي انتظامي‌در طراز جمهوري اسلامي‌و دولت اسلامي‌و يک جامعه اسلامي‌و قرآني داشته باشيم و به توفيق الهي مي‌توانيم به چنين هدفي برسيم.ايشان با تأکيد بر لزومِ اقتدار همراه با محبت و صميمت با مردم، گفتند: پايبندي به قانون و جرأت و دليري براي اجراي بي ملاحظه آن، وظايف اصلي نيروي انتظامي‌است. رهبر انقلاب اسلامي‌سپس در تبيين علت نا امني کنوني در منطقه، به دخالت‌هاي شرارت‌آميز و شيطنت‌آميز آمريکا و صهيونيسم براي نفوذ در منطقه و تأمين منافع نامشروع خود و تضعيف ملتها اشاره کردند و افزودند: آنها يک روز، داعش را به‌وجود مي‌آورند و هنگامي‌که با همت مقاومت و جوانان مؤمن، داعش به نفس‌هاي آخر خود رسيده است، به دنبال راههاي خباثت‌آميز ديگر مي‌روند اما به توفيق الهي و به همت جوانان ايران و جوانان مقاومت، بار ديگر بيني کارگزاران نظام سلطه به خاک ماليده خواهد شد.حضرت آيت الله خامنه‌اي، تنها راه مقابله با نفوذ و طمع‌ورزي قدرت‌هاي سلطه‌گر بويژه‌امريکا را، احساس توانايي ملتها و دولت‌هاي منطقه و بکارگيري آن، دانستند و تأکيد کردند: اگر ما کوتاه بياييم، دشمن جلو خواهد آمد.ايشان در همين خصوص به گستاخي و وقاحت آمريکا در قضيه برجام اشاره کردند و افزودند: آنها در اين موضوع، هر روز از خود يک شرارت و يک شيطنت نشان مي‌دهند که نشانگر صحت فرمايش امام بزرگوار است که‌امريکا را شيطان بزرگ مي‌خواندند، و حقيقتاً رژيم ايالات متحده‌امريکا، خبيث‌ترينِ شيطان‌ها است.رهبر انقلاب اسلامي‌با مروري کوتاه بر علت تلاش و رويکرد علمي‌دانشمندان ايراني براي دستيابي به دانش هسته‌اي گفتند: بر اساس برآورد کارشناسي و دقيق متخصصان، کشور تا چند سال آينده براي تأمين برق خود، نيازمند حداقل ۲۰ هزار مگاوات برق توليدي از نيروگاه‌هاي هسته اي است، و بر همين اساس ملت ايران براي تأمين نياز خود، به‌دنبال يک مسير علمي‌و عملي و يک اقدام مشروع و صحيح و بي‌خطر رفت اما آمريکا که مخالف پيشرفت علمي‌ملت ايران و ديگر ملتها است، در مقابل اين حرکت مشروع ايستاد و تحريم‌هاي ظالمانه را تحميل کرد.حضرت آيت الله خامنه‌اي افزودند: مسئولان کشور به اين نتيجه رسيدند که مذاکره کنند و از بخشي از حق خود نيز صرف‌نظر کنند تا تحريم‌ها برداشته شود اما امروز مي‌بينيم علي‌رغم همه قرارها و تعهدها و بحث‌هاي فراوان در مذاکرات، برخورد آمريکا با اين مذاکرات و نتيجه آن، کاملاً ظالمانه، قلدرمآبانه و زورگويانه است.ايشان با طرح اين سؤال که «ملت ايران و مسئولان در مقابل اين حرکت خصمانه دشمن، چه اقدامي‌بايد انجام دهند؟» تأکيد کردند: مسئولان بايد به سردمداران فاسدِ رژيم ايالات متحده‌امريکا اثبات کنند که به مردم خود متکي هستند و ملت ايران که ملتي مقتدر است، به برکت اسلام، زير بار زور نمي‌رود و کُرنش نخواهد کرد.رهبر انقلاب اسلامي‌افزودند: آمريکايي‌ها بدانند ملت ايران بر مواضع شرافتمندانه و قدرتمندانه خود خواهد ايستاد و در مسائل مهمِ مربوط به منافع ملي، عقب‌نشيني در قاموس جمهوري اسلامي‌معني ندارد و پيش خواهد رفت.حضرت آيت الله خامنه اي تأکيد کردند: دشمن بداند، اگر زورگويي و قلدرمآبي در نقاط ديگر جهان جواب مي‌دهد، در جمهوري اسلامي، جواب نخواهد داد و اين نظام، راست‌قامت و مقتدر ايستاده است.ايشان، علت خصومت‌ورزي روزافزون با ملت ايران را «الهام‌بخشي براي ملت‌هاي ديگر» دانستند و افزودند: مسئولان فاسد، دروغگو و فريبکارِ آمريکا، وقيحانه ملت ايران و نظام جمهوري اسلامي‌را به دروغ‌گويي متهم مي‌کنند، در حاليکه ملت ايران صادقانه حرکت و اقدام کرده و صادقانه نيز اين مسير را تا آخر خواهد پيمود.رهبر انقلاب اسلامي‌خطاب به مسئولان آمريکايي تأکيد کردند: دروغگو شما هستيد؛ دروغگو کساني هستند که براي هيچ ملتي، سعادت و خوشبختي قائل نيستند و تامين منافع نامشروع خود را به هر قيمتي جايز مي‌دانند.حضرت آيت الله خامنه اي افزودند: ملت ايران محکم ايستاده است و هر حرکت غلط نظام سلطه در قضيه برجام، با عکس العمل جمهوري اسلامي‌مواجه خواهد شد.ايشان در بخش پاياني سخنان خود، به موضوع تصادفات جاده اي اشاره کردند و با تأکيد بر لزوم برنامه ريزي دقيق، سريع و جامع براي مقابله با اين مسئله و موضوعاتي همچون مقابله با قاچاق مواد مخدر و اشرار، گفتند: در موضوع تصادفات جاده اي بايد نيروي انتظامي‌و دستگاههاي ديگر همچون وزارت راه و مراکز صنعتي، سهم خود را در جلوگيري از بروز چنين حوادث تلخ و ناگواري مشخص کنند و با برطرف کردن نقاط ضعف، وظيفه خود را انجام دهند.رهبر انقلاب اسلامي‌همچنين به مسئولان دولت براي کمک به نيروي انتظامي، تأکيد کردند.در اين مراسم، سردار سرتيپ اشتري فرمانده نيروي انتظامي‌در سخناني با بيان اينکه خادمان مردم در اين نيرو برآنند تا پليسي شايسته براي نظام و خدمتگزاري بي‌منت براي مردم باشند، افزود: «ارتقاي توانمندي‌هاي مأموريتي و رزمي»، «تشکيل قرارگاه‌هاي عملياتي»، «مراقبت مستمر از مرزها» و «مقابله بي‌امان با اخلال‌گران در نظم و امنيت عمومي» سرلوحه برنامه‌هاي نيروي انتظامي‌است.سردار بختياري فرمانده دانشگاه علوم انتظامي‌نيز گزارشي از اقدامات و برنامه‌هاي علمي، فرهنگي، آموزشي و تقويت توان رزمي‌اين دانشگاه بيان کرد.در اين مراسم تعدادي از فرماندهان، مديران و اساتيد نمونه دانشگاه علوم انتظامي، هداياي خود را از دست فرمانده کل قوا دريافت کردند و دو نماينده دانشجويان اين دانشگاه مفتخر به دريافت درجه و سردوشي شدند.اجراي طرح ميثاق با شهدا و رزمايش ميداني، بخش ديگري از مراسم دانش آموختگي دانشگاه علوم انتظامي‌بود.همچنين در اين مراسم، يگانهاي حاضر در ميدان از مقابل فرمانده کل قوا رژه رفتند.
روحاني اهميت حضور در نيويورک را تشريح کرد؛
رئيس‌جمهور گفت: اجلاس سالانه مجمع عمومي‌سازمان ملل فرصت مناسبي براي اين است که صداي مردم ما به گوش جهانيان برسد و شبهات احتمالي افکار عمومي‌آمريکا و غرب زدوده شود.
به گزارش ايسنا، حجت‌الاسلام حسن روحاني پيش از ترک تهران به مقصد نيويورک براي حضور در هفتاد و دومين مجمع عمومي‌سازمان ملل در جمع خبرنگاران در فرودگاه مهرآباد اظهار داشت: در کنار سخنراني در مجمع عمومي‌سازمان ملل، نشستي با مديران مسئول رسانه‌هاي جمعي آمريکا، اجلاسي با سياستمداران و مسئولين انديشکده‌هاي آمريکا، اجلاسي با رهبران اسلامي‌آمريکا و ايرانيان مقيم آمريکا داريم و در همه اين جلسات مسايلي که لازم است، مطرح مي‌شود.
وي ادامه داد: آنها ۳۵۳ روز در سال عليه ما تبليغ مي‌کنند و ۲_۳ روز هم نوبت ما مي‌شود که مواضع خود را اعلام کنيم. متاسفانه تبليغات جهاني معمولا نسبت به کشورهاي اسلامي‌و بويژه ايران با واقعيت فاصله زيادي دارد.
روحاني خاطرنشان کرد: در اين سفر ملاقات‌هاي دوجانبه در حد فرصت محدودي که هست با سران کشورهاي بلژيک، سوئد، اتريش، فرانسه، انگليس، ژاپن، پاکستان، آفريقاي جنوبي و بوليوي داريم. در اين ديدارها درباره روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌اي، برجام و مسائل مربوط به ساير بخش‌هاي جهان از جمله ميانمار مذاکره داريم.
رئيس جمهور با اشاره به اينکه «در حاشيه اجلاس مجمع عمومي‌سازمان ملل، اجلاس‌هاي ديگري هم برگزار مي‌شود» افزود: اجلاسي توسط سازمان همکاري‌هاي اسلامي‌در رابطه با ميانمار و اجلاسي هم با موضوع محيط زيست و آب و هوا تشکيل مي‌شود.روحاني با بيان اينکه «همانطور که رهبر انقلاب فرمودند ما خواهان روابط گسترده و سازنده با جهان هستيم» تصريح کرد: ما مي‌خواهيم با کشورهاي دوست روابط خود را گسترش داده و با کشورهاي منطقه روابط خوب و مناسبي داشته باشيم. معضلات منطقه راه‌حل نظامي‌ندارد بلکه راه حل سياسي داشته و موضوع تروريسم هم بايد توسط همه کشورها حل و فصل شود.
وي در مورد برجام نيز خاطرنشان کرد: امروز در جهان اتفاق نظر وجود دارد که برجام توافقي است که به نفع امنيت، ثبات و توسعه منطقه و جهان است. مخالفان برجام به دو سه کشور محدود مي‌شوند از آن جمله عده‌اي در آمريکا احساس مي‌کنند که کمک کرده‌اند که سفرهاي باز شده‌اما اکنون از خوردن غذا محروم هستند و در اتاق بغلي نشسته‌اند. اين طرف شادي مي‌کند و اين شادي آنها را اذيت مي‌کند در حاليکه آنها مي‌توانند وارد اتاق شوند و اگر اخلاق بد خود را کنار بگذارند مي‌توانند سر سفره باشند. ما در اين سفر جلسه‌اي درباره برجام با سران کشورهاي ديگر خواهيم داشت.
وي ادامه داد: آنها ۳۵۳ روز در سال عليه ما تبليغ مي‌کنند و ۲_۳ روز هم نوبت ما مي‌شود که مواضع خود را اعلام کنيم. متاسفانه تبليغات جهاني معمولا نسبت به کشورهاي اسلامي‌و بويژه ايران با واقعيت فاصله زيادي دارد.
روحاني خاطرنشان کرد: در اين سفر ملاقات‌هاي دوجانبه در حد فرصت محدودي که هست با سران کشورهاي بلژيک، سوئد، اتريش، فرانسه، انگليس، ژاپن، پاکستان، آفريقاي جنوبي و بوليوي داريم. در اين ديدارها درباره روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌اي، برجام و مسائل مربوط به ساير بخش‌هاي جهان از جمله ميانمار مذاکره داريم.
رئيس جمهور با اشاره به اينکه «در حاشيه اجلاس مجمع عمومي‌سازمان ملل، اجلاس‌هاي ديگري هم برگزار مي‌شود» افزود: اجلاسي توسط سازمان همکاري‌هاي اسلامي‌در رابطه با ميانمار و اجلاسي هم با موضوع محيط زيست و آب و هوا تشکيل مي‌شود.روحاني با بيان اينکه «همانطور که رهبر انقلاب فرمودند ما خواهان روابط گسترده و سازنده با جهان هستيم» تصريح کرد: ما مي‌خواهيم با کشورهاي دوست روابط خود را گسترش داده و با کشورهاي منطقه روابط خوب و مناسبي داشته باشيم. معضلات منطقه راه‌حل نظامي‌ندارد بلکه راه حل سياسي داشته و موضوع تروريسم هم بايد توسط همه کشورها حل و فصل شود.
وي در مورد برجام نيز خاطرنشان کرد: امروز در جهان اتفاق نظر وجود دارد که برجام توافقي است که به نفع امنيت، ثبات و توسعه منطقه و جهان است. مخالفان برجام به دو سه کشور محدود مي‌شوند از آن جمله عده‌اي در آمريکا احساس مي‌کنند که کمک کرده‌اند که سفرهاي باز شده‌اما اکنون از خوردن غذا محروم هستند و در اتاق بغلي نشسته‌اند. اين طرف شادي مي‌کند و اين شادي آنها را اذيت مي‌کند در حاليکه آنها مي‌توانند وارد اتاق شوند و اگر اخلاق بد خود را کنار بگذارند مي‌توانند سر سفره باشند. ما در اين سفر جلسه‌اي درباره برجام با سران کشورهاي ديگر خواهيم داشت.
رئيس‌جمهور با اشاره به اينکه «مسئله ميانمار بسيار فاجعه بار و تاثر برانگيز است و جزو فجايع کم‌نظير در تاريخ محسوب مي‌شود» تاکيد کرد: همه بايد نسبت به اين فاجعه حساسيت نشان دهيم و اقدامات توسط دولت و ارتش ميانمار را محکوم کرده و به آوارگان کمک کنيم.
«تجارت» وضعیت دخل و خرج دولت را بررسی کرد؛
گروه اقتصاد كلان- ايليا پيرولي: هنوز فصل تابستان به پايان نرسيده و دو فصل پاييز و زمستان باقي مانده است كه حالا بودجه جاري كشور انگار به ته رسيده است و اين موضوع را مي‌توان از نشانه‌هاي آن در متغييرهاي كلان اقتصادي به خوبي يافت.
اين روزها نرخ ارز و بهاي خدمات به طور قابل توجهي با بهانه‌هاي مختلفي همچون گسترش صادرات و بهاي خدمات به شدت با رشد قابل چشمگيري مواجه شده‌اند. نشانه‌هايي كه به اعتقاد بسياري از كارشناسان و نمايندگان مجلس دلالت بر كاهش كسري بودجه دارد.
همين چند روز پيش، نايب رئيس كميسيون برنامه و بودجه مجلس دهم از 37 هزار ميليارد تومان كسري بودجه تا پايان سال خبر داد.
هادي قوامي‌اين موضوع را به خانه ملت گفته و مي‌گويد: به دليل کاهش قيمت نفت ورودي ارز کاهش و قيمت آن افزايش يافته که پيش بيني مي‌شود تا پايان سال ٣٧هزار ميليارد تومان کسري بودجه داشته باشيم.
نماينده مردم اسفراين در مجلس دهم نيز به افزايش قيمت نرخ طلا و ارز نيز اشاره كرده و گفته است: نوسانات و تغييرات در قيمت ارز چند دليل دارد که نخستين دليل آن کاهش قيمت نفت است، چراکه در بودجه هر بشکه ۵۰ دلار پيش‌بيني شده بود اما اکنون حدود ۴۳ دلار به فروش مي‌رسد و حدود ۷ تا ٨ دلار کسري نسبت به رقم پيش بيني شده دارد.
وي افزوده: اين کسري بودجه عمدتاً به دليل کاهش قيمت نفت است و زماني که نفت کمتري به فروش مي‌رسد ورودي ارز کاهش يافته و قيمت ارز افزايش مي‌يابد.
