کاری نکنیم که مردم به بازار سرمایه بی اعتماد شوند
در روزهای گذشته بیش از ۹۰۰ میلیون از حق تقدم استفاده نشده سرمایه گذاری رنا به قیمت هر حق تقدم تقریبا ۱۸ تومان معامله شد. این در حالی است که این مقدار حق تقدم در صورتی که به سهم تبدیل شود معادل بیش از ۱۶ درصد سهام شرکت است و تاثیر مدیریتی دارد. علاوه بر این با توجه به اینکه در حق تقدم های استفاده نشده حقوق سهامداران خرد مطرح است، این حق تقدم می‌توانست در معاملات بلوکی قیمت بیشتری داشته باشد و برای آن قیمت پایه گذاشته شود.
عباسعلی حقانی‌نسب درباره فروش حق تقدم‌های استفاده نشده رنا اظهار کرد: زمانی که شرکت از محل مطالبات و آورده‌های نفتی افزایش سرمایه می‌دهد، ۶۰ روز مهلت پذیره‌نویسی وجود دارد و در مدت ۶۰ روز نیز حق تقدم‌ها معامله می‌شود. اما آن حق تقدمی که به فروش نمی‌رسد، به عنوان کد حق تقدم استفاده نشده، تجمیع می‌شود. اگر مقدار این حق تقدم‌ها کم باشد، در بازار خرده‌فروشی عرضه می‌شود، ولی اگر بالای یک درصد شد و تأثیر مدیریتی داشت، مدیر شرکت بر اساس قانون تجارت موظف است آن حق تقدم را به بهترین قیمت به فروش برساند.
وی تاکید کرد: از آنجایی که فروش ۱۶.۵ درصد از کل حق تقدم سهام شرکت تاثیر مدیریتی داشته و در بازار عمده با قیمت بالاتری خرید و فروش می‌شود، مدیر شرکت قانوناً موظف است آن را در بازار عمده عرضه کند تا از این طریق حقوق سهامدار خرد نادیده گرفته نشود. در هیچ جا گفته نشده که متعهد پذیره نویسی مجبور است حق تقدم‌های استفاده نشده را در بازار خرده‌فروشی به فروش رساند بلکه نص صریح قانون می‌گوید متعهد پذیره‌نویسی و مدیریت شرکت موظفند به بالاترین قیمت ممکن حق تقدم‌ها را به فروش رسانند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: مدیران شرکت منتخبِ سهامداران عمده هستند و از طرفی سهامدار عمده متعهد پذیره‌نویسی است. در نتیجه همیشه سهامدار عمده در مظان اتهام قرار دارد. چرا که مگر می‌شود هم فروشنده و هم خریدار یک شخص باشد؟ در این موارد باید از قبل قیمت تعیین شود، چرا که اگر قیمت تعیین نشود و توان دستکاری در قیمت وجود داشته باشد، معامله در آن قیمت در شرایط درستی صورت نمی‌پذیرد.
حقانی‌نسب ادامه داد: قیمت بلوک مدیریتی حداقل ۳۰ درصد بیشتر از بازار خرده‌فروشی است. در نتیجه این حق تقدم‌ها باید در بازار عمده به فروش می‌رسید، حتی اگر این معاملات سهامدار عمده را دچار مشکل می‌کرد. در نتیجه اینجاست که تضاد منافع خود را نشان می‌دهد و در نبود قانون حاکمیت شرکتی و سکوت سازمان بورس به عنوان ناظر، تضاد منافع شکل می‌گیرد.
وی اضافه کرد: در ماه‌های گذشته که سرمایه‌گذاری سایپا از شرکت‌های الکتریک خودروی تابان و پیشگامان ستاره تابان سهام بلوکی را خریداری کرد، سرمایه‌گذاری سایپا اعلام کرد که آن را به قیمت کارشناسی خریده و با بررسی صورت های مالی شرکت رنا، NAV محاسبه کرده و قیمت کارشناسی را کشف کرده است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: ممکن است در حال حاضر تعدادی بگویند که قیمت سهام نسبت به ماه‌های گذشته پایین آمده است ولی در پاسخ به آنها باید گفت که قیمت بلوک با سرمایه جدید ۳۰۳ تومان می‌شود. در نتیجه روش اول پیدا کردن قیمت تخمینی برای معامله بلوکی این سهام این طور است که بگوییم حدود ۳۰ درصد صنعت خودرو افت کرده و در نتیجه قیمت سهم به ۲۱۲ تومان کاهش پیدا کرده است. اگر بخواهیم از این مبلغ ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را کم کنیم، به عدد ۱۱۲ تومان می‌رسیم. در نتیجه قیمت حق تقدم استفاده نشده رنا باید با توجه به این فرمول حداقل ۱۱۲ تومان رقم می‌خورد. در نتیجه الان جای سوال است که چرا مدیریت شرکت آگهی بلوکی منتشر نکرد تا برای ۱۶.۵ درصد از سهام کل شرکت قیمت پایه تعیین شود. مدیریت شرکت حداقل یکی دو ماه پیش متوجه شد که حق تقدم استفاده نشده معادل ۱۶ درصد سهام کل شرکت است. از طرفی برای تعهد پذیره‌نویسی قیمتِ زمان تعهد، مهم است. اگر قرار است در تعهد پذیره‌نویسی حق تقدم‌ها به ثمن بخس فروخته شود، آن زمان متعهد پذیره‌نویسی دیگر چه معنایی دارد؟ این موضوعات عامل اصلی فساد است.
