تجارت آنلاین: مدت كوتاهي پس از آنكه پايگاه اينترنتي «روس آنلاين» اعلام كرد ايران براي همکاري با فروشگاههاي بزرگ زنجيرهاي روسيه و خارجي فعال در اين کشور به ويژه شرکت فرانسوي در حال برنامهريزي است، حالا خبرهايي مبني بر اعلام آمادگي شرکتهاي آلماني و فرانسوي براي راهاندازي فروشگاههاي بزرگ زنجيرهاي در ايران تبديل به موضوع مورد توجه رسانهها شده است.
هفته گذشته هم برخي خبرگزاريها گزارش داده بودند كه بزرگترين شرکت سوپرمارکتهاي زنجيرهاي کره جنوبي اعلام کرده كه قراردادي با يک شرکت ايراني براي راهاندازي شعب اين فروشگاه زنجيرهاي در ايران بهامضا رسانده است.
بيش از نيم قرن از افتتاح اولين فروشگاه زنجيرهاي در ايران ميگذرد، اما اين شيوه از تجارت هنوز هم با مشكلاتي مواجه است. يك بررسي ساده نشان ميدهد كه راهاندازي يك مجموعه فروشگاه زنجيرهاي، بسيار سرمايهبر بوده و به زيرساختهاي زيادي نياز دارد؛ در كنار اين عوامل نامشخص بودن وضعيت بازگشت سرمايه، نيز از مشكلات فعاليت اين فروشگاههاست. با اين حال پس از به نتيجه رسيدن برجام و بهبود روابط تجاري و اقتصادي با ساير كشورهاي جهان، به نظر ميرسد برخي كشورها كه سابقهاي طولاني و موفق در زمينه ايجاد و فعاليت فروشگاههاي زنجيرهاي دارند، براي حضور در ايران ابراز تمايل ميكنند. با وجود گذشت بيش از 50 سال هنوز فروشگاههاي زنجيرهاي آنچنان که بايد به قدرتي جدي در بازار تبديل نشدهاند و از سوي مشتريان جدي گرفته نميشوند. به نظر ميرسد فروشگاههاي زنجيرهاي يا بهطور کلي صنعت خردهفروشي در ايران دست به گريبان مشکلاتي است که مانع پيشرفت خدمات توزيعي نوين شده است. کارشناسان معتقدند كه راهاندازي يک مجموعه فروشگاه زنجيرهاي، بسيار سرمايه بر است و به زيرساختهاي زيادي نياز دارد، اما در عين حال از يک سو اشتغالزا و از سوي ديگر موجب تضمين فروش محصولات توليدکنندگان داخلي ميشود. علاوه بر آنکه نيازهاي مردم را نيز بهتر پوشش ميدهد.
*سوپر ماركت زنجيرهاي كرهاي در ايران
ارديبهشت ماه سال گذشته بود كه مديرعامل فروشگاههاي زنجيرهاي رفاه از سرمايهگذاري با يک شرکت کرهاي به منظور ايجادهايپر مارکتها و فروشگاههاي زنجيرهاي خبر داد. با اين همه هفته پاياني تيرماه سالجاري بود كه خبرگزاري تسنيم گزارش داد كه شرکت بي جي اف ريتيل، اداره کننده بزرگترين سوپرمارکتهاي زنجيرهاي کره جنوبي با برند سي يو اعلام کرده است كه قراردادي با يک شرکت ايراني بهامضا رسانده که اولين قرارداد يک سوپرمارکت زنجيرهاي کره جنوبي براي توسعه فعاليتهايش در خارج از اين کشور به شمار ميرود. براساس اين قرارداد، يک شرکت لوازم خانگي ايران مسئوليت سرمايهگذاري و اداره فروشگاههاي اين شرکت کرهاي در ايران را برعهده خواهد گرفت. اين قرارداد در شرايطي منعقد ميشود که رقابت در بازار کره جنوبي ميان فروشگاههاي زنجيرهاي که عمدتا بين 3 شرکت سي يو، جي اس 25 و 7 الون در جريان است، با افزايش شعبههاي فروشگاهي اين شرکتها در سراسر اين کشور در حال شدت گرفتن است.
*تمايل آلمان و فرانسه براي حضور در ايران
در همين حال روز گذشته رئيس سازمان توسعه تجارت ايران از اعلام آمادگي شرکتهاي آلماني و فرانسوي براي راهاندازي فروشگاههاي بزرگ زنجيرهاي در کشور خبر داد و گفت: اين شرکتها پيشنهادهاي عملي و برنامههاي خود را از سال آينده ميلادي (2018) به بعد اعلام خواهند کرد. مجتبي خسروتاج در گفتگو با ايرنا افزود: تاکنون از کشورهاي آلمان، فرانسه و برخي ديگر از کشورهاي اروپايي پيشنهاداتي در اين خصوص ارائه شده که در دست بررسي است و برخي از آنها از اعلام برنامههاي خود در سال 2018 خبر دادهاند. معاون وزير صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: برخي کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس نيز در اين زمينه درخواستهايي ارائه کردهاند و بعضي از آنها که پيش از اين فعاليتهايي داشتهاند، به توسعه شعبههاي خود مشغول هستند. خسروتاج خاطرنشان کرد: اين شرکتها با راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي در شبکه توزيع کشور فعاليت ميكنند و به توزيع کالاهاي داخلي ساخت ايران و ارائه برخي محصولات و توليدات خارجي که با رعايت قوانين و مقررات به کشور وارد شده باشد، ميپردازند. رئيس سازمان توسعه تجارت ايران همچنين تصريح كرد: اين شرکتهاي خارجي علاوه بر تهران، به ساير شهرهاي بزرگ کشور که از بازار مناسبي برخوردار بوده و فعاليت آنها همراه با توجيه اقتصادي باشد، نظر دارند.
