گروه نفت و انرژی: اداره اطلاعات انرژی آمریکا درآمد نفتی سرانه ایران در ماه‌های ژانویه تا جولای امسال را فقط ۴۰۰ دلار برآورد کرده است که این رقم تنها از درآمد نفتی سرانه نیجریه و ونزوئلا بیشتر است. آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد متوسط درآمد نفتی سرانه اوپک در هفت‌ماهه سال جاری میلادی ۹۵۰ دلار بوده است که این رقم نزدیک به کل درآمد سرانه نفتی اوپک در ۱۲ماهه سال ۲۰۲۱ یعنی ۱۱۰۴ دلار است. اعضای اوپک درآمد نفتی سرانه متفاوتی در هفت‌ماهه ۲۰۲۲ داشته‌اند و شکاف درآمدی عمیقی از این نظر بین کشورهای عضو اوپک مشاهده می‌شود به طوری که نیجریه به عنوان کشوری که کمترین درآمد نفتی سرانه را دارد تنها ۹۷ دلار درآمد نفتی سرانه داشته، اما این رقم برای کویت ۱۲۶ برابر بیشتر بوده است. درآمد نفتی سرانه کویت در هفت‌ماهه ۲۰۲۲ افزون بر ۱۲۲۴۰ دلار اعلام شده که بیشترین رقم در میان اعضای این سازمان است.
ایران نیز با وجود این که یکی از تولیدکنندگان بزرگ اوپک محسوب می‌شود از نظر درآمد نفتی سرانه در رده‌های پایینی قرار دارد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا درآمد نفتی سرانه ایران در ماه‌های ژانویه تا جولای امسال را فقط ۴۰۰ دلار برآورد کرده است که این رقم تنها از نیجریه و ونزوئلا بیشتر است. ایران به عنوان هجدهمین کشور پرجمعیت جهان به‌رغم تولید و صادرات بالای نفت درآمد نفتی سرانه کمتری نسبت به کشورهای کم جمعیتی مثل کویت، لیبی و عراق دارد. درآمد نفتی سرانه ایران در سال ۲۰۲۱ افزودن بر ۴۶۵ دلار بوده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده است درآمد نفتی سرانه ایران در ۱۲ماهه سال ۲۰۲۲ به ۶۷۸ دلار برسد که این رقم نسبت به سال قبل ۴۵ درصد رشد خواهد داشت.
بازار نفت هفته جاری را هم با نوسان آغاز کرد. پس از آنکه قیمت نفت در هفته گذشته تا کانال 81 دلار هم افزایش پیدا کرد، در روز جاری به دلیل سیاست‌های ناشی از اقتصاد کلان و نگرانی‌ها درباره شیوع دوباره کرونا در چین با اندکی افت مواجه شد. این روند کاهشی به علاوه ادامه ارزان‌فروشی‌های روسیه باعث شده تا ایران هم تخفیف‌های بیشتری برای منابع انرژی خود در نظر بگیرد. چنانکه برخی کارشناسان بحث فروش نفت ایران به بهای 37 دلار در هر بشکه را پیش کشیده‌اند. سه روز پس از برگزاری جلسه اوپک، قیمت نفت روند کاهشی را پیش گرفت. در حالی که پس از تصمیم این سازمان مبنی بر تمدید کاهش عرضه روزانه دو میلیون بشکه نفت تا پایان سال 2023، نگرانی‌ها در بازار باعث صعود قیمت‌ها تا 85 دلار هم شد، پس از اتخاذ سیاست‌های مختلف در اقتصاد کلان، روند کاهش به بازار بازگشت. اکنون نیز پس از چند افت و خیز قیمت نفت برنت به‌عنوان شاخص قیمت جهانی نفت روی شاخص 79.26 دلار آرام گرفت. قیمت نفت سبک ایران روی تابلوی معاملات 79.64 دلار ثبت شده است. با این حال کارشناسان این رقم را واقعی نمی‌دانند و معتقدند که اتفاقات اخیر باعث شده تا ایران نفت خود را با قیمت‌ها بسیار پایین‌تر به دست مشتریان برساند.
در همین حال مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی، در گفتگویی می گوید: با توجه به تعیین اعمال سقف قیمت نفت روسیه، این کشور سیاست تقابلی را در پیش گرفت و نفت خود را با تخفیف‌های چشم‌گیر روانه بازار آسیا کرد. وی ادامه داد: تقابل روسیه و اروپا به تنگ‌تر شدن بازار فروش نفت ایران منجر می‌شود. چراکه ایران تحت تحریم‌های ثانویه است و مشتری‌های نفتی در ازای پذیرش ریسک معامله با کشور خواهان تخفیف‌های بیشتر هستند. این کارشناس حوزه انرژی عنوان کرد: با این اوصاف به نظر می‌رسد ایران وادار به امتیازدهی به خریداران نفت است؛ تا جایی که برخی گمانه‌ها نرخ فروش نفت ایران در بازارهای جهانی را حدود 37 دلار اعلام کردند.
بررسی ها اما نشان می دهد که در حال حاضر مؤلفه‌های مؤثر بر بازار تماماً چشم‌انداز افزایشی از بازار را پیش روی تحلیلگران می‌گذارند. در همین زمینه بانک مورگان استنلی اخیراً با اشاره به تقاضای رو به رشد و تداوم محدودیت عرضه، پیش‌بینی کرد قیمت نفت برنت تا اواسط سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۱۰ دلار در هر بشکه برسد. تحلیلگران این بانک سرمایه گذاری آمریکایی در رویترز نوشتند: ما تحت تاثیر احیای تقاضای چین برای سوخت، عرضه محدود به دلیل سطح اندک سرمایه‌گذاری، ریسک‌های متوجه عرضه روسیه و پایان برداشت از ذخایر نفت استراتژیک و کندی رشد تولید شیل آمریکا، نسبت به قیمت نفت خوش‌بین مانده‌ایم. در این بین البته برخی منابع معتقدند که به دلیل رکود اقتصادی احتمالاً در سه ماهه ابتدای سال 2023 میلادی قیمت نفت حتی در مقاطعی نزولی باشد، اما رفته‌رفته این روند افزایشی می‌شود. در همین حال روز گذشته قیمت نفت تحت تاثیر چشم انداز احیای تقاضا در پی تسهیل محدودیتهای کرونایی در چین و تصمیم آمریکا برای آغاز خرید نفت برای ذخایر استراتژیک خود، افزایش یافت.
