روزنامه تجارت- سعيد قليچي؛ طي سالهاي گذشته صادرات مواد اوليه برخي صنايع لطمات
جبرانناپذيري براي واحدهاي توليدي به همراه داشته است. در برخي موارد
صادرات بيرويه وخامفروشي محصولات، واحدهاي داخل كشور را براي تامين مواد
اوليه مورد نياز با مشكل مواجه كرد و به اين ترتيب بسياري از واحدهاي
صنعتي و توليدي تا مرز ورشكستگي و تعطيلي پيش رفتند. وضعيت خامفروشي طي
سالهاي دولتداري احمدينژاد، كشور را به مسيري قرار دارد كه به گفته
سيدابريشمي، معاون وزير صنعت، معدن و تجارت بيش از 70 درصد تعطيليهاي
واحدهاي صنعتي كوچك و متوسط مربوط به سالهاي 85 تا 91 بوده و علت اصلي آن
كمبود منابع مالي مورد نياز واحدها بوده است. دو سال پاياني دولت دهم
واحدهاي توليدي و صنعتي كشور درگير ركود تورمي بيسابقهاي بودند. با اين
حال بسياري از كارشناسان و فعالان حوزههاي اقتصادي، موارد ديگري را
علاوهبر كمبود نقدينگي مورد اشاره قرار ميدهند.
صنعت چرم كشور يكي از
صنايعي است كه با وجود قدمت زياد در ايران، اما طي سالهاي اخير با مشكلات
فراواني مواجه شده است. مشكلات فرواني سد راه پيشرفت اين صنعت شدهاند كه
طيف گستردهاي از موضوعات را شامل ميشود. كمبود مواد اوليه يكي از مهمترين
موانع رشد صنعت چرم در كشور است. طي سالهاي گذشته سالامبور بهعنوان ماده
اوليه واحدهاي چرمسازي در داخل كشور، با تعرفهاي پائين به ساير كشورها
صادر ميشد. با اين حال طي روزهاي گذشته مجتبي خسروتاج، قائممقام وزير
صنعت، معدن و تجارت از تصميم شوراي اقتصاد درباره وضع عوارض براي صادرات
پوست در مرحله سالامبور خبر داد و علت اصلي اين تصميم را جلوگيري از صادرات
مواد اوليه براي توسعه صنعت چرم عنوان كرد. مدتي پيش بود كه عوارض صادرات
سالامبور حذف شد و موجبات اعتراض بسياري از توليدكنندگان چرم داخلي را
فراهم كرد. پس از آن بود كه زمزمههاي وضع مجدد عوارض 10 درصدي براي صادرات
سالامبور توسط شادكام، عضو هيات مديره اتحاديه توليدكنندگان و صادركنندگان
سالامبور و چرم خبر داد. صحبتهايي كه بعد از آن توسط مسئولان وزارت صنعت،
معدن و تجارت مورد تاييد قرار گرفت.
مشكلات بيپايان صنعت چرمدر
همين حال يك كارشناس صنعت چرم قیمت تمام شده تولید در کشور را بالا دانسته
و معتقد است: برای رونق تولید باید ببینیم کشورهای صنعتی چه کاری انجام
دادهاند. احسان معماريان با اشاره مشکلات واردات مواد اولیه و صادرات
محصولات نهایی در صنعت کشور به «تجارت» ميگويد: درباره صنعت چرم بايد
بگويم كه مسير واردات مواد اولیه بسته است و به سختی میتوان مواد اولیه
مورد نیاز را تامین کرد. اين در حالی است فعالان اين صنعت در ترکیه هر
کالایی را به هر ميزاني که بخواهند، توسط شرکتهاي خارجی تامين ميكنند.
