روزنامه تجارت- اشكان خسروپور؛ كارشان سخت و شيرين است. سختي زياد دارد و دقت بالايي مي‌طلبد اما خوبي‌اش اين است كه بعد از چند ساعت حرص و جوش خوردن، تمام تلخي‌هاي كار سخت، با يكي دو گاز از شيريني نوبر و داغ تلافي مي‌شود. قنادان، صاحبان شيرين‌ترين صنف جهانند و رييس اتحاديه‌شان، شيريني‌دوست‌ترين قناد جهان. خودش مي‌گويد: «من به اندازه تمام شهروندان ايران، شيريني مي‌خورم.» علي بهره‌مند، در اولين شنبه ماه رمضان، در يك گفت‌وگوي جدي با «تجارت» كه البته گاهي مزه طنازي‌هاي شيرين اين مرد آذربايجاني را هم دارد، درباره دغدغه صنف قنادان سخن مي‌گويد. شيريني فروشاني كه اين روزها نام‌شان بيشتر از هر وقت ديگري از سال بر سر زبان‌ها مي‌آفتد، صنفي با طعم داغ و شيرين زولبيا باميه.
هنوز چيزي از ماه رمضان نگذشته اما كار و كاسبي قنادان در اين روزهاي رمضاني حسابي سكه است. اينطور نيست؟
كارمان بد نيست اما اين‌طوري‌ها هم كه مي‌گويند، كارمان سكه نيست. با توجه به سختي‌هايي كه كار قنادي دارد، نسبت به زحمتي كه در قنادي كشيده مي‌شود، اين‌كار درآمدي ندارد. خيلي‌ها زرق و برق قنادي‌ها را مي‌بينند و فكر مي‌كنند، كارمان خوب است ولي نمي‌دانند كه درون‌مان چه مي‌گذرد. به قول معروف، بيرون‌مان مردم را مي‌كشد، داخلمان خودمان را. تازه وقتي عده‌اي به صورت غيرمجاز فعاليت مي‌كنند، حسابي حالمان گرفته مي شود.
منظورتان قنادي‌هاي غيرمجاز است؟
نه. ما خوشبختانه تنها صنفي هستيم كه واحد بدون پروانه نداريم. آنهايي هم كه پروانه نگرفته‌اند، در حال تشكيل پرونده هستند و در واقع عضويت‌شان پذيرفته شده اما دنبال پيگيري مشكلاتي مثل ارث و ميراث يا گرفتاري‌هاي ملكي هستند. منظورم از اين واحدهاي غيرمجاز، يك سري مغازه‌هايي است كه به مناسبت‌هاي مختلف، زولبيا باميه درست كرده و بدون نظارت سازمان‌هاي دست‌بالا، مي‌فروشند. همين مغازه‌ها بزرگترين دغدغه من و همكارانم هستند چون هم بازارمان را خراب مي‌كنند، هم صنف قنادي را زير سوال مي‌برند.اصلا معلوم نيست شيريني را از كجا مي‌آورند و هيچ مجوزي هم براي فروش ندارند.
شما هم اعتراضي كرده‌ايد؟
دو سه سال اخير پيگيري‌هايي كرده‌ام ولي نتيجه‌اي نداده است. امسال براي اتاق اصناف و مسئولين بهداشت نامه زدم كه جلوي اينها را بگيريد چون دارند با زندگي مردم بازي مي‌كنند. اما هنوز نتيجه‌اي نداده. اين مشكل هر ساله ماست و هنوز نتوانسته‌ايم آن را حل كنيم.مردم هم دست خودشان نيست، به هواي چند صد تومان زير قيمت، به طرف اين فروشندههاي كار نابلد جذب مي‌شوند. اين واحدهاي اشتباهي، هم صنف قناد را نسبت به مشتري بدبين مي‌كنند. هم اين‌كه جنس ناسالم به دست مردم مي‌دهند.
اين واحدهاي اشتباهي، چه جور مغازه‌هايي هستند؟ منظورتان مغازه‌هاي زيرپله‌اي است؟
نه. يعني هميشه اينطور نيست. بيشتر منظورمان تداخل صنفي است كه با يك سري فروشندههاي نان فانتزي داريم. اين مغازه‌ها شيريني را زير قيمت قناد مي‌دهند. اصلا كاري به اتحاديه و قيمت ما ندارند، ما هم نظارتي رويشان نداريم. در نتيجه، جنسي كه مي‌دهند اصلا خوب نيست اما خب ارزان‌تر است. ارزاني هم كه هميشه خوب نيست.
