چرا دلار به حرکت کاهشی ادامه نداد؟ مهمترین پرسشی که احتمالا پس از هزار و ۶۰۰ تومان افت دو روز ابتدایی هفته به ذهن کاهشیهای بازار میرسد.
روز دوشنبه دلار نه تنها کانال ۲۸ هزار تومان را حفظ کرد، بلکه با ۴۰۰ تومان افزایش به روزهای کاهشی پایان داد و به بهای ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. دو پاسخ در مورد قطع روند کاهشی بازار وجود دارد؛ پاسخ اولی که بیشتر معاملهگران به آن اشاره داشتند، تحریمهای جدید آمریکا در مورد بخشی از صنعت نفت ایران بود که غروب دوشنبه اعلام شد. البته نوسانگیران بیشتر روی این موضوع کار میکردند که این تحریمها مشمول قوانین «مبارزه با تروریسم» قرار داده شدهاند و این مساله در صورت انتخاب بایدن کار را برای رفع تحریمها دشوارتر خواهد کرد. با این حال، بهنظر میرسد این پاسخ نتواند بیشتر جنبههای نوسانات روز سهشنبه را توضیح دهد. بهطور خاص باید گفت دلار در واکنش به این تحریمها در معاملات پشت خطی دوشنبه شب رشد کرد و معاملات روز سهشنبه را هم تحتتاثیر همین موضوع در محدوده ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان آغاز کرد. در ادامه روز حتی بازار بیشتر تحتتاثیر روند کاهشی قرار گرفت و به سوی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش یافت. این موضوع نشان میدهد تحریمهای جدید آمریکا تنها بهصورت مقطعی روند بازار را تغییر داد؛ گویا بازار راهی برای تنفس افزایشی پیدا کرد و برخی اقدام به خالی کردن ارزهای خریداریشده خود در نرخهای پایینتر کردند.
در این میان، دسته دیگری در بازار حضور داشتند که معتقد بودند علت عدم افت بیشتر دلار استراحت فروشندگان در کانال ۲۸هزار تومان بوده است. از نگاه آنها، پس از دو ریزش سنگین، بازار نیاز به رفع خستگی داشت و از همین فرصت، افزایشیهای بازار استفاده کردند تا قیمتها را کمی بالا بیاورند. با این حال، این تغییر مسیر هم به اندازهای حداقل در روز سهشنبه قوی نبود که موجب تغییر معنادار قیمتها شود. بهعنوان مثال، دلار نتوانست در روز چهارم هفته حتی از نقطه ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان عبور کند و کانال ۲۹ هزارتومان برای معاملهگران دورتر از قبل بهنظر میرسید. عدم توان دلار برای عبور از مقاومتهای حساس چنین دیدگاهی را در بازار برجستهتر میکرد که نیروهای افزایشی در بازار قویتر نشده بودند، بلکه کاهشیها پس از چند روز ریزش ارز تصمیم گرفتند در بازار به اندازه قبل فعالیت نکنند. با توجه به این موضوع، میتوان روز سهشنبه را روز استراحت کاهشیها یا رفع خستگی معاملهگران کاهشی نامید.
اگر معاملهگران کاهشی روز سهشنبه در بازار استراحت کرده باشند، به معنای آن است که سایه افت قیمتها از بازار ارز رخت برنبسته است و ممکن است طی روزهای آتی کاهش دوباره قیمت رقم بخورد. با این حال، ورود دلار به کانال ۲۹ هزار تومان میتواند این تحلیل را بهطور موقت بیاعتبار کند. بازار ارز بیشتر از گذشته به انتخابات آمریکا حساس شده است و این اتفاق که مهمترین فاند خبری دلار در سال ۹۹ خوانده میشود، هفته آینده خواهد افتاد؛ در نتیجه طبیعی است که معاملهگران بهصورت جدی اخبار مربوط به این موضوع را در معاملات خود لحاظ کنند.
در شرایط فعلی کمی انتظارات در میان معاملهگران ارزی درمورد انتخاب دوباره ترامپ مورد تردید بیشتری قرار گرفته است و بالا رفتن شانس بایدن موجب شده است که سمت و سوی انتظارات در بازار داخلی هم تا حدی تغییر کند. چنین انتظاراتی موجب شده است از هفته قبل موج ریزشی در بازار شکل بگیرد که قیمت دلار را از کانال ۳۲ هزار تومانی به زیر بکشد و با طی کردن پلههای کاهشی حتی تا کانال ۲۷ هزار تومانی نیز افت کند. «دنیایاقتصاد» در گزارش «خروج نهنگها از بازار دلار» اشاره کرده بود که «هزار و ۶۰۰ تومان نزول دلار طی دو روز چنین شائبهای را در بازار ایجاد کرده است که معاملهگران بزرگ یا همان نهنگهای ارزی در حال خروج از بازار هستند. دلار، تنها در حالتی میتواند چنین میزان افتی را تجربه کند که معاملهگران بزرگ موسوم به نهنگهای بازار دست از خرید ارز کشیده و در موقعیت فروش قرار گرفته باشند.»
در روزهای اخیر، بازارسازی ارزی سعی کرده است قیمتهای فروش دلار صرافیهای بانکی را در نزدیکی بازار آزاد قرار دهد. روز سهشنبه هم از این قاعده مستثنی نبود و این ارز بر تابلوی صرافیهای بانکی حدود ۲۸ هزار و ۲۰۰ تومان قیمت خورد که فاصله چندانی با بازار آزاد نداشت. قیمت خرید صرافیها هم ۲۷هزار و ۴۰۰ تومان بود. کاهش فاصله قیمتی صرافیهای بانکی با بازار آزاد و همچنین نزدیک شدن نرخ دلار در سامانه نیما به بازار آزاد موجب شده است که تکنرخی شدن بازار حداقل در عمل تا حدی رخ داده باشد. تنها مانع ارز تکنرخی هماکنون، دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی است که بخش زیادی از منابع را به خود اختصاص داده و میدهد. اصرار بر عرضه دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی در حالی وجود دارد که بررسیهای صورت گرفته از قیمت کالاهای اساسی نشان میدهد قیمت این اجناس از زمان تخصیص ارز ترجیحی کنترل نشده است. درنتیجه میتوان گفت تخصیص این نرخ ارز در عمل سبب کنترل قیمتها نشده است.
در بازار سکه هم نقش انتظارات قابلتوجه بوده است. فلز گرانبهای داخلی نه تنها از سقف تاریخی ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی به زیر کشیده شده است، بلکه در هفته جاری تا کانال ۱۳ میلیون تومانی هم پایین رفت. البته روز سهشنبه سکه امامی توانست با کمک رشد قیمت دلار ۱۲۰هزارتومان افزایش پیدا کند و به بهای ۱۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برسد.
کانال ۱۴ میلیونی در ۱۰ روز اخیر تقریبا بهعنوان یک نقطه میانی قابلاتکا برای بازیگران سکه عمل کرده است؛ اگر قرار است سکه راه نزولی را در پیش بگیرد باید با قدرت از محدوده ۱۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان پایین برود و نقطه اول مقاومت مهم پیش روی بازیگران بازار سکه هم محدوده ۱۵ میلیون و ۲۰۰هزار تومانی است. سکهبازان در دوران ریزش شدید بازار در هفته گذشته هم با تمام توان خود از کانال ۱۳ میلیون تومانی دفاع کردند. با این حال، نمیتوان از نظر دور داشت که فلز گرانبهای داخلی حدود یک میلیون تومان هم حباب دارد و این مساله در صورت انتخاب بایدن میتواند منجر به افت سنگینتر سکه در مقایسه با دلار شود.