سلامت نیوز:در چند ماهی که کشور با معضل کرونا روبهروست هر روز شاهد ابعاد جدیدی از این ویروس مهلک هستیم که بیشتر کشورهای جهان را درگیر کرده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،با توجه به قرار گرفتن در ماه رمضان و اهمیتی که این ماه برای ما مسلمانان دارد و از طرفی حضور بیماری کرونا در کشور، با توجه به توصیه پزشکان به مصرف مایعات در طول روز برای کاهش خطر سرایت ویروس کرونا، بسیاری از افراد نسبت به روزهداری در این ماه دچار شک و تردید شدهاند؛ بهویژه بیمارانی که از نظر سیستم ایمنی دچار مشکل هستند، بیماران قلبی، دیابتی، ریوی و بیماران مبتلا به سرطان.در ادامه در گفتوگو با متخصصان، باید و نبایدهای روزهداری بیماران پرخطر در رمضان امسال را بررسی میکنیم.
دیابت و روزهداری
از همان روزهای نخست که کرونا وارد کشور شد، مبتلایان به دیابت یکی از گروههای در معرض خطر ابتلا به این بیماری به حساب آمدند. کنترل نبودن قند خون موجب ضعف سیستم ایمنی میشود و بصورت بالقوه میتواند احتمال ابتلا به بیماریها از جمله کرونا را افزایش دهد.
با توجه به نکات گفته شده افراد مبتلا به دیابت باید بیشتر از دیگران نکات بهداشتی را رعایت کنند و تا حد امکان از خانه خارج نشوند و درصورت لزوم خارج شدن از خانه نکات مربوط به فاصلهگیری اجتماعی را دقیقا رعایت کنند. ماه رمضان امسال برای برخی از بیماران دیابتی که حتی سالهای پیش با مشورت پزشک روزه میگرفتند، کمی دشوارتر شده و بعضی هم در روزه گرفتن یا نگرفتن دچار شک و تردید شدهاند. دکتر مجید ولیزاده، فوقتخصص غدد درونریز و متابولیسم درباره روزهداری مبتلایان به دیابت میگوید:
«ما هر سال مبتلایان به دیابت را سه دسته میکنیم؛ گروه اول کسانی هستند که افت قند خون در آنها کمتر اتفاق میافتد، این افراد با رژیم غذایی و داروهایی مانند متفورمین قند خون کنترلشده دارند. این گروه مشکلی ندارند و بهراحتی میتوانند روزه بگیرند. گروه دوم در خطر متوسط و کسانی هستند که داروهای پایینآورنده قندخون که ترشح انسولین را افزایش میدهد مصرف میکنند.
این افراد به شرطی که قند خون کنترلشده داشته باشند به عنوان مثال قند خون ناشتا در آنها زیر 130 یا 140 باشد و معدل قند خون سه ماهه آنها هم زیر 7 یا 5/7 باشد، مشکلی برای روزهداری ندارند اما پزشک معالج باید داروی مصرفی آنها را تنظیم کرده و حتی ممکن است زمان مصرف دارو از صبح به زمان افطار منتقل شود یا حتی به صلاحدید پزشک ممکن است دوز داروی آنها نیز تغییر کند.
توصیه میکنیم این افراد هرگز بدون سحری روزه نگیرند، در وعده افطار غذای سبکی میل کرده و یکی دو ساعت بعد غذای اصلی را مصرف کنند. همچنین باید حتما در فاصله افطار تا سحر بین هفت تا هشت لیوان آب یا سایر مایعات را مصرف کنند.»وی میافزاید: «گروه سوم، افراد پرخطر هستند که روزه گرفتن برای آنها پرخطر است و لازم است از این کار اجتناب نمایند.
این افراد معمولا سابقه افت قند خون مکرر دارند یا طی چند هفته اخیر افت قند خون شدید داشتهاند، یا کسانی که دچار کتواسیدوز یا افزایش شدید قند خون شدهاند، کسانی که همزمان با دیابت بیماریهای کبدی و کلیوی یا قلبی پیشرفته هم دارند. این افراد بسیار در معرض خطر هستند و ما معمولا روزهداری را به آنها توصیه نمیکنیم. در شرایط کرونایی امسال باید افراد دیابتی با سن بالای 65 سال را به گروههای با خطر نسبتا بالا اضافه کنیم».