اين نان‌فروشي‌هاي غيرمجاز، شيريني‌هايشان را از كجا مي‌آورند؟
بهرحال راه‌‌هايي هست. چند روز پيش يكي از دوستانم كه كارگاه توليد شيريني دارد، آمده بود اتحاديه. از حال و احوالش پرسيدم و اين‌كه اوضاع چطور است. گفت خيلي راضي هستم چون ديگر با قناد كار نمي‌كنم. چند مغازه نان فانتزي پيدا كرده‌ام كه فقط مي‌گويند به ما جنس زيرقيمت بده. اصلا هم كيفيت برايشان مهم نيست. قنادها هزار ايراد مي گيرند اما نان فانتزي‌ها فقط دنبال چيز ارزان هستند. براي همين راحت شده‌ام و پولم را هم نقد مي‌گيرم. اين حرف يك آشنايمان بود. مي‌بينيد كه براي توليدكننده هم اين‌طوري بيشتر صرف مي‌كند. البته فقط نان فانتزي‌ها نيستند. يك سري واحدهاي مختلف در رده‌هاي مختلف هستند كه با رسيدن ايام و مناسبت‌هاي خاص، شغل‌شان را تغيير مي‌دهند تا در اين ماه پولي به جيب بزنند. البته اين را هم بگويم كه همه نان فانتزي‌ها اينطور نيستند ولي همان بعضي‌ها خسته‌مان كرده‌اند. بگذاريد يك جمله بهتر بگويم. مشكل اصلي ما به نظر من و همكارانم واحدهايي است كه نمي‌فهمند شيريني چيست اما مي‌روند دنبال اين كار. بعد هم قناد واقعي را با شيريني‌هايي كه مي‌فروشند بدنام مي‌كنند.
ولي شما گفتيد، قنادي نسبت به شغلش، درآمدي ندارد و شغل دشواري است. پس چرا اين واحدهاي صنفي مختلف، سعي مي‌كنند سراغ كار شما را بروند؟
چون برايشان كيفيت مهم نيست و قيمت پايين مي‌گيرند. وگرنه قنادي واقعي سختي دارد. قنادي مشكل زياد دارد. مثلا ما در رابطه با پرسنل كارگري و حقوقشان مشكلات جدي داريم.دستمزدها و هزينه‌ها خيلي بالاست و خود كار قنادي هم سخت است. براي همين، كمتر كسي سمت اين شغل مي‌آيد. كسي دوست ندارد در كارگاه كار كند. قناد صبح اول وقت كارش را شروع مي‌كند و تا پاسي از شب مشغول است. كارش سخت است. اصلا چرا من بگويم. خودتان برويد از قنادها يك گزارش تهيه كنيد، ببينيد كسي از كار خودش راضي هست يا نه. البته كار كه بي‌سود نمي‌شود. سود هم دارد ولي خب،دردسرش زياد است.
اوايل كه صحبت‌ها درباره قيمت‌هاي شيريني در ماه رمضان داغ شد، مي گفتند، زولبيا باميه قرار است ده هزار تومان باشد، بعد از قول شما رسانه‌ها قيمت يازده هزار توماني زولبيا باميه را اعلام كردند اما در نهايت، زولبيا باميه با قيمت 9 هزار و 600 تومان اعلام و عرضه شد. داستان اين تفاوت‌ها چه بود؟
حدود يك ماه پيش از ماه رمضان، كميسيون فني اتحاديه صنف قنادان، آناليز درآورد و قيمت زولبياباميه را حدود 11 هزار تومان اعلام كرد. ما اين قيمت پيشنهادي را به كميسيون نرخ‌گذاري اتاق اصناف داديم كه آنها با مبلغ 10 هزار تومان موافقت كردند. اما نامه‌اي از طرف سازمان صنعت آمده بود كه معاون اول رييس‌جمهوري بخش‌نامه‌اي داده كه اصناف، نبايد جنس‌هايشان را گران كنند. اگر هم چيزي بخواهد گران شود، بايد از فيلتر كارگروه تنظيم بازار بگذرد. همين شد كه نرخ ما سر از جلسه تنظيم بازار در آورد. آنها هم 400 تومان از 10 هزار تومان قبلي كم كردند كه قيمت زولبيا باميه واحدهاي درجه يك نهايتا شد 9 هزار و 600 تومان. قنادي‌هاي درجه دو هم بايد اين شيريني را 9 هزار و 100 تومان عرضه كنند.
