راهبردهاي رونق صنعت در برنامه ششم توسعه

به گزارش تجارت آنلاين، در شهریورماه مرکز پژوهش‌های مجلس دو گزارش از رشد اقتصادی منتشر کرد که یکی به نقد آمار مرکز آمار از رشد اقتصادی 1394 می‌پرداخت و با بیان برخی از نقایص محاسباتی گزارش رشد مرکز آمار، رشد واقعی سال گذشته را منفی برآورد می‌کرد و دیگری، با اشاره به جهش درآمدهای نفتی در سال‌جاری، رشد اقتصادی سال 1395 را بالای شش درصد برآورد می‌کرد. با اين حال اين تمام گزارش‌هاي نهاد پژوهشي وابسته به مجلس شوراي اسلامي طي يك ماهه گذشته نبوده است. بازوي پژوهشي پارلمان ايران، همواره گزارش‌هاي درباره عملكرد بخش‌هاي گوناگون و پيش‌بيني‌هاي درباره آينده بخش‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصادي و ... كشور داشته؛ اما اين گزارش‌ها و پيش‌بيني‌هاي اقتصادي اين نهاد است كه بيشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار مي‌گيرد. طي روزهاي گذشته مركز پژوهش‌هاي مجلس با ارائه گزارشي پيشنهاداتي براي بخش صنعت و پتروشيمي در جهت رسيدن به اهداف پيش‌بيني شده در برنامه ششم توسعه را منتشر كرد. در ادامه اين گزارش، روزنامه «تجارت» به بررسي پيشنهادات مركز پژوهش‌ها مي‌پردازد.

آنطور كه اين نهاد پژوهشي در گزارش خود آورده «بهبود محیط و سهولت انجام کسب‌و‌کار» یکی از اهدافی است که همواره بر تحقق آن تاکید شده؛ به‌طوری که برای تحقق این هدف قانون بهبود مستمر فضای کسب‌و‌کار نیز تدوین و ابلاغ شد؛ اما به‌طور کامل اجرایی نشد. اجرایی نشدن قانون تدوین شده در حالی است که فعالان اقتصادی معتقدند این قانون می‌تواند بخشی از گره‌های اقتصادی کشور را باز کند. در راستای اجرایی کردن این راهبرد، مرکز پژوهش‌های مجلس اقدامات اساسی از جمله «بازنگری فرآیندهای صدور مجوز، ایجاد پنجره واحد، یکپارچه کردن قوانین و لوایح و مقررات تسهیل‌کننده صدور مجوز، تشکیل نهادهای تنظیم‌کننده و شناسایی روندهای مخل رقابت، افزایش سهم تسهیلات بانکی بخش صنعت، تامین منابع از خارج کشور، حمایت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و برخی اقدامات دیگر» را پیشنهاد داده است.

بازوي پژوهشي مجلس در ادامه گزارش خود آورده كه اجرای دقیق و کامل اقدامات پيشنهادي منجر به تسهیل فرآیندهای صدور مجوز و بهبود محیط کسب‌و‌کار و رونق اقتصادی خواهد شد. همچنين «توسعه صنایع پیشرفته و دانش‌بنیان» یکی دیگر از اهداف مدنظر در ششمین برنامه توسعه است که مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهادهایی نیز برای این هدف در نظر گرفته است. فعالان اقتصادی معتقدند رشد و توسعه صنایع پیشرفته و دانش‌بنیان ارتقای سطح تکنولوژی در داخل کشور را به همراه خواهد داشت که این امر روند بهره‌وری صنایع را افزایش خواهد داد. براساس این گزارش و در راستای اجرای این راهبرد اقدامات اساسی «توسعه نهادهای هم‌افزایی علم و فناوری، حمایت از تحقیق و توسعه در بنگاه‌های صنعتی، تبیین جایگاه حمایت از حقوق مالکیت فکری، توسعه استانداردها در صنایع پیشرفته، حمایت از تولید با فناوری پیشرفته و توسعه فعالیت شهرک‌های فناوری» در دستور کار قرار گرفته است. برنامه‌هایی که اجرای دقیق و کامل آنها منجر به توسعه صنایع پیشرفته و دانش‌بنیان و رونق اقتصاد کشور خواهد شد.