وي با بيان اينکه هدف دولت کسب درآمد از ارز نيست اما منابع از اين طريق برايش حاصل مي‌شود، يادآور شد: دولت برخي از کسري‌هاي بودجه اي خود را از طريق تسعير ارز مي‌پوشاند و در سال 96 نيز قيمت ارز در بودجه 3 هزار و 300 تومان تعيين شده‌اما تاکنون به 3هزار و 880 تومان رسيده که ممکن است حتي به ۴ هزار تومان نيز برسد.
انحراف در بودجه
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس، گفت: بودجه دولت شفاف نيست و انحراف دارد و يکي از دلايل کسري بودجه به دليل شيوه نامطلوب بودجه‌ريزي است، سرنوشت ۵۰ هزار ميليارد تومان درآمد هدفمندي مشخص نيست.
بر اساس گزارش فارس، حميدرضا حاجي‌بابايي، اظهار داشته است: اساساً با اصل بودجه و روش اعمال مديريت آن مشکل داريم، بودجه‌هاي گوناگون را مستقل عمل مي‌کنيم.
طبق اطلاعات سال 95 بالغ بر 87 هزار ميليارد تومان درآمد از محل هدفمندي يارانه‌ها وجود داشت، اما فقط 48 هزار ميليارد تومان آن از بودجه سالانه پيش‌بيني مي‌شود و عملاً با حدود 50 هزار ميليارد تومان مابقي کاري نداريم و هزينه‌کرد آن مشخص نيست.
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس با تأکيد بر اينکه بودجه شرکت‌هاي دولتي جزء دخل و خرج دولت نمي‌آيد، تصريح کرد: بودجه محصور به دخل و خرج عمومي‌و هزينه نگهداري کشور است و طي سالهاي اخير کسري بودجه از طريق انتشار اوراق روپوشاني شده است.
وي با اينکه بودجه دولت شفاف نيست و طبق گزارش‌هاي تفريغ بودجه انحراف دارد، تصريح کرد: 14.5 درصد از درآمد نفت به وزارت نفت اختصاص پيدا مي‌کند که بايد براي کارهاي عمراني هزينه شود، پس چرا گفته مي‌شود که منابعي براي توسعه صنعت نفت وجود ندارد.
حاجي‌بابايي افزود: روند بودجه‌ريزي در کشور مطلوب نيست، بنابراين نياز به اصلاح وجود دارد، در برنامه ششم مصوب شد، تمامي‌درآمدهاي هدفمندي يارانه‌ها به خزانه دولت واريز شود، اما در مجلس نگذاشتند که اين موضوع در بودجه نيز گنجانده شود، همچنين بايد هزينه‌ها در يک جدول مشخص شود که از محل افزايش حامل‌هاي انرژي چه ميزان درآمد کسب مي‌شود.
اين نماينده مجلس با اشاره به اينکه 11 هزار ميليارد تومان از منابع عمومي‌به موضوع هدفمندي يارانه‌ها و پرداخت يارانه نقدي اختصاص يافته است، عنوان کرده: از منابع دولت اين مبلغ به جاي اينکه براي طرحهاي عمراني استفاده شود، به پرداخت يارانه‌اي اختصاص مي‌يابد که منابع و هزينه‌کرد آن مبهم است.
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس با اعتقاد به اينکه درآمد هدفمندي از منظر ما به خزانه واحد واريز نمي‌شود، يادآور شد: در صورتي که مردم پول افزايش بهاي حامل‌هاي انرژي را پرداخت مي‌کنند و از طرفي براي يارانه نقدي نيز کسري وجود دارد، اين مباحث با کدام حساب و کتاب قابل توجيه است.
حاجي‌بابايي يادآور شد: دولت به قانون عمل نمي‌کند، در صورتي که بايد يارانه اقشار پردرآمد حذف مي‌شد، اما چنين اتفاقي رخ نمي‌دهد.
دولت هم تاييد مي‌كند اما نه به صراحت
گفته‌هاي رئيس سازمان برنامه و بودجه نيز اين موضوع را به خوبي بيان مي‌كند و اظهارات نمايندگان گفته را را تاييد مي‌كند.
محمد باقر نوبخت روز گذشته، از عدم تحقق ۱۰ هزار ميليارد تومان از منابع بودجه ۹۶ خبر داد و گفته كه پيش‌بيني مي‌شود 309 هزار ميليارد تومان از 319 هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌محقق شود.
البته نوبخت به صراحت از كسري بودجه سخني به ميان نياورده است اما آنچه كه از نتايج اقتصاد به كما رفته ايران مشخص است كه كه هنوز 6 ماه از سال باقي مانده است اما كسري بودجه دولت را در تگنا قرار داده است.
پيش از اين نيز نمايندگان مجلس بر عدم تطبيق بودجه رزي سال 96 با شرايط اقتصادي كشور سخن به ميان آورده بودند تضعيف پول ملي در بودجه 96 ، افزايش 5درصدي قيمت حامل‌هاي انرژي، عدم شفافيت در رسيدگي به موضوع هدفمندي يارانه‌ها، عدم هدفمندي در پرداخت يارانه‌ها، پارادوکس رابطه ايجاد اشتغال با بخش دولتي و عملياتي نبودن بودجه 96 از اشكالات اساسي ديگري بود كه نمايندگان مجلس به بودجه 96 وارد دانستند.
حتي رئيس مجلس شوراي اسلامي‌نيز در مورد افزايش هزينه‌هاي جاري كشور لب به شكوايه گشوده بود.علي لاريجاني چندين مورد در سخنراني‌هاي متفاوتي از كاهش بودجه عمراني كشور و عدم توزان در بودجه گلايه كرده بود و به طورت تلويحي گفته بود كه با اين شرايط نبايد انتظار داشت كه اشتغال زايي ايجاد شود.
دلايل كسري بودجه
افزايش شديد هزينه‌هاي جاري دولت و رشد بالاي نسبت آن به درآمد اقتصادي در چهار سال اخير و از سوي ديگر کاهش درآمدهاي دولت (به علت قيمتهاي فروش نفت خام پايين) منجر به کسر بودجه در سال جاري شده است. حالا نكته جالب آنكه تنها شش ماه از سال مانده است.
علت اصلي کسر بودجه کاهش قيمتهاي فروش نفت خام و از سوي ديگر طبق سنت مالوف دولتها تدوين بودجه کشور با خوش بيني بر بهاي نفت بالا است. بخش قابل ملاحظه اي از بودجه هم صرف مخارجي مي‌شود که براي کشور منغعتي در بر ندارد.
نظام مالياتي همچنان بر اخذ ماليات از توليدکنندگان و شاغلين تکيه دارد و هيچگونه تغيير قابل ملاحظه اي در جهت اخذ ماليات از صاحبان سودها و منافع کلان و رانتي‌ها مشاهده نمي‌شود.
دولت به جاي صرفه جويي و قطع رانتها و اصلاح نظام مالياتي، بر روال مالوف سه دهه اخير، با افزايش نرخ ارز و بهاي خدمات خود تصميم دارد تا کسري بودجه خود را بپوشاند.
به گفته کارشناسان دولت تا زماني که در سياست‌هاي خود تجديد نظر نکند و نتواند در زمان تدوين بودجه به ارزيابي دقيقي از درآمدها و هزينه‌ها برسد، مشکل کسري بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
البته كسري بودجه جاري كشور داراي انواع مختلفي است چناچه كه داود دانش جعفري، وزير اسبق وزارت اقتصاد و امور دارايي، در يكي از يادداشت‌هاي خود در اين باره نوشته است؛يكي از کسري بودجه در سطح بودجه کل کشور که شامل بودجه عمومي‌و بودجه شرکت‌ها و بانک‌هاست؛ يکي ديگر کسري بودجه در سطح بودجه عمومي‌است؛ يعني بودجه اي که براي اداره وزارتخانه‌ها و اجراي سياست‌هاي دولت به کار مي‌رود. ديگري کسري منابع مالي است که لزوماً ارتباطي با دولت ندارد. مثلاً فرض کنيد افراد حقيقي و حقوقي در رابطه با طرح خوبي که در اختيار دارند به سيستم بانکي مراجعه مي‌کنند و براي سرمايه گذاري، منابع مالي درخواست مي‌کنند و سيستم بانکي اعلام مي‌کند منابع مالي ندارد که وام بدهد. در حال حاضر هر سه گونه در اقتصاد ما وجود دارد و نمي‌توان گفت کسري بودجه عمومي‌دولت مهمترين آنهاست.
اصلاحات ضروري است
در واقع، رابطه اي که بودجه با مسائل بانکي پيدا مي‌کند و پولي کردن کسري بودجه، آسان‌ترين راهي است که دولتها صورت مي‌دهند، کما اين که تبعات و فشارهاي مرتبت از اين عملکرد دولتها همواره به صورت ماليات تورمي‌گريبان آحاد جامعه و به خصوصي دهک‌هاي پايين درآمدي را بيش از پيش و به شکل کاهش ارزش پول و جابه جايي در سبد هزينه خانوار گرفته است.از سوي ديگر در ابتداي هر سال دولتها بدون کسري بودجه، بودجه مي‌دهند، اما با توجه به اينکه اين بودجه از تجميع برآوردهاي بخش‌هاي مختلف بودجه به دست مي‌آيد و نظر به اينکه برآوردهاي بخش‌ها واقعي نيست و بخش‌ها درآمدهايشان را با توجه به هزينه‌ها تطبيق نمي‌دهند و تنها براساس برآوردهايي که خودشان دارند بودجه مي‌نويسند، در آخر سال که مجبور به جابه جايي بودجه‌هاي تخصيصي مي‌شوند که اين امر از ديگر مواردي است که منجر به خسران و افزايش تورم در اقتصاد کشور مي‌شود البته اين حالت بهترين حالت ممکن در بودجه نويسي است و حالت بدتر از آن که همواره در ايران کاربرد بالايي داشته است حالتي است که براي جبران کسري از حساب ذخاير ارزي و عايدات حاصل از نفت (سرمايه ملي) برداشت مي‌گردد و آن گونه که بحث شد تبعات آن چندين برابر حالت فوق الذکر است.
تا اصلا حات اساسي در برخي قسمت‌هاي اقتصاد صورت نگيرد امکان کاهش کسري بودجه و تورم در اقتصاد ايران امري بس گنگ و نامفهوم و غيرقابل دسترسي خواهد بود. اصلا حاتي که عميقا به اجراي مواردي چون ذيل وابستگي دارد و راه گريزي از آن نيست:
عدم يكسان سازي نرخ ارزبراي درآمدزايي
در همين باره عضو كميسيون اقتصادي مجلس دهم، نگراني خود را از كسري بودجه ابراز كرده و در اين باره مي‌گويد: دولت منابع مالي بودجه را به دقت رعايت كند تا در اين مدت بيش ا پيش با چالش مواجه نشود.
علي اکبر کريمي، به تجارت در اين باره مي‌گويد: يك برنامه بودجه مناسب بايد كاملا انطباق اساسي بر درآمدها و هزينه‌هاي واقعي را داشته باشد و حجم بدهي‌هاي خود را كنترل كند.
به گفته وي تقويت بانكها بايد مد نظر باشد و استقراض بانكي را نيز تا حد زيادي كاهش دهد.در همين باره يک کارشناس پولي و مالي گفت: دولت در حال حاضر نرخ ارز را يكسان سازي نمي‌كند چرا كه نياز به تامين مالي براي كسري بودجه خود دارد لذا ادامه اين رود بر متغييرهاي كلان اقتصادي تاثير به سزايي خواهد گذاشت.
عبد الخالق سجادي به تجارت مي‌گويد: کاهش ميزان سرمايه گذاري داخلي را يکي از پيآمدهاي نوسانات نرخ ارز برشمرد و گفت: اين مسئله سبب کاهش صرفه اقتصادي توليدات داخلي و افزايش ميزان گرايش به واردات مي‌شود.
سجادي با بيان اينکه دولت کسري بودجه بهانه‌اي براي جلوگيري از اين نوسانات است، افزود: دولت به منظور تأمين کسري بودجه خود، از واقعي کردن نرخ ارز جلوگيري مي‌کند.
وي تصريح کرد: ٩٠ درصد هزينه‌هاي کشور جاري و مابقي عمراني است کمااينکه از محل بودجه تأمين نمي‌شود و بايد از طريق أوراق تأمين شود.سجادي در پايان با بيان اينکه ساختار بودجه ما نامناسب است، گفت: هر نوع درآمدي که إيجاد مي‌شود نمي‌تواند بخش‌هاي مولد ديگر را تأمين کند.نتايج نشان مي‌دهد که علت کسري بودجه دولت در سال جاري افزايش بدون برنامه ريزي هزينه‌هاي دولت است، افزايش هزينه‌هاي جاري دولت و کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني در کل هزينه‌ها منجر به وضعيت رکودتورمي‌در اقتصاد ايران شده است.واکنش کسري بودجه دولت به شوک مقدار صادرات نفت نسبت به شوک قيمت نفت سريع تر است، به طوري که کسري بودجه در شوک مقدار صادرات نفت به صورت آني و در شوک قيمت نفت با يک وقفه واکنش مي‌دهد.
با توجه به عواقب ناشي از تزريق درآمدهاي نفتي، برخي از کشورهاي توليدکننده نفت به منظور جلوگيري از تاثير نوسانات قيمت نفت بر اقتصاد کشور و حفظ منابع براي نسل‌هاي آتي، با تشکيل صندوق‌هايي اقدام به تفکيک درآمدهاي حاصل از فروش نفت و سرمايه‌هاي طبيعي از ساير درآمدهاي دولت نظير ماليات نموده و آن را از منابع تامين بودجه دولت خارج يا محدود كرده‌اند.
تاريخچه کسري بودجه
اقتصاد ايران در بيشتر سالهاي پس از انقلاب با کسري بودجه روبرو بوده است، به-طوري که شدت اين کسري بودجه در دو دوره قابل توجه است که شامل سالهاي 1375 تا 1378 و از سال 1380 تا کنون مي-باشد. اگرچه اقتصاد ايران در اين دو دوره با کسري بودجه شديد مواجه بوده است اما ماهيت ايجاد کسري بودجه در اين دو دوره باهم متفاوت مي‌باشد. اصولا کسري بودجه‌هاي شديد يا ناشي از کاهش شديد درآمدهاي دولت (در ايران درآمدهاي نفتي) و يا ناشي از افزايش شديد هزينه‌هاي دولت مي‌باشد. با بررسي کسري بودجه در اين سال‌ها با قيمت نفت و مقدار صادرات آن به نکات مهمي‌دست مي‌يابيم (رجوع شود به نمودارهاي 2 و 3).
علت اصلي کسري بودجه در سالهاي 1375 تا 1378 کاهش درآمدهاي نفتي و بالتبع کاهش درآمدهاي دولت بوده است، به-طوري که قيمت نفت از حدود 20 دلار درسال 1375 به حدود 11 دلار در سال 1378 رسيد و مقدار صادرات نفت از حدود 2.61 ميليون بشکه در روز در سال 1375 به حدود 2.15 ميليون بشکه در روز رسيد. در واقع شوک‌هاي منفي قيمت نفت و مقدار صادرات نفت باعث شده که درآمد پيش بيني شده در اين سال‌ها تحقق نيافته و به کسري بودجه دولت منجر شود.
علت اصلي کسري بودجه دولت از سال 1380 تا کنون افزايش بي رويه هزينه‌هاي دولت بوده است، به طوري که انحلال سازمان برنامه و بودجه و صندوق ذخيره ارزي و اجراي طرح‌هايي مانند بنگاه‌هاي زود بازده، سهام عدالت، مسکن مهر، هدفمندي يارانه‌ها و پروژه‌هاي تصويب شده در سفرهاي استاني مسئولان دولت مخصوصا از سال 1384 تا کنون باعث افزايش بدون برنامه-ريزي هزينه‌هاي دولت شده است. در دوره مذکور قيمت نفت افزايش بي رويه اي داشته است و از قيمت حدود 23 دلار درسال 1380 به بيش از 140 دلار در تابستان 1387 رسيد و هم اکنون نيز قيمت نفت بيش از 100 دلار مي‌با شد. در واقع علت کسري بودجه دولت در اين سال‌ها افزايش بدون برنامه ريزي هزينه‌هاي دولت است که حتي درآمدهاي بالاي نفتي در اين سال‌ها نيز پاسخگوي آن نمي‌باشد. در دو سال اخير کاهش صادرات نفت به علت تحريم‌ها نقش مهمي‌در کسري بودجه دارد.