حقانی‌نسب افزود: فرض کنیم قیمت سهم ۴۰۰ تومان است. اگر شرکت افزایش سرمایه صد در صدی دهد، هر سهم آن ۲۰۰ تومان می‌شود. اگر ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را از این مبلغ کم کنیم، قیمت تقریبی حق تقدم باید ۱۰۰ تومان باشد و دقت شود که صد تومان در این روش حداقل قیمت است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در زمانی که ۱۲ درصد از سهام شرکت به قیمت هر سهم، ۵۰۶ تومان معامله شد، در بازار خرده‌فروشی این سهم ۲۳۷ تومان مورد معامله قرار می‌گرفت. اگر به این مبلغ ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را اضافه کنیم، نصف آن ۱۶۸ تومان می‌شود ودر نتیجه قیمت تعهد پذیره‌نویسی خرد نیز حداقل ۱۶۸ تومان باید باشد. دقت کنید که این قیمت برای بازار خرده‌فروشی است. در بازار عمده‌فروشی قیمت باید بیش از این مبلغ باشد.
وی ادامه داد: روش سوم محاسبه قیمت تقریبی این است که در نظر بگیریم که بلوک مدیریتی به صورت عرفی ۳۰ درصد بالای قیمت بازار است در حال حاضر قیمت بازار برای هر سهم سرمایه‌گذاری رنا، ۱۲۵ تومان است. اگر این مبلغ را در ۱.۳ ضرب کنیم، قیمت هر سهم ۱۶۲ تومان می‌شود که اگر ارزش اسمی سهام را از آن کم کنیم، به عدد ۶۲ تومان می‌رسیم. پس از این طریق هم قیمت بلوک حداقل ۶۲ تومان است. در هر سه روشی که عرض کردم، با توجه به اینکه در این روزها قیمت هر حق تقدم سرمایه‌گذاری رنا، ۱۸ تومان بوده، سهامدار خرد متضرر شده است.
وی با اشاره به رونمایی از اختیارات معاملات در روزهای گذشته خاطرنشان کرد: یکی از عواملی که از اختیار خرید نیز استقبال نشد، این است که سهامدار عمده که فروشنده اختیار خرید است، با توجه به منافع خود و روش‌های اطلاعاتی قیمت سهام را کنترل می‌کند که دارنده اختیار خرید نتواند از معامله خود سود کند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: سازمان بورس که می‌گوید مدافع حقوق مردم است، در این مواقع باید پاسخگو باشد. قوانین و شرایط کنونی اسماً مدافع حقوق سرمایه‌گذاران است، ولی عملاً در جهت حقوق سهامداران عمده تاکید می‌کند و منافع سهامداران خود را ضایع می‌کند.
وی با اشاره به بسته بودن طولانی مدت نمادهای معاملاتی بانک‌ها تاکید کرد: اگر در بانک‌هایی که نمادهایشان بسته است، سود موهوم است و در صورت‌های مالی آنها، سودی شناسایی نشده، چطور به سپرده‌گذاران سود تخصیص می‌دهند؟ در اینجا هم باید بگویم تمام این تصمیمات توسط سهامداران عمده که در مجامع حق رای بالایی دارند، گرفته می‌شود و سهامداران خرد در این زمینه نقشی ندارند و منافع‌شان ضایع می‌شود.