*طبق قانون مشكلي وجود ندارد
آنطور كه رئيس سازمان توسعه تجارت كشور گفته هدف از توسعه فروشگاههاي زنجيرهاي در کشور به حداقل رساندن هزينهها، تامين با کيفيت و مطابق نياز مصرفکنندگان، کوتاه کردن زنجيره تامين کالا از توليد تا مصرف، کوتاه کردن دست واسطهها و دلالان، افزايش شفافيت در نظام توزيع، کنترل بهتر مسائل مالي و مالياتي و ارتقاي بهرهوري در خريد است، تا مردم بتوانند با توجه به گرفتاريهاي روزمره با صرف حداقل زمان حداکثر خريد را داشته باشند. همچنين شرکتهاي خارجي كه براي ايجاد فروشگاههاي زنجيرهاي در ايران ابراز تمايل كردهاند در قدم نخست بايد در چارچوب قوانين و مقررات کشور، براي فعاليت خود از مرکز امور اصناف مجوز بگيرند و درخواستهاي خود را به اتحاديه فروشگاههاي زنجيرهاي ارائه کنند. با اين همه به گفته خسروتاج، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت براساس دستورالعملها و قوانين موجود اتباع ايراني و خارجي براي راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي در کشور مطابق مقررات با هيچ مشکل و محدوديتي مواجه نيستند.
*محدوديتي براي جذب سرمايه خارجي وجود ندارد
در همين ارتباط محمود سعيدي، كارشناس رسميامور بازرگاني و تجارت در گفتگو با خبرنگار «تجارت» گفت: فروشگاههاي بزرگ و زنجيرهاي در حقيقت بخش سازماندهي شده شبكه توزيع در بخش خردهفروشي هستند. اين فروشگاهها در بسياري از كشورهاي جهان نقش چشمگيري در شبكه توزيع كالا دارند. اين فروشگاهها با كوتاه كردن كانال توزيع كالاهاي مصرفي موجب افزايش درآمدهاي حاصل از فروش و افزايش قدرت خريد مشتريان به دليل كاهش هزينههاي جنبي و همچنين افزايش اشتغال ميشوند. اين كارشناس امور بازرگاني و تجارت درباره جذب سرمايهگذار خارجي در زمينه راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي ادامه داد: از آنجايي كه بخش خصوصي تمايل چنداني به سرمايهگذاري در ايجاد فروشگاههاي بزرگ و زنجيره ايندارد و سرمايهگذاري خارجي علاوه بر ورود سرمايه به كشور موجبات انتقال تكنولوژي و فنون مديريتي و غيره را فراهم ميكند، ضرورت بهبود فضاي كسب و كار كشور در راستاي جذب بيشتر سرمايهگذاري خارجي در جهت تعامل با اقتصاد جهاني ضروري است. او اضافه كرد: در اين زمينه تعامل با نهادهاي بينالمللي اقتصادي نيز ميتواند در ارتباط با اخذ كمكهاي مالي و فني كمك كننده باشد. سعيدي درباره بروكراسي طولاني و پيچيده راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي در كشور خاطرنشان كرد: با توجه به اينكه ارائه مجوز به نهادهاي توزيعي از نوع فروشگاههاي زنجيرهاي با مشاركت نهادهاي متعددي صورت گرفته و اين فرآيند طولاني محسوب ميشود ضرورت ايجاد پنجره واحد در معاونت توسعه بازرگاني داخلي وزارت صنعت، معدن و تجارت در اين زمينه قابل توجه است. اين كارشناس امور بازرگاني و تجارت همچنين در پايان دربارهامكان حضور سرمايهگذاران خارجي براي راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي در كشور نيز يادآور شد: در حال حاضر طبق قوانين و مقررات، فروشگاههاي زنجيرهاي براي فعاليت خود از مرکز امور اصناف مجوز بگيرند و درخواستهاي خود را به اتحاديه فروشگاههاي زنجيرهاي ارائه کنند. از طرف ديگر براساس دستورالعملهاي موجود اتباع ايراني و خارجي براي راهاندازي فروشگاههاي زنجيرهاي در کشور مطابق مقررات، هيچ مشکل و محدوديتي ندارند.