بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها، روز جمعه با معرفی برترینها به کار خود پایان داد تا پرونده اولین نمایشگاه مطبوعات در دولت تدبیر و امید هم بسته شود. اما بررسی نقاط مثبت و منفی این نمایشگاه می تواند زمینه را برای برگزاری نمایشگاه های پربارتر و موفق تر فراهم سازد. در مورد این نمایشگاه چند نکته را قابل ذکر می دانم:
۱-معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال گذشته از برگزاری نمایشگاه مطبوعات خودداری کرد تا نشان دهد هدفش صرفا برگزاری نمایشگاه به هر قیمتی و با هدف پر کردن کارنامه کاری خود نیست. چرا که معاونت مطبوعاتی بر این اعتقاد بود که باید امور نمایشگاه را به جای دولت، اصحاب رسانه در قالب تشکلهای مطبوعاتی بر عهده بگیرند. تلاش معاونت مطبوعاتی برای سپردن بخشی از امور برگزاری نمایشگاه به تشکلهای مطبوعاتی در نوع خود قابل تقدیر است. هرچند که باید بپذیریم نهادهای مدنی در کشور ما از ضعف مفرطی رنج می برند و پیکره آنها در زمان دولت قبل هم رنجورتر شده و به همین دلیل فرآیند سپردن امور به نهادهای غیردولتی فرایندی دفعتی و ناگهانی نیست و نیاز به زمان دارد. با این وجود، برگزاری نمایشگاه بیستم، زمینه را برای سپردن اموری که دولتها در اختیار داشتند به نهادهای غیردولتی فراهم ساخت.
۲-معاونت مطبوعاتی، از پسوند بین المللی برای نمایشگاه مطبوعات استفاده نکرد که در نوع خود اقدام قابل تقدیر و شجاعانه ای بود چراکه بسیاری از نهادهای دولتی در سالیان مختلف، صرفا با دعوت از چند کشور خارجی به طور محدود، پسوند
بین المللی را به نمایشگاه می افزایند تا در کارنامه کاری خود برگزاری نمایشگاهی بین المللی را ثبت کنند. در حالیکه فعالان رسانه ای به یاد دارند که در سالهای اخیر که نمایشگاه مطبوعات به صورت بین المللی برگزار می شد عملا نمودی بین المللی نداشت و صرفا چند رسانه محدود خارجی در گوشه ای فرعی از نمایشگاه، به عنوان یک دکور حضور می یافتند. امسال نمایشگاه مطبوعات بین المللی نبود اما عملا با حضور مدیران رسانه های مطرح جهان و کارشناسان بین المللی حوزه رسانه، رنگ و بوی
بین المللی پیدا کرده بود تا ثابت شود بین المللی بودن یک نمایشگاه به عنوان نیست، بلکه به عملکرد و نمود داخلی آن است۳-استقبال از نمایشگاه مطبوعات در سال جاری بهتر از دوره های قبل – لااقل در پنج سال گذشته – بود که می تواند امید را برای رونق هر چه بیشتر رسانه ها افزایش دهد. تبلیغات مناسبی هم که در مورد برگزاری نمایشگاه مطبوعات در گوشه و کنار شهر صورت گرفته بود، اشتیاق مردم را برای حضور در نمایشگاه افزایش داد و به همین دلیل بویژه در سه روز پایانی نمایشگاه، شاهد استقبال گسترده مردم از آن بودیم که در نوع خود امیدوارکننده است.
۴-راهنمایی مراجعان در نمایشگاه امسال بهتر از دوره های قبل صورت می گرفت. مشخص شدن راهروها و حضور فعال راهنمایان در نمایشگاه، موجب می شد مراجعان با سهولت بیشتری غرفه های مورد نظر را پیدا کنند. جداسازی موسسات مطبوعاتی و رسانه ای از روزنامه ها و در نظر گرفتن جایگاه جداگانه ای برای آنها نیز در نوع خود مثبت بود که می تواند حاوی پیام معاونت مطبوعاتی مبنی بر حمایت از موسسات رسانه ای به منظور تقویت آنها باشد.
۵-نشستهای تخصصی در این دوره از جشنواره بسیار منظم تر و تا حدی پربارتر از دوره های گذشته بود که می تواند نوید دهنده افزایش رونق در عرصه رسانه ها و تخصصی شدن هر چه بیشتر نمایشگاه در دوره های آتی باشد.
