ايليا پيرولي: هر روز در اقتصادي که هيچ جيز آن در جاي خود قرار ندارد، خبرهاي گوناگوني منتشر ميشود، روزي از راهاندازي بور س ارز خبر ميدهند، روزي ديگر از تقويت بازار سرمايه در جهت رونق اقتصادي خبرهايي را در اينباره منتشر ميکنند و روزي ديگر ... اما حالا حرف از ارزهاي ديجيتال يا همان بيت کوين است. موضوعي که با وکنش تند کارشناسان بورسي و حتي مسئولان بانک مرکزي مواجه شده است.
*بيت کوين
بيت کوين يک شبکه توافقي است که يک سيستم پرداخت جديد و يک نوع پول کاملاً ديجيتال را بوجود آورده است. اين اولين شبکه پرداخت نقطه به نقطه تمرکززدايي شده است که توسط کاربرانش بدون هيچگونه اختيار مرکزي و يا واسطهاي، نيرومند شده است. از نقطه نظر يک کاربر، بيت کوين بسيار شبيه پول نقد اينترنتي است. بيت کوين همچنين ميتواند به عنوان مهمترين سيستم دفترداري با سه ورودي موجود بشمار آيد.
حالا بيت کوينها دغدغه جدي براي کارشناسان بازار سرمايه شده است و آن را پديدهاي بسيار خطرناک و پر ريسک ميدانند.
حتي معاون فناوري بانک مرکزي نسبت به ريسک پذيري بالاي بيت کوينها هشدار داده است و گفته که اين بانک اين نوع ارز ديجيتالي را به رسميت نميشناسد.
بانک مرکزي با وجود آنکه اين پديده را نه قانوني ميداند و نه غيرقانوني اما نسبت به روج آن نيز هشدار داه است و در اين باره از ايجاد جريانهاي سوداگري و افزايش کلاهبرداري در اين بازار خبر داده است.
در اين باره حکيميبا اشاره به اينکه بيت کوينها از دو جهت قابل اهميت هستند گفت: اول اينکه اين ارزها داراي نوسان شديدي هستند به طوري که طي يک سال اخير تا ١٠ برابر افزايش قيمت داشتهاند، اما اين رشد پايدار نيست. بنابر اين با توجه به اين نوسان نميتواند قابليت اتکاي چنداني داشته باشد.
موضوع ديگري که معاون فناوري بانک مرکزي آن را مورد تاکيد قرار داد به خطرات سرمايهگذاري در ارزهاي ديجيتال برميگردد. بنابر توضيحات وي در حال حاضر ابزارهاي واسط شکل گرفتهاند و در حال رشد هستند که آپشن سرمايهگذاري خود را بيت کوين اعلام کرده و به عبارتي شرکتهاي هرميدر اين رابطه فعاليت ميکنند، حالي که ممکن است اصلا چنين پشتوانهاي وجود نداشته باشد، در عين حال که فعلا بين کوين(ارز ديجيتال) در ايران هيچ پشتوانهاي نداشته و بانک مرکزي آن را هنوز به رسميت نشناخته است.
وي در ادامه با اشاره به اينکه اين بانک در حال بررسي جوانب بيتکوين و سياستگذاري در اين رابطه است، اظهار کرد: اين در حالي است که ما در حال حاضر نه بيتکوين را تاييد ميکنيم و نه رد، اما مساله اينجاست تا زماني که بانک مرکزي به عنوان سياستگذار در رابطه با آن هنوز سياست خود را جمع بندي و اعلام نکرده است فقط ميتواند نسبت به آن هشدار دهد. با اين حال برخي منتقد هستند که بانک مرکزي جلوي اين ارزها را نميگيرد در حالي که آنها اپليکيشنهايي هستند که ما نميتوانيم جلوي آن را بگيريم اما مهم هشدار است که در رابطه با آن به عموم اعلام ميکنيم که هم ريسک بالايي دارد و هم احتمال کلاهبرداري در آن وجود دارد.
*بيت کوين پرريسک است
آنچه که کارشناسان اقتصادي، بر منفي بودن بيت کوينها پافشاري ميکنند، نبود بستر مناسب سخت افزاري و نرم افزاري در اين باره است.
در در اين رابطه، استاد دانشگاه علامه طباطبايي تهران ميگويد: براي اينکه پول ديجيتال بتواند در بازار سرمايه ايران از روند مطلوبي برخوردار شود بايد بسترهاي سخت افزاري و نرم افزاري آن فراهم شود اما دراقتصاد ايران و از جمله بازار سرمايه اين موضوع عملا در حال حاضر فراهم نيست.
