ضرورت تقویت نظارت بر رفتار نمایندگان

مسعود یوسفی

روزنامه نگار

در خبرها آمده بود که از تعداد ۲۹۰ نفر نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی، صلاحیت ۹۰ نفر آن ها در مرحله اول بررسی ها رد شد. سخنگوی شورای نگهبان گفته است بیشتر این افراد به دلیل سوء استفاده مالی و اقتصادی رد صلاحیت شده اند. با این مسئله چطور می شود برخورد کرد و چطور می شود آن را تفسیر کرد؟ ...آیا باید مجلس شورای اسلامی را در این مورد مقصر دانست و مدعی بود که این افراد قبل از ورود به مجلس سالم بوده اند و از همه فیلترهای نظارتی از جمله شورای نگهبان عبور کرده اند ولی حالا و در پایان دوره مجلس فاقد صلاحیت تشخیص داده شده اند. قاطعانه نمی توان در این مورد نظر داد، اما یک چیز مسلم است و آن اینکه جایگاه مجلس و نمایندگی و اختیارات نمایندگان اجازه چنین سوء استفاده هایی را به برخی از آنان می دهد ولی مهم تر از آن باید از ضعف نظارت و نبود شفافیت در مورد عملکرد وکلای ملت یاد کرد. چندی پیش یک روحانی شناخته شده، هرچند با ادبیاتی ناخوشایند اما به درستی به نبود این ساز و کار در مجلس اشاره کرده بود. او گفته بود: «...رأی‌ات را بگو به چی رأی دادی به چی رأی ندادی. ...من می‌خواهم بدانم تو برای چی رأی دادی. ... کی به شما حق داده شفاف رأی ندهی؟.. چی را از ملت دارید پنهان می‌کنید؟». سخنان این فرد البته موافقان و مخالفانی هم داشت ولی در مجموع قابل تامل بود. شفافیت آرا و نظرات نمایندگان تا حدود زیادی باعث جلوگیری از پنهانکاری و زد و بند و در نتیجه کاهش میزان سوء استفاده های مالی و اقتصادی خواهد شد. به طور کلی شفافیت در قوه مقننه باید تا آنجا تقویت شود که نمایندگان بدانند و بفهمند که مجلس جای تخلف و سوء استفاده به خصوص از نوع اقتصادی آن نیست و بعضی ها این همه برای نمایندگی و ورود به مجلس دست و پا نزنند و هزینه نکنند. از منظری دیگر باید پرسید وقتی که از تعداد 290 نماینده 90 نفر آن ها، یعنی بیش از یک سوم آن ها، غالبا به دلیل سوء استفاده مالی و اقتصادی رد صلاحیت می شوند چه امید و انتظاری از آن مجلس می توان داشت و لوایحی و قوانینی که از چنین مرجعی صادر می شود تا کجا مورد وثوق و اطمینان است؟ در متن سوگندنامه نمایندگان مجلس دهم آمده است: « من در برابر قرآن مجید به خدای قادر و متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که پاسدار حریم اسلام، نگهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه‌ای را که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی دفاع کنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مد نظر داشته باشم». و اینچنین و به همین سادگی برخی نمایندگان سوگند و شرف خود را برای تحصیل جیفه دنیا به حراج می گذارند. در مقابل نمایندگانی هم هستند که با حریت و آزادگی تا پایان به سوگند و عهدی که با قرآن و با مردم بسته اند وفادار می مانند که خوشبختانه برتری با آن هاست. امیدوار هستیم همانطور که آقای کدخدایی گفته اند در مراحل بعدی بررسی صلاحیت ها تعداد نمایندگان رد صلاحیت شده به حداقل ممکن برسد و سوء تفاهم ها در این مورد هرچه بیشتر از میان برود.