فاصله یک طرح از حرف تا عمل

برای ارتقاء رتبه اول مدیر مدرسه باید تائید کند
مشاور معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش درباره دایره شمول طرح رتبه‌بندی می‌گوید: تمامی معلمان بالای شش سال سابقه مشمول طرح رتبه‌بندی می‌شوند.‌هاشم مسعودی، با بیان این‌که هیچ مکانیسمی برای آنکه حقوق کارکنان را کم کنیم نداریم، تاکید می‌کند که در رتبه‌بندی معلمان به دنبال نظام ساختارگرا هستیم که مبتنی بر شایستگی و توانمندی نیروی انسانی باشد تا فرد با بهره‌وری بالاتر حقوق بیشتری دریافت کند.
او می‌گوید: تمامی معلمان بالای 6 سال سابقه مشمول طرح رتبه‌بندی می‌شوند و اینگونه نیست که کسی تنزل رتبه پیدا کند؛ در آموزش و پرورش 65 درصد معلمان در رتبه خبره و عالی قرار دارند که با اجرای طرح رتبه‌بندی حقوق آنها بین 320 تا 540 هزار تومان افزایش می‌یابد.همچنین 140 هزار نفر دارای رتبه ارشد هستند که حقوق آنها بین 180 تا 240 هزار تومان افزایش می‌یابد و مابقی رتبه‌های کمتری دارند. البته ممکن است بدی شرایط آب و هوا در میزان افزایش حقوق آنها موثر باشد. بر اساس این گفته‌ها، اگر کسی بخواهد رتبه‌اش ارتقا یابد اول باید مدیر مدرسه تایید کند سپس به شورای مربوطه برود و در نهایت کمیته تخصصی هر استان بررسی می‌کند که روند کار بسیار ساده شده است.
با طرح رتبه‌بندی،‌حقوق زیاد می‌شود
اما معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش با اعلام خبر افزایش 35 درصدی حقوق نیروهای اداری آموزش و پرورش، درباره وضعیت بازنشستگان در طرح رتبه‌بندی می‌گوید: تلاش می‌کنیم از طریق پاداش پایان خدمت حتی افرادی که شهریور امسال بازنشسته می‌شوند، آنها را از مزایای رتبه‌بندی بهره‌مندی کنیم.محمد بطحایی با بیان اینکه رتبه‌بندی دارای دو مرحله است و در مهر ماه سال جاری مرحله اول رتبه‌بندی با اعتبار یک‌هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان اجرا می‌شود، ادامه می‌دهد: فوق‌العاده بند 10 ماده 68 مربوط به افزایش حقوق نیروهای اداری در بهمن‌ماه سال گذشته به تصویب هیات وزیران رسید. همان 35 درصدی که قرار بود به حقوق نیروهای اداری اضافه شود اما میانگین آن 21 درصد و سقف آن 35 درصد در نظر گرفته شده است. به گفته بطحایی، با اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان، حقوق آنها بین 150 تا 600 هزار تومان افزایش می‌یابد.
کدام مقالات جزو شاخص‌های رتبه‌بندی فرهنگیان نیست؟
حسن حسینی، مدیرکل امور اداری و تشکیلات وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: برای رتبه‌بندی صرفاً دنبال این هستیم تا وظایف یک معلم را در نظر بگیریم و مقالات ISI جزو شاخص‌های رتبه‌بندی فرهنگیان نیست. او می‌افزاید: مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری مدیریت سنجش صلاحیت فرهنگیان را بر عهده دارد که برای این کار، ساختاری را تعریف کرده‌ایم.
طرحی با رونوشتی شتاب‌زده، ساده‌انگارانه و غیر واقعی
محمدرضا نیک‌نژاد، معتقد است که رتبه‌بندی در دولت پیشین برای ساماندهی به ارزشیابی سالانه فرهنگیان تهیه شده بود: «تهیه‌کنندگان، رونوشتی شتاب‌زده از  شیوه ارزشیابی استادان دانشگاه را آورده و با کمی دگرگونی و افزودن بندهایی، آن را به دولت ارائه دادند. در آن زمان کارشناسان این شیوه ارزشیابی را مناسب فرهنگیان ندانسته و  به همین دلیل تصویب آن با مخالفت کمیسیون آموزش مجلس بارها عقب افتاد. لایحه رتبه‌بندی در دولت یازدهم نیز به مجلس فرستاده شد و در آنجا رای نیاورد. پس از آن و در میانه اعتراض‌های سال گذشته فرهنگیان، طرح با دگرگونی‌هایی که آن را همخوان با ساختار ارزشیابی کنونی کرد، در هیات دولت تصویب و به وسیله معاون اول رییس جمهوری برای اجرا ابلاغ شد.»
این عضو کانون صنفی معلمان ایران ادامه می‌دهد: «در طرح تازه نیز مانند طرح کنونی چهار رتبه به نام‌های پایه، ارشد، خبره و عالی در نظر گرفته شده است. دیگر تفاوتِ طرح تازه با شکل کنونی آن، چگونگی دستیابی به این رتبه‌هاست. در طرح دولت پیشین، گرفتن هر رتبه یا رفتن به رتبه‌های بالاتر را بسیار پیچیده می‌کرد و شاید کمتر معلمی می‌توانست به رتبه‌های خبره و عالی راه یابد.»
این آموزگار اما چارچوب اصلی طرح تازه را بر اساس همان شیوه قدیمی یعنی سابقه کار، میزان ضمن خدمت، پژوهش، نوشتن کتاب یا مقاله و ...می‌داند و می‌افزاید: «در این شیوه بیشتر فرهنگیان به شکل خودکار به رتبه‌های بالاتر راه می‌یابند و در پایان خدمت به رتبه عالی خواهند رسید. به این معنی می‌توان اجرای طرح را امتیازی به فرهنگیان دانست.»