يحيي حساس يگانه در گفتوگو با خبرنگار روزنامه تجارت، معتقد است: همه تجربههاي قبلي در کشورهاي مختلف به دليل عدم وجود بستر نامناسب در اين موضوع با شکست مواجه شدهاند و لذا اين موضوع در ايران و اقتصاد کشور هيچ کارآيي ندارد. به گفته اين کارشناس بازار سرمايه، نبايد با تصميمات خلق الساعه اقدام به کاري کرد که تبعات آن از پيامدهاي آن بيشتر باشدو برنامهريزان اقتصادي براي جلوگيري از گسترش آن بايد اقدامات لازم را به عمل آورند. وي براي اثبات اظهارات خود مبني بر اين که اين موضوع يک طرح شکست خورده است به معاملات آنلاين بازار سرمايه پرداخت و ميگويد: در حال حاضر بازار سرمايه خود داراي مشکلات عديدهاي است که اين چالشها باعث شده تا اطلاعات شفاف ارائه نشود و معاملات آنلاين ارائه نشود در حاليکه گفته ميشود معاملا بازار سرمايه آنلاين است.
به گفته وي براي اجراي بيت کوين بايد همه دستگاههاي ذيربط از جمله بانک مرکزي، وزارت ارتباطات و ... با همکاري و مشارکت زيرساختهاي لازم را در اين باره ارائه کنند.
*بيت کوين قمار بزرگ
وي در عين حال پديده بيت کوين را يک بازار بسيار پر خطر و پر ريسک اعلام کرد و ميگويد: به نظرم بايد جلوي اين کار گرفته شود چرا که به سوداگري در بازار سرمايه دامن زده و رانت جديدي ررا در اقتصاد ايجاد خواهد کرد.
در همين باره خدا رحميديگر کارشناس اقتصادي بازار بيت کوين را يک بازار قمارگونه توصيف ميکند و ميگويد: اين نوع ارزهاي ديجيتال، ارزهاي پررريسکي هستند که هيچگاه به رسميت شناخته نشدهاند و نخواهند شد و جز تبعات براي بازار سرمايه چيزي را به ارمغان نخواهند آورد.
خدارحميدر گفتوگو با خبرنگار روزنامه تجارت ادامه ميدهد: ارزها با نوسانهاي شديدي مواجه هستند و از طرفي پول خارجي به عنوان يک کالا در سرمايهگذاري به صورت يک سرمايه پرريسک قلمداد ميشود و بسياري از سرمايهگذاران از آن به عنوان يک قمار نام ميبرند.
*ديگر معايب بيتکوين
ميزان پذيرش: بسياري از مردم هنوز در مورد بيت کوين آگاهي ندارند. همه روزه، کسب و کارهاي بيشتري بيت کوينها را ميپذيرند چرا که مزاياي آن را ميخواهند، اما اين فهرست هنوز کوچک است و نياز به رشد دارد تا بتوان از فايدههاي اين شبکه برخوردار شد. ناپايداري : ارزش کلي بيت کوينهاي در گردش و تعداد کسب و کارهايي که از بيتکوين استفاده ميکنند، در مقايسه با آنچه که بايد باشد، هنوز کم است. بنابراين، رويدادها، معاملات يا فعاليتهاي تجاري نسبتاً کميهستند که ميتوانند بر بهاي بيتکوين اثري چشمگير داشته باشند.. به لحاظ نظري اين ناپايداري، در صورت رشد بازارها و تکنولوژي بيت کوين، کاهش خواهد يافت. پيش از اين، جهان هرگز چنين ارز نوپديدي را به خود نديده بود، بنابراين تصور اينکه بيت کوين چگونه اين راه را به پايان خواهد برد، واقعاً دشوار (و هيجان برانگيز) است. در حال توسعه بودن - نرم افزار بيتکوين هنوز نسخه بناست و ويژگيهاي ناقص بسياري دارد که به طور فعال در دست توسعه است. ابزارها، ويژگيها و سرويسهاي جديد در حال توسعه يافتن هستند تا بيتکوين را امنتر و براي توده مردم دسترسپذيرتر بسازند. بيشتر کسب و کارهاي بيتکويني نوپا بوده و هنوز تحت پوشش بيمه نيستند. به طور کلي، فرايند بلوغ بيت کوين هنوز در جريان است.