غلامرضا مصباحی مقدم
عضو تشخیص مصلحت نظام
در حال حاضر شرایط اقتصادی که با ان رو به رو هستیم، متاسفانه تحت تاثیر تحریمهای فزاینده امریکاست و فشارها از سوی امریکا خصوصاً از جهت ارز بالاست که همین فشارها موجب رشد قیمت ارز شد. البته بیش از همه عواملی که درباره رشد قیمت ارز موثر واقع شد عوامل روانی بود. به عبارت دیگر، متوقف شدن مذاکرات هسته ای و انتظاراتی مبنی بر آغاز مجدد گفتگوها که مبتنی . بر خروجی مشخص مذاکرات شود، وجود داشت ولی این اتفاقات پیش نیامد که همین موضوع در افزایش قیمت ارز اثرگذار بود. همچنین حوادثی که پاییز در کشور ما ظهور کرد، نقش بسزایی در افرایش قیمت ارز در بازار داشت. همچنین تحریمهای جدید اروپا در ایجاد این فضای روانی نیز نقش مهمی را در برداشت. عواملی که از خارج به داخل ایران تحمیل میشود از نظر روانی تاثیر بسزایی در بازار ارز گذاشت. اما آنچه موجب کاهش قیمت ارز از حدود ۶۰ هزار تومان به نزدیک ۴۰ هزار تومان شده است، مدیریت بانک مرکزی با ایجاد بازار مبادلات ارز و طلاست. این بازار ارز و طلا که ایجاد شد شرکتهای دولتی مکلف شدند ارز حاصل از صادرات خود را به این بازار واریز کنند که یک قیمت تقریباً تعادلی است. قیمتی که در اثر عرضه و تقاضا تعیین میشود و موجب شد تا قیمت کاهشی شود. نکته دیگر در کاهش قیمت ارز، توافق بین ریاض و تهران بود که از نظر روانی تاثیر مثبت بر بازار ارز گذاشت. همینطور دیدار گروسی، دبیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در ایران داشت و اینکه شورای حکام در اجلاس اخیر خود قطعنامهای علیه ایران نداشتند و اثر مثبتی بر روی فضای روانی جامعه ما گذاشت. همین موارد باعث شد تا التهاب بازار ارز فروکش کند. به نظر من، باید دولت را در ایجاد بازار مبادلهای ارز و طلا تحسین کرد. اگر این سیاست استمرار یابد که نشانههایی از استمرار این سیاست وجود دارد انشاالله سال جدید را با ثبات نسبی همراه خواهیم بود. با توجه به توافقات اخیری که با چین صورت گرفته و توافقات اخیری که با بلاروس انجام گرفته و همینطور توافق بین ایران و روسیه درباره روبل و ترانزیت کالای روسی از ایران به سمت هند و دریای عمان، موجب شده درامدهای ارزی افزایش یابد و همین نکته فشارهای امریکا را بر روی بازار ارز ما کم کرده است. مبادلات در بازار خارج از سیستم رسمی به شدت کاهش یابد و دلالیهایی که رشد کرده بود، متوقف شود یا کاهش یابد و ما شاهد ثبات باشیم. آن چه که در اقتصاد مهم است، ثبات بازار و قیمتها و از جمله ثبات قیمت ارز است. اگر شاهد ثبات باشیم سرمایهگذار ما تشویق میشود که سرمایهگذاری کند و صادرکننده ما تشویق میشود که صادرات خود را بر اساس ثبات قیمتها و قابل پیشبینی بودن قیمتها انجام دهد. همچنین واردکننده ترجیح میدهد در چنین شرایطی واردات مواد اولیه را برای تولیدات خود انجام دهد. سال گذشته دولت برای کاهش تورم تدبیری اندیشید که باعث شد جلوی رشد پایه پولی را تا حدی بگیرد. یعنی دولت استقراض خود از بانک مرکزی را تقریباً متوقف کرد و از این جهت ما شاهد بودیم ماهانه دو درصد پله پله نرخ تورم کاهش مییابد.