گروه اقتصاد کلان: «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه در کنفرانسی خبری در رابطه با اموال ایران در بانک‌های عراق گفت: می‌توانم تایید کنم که عمان تمایل خود برای دریافت بخشی از این اموال را از خود نشان داده است. ما انتظار داریم که این اتفاق رخ دهد. وی در ادامه ادعا کرد: به گمان ما این گامی حائز اهمیت است چراکه خارج کردن این پول‌ها از عراق مهم است. میلر بیان کرد: این اموال در حسابی در عمان نگهداری خواهند شد اما محدودیت‌های اعمالی علیه آن همانند محدودیت‌هایی است که برای استفاده از این اموال در بانک‌های عراق وضع شده بود. این بدان معناست که از این اموال می‌توان تنها برای اقدامات غیرتحریم شده از جمله کمک‌های بشردوستانه استفاده کرد و تمامی تراکنش‌ها باید از پیش به تایید وزارت خزانه‌داری آمریکا برسد. وال استریت ژورنال هفته گذشته به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که واشنگتن ۱۴ بانک عراقی را به اتهام انجام معاملات دلاری با ایران و سایر کشورهایی که در فهرست تحریم‌ها در خاورمیانه قرار دارند، تحریم کرده است. وال استریت ژورنال افزود: این ممنوعیت که توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا و بانک ذخیره فدرال، اعمال شده احتمالا تنش‌های جدیدی میان بغداد و واشنگتن ایجاد کند و ممکن است آشفتگی‌های اقتصادی جدیدی برای عامه مردم عراق رقم بزند. این مقامات آمریکایی ادعا کردند که در حال انجام اقداماتی علیه بانک‌های عراقی هستند چراکه دریافته‌اند، این بانک‌ها پول‌شویی کرده و تراکنش‌های ساختگی داشته‌اند. این مقامات همچنین مدعی شدند که برخی از این تراکنش‌های ساختگی ممکن است با افراد تحریم شده از سوی آمریکا مرتبط بوده باشد و این مسئله نگرانی‌ها درخصوص منفعت بردن ایران از این معاملات را بیشتر می‌کند. تحریم‌ها علیه این ۱۴ بانک عراقی درحالی اعمال شده است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا یک معافیت جدید ۱۲۰ روزه امضا کرده است که به واسطه آن عراق اجازه خواهد داشت بهای برق خریداری‌شده از ایران را بپردازد.
تأثیر صفر انتقال دارایی‌های ایران از عراق به عمان
خبر انتقال پول‌های ایران از عرزاق به عمان در حالی منشتر شده که طی روزهای گذشته مقامات داخل از این اخبار برای کنترل نرخ ارز استفاده کرده‌اند، چیزی که در رسانه‌ها از آن به عنوان خبردرمانی یاد شده است. اما معمولا تاثیر این گونه اخبار که ناشی از هیجانات موقت است خیلی زود از بین می‌رود و در نهایت این مؤلفه‌های کلان اقتصادی است که روند بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انتشار اخبار مربوط به انتقال بخشی از پول‌های ایران به عمان یکی از آن اخباری است که ماهیتا هیچ اثری در بازار داخل ندارد چرا که همان محدودیت‌هایی که در عراق روی این پول‌ها و نحوه هزینه‌کردشان اعمال می‌شد در بانک‌های عمان نیز دقیقا با همین محدودیت‌ها مواجه است و ایران در استفاده از این پول‌ها و انتقال آنها به سامانه نیما محدودیت‌های زیادی دارد. برخی از کارشناسان در گفتگو با رسانه‌ها درباره ماهیت این انتقال صحبت کرده و تاثیرات آن را در بازار داخل سنجیده‌اند. «مسعود دانشمند»، فعال اقتصادی در گفتگو با «انتخاب» می‌گوید: «برای پاسخ به این سوال باید به خیابان پاستور بروید و آقای رئیسی باید پاسخگو باشد. آمریکایی‌ها گفته‌اند این پول فقط برای دارو و غذا است. شکل آن هم اینگونه است که ما مثلا گندم می‌خریم، فاکتور آن را به بانک عراقی و عمانی می‌بریم آنها پس از تایید آمریکایی‌ها می‌توانند پول لازم به اندازه خرید گندم یا دارو را در اختیار ما قرار دهند». وی در ادامه درباره شکل گیری بوروکراسی برای دسترسی ایران به منابع ارزی خود اشاره کرد: «این کار بورکراسی نیست و فقط کنترل از سوی آمریکا است. من دقیقا نمی‌دانم این پول به ما کمک می‌کند یا خیر ، مقدار آن هم مشخص نیست. در این فرآیند به نظر نمی‌رسد چیزی به دست بخش خصوصی برسد».
