محمد نیشابوری
روزگذشته انتــشار خبرجايگزيني تومان بجاي ريال درمحافل خبري غوغايي بپا کرد.ابتدا فقط موضوع انتشارمحض خبرومصوبه کامل هيات دولت بود دررسانه‌هاي مجازي اعم ازخبرگزاري‌ها وکانال‌هاي تلگرامي‌به سرعت دست به دست مي‌شد .اما باگذشت ساعاتي ازانتشاراين خبررسانه‌ها به موضوع اهميت،ضرورت وتاثيراين جايگزيني پرداختند.درگام نخست تحليل‌ها حکايت ازبي تاثيربودن اين جايگزني دراقتصاد کلان داشت.همه کارشناسان اقتصادي متفق القول اعلام کردند جابجايي ريال وتومان هيچ تاثيرمثبت يا منفي درسطح اقتصاد کلان ندارد.سپس به بحث حذف صفرها ازپول ملي پرداخته شد که اين جايگزني آيا درراستاي حذف سه يا چهارصفرازپول ملي است؟مجددا کارشناسان به سبقه وتاريخچه حذف صفرها ازپول ملي ورود کردند که درنهايت اعلام کردند که اين پروژه با حذف سه صفرازپول ملي هيچ سنخيتي ندارد.اکنون اين سوال مطرح مي‌شود که با وجود کنارگذاشتن رسمي‌تومان درسال 1308(زمان رضاشاه پهلوي) وجايگزيني واحد پولي اسپانيايي ريال به جاي آن،وبه رغم آنکه مردم واحد پولي فرنگي ونامأنوس ريال را به کارنگرفتند و۱۰ريال را همچنان برابر۱ تومان مي‌دانند چرا هيات وزيران پيش از اين به همان تاريخ پيش ازسال 1308 بازنگشت؟درحاليکه مي‌دانست با وجود گذشت ساليان بسيارهنوزواحد ريال بين مردم ايران جا نيفتاده است و واحد تومان کاربرد دارد.آيا اين جايگزيني فقط براي برطرف کردن يک تاثيررواني تاريخي درسطح جامعه است؟اما خوب مي‌دانيم که درطي اين 87 سالي که ازعمر ريال درمحاسبات و اقتصاد بانکي ومالي ايران مي‌گذرد؛استفاده مردم ازواحد پولي تومان به جاي۱۰ ريال باعث سردرگمي‌ومشکلات عديده اي شده بود.چون پول رسمي‌براساس ريال بود ومردم درذهن‌شان فقط تومان را به کارمي‌گرفتند لذا مجبوربودند هرگاه که قيمتي را به ريال مي‌شنوند آن را به تومان تبديل کنند و اين موضوع يک تلاش ذهني بي‌فايده را برايرانيان تحميل مي‌کرد که گاهي با خطا نيزهمراه مي‌شد. دربسياري ازمواقع نيزمشخص نيست که قيمت درج شده بر روي کالاها به تومان است يا ريال. چنين وضعيتي که دو واحد پولي متفاوت به اين شکل (يکي رسمي‌وديگري درميان مردم) وجود داشته باشد تنها درايران حکم فرماست. اين موضوع براي گردشگران خارجي نيزباعث مشکل مي‌شد.اکنون خوب مي‌دانيم که تغيير واحد پول هيچ تاثيري برروي بخش واقعي اقتصاد نخواهد داشت وتنها تغييربرروي اسناد حسابداري ايجاد مي‌شود وبه تعبيري اين موضوع تاثيري دربخش واقعي اقتصاد کشورندارد.درحقيقت بايد گفت که تا زماني که ارزش واقعي پول درکشورتغييري نکند انتظارتاثيردراقتصاد کلان با تغيير واحد پول ملي و حذف صفر از آن دورازواقعيت است.لذا مي‌توان اينگونه به اين موضوع هم نگريست که دولت قراربود چند صفرازواحد پول کشوررا حذف کند ولي حذف يک صفرازواحد پولي کشورتنها به دنبال جورواني مبني برسختي واحد پولي کشوربوده وتاثيري برروي اصل اقتصاد کشورچه واردات وصادرات، اقتصاد خرد وکلان و نرخ برابري دلارنخواهد داشت.بنابراين با علم به اينکه اين ديدگاه‌ها وتحليل‌ها را هيات دولت وکارشناسان نظام پولي وبانکي ايران هم قطعا دارند پس دليل اصلي اين حذف تنها مي‌تواند يکي ازاين دو گزاره باشد:1- گرفتن نبض جامعه واقتصاد براي رفتن به سراغ اجراي پروژه حذف سه صفرازپول ملي وحتي تغييرعنوان پول ملي 2- فرارازفشارحذف سه صفرازپول ملي که سال‌هاست مطرح است وتقريبا چند دولت پشت سرهم گرفتارتصميم نهايي درباره حذف يا تثبيت صفرها درپول ملي بوده‌اند.بايد منتظر ماند تا تاثيررواني وحقيقي اين کنش دولت را ديد وبعد ازآن درباره نيت ودلايل اصلي تغييرعنوان واحد پولي وبه نوعي حذف يک صفرازمراودات مالي وبانکي سخن گفت.
