روزنامه تجارت- اشكان خسروپور، اصناف و تشكلهاي شغلي دوست دارند خودشان نمايشگاههايشان را برگزار كنند، ميگويند اينطوري هم نمايشگاه تخصصيتر است و توليدكننده بهتر ميتواند محصولاتش را عرضه كند، هم خود بازديدكنندگان به چيزي كه دنبال آن هستند، ميرسند. آخرين اظهار نظر در اين باره را محمود آموزگار بيان كرد، رييس اتحاديه ناشران و كتابفروشان تهران كه هم پيش از آغاز نمايشگاه، هم بعدتر در اين باره صحبت كرد. آموزگاربيشترين حمايت از صنوف ناشر و كتابفروش را در دولت جديد دانسته و از تغييري جدي در نمايشگاه بينالمللي كتاب امسال سخن به ميان آورده بود،صحبتي كه بعد از برگزاري نمايشگاه هم ادامه داشت و رييس ناشران تهران اين اتفاق را مثبت ارزيابي ميكرد. او در همين راستا از مسئولان خواسته بود تا در دورههاي بعدي تمام ريش و قيچي را به دست خود اصناف كتابي بسپارند. در اين ميان اما محمد جواد قنبري، معاون امور نمايشگاهي شركت سهامي نمايشگاههاي بينالمللي ايران، ديدگاه ديگري دارد. او اولا معتقد است، پيش از برگزاري هر نمايشگاهي بايد به موضوع نمايشگاه توجه كرد. دوم هم اينكه، اصناف و اتحاديهها اگر ديدگاه مشورتي بدهند، بهتر است تا اينكه بخواهند كار عملي انجام دهند.
گفتوگوي «تجارت» با محمد جواد قنبري، درباره اما و اگرهاي سپردن ريش و قيچي نمايشگاهها به صاحبان اصناف است.
مدتهاست كه اصناف و اتحاديهها ميخواهند برگزاري نمايشگاههاي مرتبط با رشته خودشان را برعهده بگيرند. آيا چنين سيستمي ميتواند موفق باشد؟
براي اين موضوع بايد به بحث اتحاديهها و تشكلها دقيقتر نگاه كنيم. اتحاديهها، صنوف و تشكلها ميتوانند براي نمايشگاهي كه برگزار ميشود، سياستگذار باشند تا از اين راه، نمايشگاه موفقتر باشد و شركتهايي كه در آن حضور پيد ميكنند، بتوانند حداكثر استفاده را از فضاي موجود ببرند؛ چه زمينه مذاكرات و توافقهاي طرفين، چه نمايشگاه يا كارهايي شبيه به آن. در واقع يك نمايشگاه، بخشهاي متعددي دارد كه در موفقيتش نقش دارند كه مجريان، تنها يك بخش از آن كه مربوط به اجراي كار ميشود را تحت نظر ميگيرند. يك بخش ديگر به صنوف، اتحاديهها و تشكلهايي برميگردد كه كار نظارتي ميكنند يا سياستهاي كلي صنف را برعهده دارند.
آيا اصناف و اتحاديهها ميتوانند در اين زمينه موفق باشند؟
نمايشگاه يك كار تخصصي هست و كسي كه بخواهد در اين زمينه كار كند و نمايشگاه برگزار كند، بايد سابقه برگزاري نمايشگاه را داشته باشد. مثلا بايد در رده C يا B نمايشگاه برگزار كرده و در اين باره آموزش ديده باشد.. بايد حتما پروسهاي طي شود تا توانمندي اجراي كار را به دست بياورند.
تا به حال هم نمايشگاههايي برگزار شده كه اصناف، اتحاديهها و تشكلها آنها را سازماندهي كرده و كارهاي خوبي هم داشتهاند. البته با توجه به اينكه خود اين افراد متولي صنف هستند، ما انتظارمان بيشتر است. دوست داريم نمايشگاه پربارتر و بزرگتر باشد و حضور شركتهاي خارجي كه ميتواند افزايي و پويايي به فضاي نمايشگاهي بدهد را داشته باشيم. بايد نقششان قويتر باشد.
منتهي تاكيد ما به حضور انجمنها، اتحاديهها، تشكلها و صنوف مرتبط اين است كه مثل يك پدر و كسي كه ميتواند دلسوزانه به هدف نمايشگاه كمك كند و كاري كند كه در كنارشان كار را تقويت كنيم.
منظورتان از دلسوزي، انجام چه كارهايي است؟
مثلا ميتوانند به عنوان تشكل آن بخش به شركتهاي ديگر يك فراخوان بزند و اهدافش را تعريف كند. بعد هم براي حضورشان در نمايشگاه از آنها دعوت كند. براي برگزاري بهتر، ميتواند نظر بدهد كه بهتر است برنامه كالايي چطور باشد، شيوه حضور بايد چطور باشد و درباره مواردي از اين دست، راهنمايي بدهد.
اجراي نمايشگاه مراحلي دارد كه در قالب كاري سازمان توسعه تجارت، به عنوان مسئول صدور اجازه برگزاري نمايشگاهها گنجانده شده است. اين سازمان بايد ببيند بحث ورود تشكلها و انجمنها، ميتواند كمكي در برپايي نمايشگاه داشته باشد يا نه. همچنين بايد تصميم گرفته شود كه كدام صنف، چه نمايشگاهي را برگزار كند. به طور مثال، بايد بدانند كه يك نمايشگاه مرتبط با ساختمان را بايد دقيقا كدام صنف برگزار كند. در مجموع، بهتر است مجريان نمايشگاهي با توجه به اينكه كار تخصصيشان برگزاري نمايشگاه است، وارد چنين موضوعاتي شوند و اتحاديهها از اين كار پشتيباني معنوي داشته باشند.
