به گزارش روزنامه تجارت، بازارهای جهانی در روز جمعه به فعالیت خود پس از یک هفته نوسان پایان داد تا شاید تعطیلی دو روزه مانع سقوط بیشتر بهای نفت شود. در طول این هفته میلادی سقوط نفت موجب شد تا نفت وست تگزاس آمریکا به کانال 50 دلار وارد شود و به 58 دلار برسد. سقوط نفت در حالی رخ میدهد که همچنان رقابت عربستان و دیگر کشورهای صادرکننده نفت برای تخفیف دهی به مشتریانشان ادامه دارد.عربستان، بزرگترین تولید کننده نفت جهان، روز 4 دسامبر قیمت رسمی نفت خود برای چندمین بار برای مشتریان آسیایی و آمریکایی را کاهش داد. البته به دنبال عربستان عراق هم قیمتهای خود را برای بازار آسیا و امریکا کاهش داد که این اقدام سقوط دوباره نفت شد.از بعد اقتصادی این کشورها قصد دارند بازارهای فعلی خود را حفظ کنند و حاضرند با قیمت ارزان تر نفت را بفروشند تا مشتریان سراغ کشورهای دیگر نروند اما از بُعد سیاسی کارشناسان میگویند که کاهش قیمت نفت سیاست هماهنگ عربستان و امریکا برای ضربه زدن به اقتصاد ایران و روسیه است.
کارشناسان پیش بینی میکنند با توجه به کاهش رشد تقاضا در مقابل افزایش عرضه نفت به خصوص توسط برخی اعضای اوپک از جمله عربستان و فرا رسیدن فصل بهار، قیمت نفت به سطح 40 دلار سقوط کند. عدم تعادل در عرضه و تقاضا نفت، دلیل اصلی افت قیمت طلای سیاه در 6 ماه اخیر بوده است. سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) در آخرین نشست خود که حدود دو هفته قبل برگزار شد، تصمیم گرفت میزان تولید خود را کاهش ندهند. پس از تصمیم اوپک روند کاهش قیمت ادامه یافت تا اینکه قیمت نفت طی روزهای گذشته به پایین ترین سطح خود طی پنج سال اخیر رسید و مرز 60 دلار را نیز تجربه کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند عرضه بیش از حد نفت به بازارهای جهانی، همزمان با کاهش تقاضا، موجب سقوط قیمت نفت به پایین تر حد آن در پنج سال گذشته شده است.البته ممکن است اوپک جلسه فوق العادهای را برای تصمیمگیری درباره میزان عرضه و قیمت انجام میدهد.وزیر انرژی الجزایر چند روز احتمال داد: اوپک پیش از نشست آتی خود در ژوئن، نشستی فوق العاده برگزار خواهد کرد. با این حال قیمت نفت در معاملات هفته گذشته نزدیک به ۷ دلار کاهش یافت.
براساس این گزارش، در پی اعلام آژانس بین المللی انرژی و همچنین به علت وجود عوامل بنیادی کاهشی از جمله افزایش بیش از حد عرضه نفت در بازارهای جهانی و کاهش تقاضا برای نفت، بهای طلای سیاه در معاملات روز جمعه کاهش یافت.بهای هر بشکه نفت خام سبک شیرین، وست تگزاس اینترمدییت، در معاملات روز جمعه، برای تحویل در ماه ژانویه با یک دلار و 19 سنت کاهش نسبت به پایان معاملات روز کاری پیشین، به 58 دلار و 76 سنت رسید. این قیمت برای این شاخص نفتی پایین ترین قیمت از اواسط ژوییه سال 2009 تاکنون بوده است. بهای هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدییت روز پنجشنبه برای تحویل در ماه ژانویه در پایان معاملات با کاهش 99 سنتی 59 دلار و 95 سنت معامله شد.بهای هر بشکه نفت خام سبک برنت دریای شمال نیز برای تحویل در ماه ژانویه با 73 سنت کاهش نسبت به پایان معاملات روز کاری پیشین، به 62 دلار و 95 سنت رسید. قیمت این شاخص نفتی در ساعات نخست معاملات روز جمعه حتی به هر بشکه 62 دلار و 75 سنت نیز رسید که پایین ترین قیمت از ژوییه سال 2009 تاکنون است. هر بشکه نفت برنت در روز پنجشنبه با 63 دلار و 68 سنت معامله شده بود.