اگرچه از سال 1380 تا 1391 هزينه‌ها و درآمدهاي دولت افزايش يافته‌اند اما رشد افزايش هزينه‌هاي دولت بسيار بيشتر از درآمدهاي دولت بوده است. هزينه‌هاي دولت در اين مدت حدود 734 درصد رشد داشته و از بيش از 125هزار ميليارد ريال در سال 1380 به بيش از 1042 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد؛ درمقابل نيز درآمدهاي دولت در اين مدت حدود 354 درصد رشد داشته و از بيش از 125هزار ميليارد ريال در سال 1380 به حدود 568 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد.در دو سال اخير با توجه به تحريم‌هاي نفتي، درآمدهاي دولت کاهش يافته است، به طوري که از حدود 820 هزار ميليارد ريال در سال 1389 به حدود 568 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد. اما مشاهده مي‌شود هزينه‌هاي دولت افزايش داشته و از حدود 872 هزار ميليارد ريال در سال 1389 به بيش از 1042 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد. يعني در دو سال اخير درآمدهاي دولت در حدود 31 درصد کاهش داشته و هزينه‌هاي دولت 19 درصد افزايش داشته، که باعث تشديد کسري بودجه دولت شده است.
هزينه‌هاي جاري دولت در بين سالهاي 1380 تا 1391 در حدود 782 درصد رشد داشته است که بيشتر از رشد هزينه‌هاي دولت است، تورم‌هاي بالا در سالهاي اخير يکي از مهمترين پيامدهاي رشد بي سابقه هزينه‌هاي جاري دولت است.
کسري بودجه اگر ناشي از افزايش هزينه‌هاي عمراني باشد ممکن است اثرات مفيدي بر اقتصاد داشته و باعث افزايش سرمايه-گذاري، کاهش نرخ بيکاري و افزايش رشد اقتصادي کشور شود.سهم هزينه‌هاي عمراني دولت به هزينه‌هاي دولت از 29.3 درصد در سال 1382 به 14.6 درصد در سال 1391 رسيد. حتي در سال 1391 هزينه‌هاي عمراني بيش از 47 درصد کاهش داشته و از حدود 289 هزار ميليارد ريال در سال 1390 به 152 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيده است، در صورتي که هزينه‌هاي جاري نه تنها کاهش نداشته بلکه افزايش محدودي نيز داشته است. از نتايج کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني مي‌توان به کاهش سر مايه گذاري، افزايش نرخ بيکاري و رکود در اقتصاد کشور اشاره کرد؛ در واقع رشد زياد هزينه‌هاي جاري دولت و کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني نسبت به هزينه‌هاي دولت توجيه کننده وضعيت رکود تورمي‌کشور با وجود درآمدهاي بالاي نفتي در سالهاي اخير است.
همين چند روز پيش، نايب رئيس كميسيون برنامه و بودجه مجلس دهم از 37 هزار ميليارد تومان كسري بودجه تا پايان سال خبر داد.
هادي قوامي‌اين موضوع را به خانه ملت گفته و مي‌گويد: به دليل کاهش قيمت نفت ورودي ارز کاهش و قيمت آن افزايش يافته که پيش بيني مي‌شود تا پايان سال ٣٧هزار ميليارد تومان کسري بودجه داشته باشيم.
نماينده مردم اسفراين در مجلس دهم نيز به افزايش قيمت نرخ طلا و ارز نيز اشاره كرده و گفته است: نوسانات و تغييرات در قيمت ارز چند دليل دارد که نخستين دليل آن کاهش قيمت نفت است، چراکه در بودجه هر بشکه ۵۰ دلار پيش‌بيني شده بود اما اکنون حدود ۴۳ دلار به فروش مي‌رسد و حدود ۷ تا ٨ دلار کسري نسبت به رقم پيش بيني شده دارد.
وي افزوده: اين کسري بودجه عمدتاً به دليل کاهش قيمت نفت است و زماني که نفت کمتري به فروش مي‌رسد ورودي ارز کاهش يافته و قيمت ارز افزايش مي‌يابد.
وي با بيان اينکه هدف دولت کسب درآمد از ارز نيست اما منابع از اين طريق برايش حاصل مي‌شود، يادآور شد: دولت برخي از کسري‌هاي بودجه اي خود را از طريق تسعير ارز مي‌پوشاند و در سال 96 نيز قيمت ارز در بودجه 3 هزار و 300 تومان تعيين شده‌اما تاکنون به 3هزار و 880 تومان رسيده که ممکن است حتي به ۴ هزار تومان نيز برسد.
انحراف در بودجه
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس، گفت: بودجه دولت شفاف نيست و انحراف دارد و يکي از دلايل کسري بودجه به دليل شيوه نامطلوب بودجه‌ريزي است، سرنوشت ۵۰ هزار ميليارد تومان درآمد هدفمندي مشخص نيست.
بر اساس گزارش فارس، حميدرضا حاجي‌بابايي، اظهار داشته است: اساساً با اصل بودجه و روش اعمال مديريت آن مشکل داريم، بودجه‌هاي گوناگون را مستقل عمل مي‌کنيم.
طبق اطلاعات سال 95 بالغ بر 87 هزار ميليارد تومان درآمد از محل هدفمندي يارانه‌ها وجود داشت، اما فقط 48 هزار ميليارد تومان آن از بودجه سالانه پيش‌بيني مي‌شود و عملاً با حدود 50 هزار ميليارد تومان مابقي کاري نداريم و هزينه‌کرد آن مشخص نيست.
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس با تأکيد بر اينکه بودجه شرکت‌هاي دولتي جزء دخل و خرج دولت نمي‌آيد، تصريح کرد: بودجه محصور به دخل و خرج عمومي‌و هزينه نگهداري کشور است و طي سالهاي اخير کسري بودجه از طريق انتشار اوراق روپوشاني شده است.
وي با اينکه بودجه دولت شفاف نيست و طبق گزارش‌هاي تفريغ بودجه انحراف دارد، تصريح کرد: 14.5 درصد از درآمد نفت به وزارت نفت اختصاص پيدا مي‌کند که بايد براي کارهاي عمراني هزينه شود، پس چرا گفته مي‌شود که منابعي براي توسعه صنعت نفت وجود ندارد.
حاجي‌بابايي افزود: روند بودجه‌ريزي در کشور مطلوب نيست، بنابراين نياز به اصلاح وجود دارد، در برنامه ششم مصوب شد، تمامي‌درآمدهاي هدفمندي يارانه‌ها به خزانه دولت واريز شود، اما در مجلس نگذاشتند که اين موضوع در بودجه نيز گنجانده شود، همچنين بايد هزينه‌ها در يک جدول مشخص شود که از محل افزايش حامل‌هاي انرژي چه ميزان درآمد کسب مي‌شود.
اين نماينده مجلس با اشاره به اينکه 11 هزار ميليارد تومان از منابع عمومي‌به موضوع هدفمندي يارانه‌ها و پرداخت يارانه نقدي اختصاص يافته است، عنوان کرده: از منابع دولت اين مبلغ به جاي اينکه براي طرحهاي عمراني استفاده شود، به پرداخت يارانه‌اي اختصاص مي‌يابد که منابع و هزينه‌کرد آن مبهم است.
عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس با اعتقاد به اينکه درآمد هدفمندي از منظر ما به خزانه واحد واريز نمي‌شود، يادآور شد: در صورتي که مردم پول افزايش بهاي حامل‌هاي انرژي را پرداخت مي‌کنند و از طرفي براي يارانه نقدي نيز کسري وجود دارد، اين مباحث با کدام حساب و کتاب قابل توجيه است.
حاجي‌بابايي يادآور شد: دولت به قانون عمل نمي‌کند، در صورتي که بايد يارانه اقشار پردرآمد حذف مي‌شد، اما چنين اتفاقي رخ نمي‌دهد.
دولت هم تاييد مي‌كند اما نه به صراحت
گفته‌هاي رئيس سازمان برنامه و بودجه نيز اين موضوع را به خوبي بيان مي‌كند و اظهارات نمايندگان گفته را را تاييد مي‌كند.
محمد باقر نوبخت روز گذشته، از عدم تحقق ۱۰ هزار ميليارد تومان از منابع بودجه ۹۶ خبر داد و گفته كه پيش‌بيني مي‌شود 309 هزار ميليارد تومان از 319 هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌محقق شود.
البته نوبخت به صراحت از كسري بودجه سخني به ميان نياورده است اما آنچه كه از نتايج اقتصاد به كما رفته ايران مشخص است كه كه هنوز 6 ماه از سال باقي مانده است اما كسري بودجه دولت را در تگنا قرار داده است.
پيش از اين نيز نمايندگان مجلس بر عدم تطبيق بودجه رزي سال 96 با شرايط اقتصادي كشور سخن به ميان آورده بودند تضعيف پول ملي در بودجه 96 ، افزايش 5درصدي قيمت حامل‌هاي انرژي، عدم شفافيت در رسيدگي به موضوع هدفمندي يارانه‌ها، عدم هدفمندي در پرداخت يارانه‌ها، پارادوکس رابطه ايجاد اشتغال با بخش دولتي و عملياتي نبودن بودجه 96 از اشكالات اساسي ديگري بود كه نمايندگان مجلس به بودجه 96 وارد دانستند.
حتي رئيس مجلس شوراي اسلامي‌نيز در مورد افزايش هزينه‌هاي جاري كشور لب به شكوايه گشوده بود.علي لاريجاني چندين مورد در سخنراني‌هاي متفاوتي از كاهش بودجه عمراني كشور و عدم توزان در بودجه گلايه كرده بود و به طورت تلويحي گفته بود كه با اين شرايط نبايد انتظار داشت كه اشتغال زايي ايجاد شود.
دلايل كسري بودجه
افزايش شديد هزينه‌هاي جاري دولت و رشد بالاي نسبت آن به درآمد اقتصادي در چهار سال اخير و از سوي ديگر کاهش درآمدهاي دولت (به علت قيمتهاي فروش نفت خام پايين) منجر به کسر بودجه در سال جاري شده است. حالا نكته جالب آنكه تنها شش ماه از سال مانده است.
علت اصلي کسر بودجه کاهش قيمتهاي فروش نفت خام و از سوي ديگر طبق سنت مالوف دولتها تدوين بودجه کشور با خوش بيني بر بهاي نفت بالا است. بخش قابل ملاحظه اي از بودجه هم صرف مخارجي مي‌شود که براي کشور منغعتي در بر ندارد.
نظام مالياتي همچنان بر اخذ ماليات از توليدکنندگان و شاغلين تکيه دارد و هيچگونه تغيير قابل ملاحظه اي در جهت اخذ ماليات از صاحبان سودها و منافع کلان و رانتي‌ها مشاهده نمي‌شود.
دولت به جاي صرفه جويي و قطع رانتها و اصلاح نظام مالياتي، بر روال مالوف سه دهه اخير، با افزايش نرخ ارز و بهاي خدمات خود تصميم دارد تا کسري بودجه خود را بپوشاند.
به گفته کارشناسان دولت تا زماني که در سياست‌هاي خود تجديد نظر نکند و نتواند در زمان تدوين بودجه به ارزيابي دقيقي از درآمدها و هزينه‌ها برسد، مشکل کسري بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
البته كسري بودجه جاري كشور داراي انواع مختلفي است چناچه كه داود دانش جعفري، وزير اسبق وزارت اقتصاد و امور دارايي، در يكي از يادداشت‌هاي خود در اين باره نوشته است؛يكي از کسري بودجه در سطح بودجه کل کشور که شامل بودجه عمومي‌و بودجه شرکت‌ها و بانک‌هاست؛ يکي ديگر کسري بودجه در سطح بودجه عمومي‌است؛ يعني بودجه اي که براي اداره وزارتخانه‌ها و اجراي سياست‌هاي دولت به کار مي‌رود. ديگري کسري منابع مالي است که لزوماً ارتباطي با دولت ندارد. مثلاً فرض کنيد افراد حقيقي و حقوقي در رابطه با طرح خوبي که در اختيار دارند به سيستم بانکي مراجعه مي‌کنند و براي سرمايه گذاري، منابع مالي درخواست مي‌کنند و سيستم بانکي اعلام مي‌کند منابع مالي ندارد که وام بدهد. در حال حاضر هر سه گونه در اقتصاد ما وجود دارد و نمي‌توان گفت کسري بودجه عمومي‌دولت مهمترين آنهاست.
اصلاحات ضروري است
در واقع، رابطه اي که بودجه با مسائل بانکي پيدا مي‌کند و پولي کردن کسري بودجه، آسان‌ترين راهي است که دولتها صورت مي‌دهند، کما اين که تبعات و فشارهاي مرتبت از اين عملکرد دولتها همواره به صورت ماليات تورمي‌گريبان آحاد جامعه و به خصوصي دهک‌هاي پايين درآمدي را بيش از پيش و به شکل کاهش ارزش پول و جابه جايي در سبد هزينه خانوار گرفته است.از سوي ديگر در ابتداي هر سال دولتها بدون کسري بودجه، بودجه مي‌دهند، اما با توجه به اينکه اين بودجه از تجميع برآوردهاي بخش‌هاي مختلف بودجه به دست مي‌آيد و نظر به اينکه برآوردهاي بخش‌ها واقعي نيست و بخش‌ها درآمدهايشان را با توجه به هزينه‌ها تطبيق نمي‌دهند و تنها براساس برآوردهايي که خودشان دارند بودجه مي‌نويسند، در آخر سال که مجبور به جابه جايي بودجه‌هاي تخصيصي مي‌شوند که اين امر از ديگر مواردي است که منجر به خسران و افزايش تورم در اقتصاد کشور مي‌شود البته اين حالت بهترين حالت ممکن در بودجه نويسي است و حالت بدتر از آن که همواره در ايران کاربرد بالايي داشته است حالتي است که براي جبران کسري از حساب ذخاير ارزي و عايدات حاصل از نفت (سرمايه ملي) برداشت مي‌گردد و آن گونه که بحث شد تبعات آن چندين برابر حالت فوق الذکر است.
تا اصلا حات اساسي در برخي قسمت‌هاي اقتصاد صورت نگيرد امکان کاهش کسري بودجه و تورم در اقتصاد ايران امري بس گنگ و نامفهوم و غيرقابل دسترسي خواهد بود. اصلا حاتي که عميقا به اجراي مواردي چون ذيل وابستگي دارد و راه گريزي از آن نيست:
عدم يكسان سازي نرخ ارزبراي درآمدزايي
در همين باره عضو كميسيون اقتصادي مجلس دهم، نگراني خود را از كسري بودجه ابراز كرده و در اين باره مي‌گويد: دولت منابع مالي بودجه را به دقت رعايت كند تا در اين مدت بيش ا پيش با چالش مواجه نشود.
علي اکبر کريمي، به تجارت در اين باره مي‌گويد: يك برنامه بودجه مناسب بايد كاملا انطباق اساسي بر درآمدها و هزينه‌هاي واقعي را داشته باشد و حجم بدهي‌هاي خود را كنترل كند.
به گفته وي تقويت بانكها بايد مد نظر باشد و استقراض بانكي را نيز تا حد زيادي كاهش دهد.در همين باره يک کارشناس پولي و مالي گفت: دولت در حال حاضر نرخ ارز را يكسان سازي نمي‌كند چرا كه نياز به تامين مالي براي كسري بودجه خود دارد لذا ادامه اين رود بر متغييرهاي كلان اقتصادي تاثير به سزايي خواهد گذاشت.
عبد الخالق سجادي به تجارت مي‌گويد: کاهش ميزان سرمايه گذاري داخلي را يکي از پيآمدهاي نوسانات نرخ ارز برشمرد و گفت: اين مسئله سبب کاهش صرفه اقتصادي توليدات داخلي و افزايش ميزان گرايش به واردات مي‌شود.
سجادي با بيان اينکه دولت کسري بودجه بهانه‌اي براي جلوگيري از اين نوسانات است، افزود: دولت به منظور تأمين کسري بودجه خود، از واقعي کردن نرخ ارز جلوگيري مي‌کند.
