صباح زنگنه
کارشناس مسائل خاورمیانه
از قدیم‌الایام تاکنون روش اســـرائیل در مذاکرات بر این اساس بوده که سقف خواسته‌های خود را مطرح می‌کند و طرف مقابل را در یک وضعیت دشوار قرار می‌دهد تا بتواند فشار را بر حماس یا هر جریان فلسطینی دیگر افزایش دهد. مقام‌های حماس بارها اعلام کردند که در مذاکرات از خود نرمش نشان داده‌اند اما رد شدن از خطوط قرمز را غیرقابل قبول اعلام کردند. این در حالیست که اسرائیل هم در حال امتیازگیری است و شرایط کنونی را نمی‌توان یک وضعیت عادی قلمداد کرد. نکته مهمی که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که چندی دیگر وارد ماه مبارک رمضان می‌شویم و فلسطینی‌ها بر اساس سنت دینی خود در بیت‌المقدس حاضر می‌شوند و برای خواندن نماز جماعت اجتماع می‌کنند. این اجتماع‌ها برای اسرائیل وحشت‌آفرین است و در مقابل، فلسطینی‌ها هم از این فرایض دینی خود عقب‌نشینی نمی‌کنند و همین مساله می‌تواند موجب به وقوع پیوستن درگیری میان آنها و اسرائیلی‌ها شود. در این خصوص رئیس‌جمهوری ایالات متحده هم به خوبی می‌داند که اگر چنین اتفاقی رخ دهد، یک بحران جدید در اراضی اشغالی پدید می‌آید و بر همین اساس است که واشنگتن به دنبال حل و فصل بحران تا قبل از ماه رمضان است؛ چراکه نمی‌خواهد درگیری میان دو طرف در ماه رمضان به مناطق دیگر سرایت کند. این در حالیست که اسرائیل در داخل و خارج اراضی اشغالی تحت فشارهای زیادی قرار دارد و همین وضعیت نشان می‌دهد که تل‌آویو نیاز به توافق دارد. در این میان بحث بر سر این است که حمله به رفح به هر ترتیب اگر صورت پذیرد می‌تواند مشکلاتی را برای اسرائیل به وجود بیاورد و بر همین اساس مصر، آمریکا، قطر به انضمام برخی از کشورهای عربی همسایه و اروپا به دنبال آن هستند که بتوانند حمله اسرائیل به رفح را از دستور کار تل‌آویو خارج کنند. توجه داشته باشید که مصر بارها نسبت به این مسائل هشدار داده و حتی در این خصوص صبوری به خرج دادند اما دولت و ارتش قاهره هم تحمل بیش از این وضعیت را نخواهند داشت. حتی دولتمردان آمریکا هم چالش در مصر را چندان نمی‌پسندند؛ چراکه این تنش‌ها و به هم ریختن مصر می‌تواند برای ایالات متحده مشکل‌ساز شود. مصر حالا در آستانه یک امتحان سیاسی بسیار مهم در منطقه و سپس جهان اسلام قرار دارد و تلاش می‌کند که یک توازن مشخص را به وجود بیاورد اما به نظرم قاهره باید در مورد وضعیت رفح و کلیت پرونده آتش‌بس و اوضاع غزه ذکاوت به خرج دهد و بتواند جایگاه خود را در میان کشورهای عربی و مسلمان تثبیت کند. با توجه به جنایات اخیر اسرائیل و هدف قرار دادن فلسطینی‌هایی که در حال دریافت کمک‌های بشردوستانه بودند، جامعه جهانی و ایالات متحده هم به این جمع‌بندی رسیدند که هرچه زودتر باید آتش‌بس برقرار شود تا تنش در غزه و اراضی اشغالی فروکش کند و وضعیت به سمت و سوی جدید برود. لذا با عنایت به اینکه حماس هم در این راستا سقف زمانی برای مذاکرات آتش‌بس و تبادل اسرا تعیین کرده، به نظر می‌رسد که اسرائیل راهی ندارد جز اینکه به این توافق تن دهد تا اوضاع حداقل برای شش هفته آرام شود.
