نتانیاهو در توهم نابودی حماس
گروه سیاسی: بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه، در بیست و سومین روز تجاوزات به غزه تعداد شهدابه ۸۰۰۵ تن افزایش یافت که در بین آنها ۳۳۴۲ تن کودک، ۲۰۶۲ تن زن و ۴۶۰ تن افراد مسن هستند. طبق بیانیه وزارت بهداشت غزه، ۱۱۶ تن از کادر پزشکی شهید و ۲۵ آمبولانس و ۵۷ موسسه بهداشتی منهدم شدهاند.
همچنین، بر اساس آخرین تحولات، پس از قطع کامل شبکه ارتباطی نوار غزه، دیروز –یکشنبه- شبکه ارتباطی به مناطق مرکزی و جنوبی نوار غزه بازگشته است. در سطحی دیگر، خبرگزاری رویترز به نقل از چند دیپلمات اعلام کرد که در پی گسترش درگیریها در نوار غزه و تلاش رژیم صهیونیستی برای حمله زمینی، شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه نشستی در این خصوص برگزار خواهد کرد.
محو حماس؛ ایده قابل اجرا یا توهم
با وجود تداوم نزاعهای بیپایان، با گذشت سه هفته از آغاز عملیات طوفان الاقصی توسط جنبش مقاومت اسلامی (حماس) در ۷ اکتبر (۱۵ مهر) سران رژیم اسرائیل، آمریکا و کشورهای اروپایی، از قطعی بودن محو این جریان سخن به میان میآورند. سران نظامی و سیاسی تلآویو با قطعی اعلام کردن حمله زمینی به غزه، از این عملیات به عنوان لحظه پایان و نابودی حماس یاد میکنند. دیگر رهبران غربی نیز با تشبیه حماس به داعش، بر قطعی بودن محور این گروه تاکید دارند. نقشه راه تلآویو با همراهی و حمایت کامل غربیها این است که با حمله به غزه، این باریکه را اشغال و به حیات سیاسی حماس برای همیشه پایان دادند. با طرح این ادعاها، حالا پرسش مهم این است که آیا محو یا آنچنان که ادعا میشود نابودی کامل حماس برای سران اسرائیل و آمریکا قابل تحقق است؟ یا به روایت دیگر، مساله مهم در ارتباط با آینده حیات سیاسی حماس بعد از جنگ غزه است؟ در پاسخ به این پرسش ضروری است توجه داشت که حماس یک جریان سنی مذهب وابسته به تفکر اخوانالمسلمین است. تفکر اخوانی در میان شهروندان کشورهای مختلف اسلامی یک جریان ریشهدار است که علاوه بر اعضای سازمانی، در میان عامه شهروندان نیز جایگاه عمیقی دارد؛ لذا مساله حماس بیش از آنکه مواجهه با یک گروه نظامی باشد، مواجهه با یک تفکر عمیق و ریشهدار است که در میان فلسطینیهای نیز نفوذ عمیقی دارد.
در سطح دوم، اکثریت قاطع جمعیت دو میلیونی نوار غزه نیز به حماس وابستگی فکری و عقیدتی دارند. یکی از واقعیات انکارناپذیر در طول تاریخ این است که نبرد برای محو و نابودی یک گروه سیاسی در جنگ امکانپذیر است، اما جدال با عقیده و تفکر منتج به نتیجه نمیشود. شاید رژیم اسرائیل بتواند طی بازه زمانی چند هفتهای یا چند ماهه غزه را کنترل و ساکنان آن را آواره کند، اما در فردای بعد از بازگشت ساکنان به غزه، مساله این است که آیا وابستگی فکری آنها به حماس هم محو شدنی خواهد بود؟ در سطح سوم، حماس به عنوان یک جریان نظامی و سیاسی که موجودیت رژیم اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد، از سال ۲۰۰۶ که در انتخابات نوار غزه پیروز شدند، بر این باریکه حکومت میکنند. حماس در سالهای ۲۰۰۸- ۲۰۰۹ و ۲۰۱۴ تجربه جنگ با ارتش اسرائیل را داشته است. این گروه طی دو دهه گذشته در نوار غزه با مساحت ۳۶۵ کیلومتر مربع، ۵۰۰ کیلومتر تونل زیرزمینی ایجاد کرده که عملا از آن برای انبار تسلیحات و پنهان شدن از دست نیروهای اسرائیل بهره میگیرد. اینکه تلآویو و متحداناش بتوانند به طور کامل این حجم وسیع از تونلها را در غزه کنترل و اعضای حماس را فراری دهند، محل تردید و پرسش جدی است. در نهایت و چهارم توجه به این موضوع ضروریست در حالیکه مقر اصلی حماس در شهر غزه است، این گروه در کرانه باختری (بخش بزرگتر سرزمین فلسطینی) که سازمان فتح کنترل آن را اعمال میکند، حضوری قابل توجه نیز دارد. معلوم نیست که اسرائیل چگونه میخواهد حماس را به صرف حمله به غزه نابود کند. این گروه در مرزهای کرانه باختری نیز نفوذ و توانایی بسیج قابل توجهی دارد که همین امر خود میتواند دلیلی بر واهی بودن ادعای محو حماس باشد. مجموع تفاسیر ارائه شده به ما میگوید که موضوع محو حماس بیش از آنکه در معنای لغتی نابودی یا از میان رفتن قابل بازخوانی باشد، بیشتر به معنای شکست دادن آنها در غزه خواهد بود. این گروه برای حضور، فعالیت و حیات خود در غزه و کرانه باختری از کسی کسب اجازه نکرده که در فردای پس از جنگ غزه نیز برای فعالیت مجدد نیازمند اجازه تلآویو یا غرب باشد. بدون تردید، نابودی حماس با عملیات نظامی در هر سطحی بیشتر یک جنگ روانی است تا منطبق با واقعیات میدانی.
