آسیب شناسی شکل گیری «قفس هایی به نام مسکن»

«مجموعه زیادی از باغات موجود در نیاوران اکنون تبدیل به قفس های شیک و مجلل شده اند اما آیا کیفیت زندگی در این منطقه حفظ شده است»؛ این سخنان وزیر راه و مسکن در چهاردهمین همایش سیاست های توسعه ای مسکن را می توان یکی از مهمترین سخنان دیروز مهندس آخوندی دانست که اشاره به معضلی دارد که طی سالهای اخیر نه تنها نیاوران ، بلکه همه شهرهای بزرگ و کوچک ایران را به تسخیر در آورده است . میل به آپارتمان نشینی به جای زندگی در خانه های سنتی چنان گسترش یافته و مد شده که حتی در شهرستانهای کوچکی که زمین قیمت بالایی ندارد ، بعضی افراد ترجیح می دهند که در آپارتمان زندگی کنند و این وضعیتی است که نه تنها سبک زندگی ایرانی ها را تغییر می دهد بلکه نسل های آینده کشور را که در این قفس ها رشد می کنند و پرورش می یابند در اینده دچار مشکلات روانی بسیاری می کند . این مشکل از آنجا نشات می گیرد که اولا آپارتمان نشینی با فرهنگ آن کشورها همخوانی دارد ، در حالی که با فرهنگ اسلامی – ایرانی کشور ما چندان تناسب ندارد ، ثانیا  اگر در غرب آپارتمان نشینی به عنوان بخشی از سبک زندگی پذیرفته شده ، ضمیمه هایی دارد که مانع از تاثیرات مخرب آن می شود . مثلا در ازای هر تعداد مشخص آپارتمان ،امکانات رفاهی و مراکز خدمات اجتماعی،  فضای سبز و محدوده های مشخص تفریحی مثل محل بازی کودکان و ... وجود دارد . اما این موضوع در کشور ما اصلا مورد توجه قرار نگرفته است . برجهای سربه فلک کشیده ای که در گوشه و کنار ابرشهرهای ایران ساخته می شود بدون در نظر گرفتن امکانات رفاهی و تفریحی ساخته می شود . این موضوع در دولت قبل و با ساخت مسکنهای مهر ، وضعیتی به مراتب بدتر پیدا کرد ؛ مثلا شهرکهایی با این عنوان در کنار شهرهای کوچک و بزرگ کشور ساخته شد که در نزدیکی آنها حتی از مدرسه هم خبری نبود!  نکته دیگری نیز که باید به آن اشاره کرد  این است که اگر چه وزیر محترم مسکن منطقه نیاوران را مثال زده که در روزگاری نه چندان دور در هر خانه آن حیاط هایی وسیع با درختهای سر به فلک کشیده وجود داشت و امروز مردم این منطقه مجبورند در قفس های شیک و مجلل زندگی کنند ، اما در بیشتر نقاط تهران فقط قفس هایی هستند که زیبایی هم ندارند و مردم ناچارند در آن زندگی کنند ! این قفسها گاهی حتی یک انباری مختصر هم ندارد و فاصله اش تا نزدیکترین بوستان شهری به اندازه ای نیست که بتوان بدون خودرو به آنجا رفت ! شکل گیری این وضعیت البته مربوط به دیروز و امروز نیست و داستانی است که در طول نیم قرن گذشته با زمینه های شکل گرفته اقتصادی و فرهنگی بوجود آمده و البته سیاستگذاری غلط در مقاطعی (مثل داستان ساخت مسکن مهر در دوره احمدی نژاد ) این وضعیت را تشدید کرده است؛ لذا انتظار اینکه دولتی بتواند در مدت کوتاهی این معضل ریشه دار را حل کند ، انتظار محالی است و حداکثر کاری که می توان کرد این است که مسیر کج پیموده شده را کمی تعدیل کرد و این قطار را دوباره به مسیر درست هدایت کرد.اتفاقا از این جهت است که سخنان وزیر راه و مسکن قابل توجه و مهم است . بدون شک برای رفع هر معضلی ، قدم اول قبول این نکته است که چنین معضلی وجود دارد و سپس شناخت حدود و ثغور آن است . سخنان دیروز وزیر نشان می دهد که وی به درستی این معضل را شناخته و برخلاف دولتمردان سابق این معضل را معضل می داند .  شکل گیری چنین نگاهی مطمئنا می تواند زمینه ساز بهبود معضل قفس سازی به جای مسکن در کشور باشد و امیدواری برای بهبود و وضعیت مسکن را نوید می دهد ؛ اگر چه برای قضاوت هنوز زود است و باید منتظر اقدامات عملی دولت در این زمینه بود.