روزگذشته انتــشار خبرجايگزيني تومان بجاي ريال درمحافل خبري غوغايي بپا کرد.ابتدا فقط موضوع انتشارمحض خبرومصوبه کامل هيات دولت بود دررسانه‌هاي مجازي اعم ازخبرگزاري‌ها وکانال‌هاي تلگرامي‌به سرعت دست به دست مي‌شد .اما باگذشت ساعاتي ازانتشاراين خبررسانه‌ها به موضوع اهميت،ضرورت وتاثيراين جايگزيني پرداختند.درگام نخست تحليل‌ها حکايت ازبي تاثيربودن اين جايگزني دراقتصاد کلان داشت.همه کارشناسان اقتصادي متفق القول اعلام کردند جابجايي ريال وتومان هيچ تاثيرمثبت يا منفي درسطح اقتصاد کلان ندارد.سپس به بحث حذف صفرها ازپول ملي پرداخته شد که اين جايگزني آيا درراستاي حذف سه يا چهارصفرازپول ملي است؟مجددا کارشناسان به سبقه وتاريخچه حذف صفرها ازپول ملي ورود کردند که درنهايت اعلام کردند که اين پروژه با حذف سه صفرازپول ملي هيچ سنخيتي ندارد.اکنون اين سوال مطرح مي‌شود که با وجود کنارگذاشتن رسمي‌تومان درسال 1308(زمان رضاشاه پهلوي) وجايگزيني واحد پولي اسپانيايي ريال به جاي آن،وبه رغم آنکه مردم واحد پولي فرنگي ونامأنوس ريال را به کارنگرفتند و۱۰ريال را همچنان برابر۱ تومان مي‌دانند چرا هيات وزيران پيش از اين به همان تاريخ پيش ازسال 1308 بازنگشت؟درحاليکه مي‌دانست با وجود گذشت ساليان بسيارهنوزواحد ريال بين مردم ايران جا نيفتاده است و واحد تومان کاربرد دارد.آيا اين جايگزيني فقط براي برطرف کردن يک تاثيررواني تاريخي درسطح جامعه است؟اما خوب مي‌دانيم که درطي اين 87 سالي که ازعمر ريال درمحاسبات و اقتصاد بانکي ومالي ايران مي‌گذرد؛استفاده مردم ازواحد پولي تومان به جاي۱۰ ريال باعث سردرگمي‌ومشکلات عديده اي شده بود.چون پول رسمي‌براساس ريال بود ومردم درذهن‌شان فقط تومان را به کارمي‌گرفتند لذا مجبوربودند هرگاه که قيمتي را به ريال مي‌شنوند آن را به تومان تبديل کنند و اين موضوع يک تلاش ذهني بي‌فايده را برايرانيان تحميل مي‌کرد که گاهي با خطا نيزهمراه مي‌شد. دربسياري ازمواقع نيزمشخص نيست که قيمت درج شده بر روي کالاها به تومان است يا ريال. چنين وضعيتي که دو واحد پولي متفاوت به اين شکل (يکي رسمي‌وديگري درميان مردم) وجود داشته باشد تنها درايران حکم فرماست. اين موضوع براي گردشگران خارجي نيزباعث مشکل مي‌شد.اکنون خوب مي‌دانيم که تغيير واحد پول هيچ تاثيري برروي بخش واقعي اقتصاد نخواهد داشت وتنها تغييربرروي اسناد حسابداري ايجاد مي‌شود وبه تعبيري اين موضوع تاثيري دربخش واقعي اقتصاد کشورندارد.درحقيقت بايد گفت که تا زماني که ارزش واقعي پول درکشورتغييري نکند انتظارتاثيردراقتصاد کلان با تغيير واحد پول ملي و حذف صفر از آن دورازواقعيت است.لذا مي‌توان اينگونه به اين موضوع هم نگريست که دولت قراربود چند صفرازواحد پول کشوررا حذف کند ولي حذف يک صفرازواحد پولي کشورتنها به دنبال جورواني مبني برسختي واحد پولي کشوربوده وتاثيري برروي اصل اقتصاد کشورچه واردات وصادرات، اقتصاد خرد وکلان و نرخ برابري دلارنخواهد داشت.بنابراين با علم به اينکه اين ديدگاه‌ها وتحليل‌ها را هيات دولت وکارشناسان نظام پولي وبانکي ايران هم قطعا دارند پس دليل اصلي اين حذف تنها مي‌تواند يکي ازاين دو گزاره باشد:1- گرفتن نبض جامعه واقتصاد براي رفتن به سراغ اجراي پروژه حذف سه صفرازپول ملي وحتي تغييرعنوان پول ملي 2- فرارازفشارحذف سه صفرازپول ملي که سال‌هاست مطرح است وتقريبا چند دولت پشت سرهم گرفتارتصميم نهايي درباره حذف يا تثبيت صفرها درپول ملي بوده‌اند.بايد منتظر ماند تا تاثيررواني وحقيقي اين کنش دولت را ديد وبعد ازآن درباره نيت ودلايل اصلي تغييرعنوان واحد پولي وبه نوعي حذف يک صفرازمراودات مالي وبانکي سخن گفت.
آخرین اخبار