حقانی‌نسب ادامه داد: هم در موضوع بسته بودن نمادهای بانکی و هم درباره حق تقدم‌های استفاده نشده، سهامداران خرد زیان می‌بینند. اول اینکه دارایی آنها بلوکه شده و نمی‌توانند دارایی‌شان را نقد کنند و دوم اینکه عملکرد سهامداران عمده به عنوان مدیران شرکت شرایط را به گونه‌ای رقم زده که ضرر به سهامداران خرد منتقل شود. اگر به معنای واقعی حاکمیت شرکتی وجود داشت و سهامداران خرد در رعایت حقوق خود نقش داشتند، عملا این اتفاقات نباید رخ می‌داد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از گروه سایپا و سرمایه‌گذاری سایپا خواهش می‌کنیم نحوه برخوردشان با حق تقدم‌های به فروش نرسیده سرمایه‌گذاری رنا به گونه‌ای نباشد که وجهه گروه سایپا را خراب کند. از شرکت‌های پذیرفته شده در این سهم تقاضا دارم اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند تا خدایی ناکرده بار دیگر شاهد اتفاقاتی که در سهام شرکت کنتورسازی رخ داد، نباشیم.
وی تاکید کرد: از آنجایی که فروش ۱۶.۵ درصد از کل حق تقدم سهام شرکت تاثیر مدیریتی داشته و در بازار عمده با قیمت بالاتری خرید و فروش می‌شود، مدیر شرکت قانوناً موظف است آن را در بازار عمده عرضه کند تا از این طریق حقوق سهامدار خرد نادیده گرفته نشود. در هیچ جا گفته نشده که متعهد پذیره نویسی مجبور است حق تقدم‌های استفاده نشده را در بازار خرده‌فروشی به فروش رساند بلکه نص صریح قانون می‌گوید متعهد پذیره‌نویسی و مدیریت شرکت موظفند به بالاترین قیمت ممکن حق تقدم‌ها را به فروش رسانند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: مدیران شرکت منتخبِ سهامداران عمده هستند و از طرفی سهامدار عمده متعهد پذیره‌نویسی است. در نتیجه همیشه سهامدار عمده در مظان اتهام قرار دارد. چرا که مگر می‌شود هم فروشنده و هم خریدار یک شخص باشد؟ در این موارد باید از قبل قیمت تعیین شود، چرا که اگر قیمت تعیین نشود و توان دستکاری در قیمت وجود داشته باشد، معامله در آن قیمت در شرایط درستی صورت نمی‌پذیرد.
حقانی‌نسب ادامه داد: قیمت بلوک مدیریتی حداقل ۳۰ درصد بیشتر از بازار خرده‌فروشی است. در نتیجه این حق تقدم‌ها باید در بازار عمده به فروش می‌رسید، حتی اگر این معاملات سهامدار عمده را دچار مشکل می‌کرد. در نتیجه اینجاست که تضاد منافع خود را نشان می‌دهد و در نبود قانون حاکمیت شرکتی و سکوت سازمان بورس به عنوان ناظر، تضاد منافع شکل می‌گیرد.
وی اضافه کرد: در ماه‌های گذشته که سرمایه‌گذاری سایپا از شرکت‌های الکتریک خودروی تابان و پیشگامان ستاره تابان سهام بلوکی را خریداری کرد، سرمایه‌گذاری سایپا اعلام کرد که آن را به قیمت کارشناسی خریده و با بررسی صورت های مالی شرکت رنا، NAV محاسبه کرده و قیمت کارشناسی را کشف کرده است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: ممکن است در حال حاضر تعدادی بگویند که قیمت سهام نسبت به ماه‌های گذشته پایین آمده است ولی در پاسخ به آنها باید گفت که قیمت بلوک با سرمایه جدید ۳۰۳ تومان می‌شود. در نتیجه روش اول پیدا کردن قیمت تخمینی برای معامله بلوکی این سهام این طور است که بگوییم حدود ۳۰ درصد صنعت خودرو افت کرده و در نتیجه قیمت سهم به ۲۱۲ تومان کاهش پیدا کرده است. اگر بخواهیم از این مبلغ ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را کم کنیم، به عدد ۱۱۲ تومان می‌رسیم. در نتیجه قیمت حق تقدم استفاده نشده رنا باید با توجه به این فرمول حداقل ۱۱۲ تومان رقم می‌خورد. در نتیجه الان جای سوال است که چرا مدیریت شرکت آگهی بلوکی منتشر نکرد تا برای ۱۶.۵ درصد از سهام کل شرکت قیمت پایه تعیین شود. مدیریت شرکت حداقل یکی دو ماه پیش متوجه شد که حق تقدم استفاده نشده معادل ۱۶ درصد سهام کل شرکت است. از طرفی برای تعهد پذیره‌نویسی قیمتِ زمان تعهد، مهم است. اگر قرار است در تعهد پذیره‌نویسی حق تقدم‌ها به ثمن بخس فروخته شود، آن زمان متعهد پذیره‌نویسی دیگر چه معنایی دارد؟ این موضوعات عامل اصلی فساد است.