با اين وجود، اخيرا اصناف مشاركت خوبي در برگزاري نمايشگاههاي مختلف داشتهاند. نمايشگاههاي بينالمللي كتاب تهران يا «اگروفود» از آن دسته هستند. اين موضوع نشاندهنده توانايي اصناف در برگزاري نمايشگاهها نيست؟
بيشتر نمايشگاههايي كه برگزار ميكنيم، توسط مجريان نمايشگاهي است و فقط چند مورد محدود توسط خود انجمنها و تشكلهاي مربوط سازماندهي شده است. در مجموع از حدود 80 نمايشگاهي كه در طول سال برگزار ميكنيم، بيشترشان را شركتهاي اجراكننده نمايشگاه برعهده مي گيرند، يعني كساني كه حرفهشان اجراي نمايشگاه به شكل تخصصي است.
هرچند سازمان توسعه تجارت متولي صدور مجوزهاست و آييننامه و دستورالعملهاي خاصي در اين زمينه دارد اما من فكر ميكنم كه اگر انجمنها و تشكلها بيشتر نقش حمايتي را ايفا كنند و سياستگذاري نمايشگاهها را به متوليان آنها بسپارند، كمك بزرگ و خوبي است.
اين كار كمك ميكند كه خود تشكلها خودشان كمتر درگير كارهاي اجرايي شوند. ما الان در نمايشگاههايمان به صورت محدود اين قابليت را داريم كه انجمنها و تشكلها خودشان برگزاري نمايشگاهها را برعهده بگيرند.
آيا به طور كلي چنين طرحي قابل انجام شدن است؟ يا اينكه زمانبندي خاصي براي واگذاري برگزاري نمايشگاهها به اصناف وجود دارد؟
بايد قبل از هر كاري بفهميم كه يك انجمن و تشكل صنفي، چه نقشي دارد. بايد تعريفي از فعاليتهايش داشته باشيم و اينكه ببينيم، اين صنف چه كاري قرار است بكند. اصلا برگزاري نمايشگاه در اساسنامه آمده است يا اصولا نشانهاي از توانايي برگزاري نمايشگاه در آن صنف هست يا نه. ما تشكلهايي داريم كه متولي برگزاري نمايشگاه هستند ولي خودشان مستقيم عمل نميكنند. يك شركت نمايشگاهي در كنار خودشان دارند كه وارد كار اجراي نمايشگاه ميشود. خودشان در كنار آن اعضاي هياتمديره يا متوليان آن شركت سياستگذار كار هستند. ما بايد براي اجراي هركاري هدف داشته باشيم. بايد ببينيم كه آيا نواقصي در كار برگزاري يك نمايشگاه خاص هست يا نه. اگر هست، آيا سپردن نمايشگاه به اصناف آن را حل خواهد كرد؟ بهرحال برگزاري هر نمايشگاهي بايد يك خروجي داشته باشد. تاكيد ما اين است كه بخش خصوصي در اين بخش فعاليت كند. البته آن طرف سازمان توسعه تجارت هست كه به عنوان سازمان متولي صدور مجوزهاي نمايشگاهي، قطعا يك سري ضوابط و دستوالعملهايي دارد كه بايد آنها را رعايت كرد. بايد اين دستورالعملها را ديد و بعد نظر داد كه آيا اصولا ميتوان برگزاري فلان نمايشگاه را به دست اصناف سپرد يا خير. از طرف ديگر بخشي از نمايشگاهها هست كه نميشود به طور قطع گفت، مسئول برگزارياش حتما يك صنف خاص است. فرض كنيد، نمايشگاه انرژيهاي نو را بخواهيم برگزار كنيم. متولي اين نمايشگاه چه صنف يا تشكلي بايد باشد؟ براي اينكه چنين مشكلاتي پيش نيايد، من پيشنهاد ميكنم كه مجريان برگزاركننده به صورت تخصصي متولي برگزاري نمايشگاهها باشند و نظارتهاي خاصي روي آنها صورت بگيرد. اتحاديهها هم جدا نباشند. ما دوست داريم آنها هم بر اين روند نظارت كنند و در سياستگزاريها حضور داشته باشند. در واقع نقش اصناف و اتحاديهها بايد جامع و واحد باشد،نه پراكنده.
يعني هنوز به هدف جامع و نتيجهگيري كاملي دراين باره نرسيدهايد؟
چالش اصلي ما كيفيت برگزاري نمايشگاه است. دوست داريم كساني كه در نمايشگاه شركت ميكنند، به اهداف اصلي برگزاري آن كه بازاريابي به شكل حرفهاي است، دست پيدا كنند و بتوانند كالا و محصولاتشان را به صورت اساسي و درست معرفي كنند.
براي نمونه ميگويم، انجمن صنايع غذايي در طول سال چند نمايشگاه در حوزه موادغذايي دارد. اگر قرار باشد در برگزاري تمام آنها به صورت مستقيم فعاليت كند، نميشود. اين برنامهريزيها پروسهاي دارند كه نياز به بررسي عميقتر دارد. اميدوارم بتوانيم به هدفي برسيم كه جامع و كامل باشد، از طرفي هم هدف طوري نباشد كه خارج از دسترسي ما قرار بگيرد.