مردم از كجا اين تفاوت درجه‌بندي‌ها را متوجه شوند؟
اين درجه‌بندي را خود اتحاديه، از قبل مشخص كرده و اين درجه‌بندي در پروانه واحدهاي قنادي نوشته شده است. اين حكم‌ها بايد در فروشگاه‌ها جلوي چشم مردم باشد.
اگر شيريني طبق اين قيمت عرضه نشد، مردم بايد چه كنند؟
اولا خواهش من از مردم اين است كه از واحدهاي پروانه‌دار كه در محل زندگي‌شان مي‌شناسند، خريد كنند. اگر هم چيزي ديدند، به اتحاديه و ماموران بهداشت، مورد را اعلام كنند. خود ما هم براي ماه رمضان امسال با مسئولان سازمان بهداشت برنامه‌اي داريم و قرار شده، همزمان با ماموران بهداشت، مامور تخصصي از صنف قنادان به شيريني‌فروشي‌ها اعزام شود تا كيفيت كار واحدهاي زيرمجموعه‌مان را رصد كنيم. من گفته‌ام از همه بايد نمونه‌گيري شود. امسال كار را سخت‌تر مي‌كنيم تا دست‌كم بتوانيم جلوي فعاليت يك سري از آنهايي كه زيرزميني كار مي‌كنند يا جوري كار مي‌كنند كه نظارتي به‌شان نيست، را بگيريم.
در ماه رمضان، ساعت كاري مشخصي هم داريد؟
مثل اغذيه‌فروشي‌ها و ساندويچي‌ها كه تعطيل مي‌كنند، مغازه را نمي‌بنديم. كار مي‌كنيم و فروش هم داريم. ساعت كاري‌مان مثل مواقع ديگر سال است، مثل بقيه اصناف. يكي ممكن است ساعت هشت صبح مغازه را باز كند و ساعت 9 شب ببندد. يكي هم ممكن است تا ساعت 12 شب باز باشد. اين ديگر به خود شيريني‌فروشي مربوط است.
مي‌گويند كوزه‌گر معمولا از كوزه شكسته آب مي‌خورد يا معمولا خود روساي صنف‌هاي خوردني، از بس در طول روز با شيريني و آجيل در ارتباط هستند كه زياد علاقه‌اي به آنها ندارند. شما چطور؟ خودتان شيريني مي‌خوريد؟
اتفاقا فكر مي‌كنم بيشترين شيريني بين تمام شهروندان ايران را خود من مي‌خورم. نمي‌دانم چقدر ولي خيلي زياد شيريني مي‌خورم. در همه مصاحبه‌هايم هم اين را گفته‌ام. يك‌بار هم در برنامه «خندوانه» گفتم كه، اگر يك روز شيريني نخورم، انگار چيزي كم دارم.
شيريني‌ها را خودتان درست مي‌كنيد؟
شيريني‌پزي بلدم. خودم قنادي كار كرده‌ام و شيريني فروشي دارم ولي اتحاديه و كارهايش آن‌قدر گرفتارمان كرده كه حال خودمان هم يادمان رفته است، چه برسد به اين‌كه شيريني درست كنيم.
چه مدل شيريني‌هايي را بيشتر دوست داريد؟
هرچه باشد، خوب است. شيريني‌ها همه‌شان خوبند. فرقي ندارد. اما چون خودم آذربايجاني هستم، بيشتر قرابيه و لطيفه را دوست دارم.
