با او از سال ١٣٥٥ هنگامی که پس از پایان ترم علوم پایه پزشکی، گام به دانشکده دندانپزشکی نهادم ، آشنا شدم. آشنایی ما نیز خود حکایتی داشت.
استاد روزی مرا به دفتر خود خواست وبسیار ملاحظه کارانه ، سوالاتی از وضع تحصیلی من کرد وسپس تاکید نمود که خوب درس بخوانم وهر مشکل یا سوالی داشتم ، نزد او بروم.
این نخستین ملاقات خصوصی ما بودومن در شگفت از آن بودم که چرا مرا احضار نموده است. شاید دو یا سه سال بعد بود ، هنگامی که تقریبا روزانه واغلب ظهرها به دفتر ایشان می رفتم ، روزی سوال کردم که چرا مرا احضار کرده وبه من تاکید درس خواندن را نمودید؟
استاد پاسخ داد : من از طریق آموزش ، بیوگرافی دانشجویان را در اختیار دارم وبیوگرافی تورا دیدم ومعلوم شد در سفری به عتبات با پدرم شهید آیة الله انصاری آشنا شده ومورد محبت او قرار گرفته است واو این مطلب را شاید پس از دو سال دوستی وارتباط به من گفت.
رابطه ما در دانشکده رابطه استاد ودانشجو نبود بلکه رابطه پدر وفرزند بود وهمواره مورد لطف او بودم. او اصرار داشت که من در تخصص ، رشته او را دنبال کنم وپاتولوژیست گردم ومن جراحی را دوست داشتم.
استاد از شخصیتی ویژه ووالا برخوردار بود. در کلاس درس دانشجویان را ، همکاران آینده خود خطاب کرده وبا ادب وشخصیت خاصًی برخورد می نمود.
استاد همواره در دانشگاه از پیش از انقلاب با دانشجویان وحتی اساتید وهمکارانش ، دارای رابطه تنگاتنگی بود به گونه ای که به سنگ صبور دانشکده مشهور بود . استاد دکتر یزدی با حوصله گوش به سخنان ودرد دل های دانشجویان ومراجعین وحتی گاه برخی از بیماران خود که دچار سرطان فک بوده ونیاز به درمان روحی ، روانی داشتند ، کاملا سرتا پا گوش شده وبا سخنان وراهنمائیهایش ، آبی بر آتش بشمار می رفت.
استاد در طول چند دهه دوران درمان وخدمات وتدریس ، به اصول انسانی وسوگند پزشکی خود وفادار بود و از آن پیروی می نمود. دفتر او ونیز مطب وبیمارستان پارس ، جایگاه مراجعه نیازمندان به درمان بیماری ونیز مالی بشمار می رفت وهیچگاه بیاد ندارم که کسی به مطب او رفته باشد و دست تهی بازگشته باشد .
بیاد دارم دفتر او در دانشکده محل مراجعه دانشجویان اسلامی بود ووی سنگ صبور ما همواره بشمار می آمد. در پایان نیز از آنجا که خود را جدای از جامعه وپزشکان بشمار نمی آورد، سرانجام با بیماری کرونا که بسیاری از پزشکان وگاه دانشجویان او را از میان برده بود ، خود نیز بدان مبتلا گردید وبه خیل شهیدان پیوست.
او پاداش سالها خدمت خود را با نیل به جایگاه شهادت دریافت نمود که خود نشاندهنده فداکاری های او در چندین دهه گذشته است. در این چند سالی که افتخار عضویت در فرهنگستان علوم پزشکی ایران را پیدا نموده ام ، همواره در جلسات ، مورد مهر ومحبت فراوان او قرار داشتم ومن همواره سعی داشتم هنگام دیدن استاد، به رغم ممانعت ایشان ، دست او را بوسه زنم سپس صورت پر مهر وخندان او را در آغوش گرفته وببوسم.
بیاد دارم در اسفند ١٣٩٦ شمسی هنگامی که فرهنگستان علوم پزشکی ایران با حضور اساتید واعضای برجسته آن طی مراسمی ، جائزه فعال برتر علمی سال را از دست دکتر مرندی ، ریاست فرهنگستان علوم پزشکی ایران دریافت داشتم ، مرحوم استاد در این هنگام با سخنان وجملاتی بسیار زیبا وبه گونه ای احساساتی، مرا مورد لطف خود قرار دادند
و از فعالیت ها وجایگاه علمی من سخن رانده و سخنانشان را با این جمله به پایان بردند:
که او موجب افتخار من است ومن به داشتن شاگردانی همچون وی ، افتخار می ورزم. که در این هنگام بود من به سوی استاد در حالی که از پشت تریبون به پایین می آمدند ، گام برداشته ودست ایشان را در برابر جمع حاضر بوسیدم، که این اقدام من ، موجب گردید که تمام اساتید حاضر در جلسه با کف زدن ، حرکت مرا بستایند.
