گروه صنعت و تجارت: کارشناسان بر این باورند که ضررهای قرعه کشی خود رو د ر این سال‌ها بیش از منفعت آن بود ه است. این د ر حالی است که حذف قرعهکشی خود رو یکی از وعد ه‌های وزیر صمت برای سال ۱۴۰۱ بود ، با این حال خود روسازان برای تحقق این مهم د و شرط حذف قیمت‌گذاری د ستوری و تحقق هد ف‌گذاری صورت گرفته برای تولید د ر سال‌جاری را مطرح کرد ه‌اند . اما سیاستگذار خود رویی بد ون اشاره به تغییر برنامه خود برای قیمت‌گذاری خود رو به د نبال این است تا از مسیر رشد تیراژ، حذف قرعهکشی از طرح‌های فروش را به سرانجام برساند .
به گزارش «تجارت آنلاین»، د ر سال 97 که شایعه افزایش قیمت خود رو قوت گرفت، ظرف مد ت کوتاهی شش میلیون نفر به سایت یکی از شرکت‌های خود روسازی د اخلی هجوم آورد ند و فقط ظرف چند ثانیه 700 هزار نفر موفق به ثبت‌نام شد ند . این د ر حالی بود که یکی از شرکت‌های خود روسازی فقط 270 د ستگاه خود رو مزد ا 3 را با قیمتی معاد ل 150 میلیون تومان پیش‌فروش کرد ه بود ، آن هم د ر شرایطی که قیمت این خود رو د ر آن مقطع د ر بازار آزاد 270 میلیون تومان برآورد شد ه بود . این وضعیت آشفته و نابسامان د ر ابعاد وسیع‌تری د ر قالب قرعه‌کشی‌های خود رو د ر سال‌های بعد مجد د ا تکرار شد . یعنی د ر شرایطی که گفته می‌شد به د لیل عد م توانایی خود روسازان د ر برقراری عرضه و تقاضا، باید به سمت روش قرعهکشی رفت، عملا نتیجه این روش معیوب گسترش سفته‌بازی و سود اگری د ر بازار بود که حسرت بزرگی را برای جمع کثیری از مرد می که وارد این بازی می‌شد ند ، به همراه د اشت. د ر واقع اختلاف معناد اری که بین قیمت بازار و قیمت کارخانه‌ای خود روها وجود د ارد ، سود بزرگی را د ر موعد سه‌ماهه نصیب برند گان قرعهکشی خود رو می‌کند که البته این برند گان احتمالا بسیار کمتر از یک د رصد کل کسانی هستند که د ر قرعه‌کشی‌ها ثبت‌نام می‌کنند . به اعتقاد ناظران، این به معنی تخصیص یک رانت بزرگ به یک اقلیت محد ود است. اخیرا حتی رئیس انجمن قطعه‌سازان همگن هم این موضوع را تایید کرد ه بود . به گفته محمد رضا نجفی‌منش قرعهکشی خود رو باعث توزیع 100 هزار میلیارد تومانی رانت شد ه است. براین اساس هجوم مرد م برای خرید خود رو برای آن است که هر شخصی که د ر این قرعه‌کشی‌ها برند ه می‌شود بین 50 تا 200 میلیون سود می‌کند که هزینه به‌د ست آورد ن این سود بزرگ فقط یک ثبت‌نام ساد ه است.
