علی‌اصغر زرگر
کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی
از هنگامی که با کینه توزی و دشمنی های خارجی رو به رو شدیم، ایجاد محدودیت در قالب تحریم و افزایش آن آزاردهنده شد اما چاره ای جز مقابله نداریم و مدت‌هاست که در حال دور زدن تحریم‌ها هستیم تا به نوعی اثرات آن را از تجارت خارجی و نفت برداریم. واقعیت این است که نفت یک کالای استراتژیک است و در دنیا مشتری دارد و اینگونه نیست که نتوانیم این کالا را بفروشیم، اکنون اگرچه میزان صادرات کم شده و از 2.4 به یک میلیون و حتی 300 هزار بشکه و کمتر هم رسید، اما صفر نشد، بنابراین در حوزه نفت شاید بهترین راه این باشد که تحریم‌ها خنثی شوند.
اکنون کشوری مثل چین با تخفیف، نفت را از ایران می‌خرد یا برخی کشورها پالایشگاه‌هایی دارند که نفت سنگین ما را پالایش می‌کنند یا بخشی از نفت سبک و میعانات ما به ونزوئلا صادر و با نفت این کشور ترکیب و پالایش می‌شود، همچنین می‌توانیم از طریق سواپ نفت را به فروش برسانیم یا خط سیر را پنهان کنیم یا نفت را از دریا به کشتی دیگر منتقل و بارنامه‌ها را تغییر دهیم، اینها روش‌هایی است که تاکنون برای دور زدن تحریم‌ها طی کرده‌ایم و در آینده هم می‌توانیم در مسیر خنثی‌سازی تحریم همین مسیر را طی کنیم.
در هر حال شاید بتوان نفت را بین 300 تا 1.2 میلیون بشکه صادر کرد و تاکنون هم به این صورت بوده اما موضوع اساسی بازگرداندن ارز حاصل از صادرات است، اگر می‌شد ارز را از ذخایر ارزی خارج یا از تعاملات بانکی برای خرید خارجی استفاده کرد یا بخشی از آن را به داخل بیاوریم و به ریال تبدیل کنیم، مشکل خاصی نبود و نیازی نبود که کالاهای‌مان را گران‌تر از حد معمول بخریم. وقتی نمی‌توانیم تعامل بانکی داشته باشیم، گاهی همه پول کالا را پرداخت می‌کنیم و شاید کالا را ارسال نکنند ممکن از طریق غیربانکی درصد بالایی انتقال پول انجام شود اما گاهی تا 25 درصد کالاها را گران‌تر خریداری می‌کنیم، بنابراین می‌توان تحریم‌ها را درباره فروش نفت و میعانات دور زد ولی اصل قضیه استفاده از ارز حاصله چه برای خرید کالا یا آوردن ارز به داخل کشور است که با مشکل حادی روبرو هستیم، زیرا چون گلوگاه منابع مالی در خارج از کشور بانک‌ها هستند که امریکا در دست دارد و اجازه نمی‌دهد که از این آن استفاه بهینه داشته باشیم.