آیا تاکنون من را نگران دیدهاید؟!
کاهش قیمت نفت در حالی ادامه دارد که وزیر نفت عربستان سعودی گمانهزنیها مبنی بر کاهش تولید نفت این کشور برای جلوگیری از کاهش قیمتها را رد کرد و گفت: تولید نفت عربستان در ماه گذشته ثابت بوده است.به گزارش رویترز، وزیر نفت عربستان گفت: بازار بدون دخالت عربستان خودش متعادل خواهد شد.این موضع در واقع یک تغییر آشکار در سیاست نفتی عربستان به عنوان یک تولیدکننده بزرگ نفت است.وی با رد نظر برخی کارشناسان و فعالان بازار، افزود: چرا باید تولید را کاهش دهیم؟ چرا؟. با این حال رافائل رامیرز وزیر خارجه ونزوئلا در پاسخ به اظهارات وزیر نفت عربستان مبنی بر دخالت نکردن در بازار نفت، تاکید کرد که وظیفه اوپک مداخله و حمایت از ثبات قیمتی بازار است.رافائل گفت: اوپک باید اقدام کند. زیرا این وظیفه سازمان است و ما خواهان ثبات و قابل پیشبینی بودن بازار هستیم.بنابراین گزارش، پایگاه خبری ایندیا تایمز به نقل از وزیر خزانه داری آمریکا نوشت: نفت ارزان موجب بهبود شرایط اقتصادی ایالات متحده شده است.به گزارش این پایگاه خبری، جک لو در گفت و گو با شبکه تلویزیونی سی ان بی سی آمریکا اعلام کرد: روند کاهشی قیمت نفت به اقتصاد آمریکا کمک می کند و بعید است که این کشور اقدام به کاهش تولید خود کند.وی با تاکید بر آنکه ایالات متحده از کاهش قیمت نفت سود می برد و سقوط بهای نفت به شرایط اقتصادی آن کمک می کند، گفت: بعید است که آمریکا برای کاهش تولید نفت از میادین شیل خود پیشقدم شود و دست به چنین اقدامی بزند.
عدم توافق ایران و عربستان
بر سر قیمت نفت
با این حال یک روزنامه انگلیسی از دیدار محرمانه مقامات بلندپایه ایران و عربستان در عُمان خبر داد و اعلام کرد که طرف عربستانی درخواست ایران برای بررسی موضوع بهای جهانی نفت را نپذیرفت.به گزارش فارس، روزنامه تایمز انگلیس ادعا کرد که مقامات بلندپایه ایران و عربستان در عُمان دیدار کردند تا درباره موضوع «تهدید داعش» به دیدگاهی مشترک برسند.تایمز، ایران و عربستان را دو دشمن سرسخت هم توصیف و ادعا کرد که این دو کشور برای رسیدن به دیدگاهی مشترک بر سر تهدید «داعش» مذاکرات محرمانهای در مسقط (پایتخت عمان) در سطوح عالی برگزار کردند.طبق ادعای این روزنامه انگلیسی، این مذاکرات دو روز طول کشید اما در نهایت دو کشور با اصرار بر موضع خود درباره قیمت نفت، به توافق نرسیدند.بر اساس گزارش تایمز، «مقرن بن عبدالعزیز» جانشین ولیعهد عربستان و معاون دوم رئیس کابینه عربستان، ریاست هیئت سعودی در مذاکرات مسقط را بر عهده داشت و درخواست هیئت ایرانی برای مذاکره در خصوص کاهش قیمت نفت و کنترل بهای آن را رد کرد.