مضررات قرعه کشی خود رو
عضو هیئت علمی د انشکد ه خود رو د انشگاه علم و صنعت خاطر نشان کرد : قرار است که این خود روها به‌د ست مصرف‌کنند ه واقعی برسد مصرف‌کنند ه واقعی د ر صنعت خود رو کسانی هستند که پول د اشته باشند اینکه عد ه‌ای پول ند ارند مسئول آن خود روساز نیست و چنین مسئولیتی برای خود روسازان تعریف نشد ه است. امیر حسن کاکایی د ر پاسخ به این پرسش که برخی منتقد جزییات فروش خود رو د ر ایران خود رو شد ه‌اند و به نظر می‌رسد گزینه فروش را به نوعی چید ه‌اند که یک طبقه خاص توان خرید د اشته باشد آیا این انتقاد را وارد می‌د انید ؟ گفت: اصل ماجرا د ارای اشکال است پرسش اصلی این است که چرا ایران خود رو و سایپا به عنوان سهام‌د ار خود رو باید به مرد م رانت بد هند ؟ آیا ایران خود رو و سایپا لاتاری ملی د ارند و بد هی ریالی د ارد که اینگونه عمل می‌کند یا اینکه باید تلاش کند که خود رو بهتر تولید و میزان آن را افزایش بد هد . وی اد امه د اد : شرایط به سمتی رفته است که مرد م گمان می‌کنند وظیفه خود روسازان د اخلی این است خود رو زیر قیمت د ر بازار عرضه کنند و اینگونه سود چند میلیونی نصیب آنها شود . این یک لاتاری است که همه این حق را برای خود متصور می‌شوند که می‌توانند د ر آن شرکت کنند و چه پول خرید د اشته باشند چه پول ند اشته باشند .
عضو هیئت علمی د انشکد ه خود رو د انشگاه علم و صنعت با انتقاد از عملکرد ضعیف مسئولان و نمایند گان مجلس د ر صنعت خود رو، افزود : قیمت گذاری د ستوری اشتباه است اما مشکل اصلی این است که د ولت یک سیاست اشتباه بنا کرد ه و هر تغییری که می‌خواهد د ر آن ایجاد کند مرد م نسبت به آن واکنش منفی از خود نشان می‌د هند . کاکایی با اشاره آخرین سخنان مسئول فروش ایران خود رو، گفت: این سخنان د ر حد اید ه است و آن را مطرح کرد ند و نمی‌د انم که تبد یل به قانون شد ه باشد . پیش از قرعهکشی من اظهارنظر کرد م که این کار خطرناک است. قرار است که این خود روها به‌د ست مصرف‌کنند ه واقعی برسد مصرف‌کنند ه واقعی د ر صنعت خود رو کسانی هستند که پول د اشته باشند اینکه عد ه‌ای پول ند ارند مسئول آن خود روساز نیست و چنین مسئولیتی برای خود روسازان تعریف نشد ه است. وی اد امه د اد : خود روساز پیشنهاد ند اد که پول را د ر حساب خود روسازان واریز کنید گفته است که پول د ر حساب مرد م بماند و مسد ود کرد ن حساب به این معنا نیست که پول را خود روساز مسد ود می‌کند بلکه آن را د ر این مد ت قرعهکشی از حساب خارج نکند . د ر آخرین قرعهکشی خود رو 11 میلیون نفر می‌توانستند شرکت کنند که حد ود 9 میلیون 600 هزار نفر د ر این د وره ثبت نام کرد ند . به گفته این کارشناس صنعت خود رو؛ جمع ضرر و زیان خود روسازان د اخلی د ر سال جاری حد ود 80 هزار میلیارد تومان است و این ضرر و زیان برآمد ه از لاتاری ایجاد شد ه است. برآورد من این است د ر 5 سال گذشته 250 هزار میلیارد تومان از طریق لاتاری رانت توزیع شد ه است و اگر این پول د ولتی است باید نظام بود جه‌ریزی د ولت برود و اگر چنین نیست چرا این اقد ام انجام می‌شود و این تناقضاتی است که باید به آن پرد اخته شود . عضو هیئت علمی د انشکد ه خود رو د انشگاه علم و صنعت د ر پایان بیان کرد : مشکلی به نام قیمت‌گذاری د ستوری د ر صنعت خود رو ایجاد شد ه است و هر کسی د ر این چارچوب راه‌حل ارائه می‌د هد د ر حالی‌که اصل موضوع ایراد د ارد و امید وارم که مسئولان د ر این مضوع غلط پافشاری نکند و روش حل مشکل مرد م نیست اگر قرار است روش غلط را د نبال کنیم همین قرعهکشی را اد امه بد هیم چرا قرعهکشی عاد لانه‌ترین روش یک اقد ام غیرعاد لانه است اما د ر اساس قرعهکشی اشکال اساسی د ارد و به نوعی توزیع رانت است.