به توصیه ولیزاده، مبتلایان به دیابت در صورت داشتن علائم سرماخوردگی بهتر است روزه نگیرند، مایعات بیشتر بخورند و قرنطینه خانگی داشته باشند و در صورت تشدید علائم مانند تب، سرفه و تنگی نفس حتما به مراکز مربوط به ارزیابی کرونا تماس بگیرند و در صورت لزوم مراجعه نمایند. او درباره روزهداری در دیابتیهایی که دوران نقاهت بعد از ابتلا به کرونا را سپری میکنند یا حتی بهبود پیدا کردهاند، میگوید:
«معمولا در افراد مبتلا به کرونا و بهویژه افراد دیابتی بیاشتهاییهای شدید دیده میشود، اگر این روند ادامه داشته باشد، بهتر است روزه نگیرند اما اگر بیاشتهایی از بین رفته و قند خونشان هم کنترل شده، میتوانند با احتیاطهایی که گفته شد روزه بگیرند. به دیابتیهایی که از داروهای کاهنده قند خون استفاده میکنند، توصیه میکنیم در زمان روزهداری حتما در میانه روز یا نزدیک افطار قند خونشان را کنترل کنند تا تغییرات قند خون را بررسی کرده و در صورتی که قند خون زیر 70 داشتند، باید روزه خود را باز کنند و ادامه ندهند چون خطر افت شدیدتر قند خون و کاهش سطح هوشیاری وجود دارد.
علایم افت قند خون عبارتند از تپش قلب، لرزش دست و پا، تعریق، بیحالی شدید، سردرد، اختلال بینایی که اگر این حالت ادامه پیدا کند و بهموقع درمان نشود ممکن است خطرات جانی در پی داشته باشد.
مبتلایان به سرطان فقط با مشورت پزشک
روزهداری در بیماران مبتلا به سرطان یا مبتلایانی که بهبود یافته یا دوران نقاهت را سپری میکنند کاملا به بنیه فرد بستگی دارد.به این معنا که توانایی جسمی فرد بهویژه بالای 50 و 60 سال بالا باشد و ضایعه هم متاستاز نشده باشد میتوانند روزه بگیرند. دکترمحمدرضا قوامنصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی میگوید: «در میان این بیماران، گروهی هستند که درمان شده و برای پیگیری بیماری به پزشک مراجعه میکنند و وضعیت جسمانی مطلوبی دارند و میتوانند با هدایت پزشک معالج روزه بگیرند.
افرادی که در حال رادیوتراپی هستند، بسته به این که کدام قسمت از بدن تحت درمان با اشعه قرار دارد، مجاز به روزهداری هستند که پزشک باید تشخیص دهد و درواقع، در شرایط چنین بیمارانی، پزشک باید به صورت جداگانه درباره امکان روزهداری نظر دهد». وی درباره بیمارانی که تحت شیمیدرمانی قرار دارند نیز میگوید:
«در این افراد وضعیت به پروتکل دارویی بستگی دارد. شیمیدرمانیهایی که در حال حاضر انجام میشود معمولا به صورت ترکیبی هستند و از چند دارو تشکیل شده که عوارض مختلفی را روی مغز استخوان یا حتی دستگاه گوارش، عضله قلب یا کلیهها دارد. اگر شیمیدرمانی مشکل جدیای به وجود نیاورده باشد، با راهنمایی پزشک، کنترل بیماری و رعایت هفتگی آزمایش خون، احتمال روزهداری وجود دارد. البته به مرور که روزها طولانیتر میشود و با توجه به ساعتهای طولانی روزهداری، ممکن است نرسیدن میوهها و غذاها، ویتامینها و سبزیجات و غذاهای مکمل برای این گروه از افراد مشکلآفرین باشد.
علاوهبر این، نیاشامیدن آب و مایعات در این بازه زمانی هم میتواند مشکلزا باشد؛ بنابراین برای روزهداری این افراد باید ملاحظات بیشتری را مدنظر قرار داد».
کنترل نیازهای بدن بین افطار تا سحر
آنچه لازم است در روزهداری ماه رمضان بدانیم این است که نیازهای تغذیهای بدن ما در این ماه نسبت به ماههای دیگر تفاوتی نمیکند و هر آنچه که بدن در شرایط عادی به آن نیاز دارد، در این ماه نیز به همان شکل است؛ و فقط فرد روزهدار باید به شکلی هنرمندانه نیازهای بدنش را بین وعدههای افطار تا سحر تقسیم و آنها را مصرف کند.
دکتر محمد هاشمی، دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران میگوید: «شدت بیماری در بیماران مزمن درجهبندی دارد و بسته به اینکه در چه وضعیتی هستند و آیا روزه گرفتن برای آنها مضر است یا نه، تنها پزشک معالج آنها میتواند نظر دهد.
درمجموع، افراد میتوانند روزه بگیرند مگر این که به درجات متوسط به بالای بیماری مبتلا باشند که کمآبی ناشی از ساعات طولانی روزهداری برای آنها مضر باشد. از طرفی، توصیه میشود افراد از مصرف داروهای خود در طول ماه رمضان هم غافل نشوند و ساعت مصرف دارو را طبق مشورت با پزشک در ساعتهای مجاز قرار دهند تا سلامتی آنها هم به خطر نیفتد».