 اما نکته‌ای که این روزها پرسش برانگیز شده است آن است که وزیر در گفت‌وگویی که در رسانه‌ها منتشر شده است با تاکید بر این که سامانه رتبه‌بندی از مهرماه امسال اجرا می‌شود، گفت:« طرح رتبه‌بندی در ۴ رتبه انجام می‌شود که در رتبه اولیه قریب ۳۰۰ هزار تومان و در بالاترین رتبه حدود ۸۰۰ هزارتومان به حقوق معلمان افزوده می‌شود.» نیک‌نژاد می‌گوید: «هنگامی که ریز اجرای طرح که در رسانه‌ها منتشر شده است را بررسی می‌کنیم، تفاوت باور نکردنی‌ای را شاهد هستیم. در جزئیات اجرایی درباره پایین‌ترین رتبه یعنی پایه و بالاترین رتبه یعنی عالی آمده است که رتبه پایه: ۷۷۰۰ ضربدر ۱۵ درصد برابر ۱۱۵۵ امتیاز می‌شود که ضربدر ضریب ریالی ۱۳۷۶ برابر ۱۵۸۹۲۸۰ریال می‌شود که با کسر ۱۰ درصد مالیات و ۹ درصد بازنشستنگی خالص دریافتی مربوط به رتبه پایه برابر ۱۲۸۷۳۱۷ ریال است.... رتبه عالی : ۷۷۰۰ امتیازضربدر ۵۰ درصد ۳۸۵۰ امتیازمی‌شود ضربدر ۱۳۷۶ برابر ۵۲۹۷۶۰۰ ریال می‌شود که با کسر مالیات و بازنشستگی خالص دریافتی ۴۲۹۱۰۵۶ ریال است.» ( 15 اردیبهشت 94، رسانه‌ها)
کنشگر صنفی آموزشی در نمونه‌ای دیگر به واپسین گفته‌های سخنگوی دولت در گردهمایی مسئولان آموزش و پرورش کشور اشاره می کند و می‌گوید: «ایشان میانگین دستمزد فرهنگیان را نزدیک یک میلیون و 770هزار تومان می‌خواند. هنگامی که به این گفته اعتراض می‌شود، کاربدستان میانگین به دست آمده را، حاصل تقسیم بودجه حقوقی فرهنگیان به شمار حقوق بگیران می‌خوانند! بی‌گمان این میانگین درست نیست. نگارنده به عنوان یک فرهنگی با سابقه 25 سال در تهران، در حکم کار گزینی‌ام حقوقم17607529 ریال و دریافتی‌ام در فیش حقوقی ماهانه‌ام، با کسری‌های عادی، 14785169 ریال است. همچنان که دیده می‌شود، هم در حکم کارگزینی و هم در فیش ماهانه، دریافتی کمتر از میانگینی است که مثلا باید برای یک معلم 15 سال سابقه باشد»!
اما این تفاوت‌ها ازکجا ناشی می‌شود؟ چرا حداکثر افزایش اعلام شده در جزئیات طرح رتبه‌بندی، نزدیک نصف افزایش وعده داده شده وزیراست!؟ چرا تیم وزارتخانه پیش از گفته‌های وزیر و یا سخنگوی دولت یا پس از آن گفته‌های ایشان را اصلاح نمی‌کنند؟ چرا باید در رسانه‌ها پی در پی از افزایش دستمزد فرهنگیان سخن گفته شود اما از این تفاوت‌ها چشم‌پوشی گردد؟ و ..
محمدرضا نیک‌نژاد می‌گوید: «شوربختانه شیوه ارائه اطلاعات در باره میزان دستمزدها در آموزش و پرورش بسیار ساده انگارانه است و غیر واقعی. فرادستان باید بدانند این شیوه ارائه اطلاعات، نه تنها فرهنگیان را آرام نمی‌کند بلکه بیش از گذشته سبب نگرانی و دلسردی آن‌ها خواهد شد و بی‌گمان دیوار بی‌اعتمادی میان دو سوی جریان را بلندتر خواهد کرد. امیدواریم از این به بعد شاهد چنین گفته‌هایی نباشیم و فرادستان با وسواس بیشتری خبرهای وابسته به دستمزدها را منتشر کنند.»
میان حرف تا عمل فاصله بسیار است
با توجه به گفته‌های فردی که در بطن مشکلات فرهنگیان، نیازها و خواسته‌های آن‌ها قرار دارد و عواقب اجرای طرح رتبه‌بندی را در زندگی خود احساس می‌کند و نیز با توجه به گفت‌وگوی نگارنده با معلمان زن و مرد در تهرن و سایر شهرستان‌ها- با سابقه‌طولانی یا میانه یا کوتاه- شاید بتوان این‌گونه برداشت کرد که طرح رتبه‌بندی معلمان، از حرف تا عمل فاصله زیادی دارد هرچند معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش معتقد باشد که این یکی از مهم‌ترین طرح‌های وزارت آموزش و پرورش، بوده است و این‌که آن‌ها با این طرح به دنبال افزایش انگیزه معلمان برای یک کار تخصصی و ارتقاء بهسازی نیروی انسانی هستند. و باز هرچند اگر محمدحسین سلیمی جهرمی رئیس مرکز برنامه‌ریزی، نیروی انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش هم  بگوید که بر اساس اجرای نظام سنجش صلاحیت، بسیاری از مشکلات فرهنگیان حل می‌شود و انگیزه معلمان نیز ارتقا پیدا خواهد کرد.