دکتر اصغر نعمتی
مدیر مسئول
روز خبرنگار فرصت مغتنمی برای اهالی رسانه است تا با ارزیابی عملکردها، وظایف و ماموریتهای خود را مروری دوباره نمایند. حقیقت این است که در زیستبوم جدید رسانهای مسئولیت و وظایف خبرنگاران بسیار سنگینتر و حساستر از گذشته است. در عصرکنونی که موسوم به عصر اطلاعات وارتباطات است به برکت تکنولوژیهای نوین ارتباطی، فضای خبری کاملاً متحول شده است. شکلگیری رسانههای اجتماعی و بروز پدیده شهروند خبرنگاری تعریف جدیدی از وظایف و رسالتهای خبرنگاران در اکوسیستم دیجیتال را میطلبد.
در زیست بوم جدید رسانه، مردم صاحبان رسانهاند. دوران دروازهبانی خبر منقضی و سانسور رنگ باخته است. رسانههای جریان اصلی که زمانی جریانساز بودند اینک سوژههای خود را در بستر شبکههای اجتماعی میجویند و بازاریابی رسانهای دچار پوستاندازی شگرفی شده است. در چنین شرایطی آیا استمرار شیوههای سنتی خبرنویسی بدون توجه به ذائقه مخاطب مزیتی را خلق میکند؟!
این شرایط میطلبد تا خبرنگاران ضمن آشنایی با ویژگیهای این زیست بوم و ذائقه مخاطبان رویکرد خود را تغییر داده و با شرایط جدید تطبیق دهند.
ویژگیهای عمومی نظیر اینکه خبرنگار باید کنجکاو باشد، مسائل پیرامون خود و سوژه
مورد نظر را با دقت و زیرکی تمام زیر نظر بگیرد، تیزبین باشد، هر اتفاقی را رصد نماید، پرسشگر باشد و جهت کسب اطلاعات تازه و رفع ابهام از این مزیت برخوردار باشد، فروتن و با اخلاق باشد و ضمن توانمندی بالا در انتقال پیام واجد خلاقیت باشد، در زیست بوم جدید نیز با اهمیت تلقی میشود. اما مهم این است در فضای کنونی مخاطب امروز، ذائقهای دیگر دارد. مخاطب امروز خود گزارشگر سخت خبرها است، در دل رویدادها حضور دارد، گزارشگری میکند، بهتر از ما خبرنگاران جزئیات حادثهها را همرسانی میکند و... و این همان نقطه عطف و عزیمت در باز تعریف رسالت خبرنگاران در عصر حاضر است.
براستی امروز ضرورت خبرنگاران چیست؟
خبرنگاران دوران حاضر علاوه بر آشنایی با قواعد نگارشی، فراگیری اصول و روشهای سوژهیابی، تنظیم و تدوین خبر، مصاحبه و گزارش، تشخیص ارزشهای خبری و... باید آشنایی کامل با فضای مجازی داشته باشند و سایبر ژورنالیسم را به درستی درک کنند. خبر در روزنامهنگاری آنلاین به دلیل گستردگی مخاطبان و تنوع موضوعات و تحولات گفته شده با تغییرات شگرفی همراه است.
مهمترین ویژگی اینگونه روزنامهنگاری تعامل با مخاطب است و ویژگی برجسته دیگر این نوع روزنامهنگاری بهرهگیری از امکانات چند رسانهای در خبرهای آنلاین است. تازگی خبر در این شیوه روزنامهنگاری به لحظه وابسته است و بسیار مهم تلقی میشود.
از سوی دیگر مخاطبان این فضای رسانهای کمحوصله بوده و از متنهای طولانی عبور میکنند و دقت مخاطبان رسانههای سنتی را کمتر میتوان در آنها مشاهده کرد. آنان به جای مطالعه خط به خط، پاراگراف به پاراگراف از روی محتوی عبور میکنند!
بنابراین در چنین فضایی خبرنگاران باید بیمقدمه اصل موضوع را هدف بگیرند و چنانچه متنها طولانی هستند از «میان تیترها» غافل نشوند. نکتههای مهم را با علائم یا شماره مشخص کنند و کلمات مهم را با بهرهگیری از رنگ یا حروف برجسته متمایز کنند و... ضرورت دارد از امکانات چند رسانهای نظیر ویدئو، عکس، انیمیشن، اینفوگرافیک، صوت و عکس برای جذابیت خبری استفاده کرد.
نکات گفته شده این ضرورت را که جامعه رسانهای کشور به ویژه خبرنگاران باید در جهت ارتقای مهارت خود همسو با تغییرات تکنولوژی تلاش کنند، بیش از پیش آشکار میسازد.
روز خبرنگار علاوه بر اینکه به ما یادآوری میکند تا در حفظ و حراست آرمانهای خبرنگاران شهیدی که در راه آگاهیبخشی جامعه جان خود را فدا کردند لحظهای درنگ نکنیم، فرصت مغتنمی است که اولویتهای خود را نیز در جهت تحقق آرمانهای بلند و رسالت شگرف خود تبیین کنیم. امید اینکه خبرنگاران عزیز با ارتقاء دانش و آگاهی خویش و تسلط بهتر و بیشتر با شیوههای نوین خبرنویسی سریعتر و دقیقتر از پیش در عرصه اطلاعرسانی همچنان منشأ اثر باشند. انشاالله