وي تصريح کرد: ٩٠ درصد هزينه‌هاي کشور جاري و مابقي عمراني است کمااينکه از محل بودجه تأمين نمي‌شود و بايد از طريق أوراق تأمين شود.سجادي در پايان با بيان اينکه ساختار بودجه ما نامناسب است، گفت: هر نوع درآمدي که إيجاد مي‌شود نمي‌تواند بخش‌هاي مولد ديگر را تأمين کند.نتايج نشان مي‌دهد که علت کسري بودجه دولت در سال جاري افزايش بدون برنامه ريزي هزينه‌هاي دولت است، افزايش هزينه‌هاي جاري دولت و کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني در کل هزينه‌ها منجر به وضعيت رکودتورمي‌در اقتصاد ايران شده است.واکنش کسري بودجه دولت به شوک مقدار صادرات نفت نسبت به شوک قيمت نفت سريع تر است، به طوري که کسري بودجه در شوک مقدار صادرات نفت به صورت آني و در شوک قيمت نفت با يک وقفه واکنش مي‌دهد.
با توجه به عواقب ناشي از تزريق درآمدهاي نفتي، برخي از کشورهاي توليدکننده نفت به منظور جلوگيري از تاثير نوسانات قيمت نفت بر اقتصاد کشور و حفظ منابع براي نسل‌هاي آتي، با تشکيل صندوق‌هايي اقدام به تفکيک درآمدهاي حاصل از فروش نفت و سرمايه‌هاي طبيعي از ساير درآمدهاي دولت نظير ماليات نموده و آن را از منابع تامين بودجه دولت خارج يا محدود كرده‌اند.
تاريخچه کسري بودجه
اقتصاد ايران در بيشتر سالهاي پس از انقلاب با کسري بودجه روبرو بوده است، به-طوري که شدت اين کسري بودجه در دو دوره قابل توجه است که شامل سالهاي 1375 تا 1378 و از سال 1380 تا کنون مي-باشد. اگرچه اقتصاد ايران در اين دو دوره با کسري بودجه شديد مواجه بوده است اما ماهيت ايجاد کسري بودجه در اين دو دوره باهم متفاوت مي‌باشد. اصولا کسري بودجه‌هاي شديد يا ناشي از کاهش شديد درآمدهاي دولت (در ايران درآمدهاي نفتي) و يا ناشي از افزايش شديد هزينه‌هاي دولت مي‌باشد. با بررسي کسري بودجه در اين سال‌ها با قيمت نفت و مقدار صادرات آن به نکات مهمي‌دست مي‌يابيم (رجوع شود به نمودارهاي 2 و 3).
علت اصلي کسري بودجه در سالهاي 1375 تا 1378 کاهش درآمدهاي نفتي و بالتبع کاهش درآمدهاي دولت بوده است، به-طوري که قيمت نفت از حدود 20 دلار درسال 1375 به حدود 11 دلار در سال 1378 رسيد و مقدار صادرات نفت از حدود 2.61 ميليون بشکه در روز در سال 1375 به حدود 2.15 ميليون بشکه در روز رسيد. در واقع شوک‌هاي منفي قيمت نفت و مقدار صادرات نفت باعث شده که درآمد پيش بيني شده در اين سال‌ها تحقق نيافته و به کسري بودجه دولت منجر شود.
علت اصلي کسري بودجه دولت از سال 1380 تا کنون افزايش بي رويه هزينه‌هاي دولت بوده است، به طوري که انحلال سازمان برنامه و بودجه و صندوق ذخيره ارزي و اجراي طرح‌هايي مانند بنگاه‌هاي زود بازده، سهام عدالت، مسکن مهر، هدفمندي يارانه‌ها و پروژه‌هاي تصويب شده در سفرهاي استاني مسئولان دولت مخصوصا از سال 1384 تا کنون باعث افزايش بدون برنامه-ريزي هزينه‌هاي دولت شده است. در دوره مذکور قيمت نفت افزايش بي رويه اي داشته است و از قيمت حدود 23 دلار درسال 1380 به بيش از 140 دلار در تابستان 1387 رسيد و هم اکنون نيز قيمت نفت بيش از 100 دلار مي‌با شد. در واقع علت کسري بودجه دولت در اين سال‌ها افزايش بدون برنامه ريزي هزينه‌هاي دولت است که حتي درآمدهاي بالاي نفتي در اين سال‌ها نيز پاسخگوي آن نمي‌باشد. در دو سال اخير کاهش صادرات نفت به علت تحريم‌ها نقش مهمي‌در کسري بودجه دارد.
اگرچه از سال 1380 تا 1391 هزينه‌ها و درآمدهاي دولت افزايش يافته‌اند اما رشد افزايش هزينه‌هاي دولت بسيار بيشتر از درآمدهاي دولت بوده است. هزينه‌هاي دولت در اين مدت حدود 734 درصد رشد داشته و از بيش از 125هزار ميليارد ريال در سال 1380 به بيش از 1042 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد؛ درمقابل نيز درآمدهاي دولت در اين مدت حدود 354 درصد رشد داشته و از بيش از 125هزار ميليارد ريال در سال 1380 به حدود 568 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد.در دو سال اخير با توجه به تحريم‌هاي نفتي، درآمدهاي دولت کاهش يافته است، به طوري که از حدود 820 هزار ميليارد ريال در سال 1389 به حدود 568 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد. اما مشاهده مي‌شود هزينه‌هاي دولت افزايش داشته و از حدود 872 هزار ميليارد ريال در سال 1389 به بيش از 1042 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيد. يعني در دو سال اخير درآمدهاي دولت در حدود 31 درصد کاهش داشته و هزينه‌هاي دولت 19 درصد افزايش داشته، که باعث تشديد کسري بودجه دولت شده است.
هزينه‌هاي جاري دولت در بين سالهاي 1380 تا 1391 در حدود 782 درصد رشد داشته است که بيشتر از رشد هزينه‌هاي دولت است، تورم‌هاي بالا در سالهاي اخير يکي از مهمترين پيامدهاي رشد بي سابقه هزينه‌هاي جاري دولت است.
کسري بودجه اگر ناشي از افزايش هزينه‌هاي عمراني باشد ممکن است اثرات مفيدي بر اقتصاد داشته و باعث افزايش سرمايه-گذاري، کاهش نرخ بيکاري و افزايش رشد اقتصادي کشور شود.سهم هزينه‌هاي عمراني دولت به هزينه‌هاي دولت از 29.3 درصد در سال 1382 به 14.6 درصد در سال 1391 رسيد. حتي در سال 1391 هزينه‌هاي عمراني بيش از 47 درصد کاهش داشته و از حدود 289 هزار ميليارد ريال در سال 1390 به 152 هزار ميليارد ريال در سال 1391 رسيده است، در صورتي که هزينه‌هاي جاري نه تنها کاهش نداشته بلکه افزايش محدودي نيز داشته است. از نتايج کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني مي‌توان به کاهش سر مايه گذاري، افزايش نرخ بيکاري و رکود در اقتصاد کشور اشاره کرد؛ در واقع رشد زياد هزينه‌هاي جاري دولت و کاهش سهم هزينه‌هاي عمراني نسبت به هزينه‌هاي دولت توجيه کننده وضعيت رکود تورمي‌کشور با وجود درآمدهاي بالاي نفتي در سالهاي اخير است.
۱۰ هزار ميليارد تومان از منابع بودجه ۹۶ محقق نمي‌شود
رئيس سازمان برنامه وبودجه با بيان اينکه، ۳۰۹ هزار ميليارد تومان از ۳۱۹ هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌بودجه ۹۶ محقق مي‌شود، گفت: لايحه بودجه سال ۹۷ نيز در موعد مقرر و در ۱۵آذر تقديم مجلس خواهد شد.
به گزارش تسنيم،محمدباقر نوبخت در حاشيه مراسم آغاز اجراي دو برنامه ايجاد اشتغال با اشاره به اينکه طبق قانون برنامه ششم 955 هزار فرصت شغلي بايد ايجاد شود، گفت:دولت براي ايجاد يک ميليون فرصت شغلي خود را آماده و تجهيز مي‌کند تا برنامه پيشنهادي رئيس‌جمهور هنگام انتخابات تحقق يابد.
وي با اشاره به اينکه دو نوع تسهيلات براي اشتغال زايي در طرحهاي دولت پيش‌بيني شده است،گفت: بخشي از اين منابع براي سرمايه در گردش بوده که مدت بازپرداخت آن يک تا 2 سال است و همچنين براي سرمايه ثابت زمان آن بيش از 5 سال خواهد بود.
رئيس سازمان برنامه و بودجه به عملکرد بودجه سال جاري اشاره کرد و افزود: بودجه عمومي319 هزار ميليارد تومان به مجلس تقديم شد که 309 هزار ميليارد تومان آن با هر بشکه نفت 50 دلار محاسبه شده و با فرض پيش‌بيني نفت 55 دلاري 10هزار ميليارد تومان نيز براي موضوعاتي مانند ريزگردها، صنعت ريلي و آب و فاضلاب پيش‌بيني شده است، البته اين قيمت نفت تحقق پيدا نکرد و اکنون متوسط نفت‌مان 47 تا 48 دلار است با اين حال قيمت نفت در ماه‌هاي اخير به بالاي 50 دلار رسيده است.
وي با بيان اينکه نسبت به 294 هزار ميليارد تومان سال گذشته 283 ميليارد تومان آن عملکرد داشت، گفت: پيش‌بيني مي‌شود 309 هزار ميليارد تومان از 319 هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌محقق شود.
وي با اشاره به اينکه مجلس بخشي از منابع بودجه سال جاري را تغيير داد، يادآور شد: پيش‌بيني اين بود که 20 درصد از منابع نفت به صندوق توسعه ملي واريز شود که اکنون 30 درصد است و مابه‌التفاوت آن 16 هزار ميليارد تومان بوده که البته 7500 ميليارد تومان توسط مجلس از منابع صندوق به بودجه اضافه شد.
نوبخت با اشاره به اينکه پيش‌بيني مي‌کنيم عدم تحقق بودجه نداشته باشيم، گفت:کسري بودجه بدان معناست که مصرف‌مان را نسبت به درآمدهاي محقق شده کاهش ندهيم و از جايي آن را تأمين کنيم، اما اگر مصرف را به نسبت درآمد کاهش داديم به معناي عدم تحقق است بنابراين دولت نيز خرج را با دخل متوازن مي‌کند.
رئيس سازمان برنامه وبودجه با بيان اينکه، ۳۰۹ هزار ميليارد تومان از ۳۱۹ هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌بودجه ۹۶ محقق مي‌شود، گفت: لايحه بودجه سال ۹۷ نيز در موعد مقرر و در ۱۵آذر تقديم مجلس خواهد شد.
به گزارش تسنيم،محمدباقر نوبخت در حاشيه مراسم آغاز اجراي دو برنامه ايجاد اشتغال با اشاره به اينکه طبق قانون برنامه ششم 955 هزار فرصت شغلي بايد ايجاد شود، گفت:دولت براي ايجاد يک ميليون فرصت شغلي خود را آماده و تجهيز مي‌کند تا برنامه پيشنهادي رئيس‌جمهور هنگام انتخابات تحقق يابد.
وي با اشاره به اينکه دو نوع تسهيلات براي اشتغال زايي در طرحهاي دولت پيش‌بيني شده است،گفت: بخشي از اين منابع براي سرمايه در گردش بوده که مدت بازپرداخت آن يک تا 2 سال است و همچنين براي سرمايه ثابت زمان آن بيش از 5 سال خواهد بود.
رئيس سازمان برنامه و بودجه به عملکرد بودجه سال جاري اشاره کرد و افزود: بودجه عمومي319 هزار ميليارد تومان به مجلس تقديم شد که 309 هزار ميليارد تومان آن با هر بشکه نفت 50 دلار محاسبه شده و با فرض پيش‌بيني نفت 55 دلاري 10هزار ميليارد تومان نيز براي موضوعاتي مانند ريزگردها، صنعت ريلي و آب و فاضلاب پيش‌بيني شده است، البته اين قيمت نفت تحقق پيدا نکرد و اکنون متوسط نفت‌مان 47 تا 48 دلار است با اين حال قيمت نفت در ماه‌هاي اخير به بالاي 50 دلار رسيده است.
وي با بيان اينکه نسبت به 294 هزار ميليارد تومان سال گذشته 283 ميليارد تومان آن عملکرد داشت، گفت: پيش‌بيني مي‌شود 309 هزار ميليارد تومان از 319 هزار ميليارد تومان منابع عمومي‌محقق شود.
وي با اشاره به اينکه مجلس بخشي از منابع بودجه سال جاري را تغيير داد، يادآور شد: پيش‌بيني اين بود که 20 درصد از منابع نفت به صندوق توسعه ملي واريز شود که اکنون 30 درصد است و مابه‌التفاوت آن 16 هزار ميليارد تومان بوده که البته 7500 ميليارد تومان توسط مجلس از منابع صندوق به بودجه اضافه شد.
نوبخت با اشاره به اينکه پيش‌بيني مي‌کنيم عدم تحقق بودجه نداشته باشيم، گفت:کسري بودجه بدان معناست که مصرف‌مان را نسبت به درآمدهاي محقق شده کاهش ندهيم و از جايي آن را تأمين کنيم، اما اگر مصرف را به نسبت درآمد کاهش داديم به معناي عدم تحقق است بنابراين دولت نيز خرج را با دخل متوازن مي‌کند.
دكترحبيب احمدي درگفت وگوبا«تجارت»:
تجارت- سوگند السادات چاوشي:براساس آخرين آمارهاي پولي وبانکي كشور،بدهي دولت به نظام بانکي به بيش از100 هزارميليارد تومان رسيده است که در سالهاي گذشته علاوه بربدهي كلان دولت به نظام بانكي، بخش قابل توجهي از مردم، فعالان اقتصادي و کشاورزان هم به دليل ركود اقتصادي نتوانسته‌اند وام‌هاي بانکي خود را تسويه کنند و اين امر باعث شده است که هر ساله جرايمي‌به وام‌هاي تسويه نشده، تعلق گيرد كه اين جرايم ديركرد به صورت مرکب افزايش پيدا كرده و حجم کلي مطالبات معوق غيرجاري نظام بانکي را افزايش داده است که درحال حاضر به بيش از 90 هزارميليارد تومان رسيده است، لذا بانک‌هاي ايراني با کمبود نقدينگي دست و پنجه نرم مي‌کنند.
باتوجه به اينکه بانک‌ها توانايي وصول مطالبات معوق غيرجاري را درجهت افزايش حجم نقدينگي ندارند، بنابراين يکي از منابع درآمدي بانک‌ها مي‌تواند کارمزدحوالجات ارزي و گشايش ال‌سي‌ها باشد که متاسفانه طي ده سال گذشته بانک‌ها به دليل تحريم‌ها و بسته شدن سوئيفت از اين منبع درآمدي محروم بودند به همين جهت اتصال شبکه بانکي کشور به سوئيفت يکي از دستاوردهاي بزرگ و مهم اجرايي شدن برجام محسوب مي‌شود.
