تا زمانی که تکنولوژیهای جدید براي صنعت خودروسازي كشور کسب و عملیاتی نشود، شرایط فعلي و ركود بر صنعت خودرو حاکم بوده و مشکلات و عقبماندگی در این بخش ادامه خواهد داشت. با اين رويه خودروسازان باید به دنبال کسب تکنولوژیهای جدید و افزایش کیفیت و عرضه محصولات جدید باشند تا چرخه گذشته تکرار نشود. هرچند به نظر میرسد با حضور شرکتهای اروپایی به بازار ایران، فرصت بازار کشور از خودروسازان داخلی گرفته خواهد شد.
در اين ميان شروط 40 درصد داخلیسازی و صادرات 30 درصدي از تولیدات مشترک خودروسازان شروط بسیار خوبی برای شروع همکاریهاي خودرويي در شرايط جديد اقتصاد ايران است اما نکته مهم کیفیت تولیدات داخلي است که باید به نحوی باشد که این 30 درصد صادرات محقق شود، در غیر این صورت تولید داخل نقش کمی در صادرات خواهد داشت. در سالهای گذشته و با تشدید تحریمها برخی از فرصتهای موجود برای توسعه و رشد صنعت خودرو از دست رفت. هرچند معتقدم باید فرصتی به خودروسازان برای عبور از بحران فعلی داده شود.
با اين حال همواره مشتریان داخلی طالب خودروهای باکیفیت و استاندارد بودهاند. واقعیت این است که مصرفکنندگان ایرانی نظر مثبتی نسبت به خودروهای داخلی ندارند و معتقدند که قیمت این خودروها در مقایسه باکیفیت آنها بالاست. متاسفانه برخی از خودروهای داخلی که هماکنون تولید میشوند بسیار قدیمی بوده و نباید با قیمتهای فعلی عرضه شوند. از طرف ديگر در یکی دو سال اخیر به دلیل مشکلات مالی خودروسازان، پرداخت مطالبات قطعهسازان به تاخیر افتاد که این امر موجب ایجاد جوی از بیاعتمادی بین آنها شده؛ از این رو باید فضای بیاعتمادی که بین خودروساز، قطعهساز و از سویی مصرفکننده ایجاد شده از بین برود تا در این راستا تیراژ تولید خودروسازان و قطعهسازان افزایش پيدا كند. با افزایش تیراژ تولید، قیمت خودروها نیز منطقیتر شده و کاهش خواهد یافت.
از ديگر سو چنانچه قطعهسازان و خودروسازان كشورمان بتوانند در قراردادهای پيشرو خود برای تولید محصولات جديد ، ارتقاء سطح تکنولوژی قطعهسازان داخلی را مد نظر قرار دهند و با لحاظ 40 درصد داخليسازي عملا ميتوان به بهبود كيفيت محصولات اميدوار بود. در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد مسلما موجب ارتقاء و توسعه صنعت خودروسازی خواهد شد. از طرف ديگر چنانچه بدون توجه به اين مسائل صرفا موضوع مونتاژ دنبال شود مسلما این جریان تولید به زیان کشور خواهد بود.
با اين حال در صورتی که قطعهسازان در گام نخست بتوانند سطح تولید قطعات را به لحاظ تکنولوژی ارتقاء دهند و در گام بعدی به زنجیره تامین خودروسازان بینالمللی وصل شوند، در این صورت است كه قطعهسازان میتوانند در غالب قراردادهای جديدي که با خودروسازان بسته میشود وارد زنجیره تامین جهانی شوند. همچنين در صورتی که این مساله در قراردادهاي جديد لحاظ نشود معمولا به ايجاد انحصار در بازارها منجر ميشود. به عبارت سادهتر راه ورود قطعهسازان به بازارهای بینالمللی صرفا بواسطه ارتقاء سطح تکنولوژی نبوده بلکه از کانال خودروسازان بینالمللی این امر محقق خواهد شد.
*عضو هيات علمي دانشگاه علم و صنعت