چه لحظات زیبا وفراموش نشدنی بود واشک شوق از دیدگان من واستاد سرازیر گردیده بود.
دیشب پس از شنیدن خبر درگذشت استاد، خاطرات نزدیک به نیم قرن با او ، همچون فیلمی گذرا وسریع از ذهنم عبور کرد وزیبا اینکه تمام صفحات خاطرات نیم قرن با او، نقطه ای سیاه وتار در آن وجود ندارد.
در باره او در وقتی دگر خاطراتی را به قلم خواهم آورد.
او برادر دکتر ابراهیم یزدی بود ودر این باره تنها نقطه اختلاف نظر ورای ما ، همین بود که خواهم گفت.
دکتر اسماعیل یزدی در سال 1310 در شهر قزوین متولد شد، تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران، دبستان ادب و دبیرستان دارالفنون در سال 1327 به اتمام رسانید، سپس با موفقیت در آزمون ورودی به دانشگاه تهران راه یافت و در سال 1332 با کسب رتبه اولی از دانشکده دندان پزشکی فارغ التحصیل شد و پس از دفاع از پایان نامه خود با درجه ممتاز عنوان دکترای دندان پزشکی را دریافت کرد.
آنگاه با استفاده از قانون اعزام رتبه های اول دانشگاه به خارج از کشور و دریافت بورس تحصیلی عازم ایالات متحده آمریکا شد و تحصیلات تخصصی خود را در دو رشته جراحی و آسیب شناسی دهان و فک و صورت در مراکز وابسته به دانشگاه هاروارد Harvard و دانشکده دندان پزشکی تافتس Tufts در شهر بوستون به پایان رسانید.
وی در سال 1338 به میهن بازگشت و اولین ارزشنامه تخصصی در جراحی دهان و فک و صورت به عنوان یکی از رشته های تخصصی دندان پزشکی را دریافت کرد. وی نخستین مطب محدود به این رشته تخصصی را دایر و همزمان در بیمارستان پارس تهران به عنوان مسئول جراحی های دهان و فک و صورت شروع به فعالیت کرد و اولین جراحی های ارتوگناتیک را طبق روش روز انجام داد.
دکتر یزدی فعالیت دانشگاهی را از فروردین 1339 با سمت عضو هیئت علمی در بخش آسیب شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران آغاز کرد و در سال 1340 با شرکت و موفقیت در مسابقۀ امتحان تخصّصی رئیس درمانگاهی (برابر امتحانات بورد تخصّصی فعلی) با عنوان متخصص و رئیس درمانگاه (استادیاری فعلی) در رشته آسیب شناسی به خدمات خود در دانشکده پزشکی و دندانپزشکی ادامه داد.
دکتر اسماعیل یزدی پس از کسب امتیازات لازم و ارتقاء به مرتبه دانشیاری در سال 1345 به خاطر اهمیت و همچنین علاقه فراوان به رشته آسیب شناسی فک و دهان به تأسیس و راه اندازی بخش و آزمایشگاه تخصّصی آسیب شناسی فک و دهان در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران اقدام و به عنوان بنیان گذار این رشته، برنامه درسی آن را تدوین کرد.
دکتر یزدی در سال 1353 به مرتبه استادی ارتقاء یافت و به واسطه فعالیتهای درخشان دانشگاهی، آموزشی، وی علاوه بر فعالیت آموزشی، سمت های اجرائی، کارشناسی و مشاوره ای بسیاری را به عهده داشته است که از آنها می توان به مدیریت گروه آسیب شناسی فک و دهان دانشگاه علوم پزشکی تهران، معاونت آموزشی و سپس ریاست دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران نام برد.
سرانجام در ٢٢ اسفند ١٣٩٨ در هیاهوی بیماری کرونا در جهان وکشور، در حالی که نزدیک به نه دهه از عمر با برکت خود را پشت سر نهاده بود، جان به جان آفرین تسلیم نمود وامیدوارم که آغاز آرامشی ابدی را همراه داشته باشد.
او همچون سالها وماهها وهفته ها وروزهای زندگی اش ، که همواره در کنار همکاران ودانشجویان ونیز مراجعه کنندگان از بیمارانش بود.
در پایان نیز از آنجا که خود را جدای از جامعه وپزشکان بشمار نمی آورد، سرانجام با بیماری کرونا که بسیاری از پزشکان وگاه دانشجویان او را از میان برده بود ، خود نیز بدان مبتلا گردید وبه خیل شهیدان پیوست، وروحش آسمانی شد.
او پاداش سالها خدمت خود را با نیل به جایگاه شهادت دریافت نمود که خود نشاندهنده فداکاری های او در چندین دهه گذشته است. روحش شاد ونامش گرامی باد
* عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران
