حسن صادقی
قائم مقام دبیرکل خانه کارگر
از هنگامی که لایحه بودجه ۱۴۰۱ به مجلس تقدیم شد، بسیاری از انتظارها را براورد نکرد زیرا مبتنی بر استمرار تحریم است. نکتهی قابل توجه در بودجه سال آینده حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است. دولت در واقع میخواهد کسری بودجهی خود را با فروش ارز به قیمت آزاد جبران کند و احتمالا فشار این قضیه بر روی دوش . طبقات ضعیف جامعه و کارگران میافتد. عدم توجه به صنایع مادر، انتقاد دیگر به بودجه سال آینده است. بسیاری از شرکتهای و صنایع مادر با حذف ارز ۴۲۰۰تومانی آسیب میبینند و مجبور هستند دادههای اولیه خود را با قیمت بالا وارد کنند و این در قیمت نهایی کالا اثر میگذارد. افزایش قیمت کالا نیز بر مصرفکنندهی ضعیف و کارگران اثرخواهد گذاشت.
بحث بعدی اعداد ضعیف سرمایهگذاری و جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی است: پیامد این ارقام آن است که نه تنها سرمایهگذار خارجی جذب نمیشود بلکه سرمایهگذاران داخلی نیز تمایلی به سرمایهگذاری نخواهند داشت.
نکته دیگر سهم ناچیز سازمان تامین اجتماعی در لایحه بودجه سال آینده است. در حالی که سازمان با کسری بودجه مواجه است و برای سال آتی نیز بودجهی خود را دو برابر امسال بسته، در این وضعیت دولت نه تنها سهمی برای بدهی کلی خود به سازمان ندیده است بلکه سهمی برای بودجهی جاری خود به صندوق در نظر نگرفته است. سازمان تامین اجتماعی چگونه به تعهدات خود عمل کند؟ بحران این صندوق باعث بحران در کل کشور خواهد شد.
تا امروز سابقه نداشته سهمی از سازمان در بودجه نیامده باشد و متاسفانه اتفاقی که امسال در بودجه افتاده بدعتی است که به احتمال زیاد در سالهای بعد نیز با آن مواجه میشویم. با این رویکرد نگران پیامدهای به زمین خوردنِ سازمان تامین اجتماعی هستیم. دولت و نمایندگان مجلس باید به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند.
انتقاد دیگر به افزایش سن بازنشستگی باز می گردد. در بودجه سال آینده افزایش سن بازنشستگی قید شده که متاسفانه این اتفاق باعث میشود تعداد بسیاری از افراد به یکباره تقاضای بازنشستگی بدهند.
۳۷۰هزار نفر در حال حاضر شرایط بازنشستگی دارند که احتمالا برای اینکه مشمول این طرح نشوند، درخواست بازنشستگی خواهند داد و در نتیجه فشار بسیاری بر سازمان وارد خواهد شد. در واقع این مسئله بیشتر از اینکه به نفع سازمان و بقای آن باشد به ضرر سازمان است. اگر هم قرار است چنین کاری انجام شود باید طول مدتی برای آن در نظر گرفته شود، نه اینکه به یکباره در بودجهی یکساله این مسائل را مطرح کنند.
نکته دیگر فشار مالیاتی بر دوش بازنشستگان و کارگران است.
اینکه درآمدهای بالای ۵میلیون تومان مشمول مالیات میشوند به این معناست که دولت در بودجهی سال آینده به جنگ فقرا رفته است. دولت از جیب چه کسی میخواهد مالیات بگیرد؟ مالیات را از ثروتمندان بگیرید نه از فقرا.
آنچه در بودجه انقباظی شاهد هستیم، ناشی از تحریمها و چالشهای ایران با جهان است. اقتصاد ما باید به اقتصاد جهانی وصل شود و مراودات خود را با کشورهای جهان از سر بگیریم که اگر این اتفاق بیفتد، بخشی از مشکلات ما حل خواهد شد. اگر همین روند ادامه داشته باشد نظام، بخش اعظمی از سرمایه اجتماعی خود را از دست خواهد داد.