کوروش احمدی، دیپلمات پیشین کشورمان، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص وضعیت برجام و ابهامات در مورد از سرگیری مذاکرات اظهار کرد: در مواضع مقامات ما هنوز ابهاماتی وجود دارد البته این ابهامات میتواند سازنده و در جهت راهبردی مشخصی باشد که در ذهن مقامات ما است و ما هنوز از آن بیاطلاعیم. آقای امیرعبداللهیان به تازگی در نیویورک صحبت از این کرد که سیاست روشن و صریح ایران در قبال برجام، مبنی بر به رسمیت شناختن تداوم مذاکرات و فاصله نگرفتن از برجام است و اینکه بزودی مذاکرات از سر گرفته خواهد شد. ایشان در مورد اینکه «بزودی یعنی چه» گفته است بستگی به این دارد که مطالعه و مرور پرونده مذاکراتی که قبلا انجام شده چقدر زمان ببرد؟ از سوی دیگر آقای اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، طی سخنانی در نشست اخیر آژانس خواستار آن شد آمریکا «در ابتدا همه تحریمها را به شیوهای عملی، موثر و قابل راستی آزمایی لغو کند.»
احمدی افزود: بعلاوه، از گفتههای مقامات کشورهای عضو 1+4 چنین بر میآید که آنها در حاشیه نشست مجمع عمومی خواستار برگزاری یک نشست در قالب کمیسیون برجام با ایران بودهاند و ایران به ملاقات با وزرای خارجه این کشورها در قالبی دو جانبه اکتفا کرده است. برخی این امر را به بیمیلی ایران در احیای سازوکارهای برجام تعبیر کردهاند که البته میتواند تعبیری نادرست باشد. ابهامات، در مورد چگونگی مذاکرات احتمالی در صورت از سر گرفته شدن این است که مذاکرات از جایی که در 30 مردادماه قطع شده بود یا به نحوی و در قالبی متفاوت از سر گرفته شود. توئیت نماینده روسیه نزد آژانس در وین در این مورد و تاکید او مبنی بر ادامه مذاکرات از جایی که قطع شده بود از سر گرفته شود، نیز در این مورد حائز اهمیت است.
احمدی افزود: صرفنظر از اینکه ایران چه زمانی را برای بازگشت به مذاکرات در نظر دارد، سوال دیگری که وجود دارد این است که آیا ایران میخواهد مذاکرات را به همان ترتیبی که در ادوار گذشته انجام میشد، ادامه دهد یا ترتیبات جدیدی را در نظر دارد؟ یعنی اینکه آیا هدف همچنان بازگشت به برجام سال 94 است و یا اینکه هدف دیگری مد نظر قرار دارد.
او ادامه داد: تاکید بسیاری از مقامات از جمله آقای امیرعبداللهیان و آقای رئیسی و اخیرا آقای اسلامی در نشست آژانس بر این است که همه تحریمها باید لغو شود و اینکه هدف از مذاکرات، لغو تحریمهاست. میدانیم که لغو همه تحریمها در برجام سال 94 مدنظر نبوده است، بلکه در برجام 94 بنا بر این بود که مذاکرات صرفا در مورد برنامه هستهای و تحریمهای مربوط به آن انجام شود و در ارتباط با موضوعات دیگر مانند برنامه موشکی، تروریسم، مسائل منطقهای و ... هیات مذاکره کننده ایران دستور داشت که وارد مذاکره نشود.
احمدی تصریح کرد: در نتیجه لغو یا تعلیق تحریمهایی که در موارد دیگر غیر از هستهای وضع شده بودند در دستور کار نبود. الان اگر صحبت از این است که باید همه تحریمها لغو شود، سوال این است که آیا هیات ایرانی میخواهد راجع به سایر موضوعات هم مذاکره کند یا خیر. بعلاوه، لغو همه تحریمها مستلزم اعمال تغییراتی در متن برجام سال 94 خواهد بود و اگر متن برجام تغییر کند حتی یک تغییر کوچک، در آنصورت ممکن است همه یا برخی از اعضای 1+5 مدعی به هم خوردن توازن کل متن شوند و بخواهند که کل متن دوباره مورد مذاکره قرار گیرد.
او اضافه کرد: اینها همه سوالات و ابهاماتی است که در مورد مواضع ایران وجود دارد. مسئله دیگر این است که به اصطلاح زمان مذاکره کی خواهد بود. هدف ایران از اینکه هنوز خود را آماده مذاکره نمیداند چه هست؟ چون اعضای تیم مذاکره کننده حضور دارند و حدود سه ماه از آخرین دور مذاکرات که دور ششم بوده گذشته است و در این دوره با توجه به اینکه همه اعضای تیم مذاکره کننده و کادر وزارت خارجه همچنان هستند، قاعدتا آمادگی لازم به سرعت باید حاصل شود.
او متذکر شد: مسئله این است که کسب آمادگی برای انجام مذاکرات به چه معنی است؟ آیا به همین صورتی که گفته میشود یا هدف دیگری مد نظر است؟ آیا هدف اهرم سازی است در واکنش به تلاش های طرفه مقابل برای اهرم سازی؟ طرف آمریکایی به وضوح تلاش در اهرم سازی و اعمال فشار دارد بویژه آنجا که تاکید میکند که مذاکره از یک مقطع زمانی به بعد دیگر مثمرثمر نخواهد بود. در مجموع اکنون موارد مبهم و ناروشن بیشتر از موارد روشن و صریح است./ 5