تاريخچه سوئيفت درنظام بانکي ايران
سوئيفت درواقع مرکز مبادلات پولي وبانکي جهان است و تا قبل از اينکه نهاد سوئيفت تاسيس شود تمام مبادلات بين بانکي از طريق Telex انجام مي‌شد. کانون سوئيفت درابتدا توسط ۶کشور در سال ۱۹۷۳ ميلادي در کشور بلژيک تاسيس شد، اما پس از مدتي کشورهاي ديگر هم به کانون سوئيفت ملحق شدند، در واقع سوئيفت بستري است که بين بانک‌ها فعاليت مي‌کند و به معاملات ارزي بين بانک‌ها سرعت و امنيت مي‌بخشد و ال سي به نوعي گشايش اعتبار است که در بستر سوئيفت اتفاق مي‌افتد. پس از انقلاب شکوهمند اسلامي‌با توجه به مسايل جنگ و نابه ساماني‌هايي که در کشور پيش آمده بود ايران نتوانست به سوئيفت متصل شود اما از سال ۱۳۷۱ تا ده سال گذشته که هنوز تحريم‌ها بر ايران تحميل نشده بود توانست از مزاياي سرعت و امنيت سوئيفت برخوردار شود. متاسفانه طي ده سال گذشته با توجه به قطعنامه‌هاي صادره از سوي شوراي امنيت و کشورهاي اتحاديه اروپا دريچه سوئيفت بر ايران بسته شد، بدين صورت که ايران ديگر توانايي گشايش ال سي و مبادلات تجاري بر پايه استانداردهاي جهاني را نداشت، درآن زمان تمام نيازهاي کشور به بخش پولي از طريق راههاي غيررسمي، پرهزينه و پرخطر صورت مي‌گرفت که يکي از متداول‌ترين راههاي آن استفاده از شبکه صرافي بود که هزينه استفاده از شبکه صرافي به هيچ عنوان قابل مقايسه با شبکه بانکي نبود و طي ده سال گذشته افراد زيادي با مشکلات مالي جدي مواجه شدند و سرمايه و ثروت آنها به دليل برخوردار نبودن از امنيت شبکه سوئيفت از دست رفت، اما به گفته مسئولان از زمان اجرايي شدن برجام تا امروز بيش از هزار فقره ال‌سي گشايش شده است و گشايش هر يک فقره ال سي در سرعت بخشيدن گردش مالي و پولي کشور تاثير بسزايي دارد به طوري که با هر يک از اين ال‌سي‌ها حجم زيادي از جامعه اقتصادي و نيروي کار کشور به گردش در مي‌آيند، لذا سوالي که مطرح مي‌شود اين است که چرا علي رغم اتصال بانک‌هاي ايراني به شبکه سوئيفت تاکنون گشايش ال‌سي‌ها عملياتي نشده است؟
عدم کفايت سرمايه بانک‌هاي ايراني
اصطلاحي در روابط بانکي وجود دارد مبني بر اينکه بانک‌ها بايد مورد اعتماد بانک‌هاي مقابل قرار بگيرند به همين جهت چنانچه ال‌سي توسط بانک‌هاي ايراني گشايش شود بايد در بانک‌هاي کشور مقصد هم اعلام و کالا حمل شود، به عبارتي بانک مقصد بايد هزينه مبادله را به طرف تجاري در کشور خود دهد و سپس از بانک‌هاي ايراني دريافت کند، اما متاسفانه به دليل اينکه بانک‌هاي خارجي به بانک‌هاي ايراني اعتماد ندارند تاکنون گشايش ال‌سي‌ها عملياتي نشده است. به عبارت ساده‌تر سوئيفت تنها يک کد است که براي انتقال و جابه جايي پول استفاده مي‌شود که در حال حاضر علي رغم اتصال بانک‌هاي ايراني به شبکه سوئيفت، بانک‌هاي پذيرنده در اروپا،حواله ارزي و اسناد اعتباري بانک‌هاي ايراني را قبول نمي‌کنند، بنابراين عدم اجراي روابط تجاري بين‌المللي به دليل پابرجا بودن تحريم‌ها درکشور نيست، بلکه به دليل عدم اطمينان بانک‌هاي خصوصي آمريکايي و اروپايي به بانک‌هاي ايراني است، زيرا طبق ضوابط بين‌المللي داشتن سرمايه درحال گردش حداقلي براي بانک‌ها الزامي‌است، به‌طوري که سرمايه درحال گردش هر بانکي حداقل بايد معادل 10 درصد از مجموع دارايي‌هاي آن بانک باشد يعني معادل 10 درصد از تسهيلاتي باشد که بانک‌ها تخصيص مي‌دهند. با اين استاندارد درحال حاضر هيچ‌کدام از بانک‌هاي کشور سرمايه درحال گردش لازم و کافي ندارند به‌طوري که طي بررسي‌هاي انجام شده هم‌اکنون بسياري از بانک‌هاي کشور تنها پنج درصد از مجموع دارايي‌هاي خود سرمايه درحال گردش دارند و برخي از بانک‌هاي کشور نيز حتي يک درصد هم سرمايه درحال گردش ندارند به‌همين جهت بانك‌هاي خارجي اعتماد كافي و لازم به بانك‌هاي ايراني براي همكاري و تعامل ندارند.
فلج كردن شريان سيستم اقتصادي كشور
در تشريح وضعيت کنوني روابط بانك‌هاي ايراني با بانک‌هاي اروپايي، دكتر حبيب احمدي مدير امور شعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران در گفت و گو با «تجارت» مي‌گويد: يكي از اهداف اصلي كه عليه كشور به بهانه مسائل هسته‌اي با وضع تحريم‌ها دنبال مي‌شد، ايجاد محدوديت در نقل و انتقالات بين‌المللي، تجارت خارجي و فلج كردن شريان سيستم اقتصادي كشور بود. به همين بهانه دسترسي بيشتر بانك‌هاي ايراني به شبكه جهاني سوئيفت با دستاويز قرارگرفتن تحريم‌ها قطع شد.
برقراري روابط رمزدار بانكي پس از برجام
اين کارشناس ارشد بانکي با اشاره به تبعات منفي قطع ارتباط شبکه بانکي ايران با شبکه جهاني سوئيفت، تصريح مي‌کند: عدم امكان ارسال و دريافت پيام‌هاي مالي، عدم دريافت به موقع صورت حساب‌ها، اجبار به استفاده از روش‌هاي غيرمعمول مانند استفاده از خطوط تلفن و فكس در كشورهاي ثالث ازجمله تركيه، امارات، چين و ... براي تبادل پيام و نقل و انتقالات و به تبع آن افزايش ريسك و بالارفتن هزينه‌هاي عمليات ارزي و بانكي كشور از تبعات منفي اين قطع ارتباط بود که خوشبختانه با اجرايي شدن برجام و گشايش‌هاي انجام شده پس از آن، تحريم جهاني سوئيفت رفع شد و ضمن اتصال مجدد عموم بانك‌هاي كشور به اين شبكه با برقراري روابط رمزدار بانكي (ار ام اي)، امکان دريافت و ارسال پيام‌هاي مالي با سرعت و امنيت بالا، استاندارد، قابليت اطمينان، كاهش هزينه‌ها، قابليت دستيابي و تسويه سريع و همزمان حساب‌ها محقق شده است. احمدي ادامه مي‌دهد: هرچند ارتباطات سوئيفتي مجدد برقرار شده است، اما آن گونه كه انتظار مي‌رفت تمام موانع نقل و انتقالات ارزي بين‌المللي برداشته نشده است و به دليل مشكلاتي كه برخي از آنها نيز قابل پيش‌بيني بود، هنوز به روال طبيعي قبل از وضع تحريم‌ها بازنگشته‌ايم. لذا سوالي که مطرح مي‌شود اين است که دليل اين امر چيست و ريشه‌هاي اين مشكل را در كجا بايد جستجو كرد؟ بررسي‌ها نشان مي‌دهد يكي از موانع مهم در نقل و انتقالات بين‌المللي پس از برجام مانع تراشي‌هاي بانك مركزي ايالات متحده يا فدرال رزرو و ادامه تحريم‌هاي دلاري آمريكاست با اين ادعا كه اين تحريم‌ها مربوط به برجام نيست.
تحريم دلاري آمريکا
مدير امور شعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران در پاسخ به اين سوال که منظور از تحريم دلاري چيست و چگونه برقراري ارتباط نظام بانكي و مالي ايران با نظام بانكي بين‌المللي را با مشكل مواجه مي‌سازد، مطرح مي‌کند: به طور كلي براي تعيين نرخ تبديل ارزها به يكديگر، يك ارز ثابت بين‌المللي به عنوان مبنا مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه درحال حاضر دلار آمريكا به عنوان ارز پايه يا hard currency استفاده مي‌شود. اهميت اين موضوع زماني بيشتر مي‌شود كه تبديل ارز مبدا به مقصد براي چند لحظه نياز به استفاده از ارزش دلار به عنوان مبنا در سامانه سوئيفت دارد و لحظاتي تحت نظارت بانک مرکزي آمريکا قرار مي‌گيرد و اين موضوع باعث مي‌شود تا ايالات متحده با ابزار تحريم دلاري در نقل و انتقالاتي كه از ايران يا به مقصد بانك‌هاي ايراني قرار است انجام شود اختلال ايجاد كند و عملا تبديل بسياري از ارزها به يكديگر را با مشكل مواجه و نقل و انتقال آنها را غير ممكن سازد. مگر در مواردي كه يك ارز رايج مانند يورو بدون تبديل از يك بانك به بانك ديگر منتقل شود و ذكر اين نكته ضروري است كه مبادلات بر مبناي يورو مستلزم استفاده از يورو هم در كشور مبدا و هم دركشور مقصد است. هرچند كشورهاي حوزه يورو عموماٌ از ارز يورو به عنوان مبنا استفاده مي‌كنند، اما هنوز بسياري از كشورها مانند هند و امارات مبناي محاسباتشان دلار است و به همين خاطر تحريم دلار باعث ايجاد اختلال در نقل و انتقالات بين‌المللي از طريق اين كشورها مي‌شود.
لزوم برقراري روابط كارگزاري گسترده با بانك‌هاي دنيا
احمدي تصريح مي‌کند: اتصال به شبکه سوئيفت هر چند به عنوان شرط لازم، بستر مناسب براي تبادل امن، استاندارد و مقرون به صرفه ارز در سطح بين‌المللي را فراهم مي‌كند، اما شرط كافي براي بهره‌مند شدن از اين ابزار، برقراري روابط كارگزاري گسترده با بانك‌هاي دنيا به ويژه بانك‌هاي بزرگ و معتبر است. باتوجه به اهميت نظام مالي آمريكا و نقش بانك‌هاي آمريكايي در تسويه دلار و از سوي ديگر اعمال محدوديت و جريمه براي بانك‌هايي كه با ايران همكاري داشته‌اند، علي‌رغم افزايش تعداد بانك‌هاي كارگزار از 50 بانك به حدود 238 كارگزار كماكان از نقطه مطلوب يا حتي وضعيت قبل از وضع تحريم‌ها كه با نزديك به 633 بانك روابط كارگزاري داشتيم فاصله وجود دارد و باعث شده است بانك‌هاي بزرگ و اروپايي كه قبل از اعمال تحريم‌ها داراي روابط گسترده‌اي با ايران بودند به دليل ترس از تنبيهات ايالات متحده در برقراري ارتباط با بانك‌هاي ايراني احتياط پيشه كنند.اين کارشناس ارشد بانکي تاکيد مي‌کند: دلايل ديگري از جمله فرآيندهاي پيچيده و طولاني مدت اجراي استانداردها و ضوابط بين‌الملي فعاليت بانكي در سالهاي اخير، ارائه خدمات تنها به نفع مشتريان خود و در داخل كشور خود جهت رعايت مقررات مبارزه با پولشويي، ترس از تحريم مجدد، تمديد تعليق اقدامات متقابل عليه ايران توسطFATF جهت ايجاد شفافيت در عمليات مالي بانك‌هاي ايراني و اطمينان از نداشتن عمليات پولشويي و تامين مالي تروريسم نيز باعث شده است که روند برقراري روابط كارگزاري با ايران كند باشد.
رشد اقتصادي منوط به رفع مشكلات نقل وانتقالات ارزي
مديرامورشعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران مي‌گويد: بدون شك همكاري ايران با نهادهاي بين‌المللي درمقابله با پولشويي و مبارزه با تامين مالي تروريسم جهت خروج ازفهرست كشورهايي كه نيازبه شناسايي با دقت مضاعف دارند،رعايت استانداردهاي جهاني، همكاري با كشورهاي اروپايي وهمچنين انعقاد قراردادهاي تجاري با شركت‌هاي بزرگ جهاني مي‌تواند به عنوان راه‌كارهايي باشد كه جلوي كارشكني‌هاي دولت آمريكا را گرفته و مسير را براي برقراي روابط كارگزاري موثر با بانك‌هاي بزرگ هموار سازد. اميد مي‌رود كه با تداوم تدابيردولت دوازدهم و ايجاد فضاي اعتماد وبستر مناسب درعرصه بين‌الملل،شاهد شتاب بيشتري درتوسعه رابطه با بانك‌هاي معتبر دنيا، رفع مشكلات ناشي از نقل و انتقالات ارزي و به تبع آن رشد و شكوفايي اقتصاد ملي باشيم.
تاريخچه سوئيفت درنظام بانکي ايران
سوئيفت درواقع مرکز مبادلات پولي وبانکي جهان است و تا قبل از اينکه نهاد سوئيفت تاسيس شود تمام مبادلات بين بانکي از طريق Telex انجام مي‌شد. کانون سوئيفت درابتدا توسط ۶کشور در سال ۱۹۷۳ ميلادي در کشور بلژيک تاسيس شد، اما پس از مدتي کشورهاي ديگر هم به کانون سوئيفت ملحق شدند، در واقع سوئيفت بستري است که بين بانک‌ها فعاليت مي‌کند و به معاملات ارزي بين بانک‌ها سرعت و امنيت مي‌بخشد و ال سي به نوعي گشايش اعتبار است که در بستر سوئيفت اتفاق مي‌افتد. پس از انقلاب شکوهمند اسلامي‌با توجه به مسايل جنگ و نابه ساماني‌هايي که در کشور پيش آمده بود ايران نتوانست به سوئيفت متصل شود اما از سال ۱۳۷۱ تا ده سال گذشته که هنوز تحريم‌ها بر ايران تحميل نشده بود توانست از مزاياي سرعت و امنيت سوئيفت برخوردار شود. متاسفانه طي ده سال گذشته با توجه به قطعنامه‌هاي صادره از سوي شوراي امنيت و کشورهاي اتحاديه اروپا دريچه سوئيفت بر ايران بسته شد، بدين صورت که ايران ديگر توانايي گشايش ال سي و مبادلات تجاري بر پايه استانداردهاي جهاني را نداشت، درآن زمان تمام نيازهاي کشور به بخش پولي از طريق راههاي غيررسمي، پرهزينه و پرخطر صورت مي‌گرفت که يکي از متداول‌ترين راههاي آن استفاده از شبکه صرافي بود که هزينه استفاده از شبکه صرافي به هيچ عنوان قابل مقايسه با شبکه بانکي نبود و طي ده سال گذشته افراد زيادي با مشکلات مالي جدي مواجه شدند و سرمايه و ثروت آنها به دليل برخوردار نبودن از امنيت شبکه سوئيفت از دست رفت، اما به گفته مسئولان از زمان اجرايي شدن برجام تا امروز بيش از هزار فقره ال‌سي گشايش شده است و گشايش هر يک فقره ال سي در سرعت بخشيدن گردش مالي و پولي کشور تاثير بسزايي دارد به طوري که با هر يک از اين ال‌سي‌ها حجم زيادي از جامعه اقتصادي و نيروي کار کشور به گردش در مي‌آيند، لذا سوالي که مطرح مي‌شود اين است که چرا علي رغم اتصال بانک‌هاي ايراني به شبکه سوئيفت تاکنون گشايش ال‌سي‌ها عملياتي نشده است؟
عدم کفايت سرمايه بانک‌هاي ايراني
اصطلاحي در روابط بانکي وجود دارد مبني بر اينکه بانک‌ها بايد مورد اعتماد بانک‌هاي مقابل قرار بگيرند به همين جهت چنانچه ال‌سي توسط بانک‌هاي ايراني گشايش شود بايد در بانک‌هاي کشور مقصد هم اعلام و کالا حمل شود، به عبارتي بانک مقصد بايد هزينه مبادله را به طرف تجاري در کشور خود دهد و سپس از بانک‌هاي ايراني دريافت کند، اما متاسفانه به دليل اينکه بانک‌هاي خارجي به بانک‌هاي ايراني اعتماد ندارند تاکنون گشايش ال‌سي‌ها عملياتي نشده است. به عبارت ساده‌تر سوئيفت تنها يک کد است که براي انتقال و جابه جايي پول استفاده مي‌شود که در حال حاضر علي رغم اتصال بانک‌هاي ايراني به شبکه سوئيفت، بانک‌هاي پذيرنده در اروپا،حواله ارزي و اسناد اعتباري بانک‌هاي ايراني را قبول نمي‌کنند، بنابراين عدم اجراي روابط تجاري بين‌المللي به دليل پابرجا بودن تحريم‌ها درکشور نيست، بلکه به دليل عدم اطمينان بانک‌هاي خصوصي آمريکايي و اروپايي به بانک‌هاي ايراني است، زيرا طبق ضوابط بين‌المللي داشتن سرمايه درحال گردش حداقلي براي بانک‌ها الزامي‌است، به‌طوري که سرمايه درحال گردش هر بانکي حداقل بايد معادل 10 درصد از مجموع دارايي‌هاي آن بانک باشد يعني معادل 10 درصد از تسهيلاتي باشد که بانک‌ها تخصيص مي‌دهند. با اين استاندارد درحال حاضر هيچ‌کدام از بانک‌هاي کشور سرمايه درحال گردش لازم و کافي ندارند به‌طوري که طي بررسي‌هاي انجام شده هم‌اکنون بسياري از بانک‌هاي کشور تنها پنج درصد از مجموع دارايي‌هاي خود سرمايه درحال گردش دارند و برخي از بانک‌هاي کشور نيز حتي يک درصد هم سرمايه درحال گردش ندارند به‌همين جهت بانك‌هاي خارجي اعتماد كافي و لازم به بانك‌هاي ايراني براي همكاري و تعامل ندارند.
