شناخت متقابل ایران و ترامپ از یکدیگر و افزایش شانس توافق
گروه سیاسی: پایان دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، به اذعان نمایندگان سیاسی و منابع مطلع گامی مهم و رو به جلو، در مسیر حل اختلافات و رسیدن به توافق میان دو طرف بود. بنابر اعلام طرفین روز چهارشنبه (3 اردیبهشت) مذاکرات فنی میان دو طرف در مسقط پایتخت عمان آغاز خواهد شد.
به گزارش «تجارت»، بر خلاف مذاکرات ایران با 1+5 که حدود دو سال به طول انجامید، گفت‌وگوهای اخیر میان ایران و آمریکا با سرعتی شگفت‌انگیز رو به جلو حرکت می‌کند. به نظر می‌رسد در آینده نزدیک توافق میان ایران و آمریکا در دسترس خواهد بود و شاید زودتر از آن‌چه که انتظار می‌رفت تنش‌زدایی میان دو طرف به نتایج بسیار سازنده منجر شود. با این تفاسیر «تجارت» به منظور بررسی هر چه بیشتر روند و ابعاد دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا با عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک و کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل گفت‌وگو داشته است.
به رسمیت شناختن میزانی از غنی‌سازی برای ایران از سوی آمریکایی‌ها قطعی شد
عبدالرضا فرجی‌راد، در بخش ابتدایی اظهارات خود در ارزیابی دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در «رم» پایتخت کشور ایتالیا اظهار داشت: «دور مذاکرات بسیار امیدبخش بود. علاوه بر دو طرف مذاکره کننده، دو میانجی نیز نقش‌آفرینی داشتند. مذاکره کنندگان ایران و آمریکا و نیز میانجی‌ها ابراز رضایت کردند. حتی وزیر خارجه عمان ابراز کرد که ما یک کار ناممکن را ممکن کردیم. تمامی این شیگنال‌ها نشان می‌دهد مذاکرات خوب پیش رفته است. روند مثبت اخیر در شرایطی بود که مواضع متناقض ویتکاف و نشست کابینه امنیتی دولت ترامپ در اتاق وضعیت کاخ سفید، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده بود. این تردید ایجاد شده بود که شاید مذاکرات به نتیجه نرسد. حال در رم اثبات شد آن‌چه در رسانه‌ها گفته می‌شود با مواضع واقعی متفاوت است. روز شنبه اثبات و قطعی شد که طرف آمریکایی میزانی از غنی‌سازی برای ایران را به رسمیت شناخته است. اگر این روند مورد پذرش نبود، آقای عراقچی به گفت‌وگوها ادامه نمی‌داد.»
وی افزود: «در ادامه آغاز مذاکرات فنی میان دو کشور بسیار اقدام مهمی بود. زمانی از ورود نشست‌های فنی سخن گفته می‌شود یعنی از یک سو، آمریکایی‌ها با غنی‌سازی ایران موافق هستند و از سوی دیگر، روندی برای لغو تحریم‌ها علیه تهران مورد بحث قرار می‌گیرد. به طور حتم پیرامون مسائل مختلف فنی روز چهارشنبه بحث خواهد شد و روز شنبه در مسقط نتیجه گفت‌وگوها به اطلاع نمایندگان دو کشور، یعنی عراقچی و ویتکاف خواهد رسید.»
مواضع ترامپ در قبال ایران در پیشرفت مذاکرات مثبت بوده است
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه پیرامون نقش مواضع شخص ترامپ در پیشرفت مذاکرات با ایران گفت: «اطلاعات پیرامون ایران در نهادهای امنیتی و وزارت خارجه ایران از قبل وجود دارد. این نهادها در ارتباط با سطح و توانایی هسته‌ای ایران اطلاعاتی طبقه‌بندی شده دارند و به طور حتم آن را در اختیار ترامپ قرار داده‌اند. حتی این نهادها از نظر رفتارشناسی نیز راهکارهایی را برای چگونگی مذاکره و توافق با ایران ترسیم کرده‌اند. آن‌ها در ارتباط با شخصیت‌های حاضر و مسئول در مذاکرات نیز مطالعه کرده‌اند.به طور حتم نتیجه مطالعات این بوده که بحث از مدل لیبی و برچیده شدن برنامه هسته‌ای به هیچ عنوان مورد پذیرش ایران قرار نخواهد گرفت و برآیند آن جنگ خواهد بود. ترامپ از نظر فردی به شدت مخالف جنگ با ایران و تشدید تنش است. او خود را مرد صلح معرفی کرده و به شدت در پی تاریخ‌سازی است. او تا کنون در صلح اوکراین و غزه موفق نبوده و لذا قصد دارد صلح با ایران را پیش ببرد تا دستاوردی حداقلی برای ارائه به همه‌گان داشته باشد.»
