فرصت ها و تهدیدهای بازار سرمایه

با توجه به اقبال عمومی مردم برای ورود به این حوزه و خرید سهام شرکتها و انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه کشور جا دارد که ما هدایت خوبی نسبت به این موضوع داشته باشیم و برای جذب نقدینگی سرگردان که اگر به هر بازاری ورود پیدا کند آن بازار را دچار چالش اساسی خواهد کرد، برنامه جامع و مفصلی داشته باشیم. شاهد آن هم اتفاقاتی بود که در سالیان گذشته در بخش طلا، ارز و مسکن داشتیم. لذا این روی سکه همان فرصتهای بازار سرمایه است. با توجه به نقدینگی جامعه و از طرفی امکان جذب آن دو حالت متصور است: الف؛ طرحهای سرمایهگذاری جدید که کشور نیازدارد ازطریق تشکیل شرکتها یا تأسیس صندوق پروژه در بازار اولیه که به راحتی دراین بازار امکان تأمین مالی آن وجود دارد. ب؛ عرضه سهام شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی که کاهش تصدیگری دولت و شبه دولت در اقتصاد را رقم میزند حتی در این راه دولت میتواند با کسب مجوزهای لازم شرکتهای بسیار بزرگ دولتی در حوزههای مختلف مانند نفت، نیرو و راهسازی و حمل و نقل را در بورس پذیرش کرده و به مردم واگذار کند. البته حجم عظیمی از مالکیت شرکتهای بزرگ اقتصادی مربوط به بانکهاست. هلدینگهای مهم اقتصادی همانند غدیر، امید، گروه توسعه ملی مکلفند که سهام خود را در شرکتهای بزرگ اقتصادی واگذار کنند که اجرای این تکلیف قانونی نیز بسیار مهم میباشد. بنابراین مجموع این دو عامل یعنی تشکیل شرکتهای جدید و کاهش سهم دولت در اقتصاد روی سکه نقاط قوت شرایط کنونی بازار سرمایه است. روی دیگر سکه تهدیدات جدی که در نظام اقتصادی ما شاهد آن هستیم و آن تهدید اساسی این است که اگر روند نظارت بر معاملات بازار سرمایه و روند نظارت بر فرآیند تغییرات قیمت انواع اوراق بهادار در این بازار بر اساس یک مکانیزم علمی و تخصصی مبتنی بر یک نگاه حرفهای شکل نگیرد، تبعات منفی ناشی از احتمال سقوط بازار طبیعتاً تمام زحمات را در بحث جذب سرمایه با مشکل روبرو خواهد کرد و سازمان بورس و اوراق بهادار باید براساس وظایفی که در قانون برعهده دارد وظایف نظارتی خود را با جدیت پیگیری و از نقش نظارتی خود غافل نشود. دلیل آن هم اینست افرادی که امروز وارد بازار سرمایه میشوند افراد جدیدالورود هستند و این افراد نیازمند این هستند که بتوانند از تجربه بازار سرمایه بواسطه روندی که در طی سالهای گذشته در داخل کشور یا خارج از کشور در بازارهای مشابه داشتند، اطلاع داشته باشند و تصورشان این نباشد که اگر در حوزه اوراق بهادار بویژه در سهام شرکتها میتوانند ورود کنند حتماً این موضوع منجر به سودآوری میشود. خرید سهام شرکتها میتواند در آینده همزمان با افزایش قیمت با کاهش قیمت هم روبرو باشد و اگر کسی بخواهد در این فضا کارتخصصی بکند باید آشنا به کار باشد. نگرانی ما از این وضعیت اینست که حجم عظیمی از منابع که امروز به سمت بازار سرمایه هدایت میشود و آن هم برای مردم عادی که بعضاً با فروش طلا و خودرو و منزل خودشان آن پول را وارد بازار سرمایه میکنند به نحوی که حجم معاملات روزانه بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان گردیده و اگر این روند ادامه پیدا کند و ما برای وضعیت موجود کنونی بازار سرمایه کشور برنامه مشخصی نداشته باشیم، طبیعتاً این فرصت بسیار طلایی برای نظام جمهوری اسلامی ایران که فرصت جذب منابع برای تولید مؤثر از طریق مکانیزم بازار سرمایه است به یک تهدید جدی برای منافع ملی تبدیل خواهد شد. آماری که ما داریم در وضعیت کنونی از سهام شرکتها چه در بورس و چه شرکتهای فرابورس نشان دهنده اینست که حدود ۴۰ درصد شرکتهای بزرگ و اصلی ما هستند که ریسک سرمایهگذاری در آنها کمتر است و برای بعضی از آنها امکان افزایش قیمت و رشد هم حتی وجود دارد. اینها شرکتهایی هستند که نسبت قیمت به درآمدشان یا شاخص P به E آنها کمترین است و اینها از نظر ارزش بازار بزرگترین ارزش را دارا هستند که اطلاعات آنها در سایت بورس مشخص است و اگر مردم میخواهند ورود کنند با ریسک کمتر و خطرات کمتر که جا برای رشد هم حتی داشته باشد.