حقانی‌نسب افزود: فرض کنیم قیمت سهم ۴۰۰ تومان است. اگر شرکت افزایش سرمایه صد در صدی دهد، هر سهم آن ۲۰۰ تومان می‌شود. اگر ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را از این مبلغ کم کنیم، قیمت تقریبی حق تقدم باید ۱۰۰ تومان باشد و دقت شود که صد تومان در این روش حداقل قیمت است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در زمانی که ۱۲ درصد از سهام شرکت به قیمت هر سهم، ۵۰۶ تومان معامله شد، در بازار خرده‌فروشی این سهم ۲۳۷ تومان مورد معامله قرار می‌گرفت. اگر به این مبلغ ۱۰۰ تومان ارزش اسمی را اضافه کنیم، نصف آن ۱۶۸ تومان می‌شود ودر نتیجه قیمت تعهد پذیره‌نویسی خرد نیز حداقل ۱۶۸ تومان باید باشد. دقت کنید که این قیمت برای بازار خرده‌فروشی است. در بازار عمده‌فروشی قیمت باید بیش از این مبلغ باشد.
وی ادامه داد: روش سوم محاسبه قیمت تقریبی این است که در نظر بگیریم که بلوک مدیریتی به صورت عرفی ۳۰ درصد بالای قیمت بازار است در حال حاضر قیمت بازار برای هر سهم سرمایه‌گذاری رنا، ۱۲۵ تومان است. اگر این مبلغ را در ۱.۳ ضرب کنیم، قیمت هر سهم ۱۶۲ تومان می‌شود که اگر ارزش اسمی سهام را از آن کم کنیم، به عدد ۶۲ تومان می‌رسیم. پس از این طریق هم قیمت بلوک حداقل ۶۲ تومان است. در هر سه روشی که عرض کردم، با توجه به اینکه در این روزها قیمت هر حق تقدم سرمایه‌گذاری رنا، ۱۸ تومان بوده، سهامدار خرد متضرر شده است.
وی با اشاره به رونمایی از اختیارات معاملات در روزهای گذشته خاطرنشان کرد: یکی از عواملی که از اختیار خرید نیز استقبال نشد، این است که سهامدار عمده که فروشنده اختیار خرید است، با توجه به منافع خود و روش‌های اطلاعاتی قیمت سهام را کنترل می‌کند که دارنده اختیار خرید نتواند از معامله خود سود کند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: سازمان بورس که می‌گوید مدافع حقوق مردم است، در این مواقع باید پاسخگو باشد. قوانین و شرایط کنونی اسماً مدافع حقوق سرمایه‌گذاران است، ولی عملاً در جهت حقوق سهامداران عمده تاکید می‌کند و منافع سهامداران خود را ضایع می‌کند.
وی با اشاره به بسته بودن طولانی مدت نمادهای معاملاتی بانک‌ها تاکید کرد: اگر در بانک‌هایی که نمادهایشان بسته است، سود موهوم است و در صورت‌های مالی آنها، سودی شناسایی نشده، چطور به سپرده‌گذاران سود تخصیص می‌دهند؟ در اینجا هم باید بگویم تمام این تصمیمات توسط سهامداران عمده که در مجامع حق رای بالایی دارند، گرفته می‌شود و سهامداران خرد در این زمینه نقشی ندارند و منافع‌شان ضایع می‌شود.
حقانی‌نسب ادامه داد: هم در موضوع بسته بودن نمادهای بانکی و هم درباره حق تقدم‌های استفاده نشده، سهامداران خرد زیان می‌بینند. اول اینکه دارایی آنها بلوکه شده و نمی‌توانند دارایی‌شان را نقد کنند و دوم اینکه عملکرد سهامداران عمده به عنوان مدیران شرکت شرایط را به گونه‌ای رقم زده که ضرر به سهامداران خرد منتقل شود. اگر به معنای واقعی حاکمیت شرکتی وجود داشت و سهامداران خرد در رعایت حقوق خود نقش داشتند، عملا این اتفاقات نباید رخ می‌داد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از گروه سایپا و سرمایه‌گذاری سایپا خواهش می‌کنیم نحوه برخوردشان با حق تقدم‌های به فروش نرسیده سرمایه‌گذاری رنا به گونه‌ای نباشد که وجهه گروه سایپا را خراب کند. از شرکت‌های پذیرفته شده در این سهم تقاضا دارم اخلاق حرفه‌ای را رعایت کنند تا خدایی ناکرده بار دیگر شاهد اتفاقاتی که در سهام شرکت کنتورسازی رخ داد، نباشیم.