گفتيد خودتان هم در كار شيريني‌پزي دستي داريد؟
خودم از سال 1363 آمدم توي اين كار و از آن زمان تا الان به كل، در كار قنادي هستم. اول كه آمدم تهران، رفتم در خيابان نواب، چهارراه رضايي و در قنادي شاهين مشغول به كار شدم. خدا بيامرزد رفتگان شما را،پيش آقاي نافع كار مي‌كردم. آن زمان خودش عضو هيات‌مديره اتحاديه قنادان بود. خيلي كار يادم داد. سه چهار سالي آن‌جا بودم. بعد چند جاي ديگر رفتم تا اين‌كه در سال 1370 مغازه گرفتم. الان هم كه به عنوان رييس اتحاديه مشغول هستم و حدود 1350 عضو پروانه‌دار و منتظر پروانه در تهران، زيرنظرمان كار مي‌كنند.
هنوز چيزي از ماه رمضان نگذشته اما كار و كاسبي قنادان در اين روزهاي رمضاني حسابي سكه است. اينطور نيست؟
كارمان بد نيست اما اين‌طوري‌ها هم كه مي‌گويند، كارمان سكه نيست. با توجه به سختي‌هايي كه كار قنادي دارد، نسبت به زحمتي كه در قنادي كشيده مي‌شود، اين‌كار درآمدي ندارد. خيلي‌ها زرق و برق قنادي‌ها را مي‌بينند و فكر مي‌كنند، كارمان خوب است ولي نمي‌دانند كه درون‌مان چه مي‌گذرد. به قول معروف، بيرون‌مان مردم را مي‌كشد، داخلمان خودمان را. تازه وقتي عده‌اي به صورت غيرمجاز فعاليت مي‌كنند، حسابي حالمان گرفته مي شود.
منظورتان قنادي‌هاي غيرمجاز است؟
نه. ما خوشبختانه تنها صنفي هستيم كه واحد بدون پروانه نداريم. آنهايي هم كه پروانه نگرفته‌اند، در حال تشكيل پرونده هستند و در واقع عضويت‌شان پذيرفته شده اما دنبال پيگيري مشكلاتي مثل ارث و ميراث يا گرفتاري‌هاي ملكي هستند. منظورم از اين واحدهاي غيرمجاز، يك سري مغازه‌هايي است كه به مناسبت‌هاي مختلف، زولبيا باميه درست كرده و بدون نظارت سازمان‌هاي دست‌بالا، مي‌فروشند. همين مغازه‌ها بزرگترين دغدغه من و همكارانم هستند چون هم بازارمان را خراب مي‌كنند، هم صنف قنادي را زير سوال مي‌برند.اصلا معلوم نيست شيريني را از كجا مي‌آورند و هيچ مجوزي هم براي فروش ندارند.
شما هم اعتراضي كرده‌ايد؟
دو سه سال اخير پيگيري‌هايي كرده‌ام ولي نتيجه‌اي نداده است. امسال براي اتاق اصناف و مسئولين بهداشت نامه زدم كه جلوي اينها را بگيريد چون دارند با زندگي مردم بازي مي‌كنند. اما هنوز نتيجه‌اي نداده. اين مشكل هر ساله ماست و هنوز نتوانسته‌ايم آن را حل كنيم.مردم هم دست خودشان نيست، به هواي چند صد تومان زير قيمت، به طرف اين فروشندههاي كار نابلد جذب مي‌شوند. اين واحدهاي اشتباهي، هم صنف قناد را نسبت به مشتري بدبين مي‌كنند. هم اين‌كه جنس ناسالم به دست مردم مي‌دهند.
اين واحدهاي اشتباهي، چه جور مغازه‌هايي هستند؟ منظورتان مغازه‌هاي زيرپله‌اي است؟
نه. يعني هميشه اينطور نيست. بيشتر منظورمان تداخل صنفي است كه با يك سري فروشندههاي نان فانتزي داريم. اين مغازه‌ها شيريني را زير قيمت قناد مي‌دهند. اصلا كاري به اتحاديه و قيمت ما ندارند، ما هم نظارتي رويشان نداريم. در نتيجه، جنسي كه مي‌دهند اصلا خوب نيست اما خب ارزان‌تر است. ارزاني هم كه هميشه خوب نيست.