۶-طبیعتا کسی نمی تواند ادعا کند بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها نمایشگاهی ایده آل و خالی از هر نقطه ضعف بوده اما باید بپذیریم که نمایشگاه مطبوعات، نمودی از تمام آنچه بر مطبوعات کشورمان می گذرد محسوب می شود و وقتی تمایل و گرایش مردم به رسانه ها بویژه رسانه های مکتوب در سالیان گذشته کاهش یافته و تیراژ اغلب رسانه های مکتوب در کشورمان بسیار از پایینتر از سالهای طلایی اواخر دهه ۱۳۸۰ خورشیدی یا حتی دوران اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است نمی توانیم انتظار داشته باشیم نمایشگاهی کامل و جامع و با استقبال بسیار گسترده مردم برگزار شود. باید بپذیریم که آنچه بیش از برگزاری نمایشگاه اهمیت دارد، ترسیم ساختارهایی قوی برای توانمندساختن عرصه رسانه ای کشور است تا بار دیگر حمایت مردم را جلب کنند و معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی یک سال و نیم اخیر نشان داده در پی تقویت این باور و عملی ساختن این ایده است. توجه به بار کیفی رسانه ها به منظور تخصیص یارانه یا آگهی های دولتی، ایجاد کارگروهی متشکل از مدیران و کارشناسان حوزه رسانه برای کمی سازی شاخصهای کیفی سنجش عملکرد رسانه ها، شفاف سازی میزان یارانه پرداختی به رسانه ها که میزان فساد در این حوزه را به صفر تقلیل می دهد و تلاش برای خارج کردن دولت از عرصه رسانه داری به عرصه نظارت بر رسانه ها که هم در عملکرد معاونت مطبوعاتی و هم در سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه امسال مشهود بود، همگی گامهای مثبتی است که طی یک سال اخیر برداشته شد تا به جای برگزاری نمایشگاههای کمی، به کیفی سازی فضای رسانه ای کشور پرداخته شود. بنابراین به جای نگرش به نمایشگاه به عنوان یک جز لازم است به توانمندسازی عرصه رسانه ای کشور بپردازیم تا زمینه برای تقویت رسانه ها فراهم شود.
امید است با تقویت آنچه در ماههای گذشته در عرصه رسانه ای کشور توسط معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته، به مرور زمان شاهد رونق هرچه بیشتر مطبوعات و خبرگزاریها در کشور و توسعه روزافزون این بخش باشیم.
۱-معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سال گذشته از برگزاری نمایشگاه مطبوعات خودداری کرد تا نشان دهد هدفش صرفا برگزاری نمایشگاه به هر قیمتی و با هدف پر کردن کارنامه کاری خود نیست. چرا که معاونت مطبوعاتی بر این اعتقاد بود که باید امور نمایشگاه را به جای دولت، اصحاب رسانه در قالب تشکلهای مطبوعاتی بر عهده بگیرند. تلاش معاونت مطبوعاتی برای سپردن بخشی از امور برگزاری نمایشگاه به تشکلهای مطبوعاتی در نوع خود قابل تقدیر است. هرچند که باید بپذیریم نهادهای مدنی در کشور ما از ضعف مفرطی رنج می برند و پیکره آنها در زمان دولت قبل هم رنجورتر شده و به همین دلیل فرآیند سپردن امور به نهادهای غیردولتی فرایندی دفعتی و ناگهانی نیست و نیاز به زمان دارد. با این وجود، برگزاری نمایشگاه بیستم، زمینه را برای سپردن اموری که دولتها در اختیار داشتند به نهادهای غیردولتی فراهم ساخت.