فلج كردن شريان سيستم اقتصادي كشور
در تشريح وضعيت کنوني روابط بانك‌هاي ايراني با بانک‌هاي اروپايي، دكتر حبيب احمدي مدير امور شعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران در گفت و گو با «تجارت» مي‌گويد: يكي از اهداف اصلي كه عليه كشور به بهانه مسائل هسته‌اي با وضع تحريم‌ها دنبال مي‌شد، ايجاد محدوديت در نقل و انتقالات بين‌المللي، تجارت خارجي و فلج كردن شريان سيستم اقتصادي كشور بود. به همين بهانه دسترسي بيشتر بانك‌هاي ايراني به شبكه جهاني سوئيفت با دستاويز قرارگرفتن تحريم‌ها قطع شد.
برقراري روابط رمزدار بانكي پس از برجام
اين کارشناس ارشد بانکي با اشاره به تبعات منفي قطع ارتباط شبکه بانکي ايران با شبکه جهاني سوئيفت، تصريح مي‌کند: عدم امكان ارسال و دريافت پيام‌هاي مالي، عدم دريافت به موقع صورت حساب‌ها، اجبار به استفاده از روش‌هاي غيرمعمول مانند استفاده از خطوط تلفن و فكس در كشورهاي ثالث ازجمله تركيه، امارات، چين و ... براي تبادل پيام و نقل و انتقالات و به تبع آن افزايش ريسك و بالارفتن هزينه‌هاي عمليات ارزي و بانكي كشور از تبعات منفي اين قطع ارتباط بود که خوشبختانه با اجرايي شدن برجام و گشايش‌هاي انجام شده پس از آن، تحريم جهاني سوئيفت رفع شد و ضمن اتصال مجدد عموم بانك‌هاي كشور به اين شبكه با برقراري روابط رمزدار بانكي (ار ام اي)، امکان دريافت و ارسال پيام‌هاي مالي با سرعت و امنيت بالا، استاندارد، قابليت اطمينان، كاهش هزينه‌ها، قابليت دستيابي و تسويه سريع و همزمان حساب‌ها محقق شده است. احمدي ادامه مي‌دهد: هرچند ارتباطات سوئيفتي مجدد برقرار شده است، اما آن گونه كه انتظار مي‌رفت تمام موانع نقل و انتقالات ارزي بين‌المللي برداشته نشده است و به دليل مشكلاتي كه برخي از آنها نيز قابل پيش‌بيني بود، هنوز به روال طبيعي قبل از وضع تحريم‌ها بازنگشته‌ايم. لذا سوالي که مطرح مي‌شود اين است که دليل اين امر چيست و ريشه‌هاي اين مشكل را در كجا بايد جستجو كرد؟ بررسي‌ها نشان مي‌دهد يكي از موانع مهم در نقل و انتقالات بين‌المللي پس از برجام مانع تراشي‌هاي بانك مركزي ايالات متحده يا فدرال رزرو و ادامه تحريم‌هاي دلاري آمريكاست با اين ادعا كه اين تحريم‌ها مربوط به برجام نيست.
تحريم دلاري آمريکا
مدير امور شعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران در پاسخ به اين سوال که منظور از تحريم دلاري چيست و چگونه برقراري ارتباط نظام بانكي و مالي ايران با نظام بانكي بين‌المللي را با مشكل مواجه مي‌سازد، مطرح مي‌کند: به طور كلي براي تعيين نرخ تبديل ارزها به يكديگر، يك ارز ثابت بين‌المللي به عنوان مبنا مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه درحال حاضر دلار آمريكا به عنوان ارز پايه يا hard currency استفاده مي‌شود. اهميت اين موضوع زماني بيشتر مي‌شود كه تبديل ارز مبدا به مقصد براي چند لحظه نياز به استفاده از ارزش دلار به عنوان مبنا در سامانه سوئيفت دارد و لحظاتي تحت نظارت بانک مرکزي آمريکا قرار مي‌گيرد و اين موضوع باعث مي‌شود تا ايالات متحده با ابزار تحريم دلاري در نقل و انتقالاتي كه از ايران يا به مقصد بانك‌هاي ايراني قرار است انجام شود اختلال ايجاد كند و عملا تبديل بسياري از ارزها به يكديگر را با مشكل مواجه و نقل و انتقال آنها را غير ممكن سازد. مگر در مواردي كه يك ارز رايج مانند يورو بدون تبديل از يك بانك به بانك ديگر منتقل شود و ذكر اين نكته ضروري است كه مبادلات بر مبناي يورو مستلزم استفاده از يورو هم در كشور مبدا و هم دركشور مقصد است. هرچند كشورهاي حوزه يورو عموماٌ از ارز يورو به عنوان مبنا استفاده مي‌كنند، اما هنوز بسياري از كشورها مانند هند و امارات مبناي محاسباتشان دلار است و به همين خاطر تحريم دلار باعث ايجاد اختلال در نقل و انتقالات بين‌المللي از طريق اين كشورها مي‌شود.
لزوم برقراري روابط كارگزاري گسترده با بانك‌هاي دنيا
احمدي تصريح مي‌کند: اتصال به شبکه سوئيفت هر چند به عنوان شرط لازم، بستر مناسب براي تبادل امن، استاندارد و مقرون به صرفه ارز در سطح بين‌المللي را فراهم مي‌كند، اما شرط كافي براي بهره‌مند شدن از اين ابزار، برقراري روابط كارگزاري گسترده با بانك‌هاي دنيا به ويژه بانك‌هاي بزرگ و معتبر است. باتوجه به اهميت نظام مالي آمريكا و نقش بانك‌هاي آمريكايي در تسويه دلار و از سوي ديگر اعمال محدوديت و جريمه براي بانك‌هايي كه با ايران همكاري داشته‌اند، علي‌رغم افزايش تعداد بانك‌هاي كارگزار از 50 بانك به حدود 238 كارگزار كماكان از نقطه مطلوب يا حتي وضعيت قبل از وضع تحريم‌ها كه با نزديك به 633 بانك روابط كارگزاري داشتيم فاصله وجود دارد و باعث شده است بانك‌هاي بزرگ و اروپايي كه قبل از اعمال تحريم‌ها داراي روابط گسترده‌اي با ايران بودند به دليل ترس از تنبيهات ايالات متحده در برقراري ارتباط با بانك‌هاي ايراني احتياط پيشه كنند.اين کارشناس ارشد بانکي تاکيد مي‌کند: دلايل ديگري از جمله فرآيندهاي پيچيده و طولاني مدت اجراي استانداردها و ضوابط بين‌الملي فعاليت بانكي در سالهاي اخير، ارائه خدمات تنها به نفع مشتريان خود و در داخل كشور خود جهت رعايت مقررات مبارزه با پولشويي، ترس از تحريم مجدد، تمديد تعليق اقدامات متقابل عليه ايران توسطFATF جهت ايجاد شفافيت در عمليات مالي بانك‌هاي ايراني و اطمينان از نداشتن عمليات پولشويي و تامين مالي تروريسم نيز باعث شده است که روند برقراري روابط كارگزاري با ايران كند باشد.
رشد اقتصادي منوط به رفع مشكلات نقل وانتقالات ارزي
مديرامورشعب و بازاريابي بانك توسعه صادرات ايران مي‌گويد: بدون شك همكاري ايران با نهادهاي بين‌المللي درمقابله با پولشويي و مبارزه با تامين مالي تروريسم جهت خروج ازفهرست كشورهايي كه نيازبه شناسايي با دقت مضاعف دارند،رعايت استانداردهاي جهاني، همكاري با كشورهاي اروپايي وهمچنين انعقاد قراردادهاي تجاري با شركت‌هاي بزرگ جهاني مي‌تواند به عنوان راه‌كارهايي باشد كه جلوي كارشكني‌هاي دولت آمريكا را گرفته و مسير را براي برقراي روابط كارگزاري موثر با بانك‌هاي بزرگ هموار سازد. اميد مي‌رود كه با تداوم تدابيردولت دوازدهم و ايجاد فضاي اعتماد وبستر مناسب درعرصه بين‌الملل،شاهد شتاب بيشتري درتوسعه رابطه با بانك‌هاي معتبر دنيا، رفع مشكلات ناشي از نقل و انتقالات ارزي و به تبع آن رشد و شكوفايي اقتصاد ملي باشيم.
گزارش «تجارت» از چالش‌هاي حضور محصولات ايراني در سرزمين تزارها
گروه صنعت، معدن و تجارت: تجار ايراني نتوانستند از موقعيت خوبي که در بازارهاي روسيه ايجاد شده بود، بهره‌برداري خوبي داشته باشند. هرچند طي ماه‌هاي گذشته بارها مسئولان و فعالان حوزه تجارت کشور در اين رابطه صحبت کرده‌اند، با اين حال روز گذشته سفير کشور روسيه در ايران نيز در گفتگو با ايرنا گفت که تجار ايراني با فرصت سوزي نتوانستند در بازار روسيه براي خود جايگاه با ثباتي را دست و پا کنند.
طي سالهاي گذشته و با اوج‌گيري محدوديت‌هاي روسيه بر سر واردات محصولات و مواد غذايي از ترکيه و اروپا، بارها و بارها مقامات روس، اعلام کردند که خواستار افزايش مراودات خود با تجار ايراني و تامين بخش عمده‌اي از نيازهاي خود از بازار ايران هستند، در حالي که تجار ايراني هم مي‌دانستند که بازار روسيه يک بازار بسيار پرپتانسيل براي صادرات محصولات غذايي ايراني است و به همين دليل، جلسات متعددي برگزار شد تا بتوان، راه را براي صادرات چشمگير ايران به اين کشور باز کرد اما حال بعد از گذشت مدتي، نه تنها ايران نتوانست بازار روسيه را به دست گيرد بلکه اکنون باز هم بازار جذاب اين کشور را به ترکيه باخته است. براساس آمار ميزان مبادلات تجاري بين ايران و روسيه در سال 2016 حدود 2.2 ميليارد دلار بوده که 300 ميليون دلار از اين مبادلات سهم ايران است و يک ميليارد و 900 ميليون دلار سهم واردات ايران از روسيه است.
فرصت‌سوزي تجار ايراني در روسيه
لوان جاگاريان، سفير روسيه در ايران در نشستي با تجار و صادرکنندگان مازني در ساري افزود: روسيه به دليل حوادث اوکراين با تحريم کشورهاي اروپايي مواجه شد و ورود محصولات کشاورزي اين کشورها به روسيه قطع شد، اين فرصت مناسبي براي تجار ايراني بوده تا بتوانند در بازارهاي روسيه براي خود جايگاه خوبي را فراهم کنند. وي اضافه کرد: متاسفانه تجار ايراني نتوانستند آنگونه که انتظار مي‌رفت، صادرات محصولات کشاورزي به روسيه داشته باشند و نياز ما را تامين کنند و اين فرصت‌ها از دست رفت. جاگاريان به قطع ارتباط موقت کشورش با ترکيه نيز اشاره کرد و اظهار داشت: در اين زمان هشت ماهه نيز تجار ايراني نتوانستند از فرصت‌هاي ايجادي براي صادرات محصولات کشاورزي استفاده کنند.
سفير روسيه در تهران اظهارداشت: در شرايط فعلي جزء 2 استان مازندران و گيلان، ساير استان‌هاي ايران ارتباط اقتصادي با روسيه ندارند و اين از نقاط ضعف محسوب مي‌شود. جاگاريان اظهارداشت: 2 کشور ايران و روسيه ارتباط بسيار خوبي با هم دارند و سفر روساي جمهوري 2 کشور نيز اين ارتباطات را از لحاظ سياسي در سطح بالايي ارتقاء داده است و روابط اقتصادي 2 جانبه نيز مستحکم شده است. وي اضافه کرد: سطح ارتباطات و همکاري سياسي و اقتصادي بين کشورهاي ايران و روسيه رو به افزايش است و انتظار ما اين است که تجار ايراني نيز بتوانند متناسب با افزايش سطح ارتباطات سياسي و اقتصادي صادرات کالا به روسيه داشته باشند.
چالش‌هاي پيش روي تجارت با روسيه
در همين حال غدير قيافه، نايب رئيس اتاق مشترک ايران و روسيه در گفتگو با خبرنگار «تجارت» به برخي از چالش‌هاي ورود به بازار روسيه اشاره کرد و گفت: موضوعي که به‌عنوان يکي از چالش‌هاي اساسي کالاي ايراني به ويژه محصولات کشاورزي در بازار روسيه مطرح بود بحث بالاي تعرفه بود که به نظر مي‌رسيد نامناسب است. وي افزود: روسيه تعرفه‌هايش براي تمامي‌کشورها يکسان است اما آن چيزي که سبب ايجاد اختلاف شده و به نظر مي‌رسد کالاي ايراني با تعرفه بالاتر ترخيص مي‌شود، بحث ارزش‌گذاري کالا
است.
قيافه به سهم اندک ايران از بازار روسيه اشاره‌اي کرد و گفت: از مجموع واردات 300 ميليارد دلاري روسيه سهم ما کمتر از يک دهم درصد است که در شأن جايگاه ايران نيست و طبق آمار سازمان توسعه تجارت، واردات ايران از روسيه 390 ميليون دلار بوده در حالي که با وجود فراهم شدن زمينه همکاري با اين کشور صادرات ما به روسيه به 152 ميليون دلار کاهش يافته است. اين عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني عمده موانع صادرات به روسيه را عدم وجود زيرساخت‌هاي مناسب، فقدان پوشش خطرات بازار و نبود زيرساخت‌هاي حمل و نقل عنوان کرد و افزود: نداشتن استراتژي صادراتي چه در بنگاه‌ها و چه در دولت و اتاق‌هاي بازرگاني سبب شده است که آن طور که بايد و شايد نتوانيم به بازار روسيه راه پيدا کنيم.
نايب رئيس اتاق مشترک ايران و روسيه تصريح کرد: همچنين در حوزه بازاريابي کاري نکرده‌ايم و يکي از مشکلات ما ظرفيت‌هاي صادراتي متنوع است چراکه اقتصاد ما درون‌گرا است و هرچه توليد کرده‌ايم براي مصرف داخل بوده و در نهايت سرريز مصرف داخل را صادر مي‌کنيم. عدم تطابق قيمتهاي صادراتي با قيمتهاي موجود در روسيه و رقابتي نبودن يکي ديگر از مشکلات ورود به بازار روسيه است که کارشناسان بر آن تاکيد مي‌کنند. قيافه همچنين به اين نکته اشاره کرد که حمايت مناسب از سوي دولت براي صادرات به روسيه انجام نمي‌گيرد و سياست‌هاي اقتصادي و تجاري ايران غيرقابل پيش‌بيني است که يک شبه حل نمي‌شود و نياز به زمان دارد. وي در پايان به ايجاد ديوار بي‌اعتمادي بين فعالان اقتصادي ايران و روسيه اشاره کرد و گفت: همه فکر مي‌کنند روسيه يعني مافيا و فضاي ناامني که پول تو را مي‌خورند در صورتيکه اگر با شرکت‌هاي معتبر روسي کار کنيد چنين چيزي صحت ندارد و با توجه به ارتباطات فراهم شده اين مسئله حل خواهد شد.
فرصت‌سوزي تجار ايراني در روسيه
لوان جاگاريان، سفير روسيه در ايران در نشستي با تجار و صادرکنندگان مازني در ساري افزود: روسيه به دليل حوادث اوکراين با تحريم کشورهاي اروپايي مواجه شد و ورود محصولات کشاورزي اين کشورها به روسيه قطع شد، اين فرصت مناسبي براي تجار ايراني بوده تا بتوانند در بازارهاي روسيه براي خود جايگاه خوبي را فراهم کنند. وي اضافه کرد: متاسفانه تجار ايراني نتوانستند آنگونه که انتظار مي‌رفت، صادرات محصولات کشاورزي به روسيه داشته باشند و نياز ما را تامين کنند و اين فرصت‌ها از دست رفت. جاگاريان به قطع ارتباط موقت کشورش با ترکيه نيز اشاره کرد و اظهار داشت: در اين زمان هشت ماهه نيز تجار ايراني نتوانستند از فرصت‌هاي ايجادي براي صادرات محصولات کشاورزي استفاده کنند.