اين نان‌فروشي‌هاي غيرمجاز، شيريني‌هايشان را از كجا مي‌آورند؟
بهرحال راه‌‌هايي هست. چند روز پيش يكي از دوستانم كه كارگاه توليد شيريني دارد، آمده بود اتحاديه. از حال و احوالش پرسيدم و اين‌كه اوضاع چطور است. گفت خيلي راضي هستم چون ديگر با قناد كار نمي‌كنم. چند مغازه نان فانتزي پيدا كرده‌ام كه فقط مي‌گويند به ما جنس زيرقيمت بده. اصلا هم كيفيت برايشان مهم نيست. قنادها هزار ايراد مي گيرند اما نان فانتزي‌ها فقط دنبال چيز ارزان هستند. براي همين راحت شده‌ام و پولم را هم نقد مي‌گيرم. اين حرف يك آشنايمان بود. مي‌بينيد كه براي توليدكننده هم اين‌طوري بيشتر صرف مي‌كند. البته فقط نان فانتزي‌ها نيستند. يك سري واحدهاي مختلف در رده‌هاي مختلف هستند كه با رسيدن ايام و مناسبت‌هاي خاص، شغل‌شان را تغيير مي‌دهند تا در اين ماه پولي به جيب بزنند. البته اين را هم بگويم كه همه نان فانتزي‌ها اينطور نيستند ولي همان بعضي‌ها خسته‌مان كرده‌اند. بگذاريد يك جمله بهتر بگويم. مشكل اصلي ما به نظر من و همكارانم واحدهايي است كه نمي‌فهمند شيريني چيست اما مي‌روند دنبال اين كار. بعد هم قناد واقعي را با شيريني‌هايي كه مي‌فروشند بدنام مي‌كنند.
ولي شما گفتيد، قنادي نسبت به شغلش، درآمدي ندارد و شغل دشواري است. پس چرا اين واحدهاي صنفي مختلف، سعي مي‌كنند سراغ كار شما را بروند؟
چون برايشان كيفيت مهم نيست و قيمت پايين مي‌گيرند. وگرنه قنادي واقعي سختي دارد. قنادي مشكل زياد دارد. مثلا ما در رابطه با پرسنل كارگري و حقوقشان مشكلات جدي داريم.دستمزدها و هزينه‌ها خيلي بالاست و خود كار قنادي هم سخت است. براي همين، كمتر كسي سمت اين شغل مي‌آيد. كسي دوست ندارد در كارگاه كار كند. قناد صبح اول وقت كارش را شروع مي‌كند و تا پاسي از شب مشغول است. كارش سخت است. اصلا چرا من بگويم. خودتان برويد از قنادها يك گزارش تهيه كنيد، ببينيد كسي از كار خودش راضي هست يا نه. البته كار كه بي‌سود نمي‌شود. سود هم دارد ولي خب،دردسرش زياد است.
اوايل كه صحبت‌ها درباره قيمت‌هاي شيريني در ماه رمضان داغ شد، مي گفتند، زولبيا باميه قرار است ده هزار تومان باشد، بعد از قول شما رسانه‌ها قيمت يازده هزار توماني زولبيا باميه را اعلام كردند اما در نهايت، زولبيا باميه با قيمت 9 هزار و 600 تومان اعلام و عرضه شد. داستان اين تفاوت‌ها چه بود؟
حدود يك ماه پيش از ماه رمضان، كميسيون فني اتحاديه صنف قنادان، آناليز درآورد و قيمت زولبياباميه را حدود 11 هزار تومان اعلام كرد. ما اين قيمت پيشنهادي را به كميسيون نرخ‌گذاري اتاق اصناف داديم كه آنها با مبلغ 10 هزار تومان موافقت كردند. اما نامه‌اي از طرف سازمان صنعت آمده بود كه معاون اول رييس‌جمهوري بخش‌نامه‌اي داده كه اصناف، نبايد جنس‌هايشان را گران كنند. اگر هم چيزي بخواهد گران شود، بايد از فيلتر كارگروه تنظيم بازار بگذرد. همين شد كه نرخ ما سر از جلسه تنظيم بازار در آورد. آنها هم 400 تومان از 10 هزار تومان قبلي كم كردند كه قيمت زولبيا باميه واحدهاي درجه يك نهايتا شد 9 هزار و 600 تومان. قنادي‌هاي درجه دو هم بايد اين شيريني را 9 هزار و 100 تومان عرضه كنند.