دانشمند در پایان گفت: «ما اینقدر مشکل داریم که اگر تمام پول‌ها را هم جلوی ما بریزند کاری نمی‌توانیم انجام دهیم. وقتی تحریم هستیم و اف.ای.تی.اف را نپذیرفتیم و بانک‌هایمان به جایی وصل نیست فرقی نمی‌کند این پول در
کجا باشد». دبیر کل کانون صرافان درباره اثرگذاری انتشار خبری مبنی بر انتقال بخشی از پول‌های آزاد شده در عراق به عمان، در بازار ارز اظهار داشت: «اگر پولی آزاد شده باشد باید این خبر از سیستم رسمی اعلام شود و بانک مرکزی میزان دقیق آزادسازی پول‌های بلوکه را اعلام کند و نباید این موضوعات تنها به اخبار غیررسمی محدود شود». کامران سلطانی‌زاده ادامه داد: «سامانه نیما یک سامانه رسمی است و تمام ارزها به صورت رسمی در این سامانه عرضه می‌شوند بنابراین ارز آزادشده وقتی وارد چرخه رسمی شود می‌تواند به طور محسوس در بازار ارز اثرگذار باشد اما تا جایی که می‌دانم در ماه‌های گذشته اکثر صرافی‌ها از دریافت ارز از سامانه نیما رضایت ندارند و این نشان می‌دهد که گشایش قابل توجهی در این زمینه نداشتیم و اگر گشایشی رخ داده بود به طور قطع باید افزایش عرضه ارز در سامانه نیما قابل راستی‌آزمایی می‌بود». وی درباره پول‌های آزاد شده در مدت زمان دولت سیزدهم گفت: «به یاد ندارم در این مدت به طور رسمی، پولی آزاد شده باشد، در حالی که در این مدت آزادسازی پول‌های بلوکه شده در کره جنوبی و عراق به صورت جدی مطرح شد اما هنوز اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است».
دبیر کل کانون صرافان درباره کاهش نرخ دلار تا 47 هزار تومان در روزهای گذشته تاکید کرد: «در این مدت در بازار دلار 47 هزار تومانی را ندیدیم و در این مدت کمترین قیمت دلار 48 هزار و 300 تومان بود». سلطانی‌زاده ادامه داد: «براساس اخبار غیررسمی در بازار، کاهش مقطعی نرخ ارز به دلیل دخالت‌های غیر مستقیم بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها در تزریق ارز در بازار بوده و این کاهش جزیی اثر مداخله است. البته بانک مرکزی علاوه بر دخالت در بازار داخلی؛ در بازار برخی کشورها به صورت غیرسمی مداخله می‌کند.
اگر مداخله انجام نمی‌شد، به طور قطع قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند وگرنه به دلیل اتفاقاتی که رخ می‌دهد نرخ ارز باید بیشتراز این اعداد باشد». برخی دیگر از کارشناسان البته موافق این انتقال ارز و نحوه آزادسازی ان نیز هستند و بر این عقیده‌اند که این محدودیت‌های آمریکا در نهایت به نفع مردم است چرا که اکنون دولت مجبور است کالاهای اساسی وارد کند در غیر این صورت اگر ارزها دست دولت بیفتد ممکن است مردم از نحوه هزینه‌کرد این پول‌ها راضی نباشند. در هر صورت آنچه که اهمیت دارد این است که تاثیر آزادسازی دارایی‌های ایران چه در عراق و چه در کره جنوبی و انتقال آن به بانک‌های دیگر زمانی اهمیت دارد که جامعه مستقیما از آن منتفع شود چیزی که با وجود اخبار بسیار زیاد و متناقض دولتمردان کنونی از آزادسازی دارایی‌های ایران اتفاق نیفتاده است.
