گروه انرژی- آیلین سیروس: با توجه به وضعیت استراتژیک ایران و پاکستان و تنشهای مرزی که این روزها بین دو کشور به وجود آمده، مبادلات تجاری و اقتصادی نیز به تبع آن دستخوش بحران شده است. از جمله این توافقات صادرات گاز ایران به پاکستان است که با تحولات و تنش های اخیر در نواحی مرزی مشترک، قیمت گاز در پاکستان با گرانی شدیدی مواجه شده است.
گرانی شدید گاز در پاکستان
به گزارش تجارت درحالیکه پاکستان در فصل زمستان امسال با کمبود شدید گاز مواجه است، تنش های مرزی این کشور با ایران باعث افزایش قیمت گاز و مشکلات بیشتر برای مردم این کشور شد. گزارش رسانه های پاکستانی حاکی است فقط در ۲۴ ساعت گذشته قیمت هر کیلوگرم گاز مایع ۱۰ روپیه (معادل ۱۷۰۰ تومان) افزایش یافته و گزارش هایی از احتکار فروشنده های گاز مایع نیز در رسانه های این کشور گزارش شده است. طبق اعلام صدا و سیما و به نقل از سایت خبری «اکسپرس نیوز»، درحالیکه قیمت هر کیلوگرم گاز ال پی جی از سوی دولت پاکستان ۲۵۶ روپیه معین شده است، درحال حاضر گاز مایع با قیمت ۳۲۰ روپیه (۵۵ هزار تومان) در بازار پاکستان فروخته می شود. گفتنی است؛ کمبود گاز پاکستان در فصل زمستان باعث شده دولت برنامه قطع گاز سراسری در ساعات مشخص را در دستور کار قرار دهد، دولت اسلام آباد همچنین در حال برنامه‌ریزی خرید یک محموله بزرگ گاز ال پی جی از آذربایجان است.
بر عهدی پاکستان در قرارداد گازی با ایران
بر اساس این گزارش دو کشور ایران-پاکستان در سال ۲۰۰۹ یک قرارداد گازی امضا کردند که بر اساس آن مقرر شد خط لوله ایران-پاکستان تا سال ۲۰۱۴ احداث شود و ایران از ابتدای سال ۲۰۱۵ روزانه ۲۱ میلیون متر مکعب گاز به این کشور تحویل دهد و در ازای هر روز تاخیر، پاکستان موظف به پرداخت یک میلیون دلار جریمه خواهد بود.
ایران تا سال ۲۰۱۵ خط لوله انتقال گاز را تا نزدیکی‌های مرز پاکستان احداث کرد، اما پاکستان به‌دلیل تحریم‌های آمریکا هنوز برای احداث خط لوله ۷۵۰ کیلومتری از مرزهای ایران تا منطقه نواب‌شاه در ایالت سند اقدام نکرده است. سال ۲۰۱۹ و بعد از هشدارهای ایران، دو کشور دوباره توافق کردند که این پروژه از سر گرفته شود. مقامات ایران به هیات پاکستانی اعلام کرده‌اند که تحریم‌های آمریکا «غیرقانونی» است و این کشور باید هر چه زودتر اقدام به احداث خط لوله برای دریافت گاز ایران کند، وگرنه طبق قرارداد، تهران از دیوان بین‌المللی درخواست خسارت خواهد کرد. که بر اساس آن مقامات ایران به پاکستان اعلام کرده‌اند تا بهار سال ۱۴۰۳ خط لوله‌ای برای دریافت گاز ایران احداث کند وگرنه با جریمه ۱۸ میلیارد دلاری روبرو خواهد شد.
تنشها به لحاظ دیپلماسی قابل حل است
بر اساس این گزارش با توجه به تحولات اخیر و بحرانی که در رابطه با کشور پاکستان با ایران به وجود آمده سرانجام صادرات گاز به پاکستان در هاله ای از ابهام است. در این خصوص یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس گفت: پاکستان خواستار اجرای خط است ما نیز این امکان را داریم که پروژه را اجرا و گاز را به این کشور انتقال دهیم. رمضانعلی سنگدوینی اظهار کرد: در آخرین سفری که بنده در ابتدای امسال به پاکستان داشتم موضوع صادرات گاز ایران به پاکستان مطرح شد و طرف پاکستانی خیلی تمایل داشت که این خط اجرا و گاز را از ایران دریافت کند و از سوی دیگر وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران هم دنبال این بود که این خط اجرا شود. وی افزود: اکنون از موعد اولیه توافق گذشته و باید مجددا بین دو کشور توافقاتی صورت گیرد و خط در طرف پاکستان اجرا شود. عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: بنده هنوز از نتیجه نهایی رای دادگاه و به داوری رفتن و شکایت ایران در زمینه این پروژه اطلاعی ندارم اما طبق آخرین اخباری که در دست دارم دو طرف همچنان بر اجرای پروژه و انتقال گاز ایران به پاکستان تمایل دارند. وی تاکید کرد: پاکستان خواستار اجرای خط است ما نیز این امکان را داریم که پروژه را اجرا و گاز را به این کشور انتقال دهیم. در هر حال بنده تا جایی که اطلاع دارم دو طرف موافقند که خط اجرا شود و در سطح دولت دو کشور بحث این بود که خط اجرا شود و مانعی هم برای صادرات وجود ندارد.
سنگدوینی درباره احتمال تاثیرگذاری درگیری اخیر بر اجرای پروژه صادرات گاز ایران به پاکستان تصریح کرد: قطعا درگیری‌ها تاثیرگذار نیست و این موضوع به لحاظ دیپلماسی قابل حل است، ما دو کشور همسایه و مسلمان هستیم.