مردم از كجا اين تفاوت درجه‌بندي‌ها را متوجه شوند؟
اين درجه‌بندي را خود اتحاديه، از قبل مشخص كرده و اين درجه‌بندي در پروانه واحدهاي قنادي نوشته شده است. اين حكم‌ها بايد در فروشگاه‌ها جلوي چشم مردم باشد.
اگر شيريني طبق اين قيمت عرضه نشد، مردم بايد چه كنند؟
اولا خواهش من از مردم اين است كه از واحدهاي پروانه‌دار كه در محل زندگي‌شان مي‌شناسند، خريد كنند. اگر هم چيزي ديدند، به اتحاديه و ماموران بهداشت، مورد را اعلام كنند. خود ما هم براي ماه رمضان امسال با مسئولان سازمان بهداشت برنامه‌اي داريم و قرار شده، همزمان با ماموران بهداشت، مامور تخصصي از صنف قنادان به شيريني‌فروشي‌ها اعزام شود تا كيفيت كار واحدهاي زيرمجموعه‌مان را رصد كنيم. من گفته‌ام از همه بايد نمونه‌گيري شود. امسال كار را سخت‌تر مي‌كنيم تا دست‌كم بتوانيم جلوي فعاليت يك سري از آنهايي كه زيرزميني كار مي‌كنند يا جوري كار مي‌كنند كه نظارتي به‌شان نيست، را بگيريم.
در ماه رمضان، ساعت كاري مشخصي هم داريد؟
مثل اغذيه‌فروشي‌ها و ساندويچي‌ها كه تعطيل مي‌كنند، مغازه را نمي‌بنديم. كار مي‌كنيم و فروش هم داريم. ساعت كاري‌مان مثل مواقع ديگر سال است، مثل بقيه اصناف. يكي ممكن است ساعت هشت صبح مغازه را باز كند و ساعت 9 شب ببندد. يكي هم ممكن است تا ساعت 12 شب باز باشد. اين ديگر به خود شيريني‌فروشي مربوط است.
مي‌گويند كوزه‌گر معمولا از كوزه شكسته آب مي‌خورد يا معمولا خود روساي صنف‌هاي خوردني، از بس در طول روز با شيريني و آجيل در ارتباط هستند كه زياد علاقه‌اي به آنها ندارند. شما چطور؟ خودتان شيريني مي‌خوريد؟
اتفاقا فكر مي‌كنم بيشترين شيريني بين تمام شهروندان ايران را خود من مي‌خورم. نمي‌دانم چقدر ولي خيلي زياد شيريني مي‌خورم. در همه مصاحبه‌هايم هم اين را گفته‌ام. يك‌بار هم در برنامه «خندوانه» گفتم كه، اگر يك روز شيريني نخورم، انگار چيزي كم دارم.
شيريني‌ها را خودتان درست مي‌كنيد؟
شيريني‌پزي بلدم. خودم قنادي كار كرده‌ام و شيريني فروشي دارم ولي اتحاديه و كارهايش آن‌قدر گرفتارمان كرده كه حال خودمان هم يادمان رفته است، چه برسد به اين‌كه شيريني درست كنيم.
چه مدل شيريني‌هايي را بيشتر دوست داريد؟
هرچه باشد، خوب است. شيريني‌ها همه‌شان خوبند. فرقي ندارد. اما چون خودم آذربايجاني هستم، بيشتر قرابيه و لطيفه را دوست دارم.
گفتيد خودتان هم در كار شيريني‌پزي دستي داريد؟
خودم از سال 1363 آمدم توي اين كار و از آن زمان تا الان به كل، در كار قنادي هستم. اول كه آمدم تهران، رفتم در خيابان نواب، چهارراه رضايي و در قنادي شاهين مشغول به كار شدم. خدا بيامرزد رفتگان شما را،پيش آقاي نافع كار مي‌كردم. آن زمان خودش عضو هيات‌مديره اتحاديه قنادان بود. خيلي كار يادم داد. سه چهار سالي آن‌جا بودم. بعد چند جاي ديگر رفتم تا اين‌كه در سال 1370 مغازه گرفتم. الان هم كه به عنوان رييس اتحاديه مشغول هستم و حدود 1350 عضو پروانه‌دار و منتظر پروانه در تهران، زيرنظرمان كار مي‌كنند.
آخرین اخبار