نتانیاهو در مخمصمه ماجرای تبادل اسرا
در حاشیه جدی شدن موضوع حمله زمینی این روزها، ماجرای «تبادل اسرا» به مسالهای غامض برای نتانیاهو تبدیل شده است. اخیرا خانوادههای اسرای صهیونیست خواستار «دیدار فوری» با نخستوزیر دولت اشغالگر و وزیر امنیت شدند و خشم عمیق خود را از اینکه هیچکس توضیح نداده است که آیا حمله زمینی به غزه «امنیت اسرا را به خطر میاندازد یا نه» ابراز داشتند. خانوادههای اسرای صهیونیست که توسط مقاومت فلسطین به اسارت درآمدهاند، صبح شنبه گفتند: پس از تشدید تهاجم زمینی و شدت حملات ارتش، «شب را با نگرانی شدید گذراندیم و خواستار ملاقات فوری با بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت و کابینه جنگ هستیم.» در همین ارتباط، گزارشها حاکی از آن هستند که خانوادههای اسرای صهیونیست در نوار غزه طی کنفرانس مطبوعاتی اعلام کردند که با قرارداد تبادل همه در برابر همه (به معنای آزادی تمامی اسرای فلسطینی) موافق هستند. آنها تاکید کردند: توافق «ملی» برای تحقق قراردادی وجود دارد که مستلزم آزادی تمامی بازداشتیها در مقابل تمامی اسرای فلسطینی است. همچنین این خانوادهها اظهار کردند: ما اجرای فوری این قرارداد خواستاریم و از عملیات نظامی و بمباران غزه برای جان این اسرا میترسیم. آنها در ادامه تاکید کردند: کابینه اسرائیل باید مسؤولیت حفظ جان اسرا در غزه را بر عهده بگیرد. این درخواستها در شرایطی مطرح میشود که یحیی السنوار، رئیس جنبش حماس در نوار غزه، در اولین اظهار نظرش بعد از آغاز نبرد طوفان الاقصی در روز هفتم اکتبر اعلام کرد که این جنبش آماده توافق فوری با رژیم صهیونیستی بر سر تبادل اسرا است. او گفت که بر اساس این توافق، تمام اسرای فلسطینی در زندانهای رژیم صهیونیستی باید آزاد شوند و در مقابل تمام اسرای اسرائیلی نزد مقاومت آزاد خواهند شد. السنوار خاطرنشان کرد: از تمام سازمانهای مربوط به اسرا میخواهم که فهرستی از همه اسرای زن و مرد فلسطینی تهیه کنند و برای مرحله آتی آماده باشند. پیش از این ابوعبیده، سخنگوی گردانهای عزالدین قسام، تاکید کرده بود «تماسهایی در پرونده اسرا صورت گرفت و فرصتی برای رسیدن به توافق وجود داشت اما دشمن وقتکشی کرد. اگر دشمن میخواهد که پرونده اسرا یکباره بسته شود، ما برای آن آماده هستیم اما اگر میخواهد راه دیگری را طی و این پرونده را جدا کند ما برای این سناریو هم آمادهایم.» در واکنش به این موضوع مهم، اخیرا، بنیامین نخست وزیر رژیم صهیونیستی تاکید کرده، جنگ در نوار غزه سخت و طولانی خواهد بود و کابینه جنگ این رژیم، پیشنهاد آزادی زندانیان فلسطینی در ازای آزادی اسیران صهیونیستی در نوار غزه را بررسی کرده است.
