حسن بهشتی‌پور
کارشناس مسائل بین‌الملل
در سال ۱۴۰۲ سیاست خارجی ایران همچون عرصه داخلی کشور، سال پر و فراز و نشیبی را طی کرد؛ در کنار این که به موفقیتهایی دست یافت با ناکامی‌هایی نیز روبرو شد. در این سال، ایران به صورت رسمی به عضویت بریکس در آمد، بعد از ۶ سال سفارت‌خانه‌های ایران و عربستان در تهران و ریاض بار دیگر بازگشایی شد و در پی آن روابط ایران با کشورهایی همچون سودان و کومور از سرگرفته شد و تحولاتی هر چند اندک در روابط ایران و مصر ایجاد شد. در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ در پی عملیات طوفان الاقصی بیشتر توجه سیاست خارجی معطوف به تحولات فلسطین شد و تلاش‌های جدی در عرصه سیاسی و دیپلماتیک از سوی تهران برای توقف جنگ و تسهیل ارسال کمک‌های انسان دوستانه به غزه انجام شد و در همین چارچوب با تلاش‌های ایران ۲ نشست اضطراری وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی و نشست سران این سازمان در راستای حمایت از ملت فلسطین و انجام اقدام اجرایی از سوی کشورهای اسلامی برای توقف نسل‌کشی رژیم صهیونیستی برگزار شد. در این میان، عادی‌سازی روابط با عربستان یکی از مهمترین تحولات در این سال بود، دو کشور ایران و عربستان در اسفندماه ۱۴۰۱ تصمیم گرفتند که روابط خود را مجددا از سر بگیرند و در سال ۱۴۰۲ سفارتخانه های خود در تهران و ریاض را بازگشایی و سفرای جدید خود را معرفی کردند. روابط دو کشور در یک سال گذشته رشد کمی داشته است اما اینکه دو کشور تلاش کردند به نوعی به سمت مدیریت بحران و تنش‌زدایی حرکت کنند یک موفقیت بود. یکی دیگر از تحولات مهم در سال ۱۴۰۲ موضوع غزه و سیاست خارجی ایران در این عرصه بود. اینکه ایران در این تحولات تأکید کرد که عملیات هفت اکتبر یک عملیات کاملا فلسطینی بوده و ایران نقشی در آن نداشته است، یک خط و مشی درست بود. در قضیه تحولات هفت اکتبر ایران تأکید کرد که در این موضوع نقشی نداشته است و مسئولیت بین‌المللی در این زمینه متوجه ایران نیست در واقع در این ارتباط سیاست خارجی کشور بدون هیجان و هوشمندانه عمل کرد. همچنین، در حوزه گسترش مناسبات با همسایگان بهتر می‌توانستیم عمل کنیم. در این حوزه عملکرد چندان موفقی در سال ۱۴۰۲ نداشتیم. ما در این سال شاهد ایجاد تنش بی‌سابقه در روابط ایران و پاکستان بودیم.
