عبورآب از مرز بحران به هشدار

گروه نفت وانرژی:کمبود منابع آبی در کشور ما که طی چند سال اخیر رخ داده است شرایط بحرانی را به لحاظ تامین آب در بخش های مختلف از خانگی گرفته تا کشاورزی وصنعتی رقم زده است. درحقیقت شرایط ویژه چگونگی تامین آب در کشور موجب شده است تا با کمبود شدید منابع آبی روبرو شویم. در واقع براساس آخرین آماری که از سوی وزارت نیرو اعلام شده است اوضاع منابع آبی در کشور ما بسیار نا امید کننده است که تداوم این وضع می تواند به خشکسالی وجیره بندی های طولانی مدت آب در کشور منجر شود. در واقع یکی از آمارهایی که به تازگی در حوزه منابع آبی منتشر شده کاهش 32 درصدی حجم روان‌آب‌های کشور در مقایسه با میانگین بلندمدت است که در نوبه خود فاجعه تلقی می شود و این در حالی است که حجم روان‌آب‌های کشور در سال آبی گذشته ۳۷ میلیارد و ۴۹۳ میلیون مترمکعب و در میانگین بلندمدت، ۸۰ میلیارد و ۵۹۵ میلیون مترمکعب ثبت شده است. از سوی دیگر وضعیت نا خوشایند منابع آبی زیرزمینی کشور موجب شده است تا این منابع هم به شدت کاهش پیدا کنند. درواقع بر اساس مطالعات سازمان ملل متحد اگر مردم به اندازه ۴۰ درصد از منابع تجدیدشونده از آب استفاده کنند آن منطقه در مرحله تعادل و اگر بیشتر از ۴۰ درصد استفاده شود در مرحله تنش آبی و اگر بیش از ۶۰ درصد از منابع تجدیدشونده مورد استفاده قرار بگیرد آن منطقه در مرحله بحران قرار گرفته و این در شرایطی است که در حال حاضر ۸۶ درصد از منابع آب تجدیدشونده در ایران مصرف می‌شود.با توجه به این تفاسیر میزان مصرف آب تجدیدشونده در کشور باید به ۶۰ درصد کاهش یابد که نصب ابزارهای اندازه‌گیری روی چاه‌ها و جلوگیری از برداشت چاه‌های غیرمجاز آب‌های زیرزمینی که جزو برنامه های اصلی وزارت نیرو درآمده می تواند تاثیربسیاری در حل این بحران داشته باشد اما منطقی است که خشکسالی ۱۵ ساله طی مدت زمان کوتاه قابل جبران نباشد اما با این وجود تدوین و اجرایی شدن این گونه برنامه ها می تواند از سرعت افزایش خشکسالی بکاهد.علاوه بر این در سال های گذشته ۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب استحصالی در کشور وجود داشته اما در شرایط فعلی این رقم به ۸۸ میلیارد مترمکعب کاهش یافته که این موضوع بیانگر کاهش ۲۵ درصدی میزان آب استحصالی کشوراست. از طرف دیگربه علت تغییر اقلیم، کاهش بارندگی و فرسایش خاک و از بین رفتن مراتع، کاهش روان آب در کشور رخ داده که در این شرایط سهم بخش کشاورزی از ۸۸ میلیارد مترمکعب روان آب موجود در کشور ۶۴ میلیارد مترمکعب است. البته درشرایط کنونی ۱۲۰ میلیارد مترمکعب کسری مخزن در کشور وجود دارد که قرار است طی برنامه ۲۰ ساله این عدد به صفر برسد که انسداد چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های کشاورزی و کاهش دبی خروجی آب چاه‌های مجاز از جمله اقدامات در راستای جبران کسری مخزن آب تدوین شده است. از طرف دیگراین موضوع که ایران در بین ۱۸۰ کشور دنیا از لحاظ برخورداری از منابع آب در رتبه ۵۰ و  در بین این کشورها از لحاظ سرانه منابع آب در جایگاه ۱۱۲ دنیا قرار دارد، بیانگر این است که وضعیت کشور در حوزه منابع آبی خوب نیست. بنابراین آمارهای ارائه شده از سوی وزارت نیرووحتی سازمان ملل متحد نشان ازوقوع یک فاجعه عظیم به لحاظ تامین آب درایران طی سالهای آینده می دهد به طوری که حجم آب در تمام منابع آبی کشور از سفره های زیر زمینی گرفته تا سدها به شدت با کاهشی چشمگیر روبرو بوده است وتداوم این وضعیت را می توان به نوعی عبور آب از مرز بحران ووارد شدنش به وضعیت اضطراری دانست که برای جلوگیری از وقوع این اتفاق از سوی مسئولان باید فکر وچاره ای اساسی بشود.