بحران حذف مالیات بر ارزش‌افروده

بهروز آقایی
مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و یلوچستان

معافیت‌ها در قوانین بالادستی به عنوان مشوق سرمایه گذاری در راستای ارتقای ضریب توسعه یافتگی در مناطق کم برخوردار و در حال توسعه با هدف تشویق سرمایه گذاران و ذی‌نفعان جهت فعالیت در نواحی دور از مرکز با احتساب هزینه‌های جابجایی انتقال کالا و تجهیزات و ایجاد توازن نسبت به سایر مناطق برخوردار لحاظ و اجرا می‌شود. «معافیت‌های مالیاتی» نیز از اعم از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد بر اساس قوانین تشکیل و چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی کشور به عنوان مشوق های معافیتی موجب تحریض فعالان اقتصادی و ذینفعان جهت فعالیت در محدوده مناطق آزاد تجاری _صنعتی و ویژه اقتصادی و محرک ایجاد کسب و کارهای اقتصادی و توسعه در مناطق آزاد خواهد بود.
پر واضح است امکانات و زیر ساخت‌های بندری و اعمال تخفیفات در هزینه ها و تعرفه های بندری از شروط لازم برای تشویق ذی‌نفعان بندری جهت فعالیت در یک بندر تجاری است، اما بهره مندی یکسان از قوانین با برخورداری از گزاره تثبیت به‌ویژه معافیت‌های مالیاتی در شرایط رقابتی با بنادر داخلی و منطقه شرط کافی و کامل برای افزایش رقابت پذیری بندر خواهد بود.
تصویب قوانین بدون در نظرگرفتن مزیت‌های رقابتی موجب ایجاد ناهماهنگی و عدم توسعه متوازن در نتایج اجرای برنامه های عملیاتی و مغایر با سیاست‌های کلی نظام خواهد شد. موضوعی که با ابلاغ قانون بودجه 1400 و حذف معافیت مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد تجاری _صنعتی موضوع بند ت تبصره 6 قانون بودجه به دلیل عدم برخورداری طیف وسیعی از ذی‌نفعان بندری شامل صاحبان کالا، صادرکنندگان، خطوط کشتیرانی، صاحبان کشتی و کانتینر از معافیت‌های موضوع قانون تشکیل و چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری باعث شده تا مزیت رقابتی بندر چابهار در مقایسه با سایر بنادر کشور و منطقه کاهش و تمامی تلاش‌های انجام گرفته جهت فعالسازی بندر چابهار در زمینه توسعه بازار و افزایش ترافیک کالا و کشتی بلا اثر شود.
با اجرای قانون حذف مالیات بر ارزش افزوده در محدوده بنادر آزاد شهید بهشتی و شهید کلانتری هزینه انجام خدمات دریایی و بندری به میزان 9 درصد افزایش خواهد یافت. این در حالی است که سازمان بنادر و دریانوردی با رویکرد توسعه سواحل مُکران و فعالسازی محور شرق در راستای منویات مقام معظم رهبری از بخش عمده ای از درآمدهای خدمات بندری و دریایی به نفع فعالان اقتصادی و ذی‌نفعان بندری صرفنظر کرده است.
تاثیر حذف مالیات بر ارزش افزوده به‌صورت مستقیم بر افزایش هزینه بندری و دریایی مشهود است؛ به عنوان مثال هزینه مالیات بر ارزش افزوده برای انجام خدمات دریایی و بندری برای یک فروند کشتی حامل 65 هزارتن غلات 240 میلیون تومان بر صاحب کالا و خط کشتیرانی هزینه های مازاد تحمیل خواهد کرد.