گروه اقتصاد کلان: در شرایطی پیش از حذف ارز 4200 تومانی مسئولان وعده دادند که تورم ناشی از این سیاست کمتر از 5 درصد است اما بررسی‌ها و اظهارات جدید مسئولان اقتصادی کشور تورم‌های بالاتر را بعد از حذف ارز دولتی تایید می‌کند. يکي از نگراني‌هايي که درباره حذف ارز 4200 توماني شکل گرفت، بحث گراني و تبعات آن بود و دولت براي اينکه تبعات گراني را کنترل کرده باشد يارانه کالاهاي اساسي را به صورت مستقيم به خود مردم پرداخت مي‌کند.
به گزارش «تجارت آنلاین»، سیاست ارز 4200 تومانی از همان ابتدا تولدش منتقدان زیادی در میان کارشناسان و حتی خود مسئولان داشت و گفته می‌شد که دولت تحت شرایط خاص به این سیاست تن داده است تا کالاهای ضروری را با قیمت مناسب به دست مردم برساند. بعد از حذف ارز دولتی رکورد تورم ماهانه که به عدد بی‌سابقه ۱۲درصد رسید. اگرچه این تورم عجیب و غریب به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی مرتبط است، اما اولا باعث افزایش نرخ تورم میانگین سالانه شد و اجازه نداد تورم از ۴۴ درصد کمتر شود، دوم آنکه این اتفاق مسیر تورم را از مسیری که به هدف ابراهیم رئیسی قرار بود برساند، جدا کرد. رئیسی در مناظرات انتخاباتی وعده داده بود تورم را ابتدا نصف و سپس تک‌رقمی کند. با وجود اینکه بعد از تغییر سیاست ارزی مقامات دولتی اعلام کردند که تنها 4 قلم کالای اصلی تغییر قیمت خواهد داشت اما افزایش قیمت‌ها تنها به این چهار قلم محدود نماند و بیشتر کالاها و به ویژه تورم خوراکی‌ها روند صعودی به خود گرفت.
تورم ماهانه آبان چه پیامی داشت؟
تورم سالانه از 42.9 درصد در مهر ماه به 44 درصد در آبان رسیده است، این در حالیست که در همین بازه زمانی شاهد کاهش 0.9 درصدی تروم ماهانه در کشور بوده ایم. بنا به اخرین داده های منتشر شده از تورم مصرف کننده، تورم ماهانه آبان ماه 2.1 درصد برآورد شده است. این در حالیست که این شاخص در مهر 3 درصد بوده، به بیان ساده تر سرعت افزایش قیمت ها در آبان نسبت به مهر ماه کاهش یافته است. تورم ماهانه اقلام خوراکی ها و آشامیدنی ها نیز در آبان 1.3 درصد به ثبت رسیده، در آن سو نیز تورم ماهانه کالاهای غیر خوراکی و خدمات 2.7 درصد بوده است. این امر نشان می دهد عمده افزایش قیمت ها و فشار تورمی رقم خورده در ماه دوم پاییز امسال از سمت اقلام غیر خوراکی بوده . در مهر ماه نیز شاهد این اتفاق بودیم که تورم خوراکی ها کمتر از تورم غیر خوراکی به ثبت رسید. این برای چندیمن ماه متوالی است که سهم غیر خوراکی ها در رقم خوردن تورم کل بیشتر است. تورم نقطه به نطقه نیز در مهر ماه 48.1 درصد برآورد شده، به عبارت دیگر میانگین قیمت کالا و خدمات در آبان امسال نسبت به میانگین قیمت کالا و خدمات در آبان سال گذشته نزدیک به یک و نیم برابر شده است. بررسی ها نشان می دهد نرخ تورم نقطه ای مصرف کننده در آبان ماه نسبت به ماه های گذشته کاهش یافته و این شاخص در روندی نزولی قرار گرفته است. بر خلاف تورم نقطه به نقطه تورم سالانه از 42.9 درصد در مهر ماه به 44 درصد در آبان رسیده است . با توجه به اینکه تورم سالانه بازه زمانی بلند تری را برای محاسبه تورم مورد نظر دارد، همچنان شاهد آن هستیم که اثرات شوک قیمتی خرداد ماه ناشی از حذف ارز ترجیحی در تورم سالانه دیده می شود و این شاخص به طور کامل در چند ماه گذشته صعودی بوده است.