۲-معاونت مطبوعاتی، از پسوند بین المللی برای نمایشگاه مطبوعات استفاده نکرد که در نوع خود اقدام قابل تقدیر و شجاعانه ای بود چراکه بسیاری از نهادهای دولتی در سالیان مختلف، صرفا با دعوت از چند کشور خارجی به طور محدود، پسوند
بین المللی را به نمایشگاه می افزایند تا در کارنامه کاری خود برگزاری نمایشگاهی بین المللی را ثبت کنند. در حالیکه فعالان رسانه ای به یاد دارند که در سالهای اخیر که نمایشگاه مطبوعات به صورت بین المللی برگزار می شد عملا نمودی بین المللی نداشت و صرفا چند رسانه محدود خارجی در گوشه ای فرعی از نمایشگاه، به عنوان یک دکور حضور می یافتند. امسال نمایشگاه مطبوعات بین المللی نبود اما عملا با حضور مدیران رسانه های مطرح جهان و کارشناسان بین المللی حوزه رسانه، رنگ و بوی
بین المللی پیدا کرده بود تا ثابت شود بین المللی بودن یک نمایشگاه به عنوان نیست، بلکه به عملکرد و نمود داخلی آن است۳-استقبال از نمایشگاه مطبوعات در سال جاری بهتر از دوره های قبل – لااقل در پنج سال گذشته – بود که می تواند امید را برای رونق هر چه بیشتر رسانه ها افزایش دهد. تبلیغات مناسبی هم که در مورد برگزاری نمایشگاه مطبوعات در گوشه و کنار شهر صورت گرفته بود، اشتیاق مردم را برای حضور در نمایشگاه افزایش داد و به همین دلیل بویژه در سه روز پایانی نمایشگاه، شاهد استقبال گسترده مردم از آن بودیم که در نوع خود امیدوارکننده است.
۴-راهنمایی مراجعان در نمایشگاه امسال بهتر از دوره های قبل صورت می گرفت. مشخص شدن راهروها و حضور فعال راهنمایان در نمایشگاه، موجب می شد مراجعان با سهولت بیشتری غرفه های مورد نظر را پیدا کنند. جداسازی موسسات مطبوعاتی و رسانه ای از روزنامه ها و در نظر گرفتن جایگاه جداگانه ای برای آنها نیز در نوع خود مثبت بود که می تواند حاوی پیام معاونت مطبوعاتی مبنی بر حمایت از موسسات رسانه ای به منظور تقویت آنها باشد.
۵-نشستهای تخصصی در این دوره از جشنواره بسیار منظم تر و تا حدی پربارتر از دوره های گذشته بود که می تواند نوید دهنده افزایش رونق در عرصه رسانه ها و تخصصی شدن هر چه بیشتر نمایشگاه در دوره های آتی باشد.
۶-طبیعتا کسی نمی تواند ادعا کند بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها نمایشگاهی ایده آل و خالی از هر نقطه ضعف بوده اما باید بپذیریم که نمایشگاه مطبوعات، نمودی از تمام آنچه بر مطبوعات کشورمان می گذرد محسوب می شود و وقتی تمایل و گرایش مردم به رسانه ها بویژه رسانه های مکتوب در سالیان گذشته کاهش یافته و تیراژ اغلب رسانه های مکتوب در کشورمان بسیار از پایینتر از سالهای طلایی اواخر دهه ۱۳۸۰ خورشیدی یا حتی دوران اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است نمی توانیم انتظار داشته باشیم نمایشگاهی کامل و جامع و با استقبال بسیار گسترده مردم برگزار شود. باید بپذیریم که آنچه بیش از برگزاری نمایشگاه اهمیت دارد، ترسیم ساختارهایی قوی برای توانمندساختن عرصه رسانه ای کشور است تا بار دیگر حمایت مردم را جلب کنند و معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی یک سال و نیم اخیر نشان داده در پی تقویت این باور و عملی ساختن این ایده است. توجه به بار کیفی رسانه ها به منظور تخصیص یارانه یا آگهی های دولتی، ایجاد کارگروهی متشکل از مدیران و کارشناسان حوزه رسانه برای کمی سازی شاخصهای کیفی سنجش عملکرد رسانه ها، شفاف سازی میزان یارانه پرداختی به رسانه ها که میزان فساد در این حوزه را به صفر تقلیل می دهد و تلاش برای خارج کردن دولت از عرصه رسانه داری به عرصه نظارت بر رسانه ها که هم در عملکرد معاونت مطبوعاتی و هم در سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه امسال مشهود بود، همگی گامهای مثبتی است که طی یک سال اخیر برداشته شد تا به جای برگزاری نمایشگاههای کمی، به کیفی سازی فضای رسانه ای کشور پرداخته شود. بنابراین به جای نگرش به نمایشگاه به عنوان یک جز لازم است به توانمندسازی عرصه رسانه ای کشور بپردازیم تا زمینه برای تقویت رسانه ها فراهم شود.
امید است با تقویت آنچه در ماههای گذشته در عرصه رسانه ای کشور توسط معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته، به مرور زمان شاهد رونق هرچه بیشتر مطبوعات و خبرگزاریها در کشور و توسعه روزافزون این بخش باشیم.
آخرین اخبار