طبق گزارش بازوي پژوهشي مجلس برای تحقق اهداف پیش‌بینی شده درخصوص «نوسازی و توسعه فناوری در واحدهای صنعتی» در برنامه ششم توسعه نیز مرکز پژوهش‌های مجلس راهکارهایی ارائه کرده که در این خصوص می‌توان به «آُسیب‌شناسی صنایع فرسوده و تعیین اولویت نوسازی صنایع با هدف افزایش توان رقابتی، به کارگیری فناوری نوین در کاهش شدت انرژی، ترغیب بنگاه‌ها برای به‌کارگیری فناوری نوین و...» اشاره کرد. برنامه‌هایی که اجرای دقیق و کامل آنها منجر به توسعه نوسازی و توسعه فناوری در واحدهای صنعتی خواهد شد. به گفته فعالان اقتصادی، فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات صنعتی به‌کارگرفته شده در واحدهای تولیدی کاهش بهره‌وری صنایع را به همراه دارد؛ به‌طوری که در حال حاضر بسیاری از صنایع به دلیل قدیمی بودن تکنولوژی خطوط تولید امکان استفاده حداکثری از خطوط تولید را ندارند و با این شرایط تحقق این هدف در برنامه ششم توسعه می‌تواند بهبود روند بهره‌وری از صنایع را به همراه داشته باشد.

همچنين طبق گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس؛ «توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنایع پایین‌دستی پتروشیمی» یکی دیگر از اهداف پیش‌بینی شده در ششمین برنامه توسعه در بخش صنعت و پتروشیمی است. هدفی که در راستای تحقق آن مرکز پژوهش‌های مجلس راهکاری از جمله «تعیین چارچوب قیمت با رعایت ملاحظه منافع ملی در کل زنجیره ارزش و ایفای نقش سازمان توسعه‌ای در حوزه توسعه تکنولوژی و خدمات مشاوره‌ای، حمایت از توسعه برندها، جلوگیری از صدور مجوز برای محصولاتی که بازار آنها در منطقه و جهان اشباع شده، توسعه روش‌های لجستیک و زنجیره تامین » را در نظر گرفته است. درخصوص «توسعه و آموزش مهارتی مستمر نیروی کار» نیز که در ششمین برنامه توسعه یه عنوان یکی از اهداف اصلی صنعتی در نظر گرفته شده است، این مرکز راهکارهایی را پیشنهاد داده است که در صورت اجرای کامل آنها شرایط برای تربیت نیروهای کاری حرفه‌ای فراهم خواهد شد.

در انتهاي گزارش اين نهاد پژوهشي وابسته به مجلس شوراي اسلامي در راهکارهای پیشنهادی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس «جلب همکاری مرکز آموزش برای توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، حمایت از برگزاری دوره‌های آموزشی، تهیه بسته‌های تبلیغاتی و توسعه و ارتقای فرهنگ صنعتی و برخی اقدامات دیگر در دستور کار قرار دارد.» بنابراین می‌توان گفت اجرای دقیق و کامل چنین اقداماتی منجر به توسعه و آموزش مهارتی مستمر نیروی کار خواهد شد. «ارتقای بهره‌وری» یکی دیگر از اهدف پیش‌بینی شده در برنامه ششم توسعه است. در راستای اجرای این راهبرد اقداماتی از جمله «ارائه سازوکار تشویقی برای استفاده بیشینه و استفاده از گاز به‌جای سایر فرآورده‌های نفتی، تهیه و اجرای برنامه‌های الزام‌آور برای کاهش تولید محصولات با درجه مصرف انرژی بالا، الزام به استقرار صنایع بزرگ آب بر در سواحل جنوبی و...» پیشنهاد شده است که اجرای دقیق و کامل این اقدامات منجر به ارتقای بهره‌وری خواهد شد.