تورم ارز 4200 تومانی گذار خواهد بود
در این خصوص عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران گفت: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تاکنون تاثیرات خود را بر بازار گذاشته و تورمی هم که از حذف آن به وجود آمده، قطعا مقطعی و گذرا خواهد بود، چون تغییر قیمت مشخصی ایجاد شده و تا حد زیادی بر بازار اثر گذاشته است. افشین کلاهی، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در پاسخ به این که تورم حاصل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مقطعی و گذرا خواهد بود، بیان کرد: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تاکنون تاثیرات خود را بر بازار گذاشته و تورمی هم که از حذف آن به وجود آمده، قطعا مقطعی و گذرا خواهد بود، چون تغییر قیمت مشخصی ایجاد شده و تا حد زیادی بر بازار اثر گذاشته است. البته معتقدم حذف ارز نمی‌تواند تاثیر بیشتری بر تورم داشته باشد. وی ادامه داد: هنوز حذف ارز ترجیحی از قیمت گذاری گمرک اتفاق نیفتاده و امکان دارد که این موضوع بر تورم تاثیر بگذارد چراکه تعرفه‌های گمرکی با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بیش از ۴ تا ۵ برابر خواهد شد. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از تعرفه گذاری گمرک، تغییر قیمتی روی کالاها و مواد اولیه وارداتی ایجاد خواهد شد و تاثیر آن به تدریج روی قیمت مواد اولیه و یا کالاها مشخص می‌شود. عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به چسبندگی قیمت ها گفت: حتی اگر تغییری در نحوه محاسبه‌ی قیمت ارز ایجاد شود، تاثیر آن روی تغییر قیمت کالا کوتاه مدت نخواهد بود. اما معتقدم در صورت کاهش نرخ قیمت تمام شده یک کالا هم امکان تغییر قیمت در بازار در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. کلاهی در مورد این سوال که حذف ارز ترجیحی را در کاهش تورم مزمن و فراگیر چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار کرد: معتقدم نباید اختلاف قیمت ارز داشته باشیم. اگر ارز تک نرخی نشود، مشکلاتی که ارز ترجیحی برای اقتصاد و جامعه ایجاد کرد با اختلاف قیمت ارز نیمایی و آزاد مجدد در کشور تکرار می‌شود و می‌تواند مانند ارز ۴۲۰۰ تومانی تاثیرات مخربی بر بازار داشته باشد. وی در ادامه در پاسخ به این که به نظر شما انتقال کامل یارانه کالاهای اساسی به انتهای زنجیره و اعطای یارانه (به صورت نقدی یا کالابرگ) مستقیم به مصرف‌کننده، موجب افزایش اصابت این یارانه به خانوار و در نتیجه کاهش ضریب جینی و تحقق عدالت بیشتر با پرداخت این یارانه مستقیم به مردم خواهد شد، گفت: اعطای یارانه به مصرف کننده نهایی در کاهش ضریب جینی و تحقق عدالت موثر است و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، چاره‌ای هم جز این موضوع نیست؛ اما به طور کلی اقتصاد بازار آزاد، روش مناسب تری است و با ارز آزاد راحت‌تر می‌توان مشکلات اقتصادی را حل کرد. البته در شرایط فعلی اعطای یارانه (به صورت نقدی یا کالابرگ) تا حدودی می‌تواند به قشرهای آسیب پذیر و کم توان‌تر جامعه کمک کند.
