سلامت نیوز: رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران میگوید بخش زیادی از کودکآزاریها ریشه در باورهای غلط جامعه دارد و امروز انواع مختلف دیگری از کودکآزاری وجود دارد که بخش زیادی از آن به کودکآزاری در فضای مجازی برمیگردد.
به گزارش سلامت نیوز، کوروش محمدی همزمان با روز جهانی پیشگیری از کودکآزاری در گفتوگو با پانا با بیان اینکه از منظر آسیبشناسی، کودکآزاری در ایران بسیار پیچیدهتر دیده میشود، اظهار کرد: «بخش زیادی از کودک آزاریها ریشه در باورهای غلط جامعه دارد. در گذشته وقتی از کودکآزاری صحبت میشد بیشتر درباره آزار جسمی یا آزار جنسی بود ولی امروزه مطالعات زیادی درباره اشکال مختلفی از کودکآزاری انجام شده که کمترین نوع آن به کودکآزاری جسمی برمیگردد و آن شامل کودکآزاری روحی و روانی است که سلامت روان کودکان را با خطر مواجه میکند.»
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران افزود: «کودکآزاریهایی که وجود دارد ریشه در باورها، سبک زندگی و نوع فرزندپروری در جامعه دارد. آزارهای کلامی، غفلت و بیتوجهی به نیازهای کودکان، آزارهای اقتصادی و آزارهایی که در فضای مجازی برای کودک اتفاق میافتد، اشکال مهمی از کودکآزاری است که امروز در خانوادهها وجود دارد. الگوهای غلطی که در رفتارهای والدین وجود دارد، مشاجرهها و پرخاشگریهایی که بین والدین وجود دارد موجب غفلت از وجود کودک میشود و در عین حال اگر درباره این غفلتها با آنها صحبت شود، زیر بار نمیروند و رفتار خود را کودکآزاری نمیدانند.»
قوانین محکمی برای حمایت از کودک و حمایت از حقوق کودک نداریم حتی در ارتباط با کودک کار هم قوانین مبتنی بر منع کار کودک است اما در همه جای دنیا قوانین به شکل مبارزه با کار کودک است و از عزم جدی در روح قوانین وجود دارد ولی قوانین ما بیشتر توصیهای است
وی تصریح کرد: «امروز انواع مختلف دیگری از کودکآزاری وجود دارد که بخش زیادی از آن به کودکآزاری در فضای مجازی برمیگردد و در راستای غفلتی است که شکل میگیرد و آسیبهای خود را به کودک وارد میکند. از طرفی امروز، بخش زیادی از جامعه درگیر کودک کار است یعنی کودکانی که به اجبار به کار گرفته میشوند و از دنیای کودکی محروم میشوند.»
محمدی افزود: «علاوه بر این به دلیل ضعف در سیستم آموزشی و تربیتی و انتظارات کمالگرایانه والدین، به لحاظ مهارتی کودکان مورد آموزش لازم قرار نمیگیرند و مورد غفلت قرار میگیرند که اینها همه مصادیقی از کودکآزاری است. درباره کودکان کار هم فاجعه است. امروز کودکان کاری داریم که مورد آزار جنسی، سوء استفاده و در مافیاهایی که از کودکان بهرهکشی میکنند حضور دارند و کودکانی که با حقوق ناچیز به بیگاری گرفته میشوند یا کودکان زبالهگردی داریم که در جامعه وجود دارد اما در عین حال درباره آزار کودک و اینکه از حقوق کودکان بتوان دفاع کرد قوانین زیاد و محکمی نداشتیم.»
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران با اشاره به لایحه حمایت از حقوق کودکان افزود: «ابتدای امسال قانونی مربوط به لایحه حمایت از کودکان در مجلس تصویب شد. این لایحه بخشی از نیازهای کودکان را تا حدودی تامین میکند و یک گام به جلو است اما هنوز خیلی فاصله وجود دارد. قوانین محکمی برای حمایت از کودک و حمایت از حقوق کودک نداریم حتی در ارتباط با کودک کار هم قوانین مبتنی بر منع کار کودک است اما در همه جای دنیا قوانین به شکل مبارزه با کار کودک است و از عزم جدی در روح قوانین وجود دارد ولی قوانین ما بیشتر توصیهای است.»
وی ادامه داد: «لایحه حمایت از کودکان که در مجلس به تصویب رسید مقداری باب را باز کرده است برای اینکه گامهای بهتری در این زمینه برداشته شود و در این زمینه به کارشناسان حوزه حقوق کودک ورود کنند. امروز کسانی برای حقوق کودکان و دفاع از حقوق کودکان اقدام به تدوین قوانین یا پیشنهاد لایحه میکنند که خود با همان باورهای غلط با مسائل کودکان برخورد میکنند و طبیعی است که انتظار زیادی از آنها نمیرود. امروز اتفاقاتی که در رابطه با قتل کودکان از جمله قتل رومینا اشرفی میافتد جز هیجان، چیزی دیگر از قانون نمیبینیم. اکنون رومینا اشرفی در کجای اولویتهای جامعه قرار دارد. آن زمان هم گفتیم هیجان و احساسات است که در جامعه قلیان کرده است.»
