سلامت نیوز-*محمود حدادی: متأسفانه در روزهای گذشته شاهد بودیم که در یک اقدام خداناپسندانه و به دور از اخلاق، صدای معلم با صفای آستارایی با گستره وسیعی در «فضای مجازی» منتشر شد.
به گزارش سلامت نیوز، خانم صفایی 67 ساله، معلمی که عاشقانه و مسئولانه 17 سال پس از بازنشستگی همچنان در دوره ابتدایی می‌پروراند و می‌آموزاند. البته محتمل است که با توجه به شرایط روز، این معلم گرانقدر برای نخستین بار شیوه آموزش از راه دور مبتنی بر ICT را تجربه می‌کرده‌اند. در ادامه این روند ناشایست، برخی از کاربران این فضا با توجیه فرار از کسالت قرنطینه ناشی از حمله ویروس کرونا و دیگر دلیل‌تراشی‌های عجیب و غریب، در اقدام ناپسند دیگری، با استفاده از برنامه کاربردی Dubsmash و صدای منتشر شده، بازتولیداتی تصویری داشتند که آن‌ها نیز به طور وسیعی در بسترهای ارتباطی مانند Telegram و Instagram بازنشر داده شد.
با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، چنانچه سهولت گسترش دامنه ارتباطی با هرکه، هر کجا و در هر زمان را از مزایای Cyberspace»» یا «فضای مجازی» بدانیم؛ به میزان سهمی برابر، این ویژگی از آسیب‌ها و مضرات جدی آن نیز به شمار می‌رود؛ چرا که معلوم نیست هر که به این فضا دسترسی و در آن تردد دارد به «کروناویروس اخلاقی» آلوده باشد یا نه؟! بله درست می‌خوانید؛ «کروناویروس اخلاقی»! این عامل موذی و منحوس و مضر به جان آدمی، از گذشته بوده و هست و شواهد هم گویای آن است که بسیار سریع‌تر و خطرناک‌تر از ویروس کرونا که این روزها حال جسمانی‌مان را بد کرده است، سرایت و عمل نموده و می‌‌کند.
چنانچه آفت مذکور «اخلاق وجودی» ما را هدف بگیرد، روح و روان‌مان پریشان و بیمار خواهد بود. آثار بیماری جان متأثر از هجوم «کروناویروس اخلاقی» به ویژه در عرصه ارتباطات انسانی و روابط بین فردی بروز و ظهور دارد. زمانی که نتیجه این حمله، میراندن (بخوانید پوشاندن و یا عقب راندن) اخلاق باشد، به واقع برای انسان و جامعه چه باقی مانده است؟!
به راستی چرا عدد آلوده شدگان به «کروناویروس اخلاقی» و مستعدان آلودگی به آن، از فضای چهاردیواری‌ها، کوچه‌ها و خیابان‌های جامعه‌مان گرفته تا همان فضای مجازی (یا سایبر)، عدد قابل توجهی است؟! تا حد زیادی مطمئن هستم که مشاهدات شخصی بسیاری از خوانندگان این مطلب، مؤید ادعای مذکور است. به عنوان مثال می‌توان به خبرهای متعدد و متنوع اخیر از وقایعی مانند احتکار و گران‌فروشی لوازم بهداشتی و مراقبتی و همچنین نشر انواع تولیدات کذب و آزاردهنده در پیام‌رسان‌ها، شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی و همین مورد مرتبط با معلم دلسوز، یعنی خانم صفایی اشاره کرد.
آیا این وضعیت می‌تواند نشانگر ناکارآمدی عناصر و عوامل «نظام کلان تعلیم و تربیت» در کشور باشد؟ این توضیح لازم است که در اینجا به طور مشخص «ناکارآمدی در شناساندن جایگاه اخلاق در ظرف وجودی متربیان و مخاطبان» مورد نظر است و مستحضر هستید که «نظام کلان تعلیم و تربیت»، تنها وزارت آموزش و پرورش را شامل نمی‌شود.
آیا سازوکارها، فرایندها و ساختارهای پایش، نظارت و ارزیابی از عناصر و عوامل «نظام کلان تعلیم و تربیت» در کشور، خود نیازمند بازنگری، بازخوانی و بازآرائی نیست؟
پاسخ‌گویی به این سوالات را به مسئولان، متخصصان و پژوهش‌گران حوزه‌های مرتبط می‌سپاریم و در این بین به یادآوری نکته‌ای حائز اهمیت می‌پردازیم. آن نکته این است که پا به پای جهد و مبارزه برای شکست ویروس مولد بیماری COVID-19، باید برای ضعیف کردن هر چه بیشتر «کروناویروس اخلاقی» و به حداقل رساندن گستره تأثیر آن نیز به جد بیاندیشیم و تلاش کنیم.
جای خوشحالی دارد که جامعه ارجمند پزشکی کشور در تبیین فرایند مبارزه با کرونا، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری (به عنوان یک اصل اخلاقی و دینی) را مورد توجه قرار داده‌اند. گواه آن اینکه اظهار شد، برترین راهبرد در این میدان، ایجاد گسست در زنجیره همه‌گیری ویروس است. در پی آن بهترین راه، پیش‌گیری اعلام گردید. به همین منظور بر به حداقل رساندن رویارویی افراد و نادیده گرفتن موقت برخی آداب معاشرتی برگرفته از فرهنگ تأکید شد، تا جایی که شعارگونه «من چون شما را دوست دارم، با شما دست نمی‌دهم»، محور برخی تولیدات آگاهی‌بخش و آموزشی رسانه‌ای در این زمینه بوده و است. شعار اخلاقی مذکور، القا کننده این معناست که برای سالم ماندن خود، در درجه اول باید نسبت به سلامت دیگران احساس مسئولیت داشت. اقدامات حمایتی و مددرسانی گروه‌های جهادی هم در این عرصه و در جای خود از ارزش والایی برخوردار است.
این‌ها مصادیقی برای مبارزه راهبردی همزمان با «ویروس کرونا» و «کروناویروس اخلاقی» است. فرصت پیش‌آمده باید بهتر و بیشتر دیده و جدی گرفته شود و فرصت‌های دیگری را نیز در دل آن آفرید. این فرصت‌شناسی، فرصت‌آفرینی، جهد و تلاش‌ها در شرایط پس از کنترل کرونا نیز باید با قوت توسط همه بخش‌های «نظام کلان تعلیم و تربیت» و سایر حوزه‌های فرهنگی تداوم یابد تا زنجیره سرایت «کروناویروس اخلاقی» همواره مورد تهدید و هجمه بوده و این آفت منحوس در ضعیف‌ترین حالت ممکن خود قرار گیرد.
*دکترای مدیریت رسانه