انتقاد ایران از نقش عربستان
در کاهش قیمت نفت
با این حال حسین امیرعبداللهیان معاون عربی آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان در گفتو با واحد مرکزی خبر، همراهی نکردن عربستان سعودی در جلوگیری از کاهش قیمت نفت را با روح حاکم بر گفتوگوهای دیپلماتیک تهران و ریاض در تعارض جدی عنوان کرد و گفت: سیاست، اقتصاد و امنیت سه مقوله بهم پیوسته در دنیای معاصر است و مبارزه با تروریسم و داعش که این روزها با تأخیر اما به درستی مورد توجه عربستان سعودی و برخی کشورهای منطقه قرار گرفته است بدون توجه به مذاکرات دیپلماتیک و تبعات ناشی از کاهش قیمت نفت بر وضع منطقه خطای راهبردی جدیدی است که همه منطقه از آن ضرر خواهند کرد و صرفاً بیگانگان از آن سود می برند. این در حالی است که متوسط قیمت نفت سنگین ایران در ماه نوامبر 74.46 دلار در هر بشکه گزارش شده که این رقم نسبت به ماه قبل از آن 10.15 دلار کاهش داشته است. بر اساس این گزارش که بر پایه آمار منابع ثانویه تهیه شده است تولید نفت ایران در نوامبر 2014 بدون تغییر نسبت به ماه قبل از آن در سطح 2.75 میلیون بشکه در روز باقی مانده است.خبرگزاری مهر هم در خصوص کاهش قیمت نفت نوشت: در صورتی که شرایط فروش نفت ایران در سطح یک میلیون بشکه برای سال ۲۰۱۵ میلادی ثابت باقی بماند و پیش بینی کارشناسان هم درست از آب درآید و قیمت نفت تا سطح ۵۰ دلار کاهش یابد، درآمدهای نفتی ایران سال آینده در مقایسه با سال ۲۰۱۳ میلادی (قیمتهای نفت بالای ۱۰۰ دلار بود) به نصف کاهش مییابد.
در شرایط فعلی آخرین مراحل راهاندازی نهایی پنج فاز پارس جنوبی در حال انجام است و به بهره برداری از برخی از سکوهای دریایی و پالایشگاههای ساحلی از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۷۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز ایران از پارس جنوبی افزوده شده است.در کنار افزایش تولید گاز با بهره برداری نهایی از پنج فاز پارس جنوبی در ادامه سال جاری و اواسط سال آینده علاوه بر افزایش روزانه ۱۷۵ میلیون مترمکعبی تولید گاز، ۲۸۰ هزار بشکه میعانات گازی، یک هزار و ۵۵۰ تن گوگرد، سالانه ۲.۱ میلیون تن گاز مایع و حدود دو میلیون تن اتان به ظرفیت تولید کشور افزوده خواهد شد.در حال حاضر بهای هر مترمکعب گاز صادراتی ایران به ترکیه حدود ۴۰ سنت بوده که با این احتساب روزانه بیش از ۷۰ میلیون دلار ارزش گاز تولیدی از پنج فاز قدیمی پارس جنوبی شامل طرح توسعه فاز ۱۲، ۱۵ تا ۱۸ این میدان مشترک با قطر خواهد بود.قیمت فعلی هر بشکه میعانات گازی هم در بازارهای آسیایی حدود ۷۵ تا ۷۰ دلار بوده که با احتساب تولید روزانه ۲۸۰ هزار بشکه این محصول استراتژیک و گران قیمت گازی در این پنچ فاز پارس جنوبی به طور متوسط روزانه ۲۲ تا ۲۵ میلیون دلار به درآمدهای گازی کشور افزوده خواهد شد.علاوه بر این، هم اکنون بهای هر تن گاز مایع ایران در بازار جهانی و به ویژه کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ دلار بوده که از محل افزایش تولید گاز مایع و گوگرد فازهای جدید پارس جنوبی هم روزانه ۲.۵ تا ۵ میلیون دلار درآمد گازی نصیب اقتصاد کشور خواهد شد.در مجموع با بهره برداری نهایی از این پنج فاز تا بهار سال آینده به طور متوسط روزانه ۱۰۰ میلیون دلار درآمد جدید نصیب اقتصاد ملی خواهد شد که این درآمد گازی می تواند جایگزین کاهش درآمدهای نفتی باشد.