سفير روسيه در تهران اظهارداشت: در شرايط فعلي جزء 2 استان مازندران و گيلان، ساير استان‌هاي ايران ارتباط اقتصادي با روسيه ندارند و اين از نقاط ضعف محسوب مي‌شود. جاگاريان اظهارداشت: 2 کشور ايران و روسيه ارتباط بسيار خوبي با هم دارند و سفر روساي جمهوري 2 کشور نيز اين ارتباطات را از لحاظ سياسي در سطح بالايي ارتقاء داده است و روابط اقتصادي 2 جانبه نيز مستحکم شده است. وي اضافه کرد: سطح ارتباطات و همکاري سياسي و اقتصادي بين کشورهاي ايران و روسيه رو به افزايش است و انتظار ما اين است که تجار ايراني نيز بتوانند متناسب با افزايش سطح ارتباطات سياسي و اقتصادي صادرات کالا به روسيه داشته باشند.
چالش‌هاي پيش روي تجارت با روسيه
در همين حال غدير قيافه، نايب رئيس اتاق مشترک ايران و روسيه در گفتگو با خبرنگار «تجارت» به برخي از چالش‌هاي ورود به بازار روسيه اشاره کرد و گفت: موضوعي که به‌عنوان يکي از چالش‌هاي اساسي کالاي ايراني به ويژه محصولات کشاورزي در بازار روسيه مطرح بود بحث بالاي تعرفه بود که به نظر مي‌رسيد نامناسب است. وي افزود: روسيه تعرفه‌هايش براي تمامي‌کشورها يکسان است اما آن چيزي که سبب ايجاد اختلاف شده و به نظر مي‌رسد کالاي ايراني با تعرفه بالاتر ترخيص مي‌شود، بحث ارزش‌گذاري کالا
است.
قيافه به سهم اندک ايران از بازار روسيه اشاره‌اي کرد و گفت: از مجموع واردات 300 ميليارد دلاري روسيه سهم ما کمتر از يک دهم درصد است که در شأن جايگاه ايران نيست و طبق آمار سازمان توسعه تجارت، واردات ايران از روسيه 390 ميليون دلار بوده در حالي که با وجود فراهم شدن زمينه همکاري با اين کشور صادرات ما به روسيه به 152 ميليون دلار کاهش يافته است. اين عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني عمده موانع صادرات به روسيه را عدم وجود زيرساخت‌هاي مناسب، فقدان پوشش خطرات بازار و نبود زيرساخت‌هاي حمل و نقل عنوان کرد و افزود: نداشتن استراتژي صادراتي چه در بنگاه‌ها و چه در دولت و اتاق‌هاي بازرگاني سبب شده است که آن طور که بايد و شايد نتوانيم به بازار روسيه راه پيدا کنيم.
نايب رئيس اتاق مشترک ايران و روسيه تصريح کرد: همچنين در حوزه بازاريابي کاري نکرده‌ايم و يکي از مشکلات ما ظرفيت‌هاي صادراتي متنوع است چراکه اقتصاد ما درون‌گرا است و هرچه توليد کرده‌ايم براي مصرف داخل بوده و در نهايت سرريز مصرف داخل را صادر مي‌کنيم. عدم تطابق قيمتهاي صادراتي با قيمتهاي موجود در روسيه و رقابتي نبودن يکي ديگر از مشکلات ورود به بازار روسيه است که کارشناسان بر آن تاکيد مي‌کنند. قيافه همچنين به اين نکته اشاره کرد که حمايت مناسب از سوي دولت براي صادرات به روسيه انجام نمي‌گيرد و سياست‌هاي اقتصادي و تجاري ايران غيرقابل پيش‌بيني است که يک شبه حل نمي‌شود و نياز به زمان دارد. وي در پايان به ايجاد ديوار بي‌اعتمادي بين فعالان اقتصادي ايران و روسيه اشاره کرد و گفت: همه فکر مي‌کنند روسيه يعني مافيا و فضاي ناامني که پول تو را مي‌خورند در صورتيکه اگر با شرکت‌هاي معتبر روسي کار کنيد چنين چيزي صحت ندارد و با توجه به ارتباطات فراهم شده اين مسئله حل خواهد شد.
استاد دانشگاه تهران در گفتگو با« تجارت» تشريح کرد:
دکتر محمد مهدي محمودي دانش آموخته دانشگاه تولوز فرانسه و استاد دانشگاه تهران، داراي فهرست بالا بلندي از انواع سوابق و فعاليت‌هاي علمي‌و تحقيقاتي و آموزشي در مجامع داخلي و خارجي در حوزه معماري و شهرسازي است و همين امر به همراه قريحه ذاتي و توان تحليلي به وي صلاحيت علمي‌و افق ديد وسيعي بخشيده است.
بر اين اساس با ايشان در مورد اظهارات روز شنبه عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي در مراسم معارفه محمدسعيد ايزدي به عنوان معاون مسکن و ساختمان وزير، مبني بر لزوم ايجاد تحول در حوزه معماري و شهرسازي گفتگويي ترتيب داده‌ايم که از نظر مي‌گذرانيد.
استاد دانشگاه تهران در گفتگو با تجارت گفت: اشاره آقاي دکتر آخوندي درخصوص ايجاد تحول در معماري شهري، اشاره درستي است. دکتر محمد مهدي محمودي افزود: سخنان ايشان گوياي اين حقيت است که ما داراي يک سنت معماري و شهرسازي ارزشمند بوده و هستيم و حالا مي‌خواهيم يک نگاه دوباره به اين معماري داشته باشيم. ما در مرکز شهرهايمان بافت‌هاي باارزشي داريم که با گسترش ماشين و ساخت و سازهاي بي ضابطه دستخوش فراموشي شده‌اند. عضو انجمن مفاخر معماري ادامه داد: اين بافت‌هاي ارزشمند و تاريخي به يک معنا هويت ما هستند و اتفاقا الان دانشگاهيان و معماران و مشاوران حوزه شهرسازي براي بازآفريني اين هويت به آن رجوع کرده‌اند و بنا دارند که دستي به سر و روي اين بافت‌ها بکشند. دکتر محمودي تاکيد کرد: بازآفريني بافت‌هاي قديمي‌تنها ارزش تاريخي و هويتي ندارد، بلکه مي‌تواند جنبه اقتصادي و اجتماعي هم داشته باشد. به عنوان مثال بزرگترين محدوده تاريخي تهران در منطقه 12 قرار دارد که از قديم الايام يک منطقه تاريخي، سياسي و مذهبي بوده و تاپيش از اين به اين دليل که خالي از سکنه شده بود، به پاتوقي براي جمع شدن و زندگي افراد بزهکار تبديل شده؛ اما در حال حاضر اين منطقه در حال بازآ فريني است و هويت آن در حال احيا است و اتفاقا رونق و سرزندگي اقتصادي هم به اين محدوده بازگشته است. وي افزود: هويت يک روزه به دست نمي‌آيد اما يک روزه مي‌تواند نابود شود. شخصا اعتقاد دارم که معماري، آينه تمام نماي جامعه است و از آن سو جامعه آينه معماري است، پس اين هردو رو در روي همديگر قرار مي‌گيرند و يکديگر را کامل مي‌کنند. اگر معماري تميز و زيبا باشد روح جامعه را تلطيف مي‌کند و باعث سرزندگي و نشاط مي‌شود. از اين استاد معماري سئوال شد که آيا بحث وزير راه و شهرسازي دائر بر ضرورت ايجاد رستاخيز در معماري و شهرسازي تنها جنبه شعاري دارد يا امکان تحقق پيدا مي‌کند بيان کرد: اعتقاد من اين است که رستاخيز معماري شعار است اما يک شعار واقعي است که هم آقاي آخوندي و هم آقاي حناچي و هم آقاي ايزدي به دنبال تحقق آن هستند، اما اين افراد، خود به دنبال اجرا نيستند بلکه مي‌خواهند در مقياس کلان چشم انداز را ترسيم کنند و بحث اجرا را به مجريان بسپارند. وي ادامه داد: موضوع ايجاد رستاخيز در بازآفريني معماري قبلا در اروپا هم اتفاق افتاده است و در آن سوي دنيا روح جديدي در معماري و بناها دميده‌اند و باعث جذب گردشگر داخلي و خارجي شدند.
اين استاد دانشگاه تهران در پاسخ به اين پرسش که بازآفريني بافت تاريخي چگونه مي‌تواند به کاهش بزه و جرم کمک کند پاسخ داد: جايي که خانواده نباشد خلاف کار جمع مي‌شود الان رسمادر اطراف بازار تهران مسکن داريم اما عملا اين مسکن‌ها به انبار کالا و اجناس توليدي تبديل شده است، ولي وقتي اين خانه‌ها مسکوني باشند و خانواده‌ها در آنجا زندگي کنند قاعدتا بزهکار و معتاد و خلافکار کمتري حضور پيدا خواهند کرد. در پايان نظر دکتر محمودي را در باره مرمت و بازآفريني بازارچه صنايع دستي عودلاجان واقع در منطقه 12 جويا شديم، وي در اين باره توضيح داد: بازار عودلاجان و محدوده قبرآقا بازار صنايع دستي راه‌اندازي و افتتاح شده‌اما الزاما نبايستي با شنيدن صنايع دستي به ياد ديزي و يک مقدار کالاي دست دوز و دست باف سنتي بيفتيم، بلکه بايستي موبايل و کامپيوتر هم در چنين بازاري وجود داشته باشد تا اگر جواني نياز پدا کرد بتواند از همين بازار تهيه کند و ضمن آن بتواند بافت‌هاي ارزشمند قديمي‌را هم از نزديک ببيند؛ مثل کاري که آن طرف دنيا کرده‌اند و الان هم ادامه دارد.
استاد دانشگاه تهران در گفتگو با تجارت گفت: اشاره آقاي دکتر آخوندي درخصوص ايجاد تحول در معماري شهري، اشاره درستي است. دکتر محمد مهدي محمودي افزود: سخنان ايشان گوياي اين حقيت است که ما داراي يک سنت معماري و شهرسازي ارزشمند بوده و هستيم و حالا مي‌خواهيم يک نگاه دوباره به اين معماري داشته باشيم. ما در مرکز شهرهايمان بافت‌هاي باارزشي داريم که با گسترش ماشين و ساخت و سازهاي بي ضابطه دستخوش فراموشي شده‌اند. عضو انجمن مفاخر معماري ادامه داد: اين بافت‌هاي ارزشمند و تاريخي به يک معنا هويت ما هستند و اتفاقا الان دانشگاهيان و معماران و مشاوران حوزه شهرسازي براي بازآفريني اين هويت به آن رجوع کرده‌اند و بنا دارند که دستي به سر و روي اين بافت‌ها بکشند. دکتر محمودي تاکيد کرد: بازآفريني بافت‌هاي قديمي‌تنها ارزش تاريخي و هويتي ندارد، بلکه مي‌تواند جنبه اقتصادي و اجتماعي هم داشته باشد. به عنوان مثال بزرگترين محدوده تاريخي تهران در منطقه 12 قرار دارد که از قديم الايام يک منطقه تاريخي، سياسي و مذهبي بوده و تاپيش از اين به اين دليل که خالي از سکنه شده بود، به پاتوقي براي جمع شدن و زندگي افراد بزهکار تبديل شده؛ اما در حال حاضر اين منطقه در حال بازآ فريني است و هويت آن در حال احيا است و اتفاقا رونق و سرزندگي اقتصادي هم به اين محدوده بازگشته است. وي افزود: هويت يک روزه به دست نمي‌آيد اما يک روزه مي‌تواند نابود شود. شخصا اعتقاد دارم که معماري، آينه تمام نماي جامعه است و از آن سو جامعه آينه معماري است، پس اين هردو رو در روي همديگر قرار مي‌گيرند و يکديگر را کامل مي‌کنند. اگر معماري تميز و زيبا باشد روح جامعه را تلطيف مي‌کند و باعث سرزندگي و نشاط مي‌شود. از اين استاد معماري سئوال شد که آيا بحث وزير راه و شهرسازي دائر بر ضرورت ايجاد رستاخيز در معماري و شهرسازي تنها جنبه شعاري دارد يا امکان تحقق پيدا مي‌کند بيان کرد: اعتقاد من اين است که رستاخيز معماري شعار است اما يک شعار واقعي است که هم آقاي آخوندي و هم آقاي حناچي و هم آقاي ايزدي به دنبال تحقق آن هستند، اما اين افراد، خود به دنبال اجرا نيستند بلکه مي‌خواهند در مقياس کلان چشم انداز را ترسيم کنند و بحث اجرا را به مجريان بسپارند. وي ادامه داد: موضوع ايجاد رستاخيز در بازآفريني معماري قبلا در اروپا هم اتفاق افتاده است و در آن سوي دنيا روح جديدي در معماري و بناها دميده‌اند و باعث جذب گردشگر داخلي و خارجي شدند.
اين استاد دانشگاه تهران در پاسخ به اين پرسش که بازآفريني بافت تاريخي چگونه مي‌تواند به کاهش بزه و جرم کمک کند پاسخ داد: جايي که خانواده نباشد خلاف کار جمع مي‌شود الان رسمادر اطراف بازار تهران مسکن داريم اما عملا اين مسکن‌ها به انبار کالا و اجناس توليدي تبديل شده است، ولي وقتي اين خانه‌ها مسکوني باشند و خانواده‌ها در آنجا زندگي کنند قاعدتا بزهکار و معتاد و خلافکار کمتري حضور پيدا خواهند کرد. در پايان نظر دکتر محمودي را در باره مرمت و بازآفريني بازارچه صنايع دستي عودلاجان واقع در منطقه 12 جويا شديم، وي در اين باره توضيح داد: بازار عودلاجان و محدوده قبرآقا بازار صنايع دستي راه‌اندازي و افتتاح شده‌اما الزاما نبايستي با شنيدن صنايع دستي به ياد ديزي و يک مقدار کالاي دست دوز و دست باف سنتي بيفتيم، بلکه بايستي موبايل و کامپيوتر هم در چنين بازاري وجود داشته باشد تا اگر جواني نياز پدا کرد بتواند از همين بازار تهيه کند و ضمن آن بتواند بافت‌هاي ارزشمند قديمي‌را هم از نزديک ببيند؛ مثل کاري که آن طرف دنيا کرده‌اند و الان هم ادامه دارد.
با شکست فرانسه رقم خورد؛
در روز پاياني از رقابتهاي واليبال جام قهرمانان بزرگ جهان ۲۰۱۷ در ژاپن، تيم ملي واليبال ايران در آخرين ديدارش موفق شد با نتيجه ۳ بر ۲ فرانسه را از پيش رو بردارد و ضمن کسب نخستين بردش برابر اين تيم و با توجه به پيروزي برزيل مقابل ميزبان، ضمن کسب مدال برنز، به اولين مدال جهاني تاريخ خود دست يابد.
به نقل از ايسنا، در روز پاياني از هفتمين دوره رقابتهاي واليبال جام قهرمانان بزرگ جهان که از بيست و يکم شهريور ماه و با حضور شش تيم برتر جهان در سال ۲۰۱۷ و به ميزباني دو شهر ناگويا و اوساکا در ژاپن برگزار شد، تيم ملي واليبال ايران در پنجمين و آخرين ديدارش رو در روي فرانسه قرار گرفت و در پايان با ارائه يک بازي برتر توانست ۳ بر ۲ برابر قهرمان ليگ جهاني به پيروزي برسد و طعم اولين مدال جهاني تاريخ واليبال ايران را شيرين‌تر کند.
تيم ايران با ترکيب سعيد معروف، ميلاد عبادي پور، امير غفور، سامان فائزي، محمد موسوي و فرهاد قائمي‌وارد زمين شد.
شاگردان ايگور کولاکويچ با وجود پيروزي در دو ست نخست در ست‌هاي سوم و چهارم نتيجه را واگذار کردند اما با درخشش در ست پنجم توانستند با امتيازهاي ۳۸ بر ۳۶، ۲۵ بر ۲۳، ۲۲ بر ۲۵، ۲۵ بر ۲۷ و ۱۵ بر ۱۱ توانستند قهرمان ليگ جهاني را به زانو درآورند و موفق شدند به اولين برد خود در تاريخ رقابت‌هايش با خروس‌ها دست يابد.