وی افزود: «ترامپ مرد رسانه است. او با تبلیغات و رسانه دو دوره به کاخ سفید راه یافته است. اکنون نیز می‌خواهد با صلح آمریکا و ایران، در صدر اخبار قرار بگیرد و به نوعی از خود قهرمان‌سازی کند. او قصد دارد با ایران کار اقتصادی و تجارت مشترک داشته باشد.»
تهران رویکرد مثبتی به مواضع و رویکرد ویتکاف و ترامپ دارد
فرجی‌راد در بخشی دیگر از گفته‌های خود در ارتباط تاثیر شناخت ایران از ترامپ و تیم مذاکره کننده او در پیشرفت مذاکرات نیز اظهار داشت: «ویتکاف در شرایط فعلی مذاکره کنده اصلی است. طرف ایرانی می‌داند که او تا چه اندازه به ترامپ نزدیک است. زمانی که ایران می‌بیند، وزیر امور خارجه و دشتگاه دیپلماسی کنار گذاشته شده، یک شخصیت معتدل و قابل سازش، سر میز مذاکره آمده، تهران را به چشم‌انداز آتی خوش‌بین کرده است. از دیدگاه ایران واقعا، ترامپ و دولت او در پی توافق هستند.»
این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: «به طور حتم ایران می‌داند که صحبت‌های ویتکاف بیش از اندازه بر ترامپ و اراده او برای توافق با ایران موثر هستند. در اتاق وضعیت کاخ سفید، ویتکاف و جی دی ونس، معاون ترامپ مخالفان زیادی داشتند. اما در عمل شاهد هستیم که رویکرد معتدل در حال اجرایی شدن است. این یعنی ویتکاف و ترامپ هماهنگ هستند و قصد دارند توافق را به مرحله نهایی برسانند. بر خلاف ویتکاف، مقام‌های کشورمان می‌دانند که اگر مارکو روبیو، وزیر امور خارجه در مذاکرات حضور داشت، به طور حتم چالش‌ها و موانع زیادی ایجاد می‌شد که شانس توافق را کاهش می‌داد. در مجموع شناخت ایران از تیم مذاکره کننده ترامپ و آمریکا مثبت و قابل قبول است.»
«برجام» همچنان شالوده مذاکرات و توافق احتمالی میان ایران و آمریکا است
فرجی راد در بخش پایانی اظهارات خود در ارتباط با تفاوت‌ها توافق اخیر با برجام گفت: «اساسا زیربنای توافق اخیر همان «برجام» است. اگر ترامپ از کلمه برجام تنفر دارد، می‌توان آن را کنار گذاشت و عنوان توافق جدید را بر آن اطلاق کرد. اگر واقع‌بینانه به موضوعات کلی و جزیی، مذاکره ایران و آمریکا نگریسته شود، به وضوح خواهیم دید که نقشه‌راه برای توافق همان برجام قبلی است. مطالبات فنی مطرح شده از سوی آمریکا مطابق همان توافق قبلی است. مکانیزم لغو تحریم‌ها نیز نمی‌تواند خارج از سازوکار برجام باشد. اما تنها نکته جدید می‌تواند افزوده شدن بحث همکاری‌های اقتصادی و حضور آمریکایی‌ها در ایران باشد. البته گشایش‌های سیاسی نیز می‌توان به تبع توافق میان ایران و آمریکا مطرح شود.»