تعرفه تجارت ترجيحي با كشور همسايه تركيه كه طي هفتههاي اخير به مرحله
اجرا رسيده نيز يكي از انتقادات اين فعال اقتصادي بود و گفت: كشور ترکیه
بطور کامل میداند چهکاری قرار است انجام دهد و براي آن برنامهريزي و
استراتژي مشخصي دارد، اما شرايط ما متفاوت است و به خوبي نمیدانیم طبق چه
برنامهاي بايد پيش برويم و نتیجه هم این میشود؛ ما آبپنیر به ترکیه صادر
میکنیم و آنها کالاهای ساخته شده همچون مبلمان و پوشاک. معماريان همچنین
درباره احتمال وضع 10 درصدی تعرفه برای صادرات سالامبور گفت: مشکل صنعت چرم
ایران بیشتر از این حرفهاست و این 10 درصد تاثیری روی صنایع ما ندارد،
چراکه دولت برنامه درستی برای بهبود وضعيت بايد داشته باشد كه به نظر
ميرسد چنين برنامهاي در دست اجرا نيست. بنابراین تولید به دلیل مشکلات
عدیدهای که در کشور وجود دارد صرفه اقتصادی ندارد. اين فعال صنعت چرم كشور
با اشاره به كيفيت پايين ماشينآلات داخلي و مشكلات ايجاد شده براي واردات
آن ادامه داد: حقيقت اين است كه كيفيت ماشينآلات داخلي پايينتر از
استانداردهاي بينالمللي صنعت چرم بوده و البته سازندگان ماشينآلات داخلي
نيز در حد و اندازهاي نيستند كه بتوانند ماشينآلاتي با كيفيت بالا براي
اين صنعت بسازند. اين در حالي است كه واردات ماشينآلات نيز با موانع
مختلفي مواجه است. معماريان با اشاره به كمبودهاي موجود در مورد سرمايه در
گردش كارخانهها و واحدهاي توليدي صنعت چرم، گفت: تا جايي كه من ميدانم
هيچ كارخانهاي در داخل كشور چنان سرمايهاي ندارد كه بخواهد براي خط
توليدش، ماشينآلات 100 هزار يورويي جديد را وارد كشور كند. اين در حالي
است كه اگر كارخانهداران بخواهند ماشينآلات درجه دوم نيز وارد كشور كنند،
بازهم بايد مبالغ زيادي را بابت هزينههاي گمرك بپردازند.
حذف و وضع مجدد عوارض صادراتياز
طرف ديگر برخي از كارشناسان صنعت چرم معتقدند كه حذف عوارض صادرات
سالامبور انگیزه تولید را از بین برده و با اين نگاه از صحبتهاي مطرح شده
توسط قائممقام وزير صنعت، معدن و تجارت درباره وضع مجدد عوارض براي صادرات
سالامبور استقبال ميكنند. در همين حال حسنزاده دلیر، رییس انجمن صنایع
چرم ایران با اشاره به مشکل کمبود مواد اولیه تولید چرم در کشور اظهار کرد:
امروزه مواد اولیه هر کالای ما کفاف نیاز داخل را ندهد، باید از جای دیگری
وارد کنیم؛ بنابراین زمانی که میزان پوست گاوی در کشور ما کم است و
کارخانهها تقاضایشان بالا میرود و در عین حال پوستی هم وارد نمیشود،
قیمت افزایش مییابد. وی با بیان اینکه دو سال پیش عوارض پنج درصدی برای
صادرات سالامبور در نظر گرفتند و سال گذشته این عوارض به 10 درصد رسید،
گفت: قرار بود عوارض به صورت پلکانی هرسال پنج درصد افزایش یابد اما در
چندماه گذشته عوارض صادرات پوست گوسفند به طور کامل برداشته شد. وي خاطر
نشان کرد: قرار بود درآمد عوارض صادرات سالامبور در صنعت چرم استفاده شده و
کمکی باشد برای سرمایه گذاران که با وام کمبهره کارخانههای خود را تجهیز
کنند که حتی محصولات چرمی را در کشور به طور کامل تولید و صادر کنیم.
در
مقابل اين نظر سعيد شادكام، عضو هيات مديره اتحاديه توليدكنندگان
صادركنندگان چرم و سالامبور كشور با اشاره صحبتهاي مطرح شده درباره وضع
مجدد عوارض 10 درصدي براي صادرات سالامبور به ايسنا ميگويد: اين موضوع
تقريبا قطعي شده اما هنوز رسما اعلام نشده است. وي با بیان اینکه برای
صادرات چرم باید کیفیت بالا و قیمت رقابتی باشد، تصریح کرد: تولیدکنندگان
چرم اگر ادعا میکنند که میتوانند الگویی برای چرم سبک معرفی کنند که
صادرات را پس از تبدیل به چرم داشته باشند اینکار را انجام دهند. شادکام
با اشاره به فعالیت 90 واحد چرمی تلفیقی از سبک و سنگین گفت: از این تعداد
شاید تنها یک واحد آمادگی داشته باشد تا تولید چرم را به مرحله آخر برساند.
از سوی دیگر هزینههای تولید در کشور گران است درحالی که پوست قیمتی
ندارد؛ بنابراین اگر بتوانیم با کیفیت بالا چرم تولید کنیم قیمت تمام شده
آن قابل رقابت نیست. شادكام با ابراز امیدواری نسبت به ديپلماسي دولت
درباره سياست حذف تحریمها گفت: در حال حاضر نمیتوان از یک خریدار خارجی
خرید کرد و از بانکهای ایرانی ال سی گرفت بلکه باید اسناد را عوض کرده و
به عنوان جنس خارجی آن را فرخت كه اميدواريم اين مشكلات هرچه سريعتر مرتفع
شود.