در اين ديدار زيبا در ست نخست ۷۴ امتياز بين دو تيم رد و بدل شد که در پايان ايران ۳۸ بر ۳۶ به برتري دست يافت. در اوسط ست نخست محمد جواد معنوي نژاد به جاي فرهاد قائمي‌وارد زمين شد و تا پايان بازي عملکرد درخشاني از خود نشان داد.
واليبال ايران در پايان جام قهرمانان بزرگ جهان با چهار برد و يک شکست برابر برزيل ۹ امتيازي شد و به مدال برنز دست يافت.
شاگردان استفان تيليه هم که در نبود ستاره‌هايي چون اروين انگاپت و لي روکس به هيچ عنوان عملکرد قابل قبولي از خود ارائه نکردند و با چهار شکست و کسب تنها يک برد برابر ژاپن با سه‌امتياز در رده پنجم ايستادند.
ايران براي سومين بار است که در جام بزرگ قهرمانان جهان شرکت مي‌کند و در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ به ترتيب به عناوين پنجم و چهارم دست يافته بود.
در ديگر ديدارهاي روز پاياني، ايتاليا 3 بر يک آمريکا را شکست داد و برزيل نيز با شکست 3 بر صفر ژاپن ميزبان، پنجمين مدال طلاي خود را کسب کرد.
کولاکوويچ: ايران شايسته مدال برنز و مقام سومي‌بود
ايگور کولاکوويچ در نشست خبري بعد از پيروزي ايران برابر فرانسه افزود: رو در رو شدن با همکارم لورن به جذابيت اين بازي واليبال افزود زيرا وي تيم قدرتمندي دارد. خوشحالم که اين مسابقات را با پيروزي به پايان رسانديم.
وي با بيان اينکه بعد از بازي با ايتاليا و آمريکا مي‌دانستيم که کسب مدال برنز ممکن خواهد بود، گفت: پس از پايان ست چهارم مسابقه با فرانسه، بازيکنانم خسته شده بودند اما مي‌خواستند که با پيروزي در ديدار پاياني به مدال برسند. خوشحالم که توانستند قدرت و شخصيت خود را حفظ کنند. آنان در موقعيت‌هاي دشوار از خود مقاومت نشان دادند.
سرمربي تيم ملي واليبال ايران گفت: براي ايران اين مسابقات از اين جهت اهميت بالايي داشت که بهترين فرصت و تجربه براي کسب مدال بود و در واقع اولين مدال براي تيم ملي واليبال ايران به دست آمد. همچنين اين مدال مي‌تواند انگيزه اي براي کسب مدال‌هاي ديگر در رقابتهاي آينده باشد تا بتوانيم همين روند خوبمان را با بازيکنانمان ادامه دهيم. در سال آينده براي کسب مدال دوم تلاش خواهيم کرد.
کولاکوويچ در ادامه گفت: اين مسابقات اولين بازي‌هاي ايران پس از ليگ جهاني بود. نمي‌خواهم توجيه کنم، اما تا به حال درباره اش با خبرنگاران ايراني هم صحبت نکردم. تيم ايران مشکلات زيادي براي حفظ برخي از بازيکنان مهم همچون امير غفور و محمد موسوي در تيم ملي داشت. حتي عادل غلامي‌و جواد معنوي نژاد هم در مسابقات ليگ جهاني با مصدوميت مواجه شدند و زمان ريکاوري بسيار کوتاه بود، نتوانستيم بهترين عملکردمان را داشته باشيم.
وي تصريح کرد: با همه اين اوصاف توانستيم به اولين مدال واليبال براي ايران در رده بزرگسالان دست پيدا کنيم و همانطور که معروف گفت اين موضوع براي مردم ايران بسيار مهم است. چون ايران کشوري است که مردمش عاشق واليبال هستند و در هر روز، هر لحظه و هر ثانيه کاملا پيگير مسابقات و اخبار تيم ملي کشورشان هستند و اين مدال شايسته تيم ملي ايران است.
تيلي: ايران، تيمي‌قدرتمند و با توانايي بالاست
به نقل از سايت فدراسيون واليبال، لورن تيلي پس از شکست شاگردانش برابر ايران در نشست خبري گفت: در اين بازي نتيجه نگرفتيم. فکر مي‌کنم که هر دو تيم ايران و فرانسه بازي بسيار خوبي رو به نمايش گذاشتند.
سرمربي تيم ملي واليبال فرانسه با بيان اينکه ديدار ايران و فرانسه تماشايي بود، گفت: از نظر تکنيکي توانستيم قدرت فرانسه را نشان دهيم، اما ايران هم تيم قدرتمند و با توانايي بالاست و در اين ديدار هم با تمام قوا به ميدان آمد.
وي تصريح کرد: از عملکرد شاگردانم راضي هستم. نتوانستيم پيروز ميدان باشيم اما بازي خيلي خوبي برابر ايران به نمايش گذاشتيم. حضور در مسابقات قهرمانان بزرگ براي فرانسه لذت بخش بود و اميدواريم در دوره بعدي اين رقابت‌ها همه تلاشمان را بکنيم و عملکرد بهتري از خودمان بر جاي بگذاريم.
دست آمريکا از مدال کوتاه ماند
تيم ملي واليبال ايتاليا، نايب قهرمان المپيک، در آخرين ديدارش رو در روي تيم قدرتمند آمريکا قرار گرفت و در پايان سه بر يک به پيروزي رسيد و با اين برد، سومي‌تيم واليبال ايران در جام قهرمانان بزرگ جهان نيز قطعي شد.
برزيل فاتح واليبال قهرمانان بزرگ جهان شد
تيم ملي واليبال برزيل در آخرين ديدار خود در رقابتهاي جام قهرمانان بزرگ جهان مقابل ژاپن ميزبان به ميدان رفت و توانست با حساب ۳ بر صفر و امتيازهاي ۲۵-۱۷، ۲۵-۱۵ و ۲۵-۲۲ اين تيم را شکست دهد.
برزيل با بردي که مقابل ژاپن به دست آورد با ۴ برد و يک شکست از نظر تعداد برد با ايتاليا و ايران برابر شد اما به خاطر ست‌شماري بهتر توانست قهرمان اين دوره از رقابت‌ها شود. تنها شکست برزيل در اين رقابت‌ها مقابل ايتاليا بود.
ايتاليا نيز توانست جايگاه دوم را از آن خود کند و تيم ملي واليبال ايران نيز در رده سوم قرار گرفت.
رده‌بندي تيم‌ها:
۱- برزيل، ۴ برد، يک باخت، ۱۲ امتياز، نسبت ست‌شماري ۲.۸
۲- ايتاليا، ۴ برد، يک باخت، ۱۲ امتياز، نسبت ست‌شماري ۱.۷۵
۳- ايران، ۴ برد، يک باخت، ۹ امتياز
۴- آمريکا، ۲ برد، ۳ باخت، ۸ امتياز
۵- فرانسه، يک برد، ۴ باخت، ۴ امتياز
۶- ژاپن، ۵ باخت، ۰ امتياز
*خداحافظي نظري افشار از تيم ملي واليبال
در پايان رقابتهاي واليبال جام قهرمانان بزرگ جهان، فرهاد نظري افشار، بازيکن 34 ساله و با سابقه تيم ملي واليبال ايران از تيم ملي خداحافظي کرد.
پيام تبريک جهانگيري براي کسب اولين مدال جهاني تيم ملي واليبال
معاون اول رييس جمهور با صدور پيامي‌کسب اولين مدال جهاني توسط تيم ملي واليبال کشورمان را در رقابتهاي جام قهرمانان بزرگ واليبال جهان تبريک گفت.
همچنين رئيس فراکسيون ورزش مجلس شوراي اسلامي‌در پيامي‌موفقيت تيم ملي واليبال در جام قهرمانان بزرگ مردان جهان و کسب اولين مدال جهاني براي واليبال کشورمان را تبريک گفت.
تيم ايران با ترکيب سعيد معروف، ميلاد عبادي پور، امير غفور، سامان فائزي، محمد موسوي و فرهاد قائمي‌وارد زمين شد.
شاگردان ايگور کولاکويچ با وجود پيروزي در دو ست نخست در ست‌هاي سوم و چهارم نتيجه را واگذار کردند اما با درخشش در ست پنجم توانستند با امتيازهاي ۳۸ بر ۳۶، ۲۵ بر ۲۳، ۲۲ بر ۲۵، ۲۵ بر ۲۷ و ۱۵ بر ۱۱ توانستند قهرمان ليگ جهاني را به زانو درآورند و موفق شدند به اولين برد خود در تاريخ رقابت‌هايش با خروس‌ها دست يابد.
در اين ديدار زيبا در ست نخست ۷۴ امتياز بين دو تيم رد و بدل شد که در پايان ايران ۳۸ بر ۳۶ به برتري دست يافت. در اوسط ست نخست محمد جواد معنوي نژاد به جاي فرهاد قائمي‌وارد زمين شد و تا پايان بازي عملکرد درخشاني از خود نشان داد.
واليبال ايران در پايان جام قهرمانان بزرگ جهان با چهار برد و يک شکست برابر برزيل ۹ امتيازي شد و به مدال برنز دست يافت.
شاگردان استفان تيليه هم که در نبود ستاره‌هايي چون اروين انگاپت و لي روکس به هيچ عنوان عملکرد قابل قبولي از خود ارائه نکردند و با چهار شکست و کسب تنها يک برد برابر ژاپن با سه‌امتياز در رده پنجم ايستادند.
ايران براي سومين بار است که در جام بزرگ قهرمانان جهان شرکت مي‌کند و در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ به ترتيب به عناوين پنجم و چهارم دست يافته بود.
در ديگر ديدارهاي روز پاياني، ايتاليا 3 بر يک آمريکا را شکست داد و برزيل نيز با شکست 3 بر صفر ژاپن ميزبان، پنجمين مدال طلاي خود را کسب کرد.
کولاکوويچ: ايران شايسته مدال برنز و مقام سومي‌بود
ايگور کولاکوويچ در نشست خبري بعد از پيروزي ايران برابر فرانسه افزود: رو در رو شدن با همکارم لورن به جذابيت اين بازي واليبال افزود زيرا وي تيم قدرتمندي دارد. خوشحالم که اين مسابقات را با پيروزي به پايان رسانديم.
وي با بيان اينکه بعد از بازي با ايتاليا و آمريکا مي‌دانستيم که کسب مدال برنز ممکن خواهد بود، گفت: پس از پايان ست چهارم مسابقه با فرانسه، بازيکنانم خسته شده بودند اما مي‌خواستند که با پيروزي در ديدار پاياني به مدال برسند. خوشحالم که توانستند قدرت و شخصيت خود را حفظ کنند. آنان در موقعيت‌هاي دشوار از خود مقاومت نشان دادند.
سرمربي تيم ملي واليبال ايران گفت: براي ايران اين مسابقات از اين جهت اهميت بالايي داشت که بهترين فرصت و تجربه براي کسب مدال بود و در واقع اولين مدال براي تيم ملي واليبال ايران به دست آمد. همچنين اين مدال مي‌تواند انگيزه اي براي کسب مدال‌هاي ديگر در رقابتهاي آينده باشد تا بتوانيم همين روند خوبمان را با بازيکنانمان ادامه دهيم. در سال آينده براي کسب مدال دوم تلاش خواهيم کرد.
کولاکوويچ در ادامه گفت: اين مسابقات اولين بازي‌هاي ايران پس از ليگ جهاني بود. نمي‌خواهم توجيه کنم، اما تا به حال درباره اش با خبرنگاران ايراني هم صحبت نکردم. تيم ايران مشکلات زيادي براي حفظ برخي از بازيکنان مهم همچون امير غفور و محمد موسوي در تيم ملي داشت. حتي عادل غلامي‌و جواد معنوي نژاد هم در مسابقات ليگ جهاني با مصدوميت مواجه شدند و زمان ريکاوري بسيار کوتاه بود، نتوانستيم بهترين عملکردمان را داشته باشيم.
وي تصريح کرد: با همه اين اوصاف توانستيم به اولين مدال واليبال براي ايران در رده بزرگسالان دست پيدا کنيم و همانطور که معروف گفت اين موضوع براي مردم ايران بسيار مهم است. چون ايران کشوري است که مردمش عاشق واليبال هستند و در هر روز، هر لحظه و هر ثانيه کاملا پيگير مسابقات و اخبار تيم ملي کشورشان هستند و اين مدال شايسته تيم ملي ايران است.
تيلي: ايران، تيمي‌قدرتمند و با توانايي بالاست
به نقل از سايت فدراسيون واليبال، لورن تيلي پس از شکست شاگردانش برابر ايران در نشست خبري گفت: در اين بازي نتيجه نگرفتيم. فکر مي‌کنم که هر دو تيم ايران و فرانسه بازي بسيار خوبي رو به نمايش گذاشتند.
سرمربي تيم ملي واليبال فرانسه با بيان اينکه ديدار ايران و فرانسه تماشايي بود، گفت: از نظر تکنيکي توانستيم قدرت فرانسه را نشان دهيم، اما ايران هم تيم قدرتمند و با توانايي بالاست و در اين ديدار هم با تمام قوا به ميدان آمد.
وي تصريح کرد: از عملکرد شاگردانم راضي هستم. نتوانستيم پيروز ميدان باشيم اما بازي خيلي خوبي برابر ايران به نمايش گذاشتيم. حضور در مسابقات قهرمانان بزرگ براي فرانسه لذت بخش بود و اميدواريم در دوره بعدي اين رقابت‌ها همه تلاشمان را بکنيم و عملکرد بهتري از خودمان بر جاي بگذاريم.
دست آمريکا از مدال کوتاه ماند
تيم ملي واليبال ايتاليا، نايب قهرمان المپيک، در آخرين ديدارش رو در روي تيم قدرتمند آمريکا قرار گرفت و در پايان سه بر يک به پيروزي رسيد و با اين برد، سومي‌تيم واليبال ايران در جام قهرمانان بزرگ جهان نيز قطعي شد.
برزيل فاتح واليبال قهرمانان بزرگ جهان شد
تيم ملي واليبال برزيل در آخرين ديدار خود در رقابتهاي جام قهرمانان بزرگ جهان مقابل ژاپن ميزبان به ميدان رفت و توانست با حساب ۳ بر صفر و امتيازهاي ۲۵-۱۷، ۲۵-۱۵ و ۲۵-۲۲ اين تيم را شکست دهد.
برزيل با بردي که مقابل ژاپن به دست آورد با ۴ برد و يک شکست از نظر تعداد برد با ايتاليا و ايران برابر شد اما به خاطر ست‌شماري بهتر توانست قهرمان اين دوره از رقابت‌ها شود. تنها شکست برزيل در اين رقابت‌ها مقابل ايتاليا بود.
ايتاليا نيز توانست جايگاه دوم را از آن خود کند و تيم ملي واليبال ايران نيز در رده سوم قرار گرفت.
رده‌بندي تيم‌ها:
۱- برزيل، ۴ برد، يک باخت، ۱۲ امتياز، نسبت ست‌شماري ۲.۸
۲- ايتاليا، ۴ برد، يک باخت، ۱۲ امتياز، نسبت ست‌شماري ۱.۷۵
۳- ايران، ۴ برد، يک باخت، ۹ امتياز
۴- آمريکا، ۲ برد، ۳ باخت، ۸ امتياز
۵- فرانسه، يک برد، ۴ باخت، ۴ امتياز
۶- ژاپن، ۵ باخت، ۰ امتياز
*خداحافظي نظري افشار از تيم ملي واليبال
در پايان رقابتهاي واليبال جام قهرمانان بزرگ جهان، فرهاد نظري افشار، بازيکن 34 ساله و با سابقه تيم ملي واليبال ايران از تيم ملي خداحافظي کرد.
پيام تبريک جهانگيري براي کسب اولين مدال جهاني تيم ملي واليبال
معاون اول رييس جمهور با صدور پيامي‌کسب اولين مدال جهاني توسط تيم ملي واليبال کشورمان را در رقابتهاي جام قهرمانان بزرگ واليبال جهان تبريک گفت.
همچنين رئيس فراکسيون ورزش مجلس شوراي اسلامي‌در پيامي‌موفقيت تيم ملي واليبال در جام قهرمانان بزرگ مردان جهان و کسب اولين مدال جهاني براي واليبال کشورمان را تبريک گفت.