محمدی گفت: «چرا جامعه به مرزی میرسد که رومینا اشرفی از دست میرود. آن والدین و نظامات اجتماعی در این زمینه باید با قانون حل شود. با توصیه و سخنرانی مشکل حل نمیشود حتماً باید به اصلاح قوانین برسیم و قوانین باید اجرا شود. امروز برخی از قوانین خوب هم وجود دارد از جمله اورژانس اجتماعی که در حوزه کودکان بسیار خوب توجیه شدهاند اما کافی نیست و خیلی از قوانین اجرا نمیشود. کودکی که در خانه تحت فشار است و دارای استرس و مشکلات روحی است و سلامت روحی او در حال آسیب است چه کسی باید از او دفاع کند. اینها نیاز به قوانینی دارد که سیستم دیدهبان را بر مبنای آگاهی جامعه فعال کند.»
برای حقوق کودکان نیازمند قوانین و مجریان مناسب هستیم
رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران تصریح کرد: «برای حقوق کودکان نیازمند قوانین مناسب و مجریان مناسب هستیم و این مستلزم اصلاح باورهایی است که در قانونگذاران و مجریان و متولیان وجود دارد. باورهایی که جاری است، باید اصلاح شود. مادامی که آن باورها اصلاح نشود قوانین و اجراهای ضعیف را شاهد هستیم و حقوق کودکان همواره نادیده گرفته میشود. امروز نگاههای ما بر مبنای پیشگیری نیست. یعنی سیستمهای موجود نگاههای حمایتی است.»
امروز کسانی برای حقوق کودکان و دفاع از حقوق کودکان اقدام به تدوین قوانین یا پیشنهاد لایحه میکنند که خود با همان باورهای غلط با مسائل کودکان برخورد میکنند و طبیعی است که انتظار زیادی از آنها نمیرود
وی در ادامه افزود: «در مورد کودک کار وقتی قوانین را مشاهده میکنیم، قوانین به دنبال حمایت از کودک کار است یعنی هدف پیشگیری از شکلگیری و بروز موارد جدید کودک کار نیست بلکه بیشتر به دنبال رفع تکلیف است و در کمین است که کودک کار در جامعه تولید شود و از آن حمایت کند که این نگاه غلط است و در سیستمهای اجرایی و قانون وجود دارد و باید اصلاح شود و قوانین باید به سمت پیشگیری برود.»
محمدی درباره اظهارات مدیر بهزیستی شهر تهران مبنی بر درآمد روزانه 3 میلیون تومان توسط کودکان کار نیز گفت: «این اظهارات، دادن آدرس غلط به مردم است و نشاندهنده جهالت سیستم است. یعنی سیستمی که جاهل به موضوع است. یعنی اصل را رها میکند. اصل قضیه این است که چرا کودک کار داریم اما به سراغ حقوق و دستمزد کودک کار رفتهاند. وظیفه بهزیستی، پرداختن به حقوق و دستمزد کودک کار نیست. بهزیستی باید ننگ بداند که یک کودک کار در جامعه وجود دارد. ریشه کار را باید حل کند. باید به سمت پیشگیری برود. این اظهارات به ضرر کودکان است.»
این کارشناس آسیبهای اجتماعی گفت: «اگر میبینیم سالهاست اقدامها در زمینه آسیبهای اجتماعی به ویژه کودکان کار بینتیجه مانده و آب در هاون کوبیدن است، نتیجه همین نگاه غیرکارشناسی است. کسی که متولی بهزیستن برای جامعه است به فرعیات میپردازد. کودک کار هر چقدر هم درآمد داشته باشد، اصل وجود و ماهیت او برای جامعه آسیب و ننگ است و باید برچیده شود. برچیده شدن هم به معنای برخورد با کودک کار نیست بلکه فضای زندگی اجتماعی و معیشتی برای خانواده کودک باید از سوی دولت فراهم شود تا کودک به دنیای کودکی برگردد.»
صحبت از دستمزد کودکان کار مشروعیت بخشیدن به کار کودک است
وی گفت: «اینکه امروز درباره میزان حقوق کودک کار صحبت میشود، مشروعیت بخشیدن به کودک کار و کار کودک است. آیا مشکل جامعه ما این است که کودک حقوق نجومی میگیرد. سیستم وقتی معیوب است که در جامعه کودک کار تولید شود. بنابراین سیستم پیشگیری باید در این زمینه فعال شود اما این اظهارنظرها در رابطه با کودکان کار بسیار خطرناک است. مثل این است که بگوییم فردی که به توزیع مواد مخدر و قاچاق مواد مخدر اقدام میکند، درآمد خوبی دارد یعنی اصل قاچاق مواد مخدر، توزیع آن و وجود مواد مخدر در جامعه را رها کردیم و به درآمد قاچاقچی توجه کردهایم.»