به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی دانشگاه بین‌المللی اهل بیت، نشست «اخلاق کاربردی» امروز دوشنبه ۱۱ بهمن از سوی دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) برگزار شد.
آیت‌الله رضا رمضانی، دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، در این نشست سخنرانی کرد که متن سخنان وی را می‌خوانید.
حضرت امام خمینی(ره) معتقد به انقلاب بودند، چون سیستم فاسد بود و سیستم فاسد را فقط باید با انقلاب از بین برد و نظام اسلامی را ایجاد کرد. علاوه بر رکن نظام اسلام، رکن دیگر رهبری است که رهبری انقلاب با هدایت حکیمانه حضرت امام و امروزه نیز شاگرد خلف ایشان است و رکن سوم نیز مردم هستند. شکل حکومت هم جمهوریت است، چون هر سال به صورت میانگین یک انتخابات داشته‌ایم و این ویژگی برجسته انقلاب اسلامی است.
●تأکید امام و رهبری بر اخلاق و معنویت
به یکی از دستاوردهای مهم نظام اسلامی که همان معنویت و اخلاق است اشاره می‌کنم که مورد تأکید حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری بوده است. یکی از تأکیدهای مهم اسلام این است که اخلاق فطری و توحیدی و نیز معنویت در جامعه بشری اجرا شود و این از جمله سفارش‌هایی است که در بیانیه گام دوم انقلاب نیز مطرح شده؛ هر چند در ابتدای انقلاب چنین چیزی وجود داشت، اما اگر قرار است به سمت تمدن اسلامی برویم، باید همه ما به آن اهتمام داشته باشیم.
از نظر اسلام، پیشرفت علم و اجرای عدالت در همه ابعاد که از آرمان‌های انبیای الهی است، باید همواره مورد توجه قرار گیرد. البته اینگونه نیست که صرفاً در گام دوم انقلاب به عدالت اهتمام ورزیم، بلکه عدالت در دین اسلام به عنوان امری فطری و عقلی بوده و در آیات و روایات مورد توجه قرار گرفته است. تکوین انقلاب برای این بود که جامعه ما طعم عدالت را بچشد، اما درباره اینکه آیا توانسته‌ایم در این حوزه موفق باشیم یا خیر، باید گفت که هرچند در چهار دهه گذشته تلاش زیادی صورت گرفته، اما راه زیادی مانده است تا به طور کامل موفق شویم. لذا مسئولان باید تلاش کنند تا عدالت در همه ابعاد در جامعه تحقق پیدا کند.
نکته مهمی که باید توجه کنیم، اخلاق و معنویت در دو بعد فردی و اجتماعی است و حضرت امام(ره) مکرر بر آن کرده‌اند. ایشان می‌فرمایند بر همه ما لازم است که خودمان را بسازیم، چون در اجتماع بازتاب دارد. نکته دیگر قانع نشدن به این است که ظاهر کفایت می‌کند، بلکه باید از قلب و ذهنمان شروع کنیم و سپس به دنبال مجاهدت برای ساختن یک کشور باشیم. فرد عادل می‌تواند جامعه را تعدیل کند و یک صالح می‌تواند مصلح باشد و اگر فردی به مقام صلاح نرسد، نمی‌تواند حقیقتِ اصلاح را در جامعه اجرا کند.
●معنویت‌های انحرافی
این موضوع در تعابیر مقام معظم رهبری بسیار است. ایشان می‌فرمایند که معنویت و اخلاق جهت‌دهنده همه فعالیت‌های فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است و محیط زندگی را حتی با کمبودهای مادی به بهشت تبدیل می‌سازد. البته مواردی همانند راستی، امانتداری و صبر خوب هستند و خیانت، فریب، مکر، دروغ و تهمت از رذایل محسوب می‌شوند، اما انسان برای رشد اخلاق فردی باید از خودش شروع کند و نیازمند پیرایش از رذایل و آراستن به فضایل است. اگر هم رذایل به صورت ملکه در انسان قرار بگیرند بسیار سخت است که بتوان از آنها رهایی پیدا کرد.
نظام جمهوری اسلامی ایران همواره به دنبال این بوده که معنویت حاکم شود. سه نوع معنویت انحرافی وجود دارد که یکی از آنها معنویت متحجرانه است که نوعی از معنویت التقاطی و افراطی است و در آن به گریز از دنیا و استفاده نکردن از موهبت‌های دنیایی تأکید شده است، در حالی که خداوند نعماتی را در اختیار انسان داده تا در همین دنیا از آنها استفاده کنیم و شکرگزار نعمت‌های خداوند باشیم. متأسفانه برخی مسلمانان گمان می‌کنند که باید از دنیا فاصله بگیرند و این همان زهد منفی است. در حالی که زاهد بودن بدین معناست که انسان نباید به چیزی که دارد وابسته باشد.
در قرآن کریم آمده است: «وَابْتَغِ فِیمَا آتَاکَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا ۖ وَأَحْسِنْ کَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ ۖ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِی الْأَرْضِ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ؛ و به هر چیزی که خدا به تو عطا کرده بکوش تا (ثواب و سعادت) دار آخرت تحصیل کنی و لیکن بهره‌ات را هم از (لذّات و نعم حلال) دنیا فراموش مکن و (تا توانی به خلق) نیکی کن چنانکه خدا به تو نیکویی و احسان کرده و هرگز در روی زمین فتنه و فساد برمینگیز، که خدا مفسدان را ابدا دوست نمی‌دارد»(قصص، ۷۷)». در واقع خداوند تأکید کرده از بهره‌ای که باید از دنیا ببرید غافل نشوید، چرا که این شکل از معنویت متحجرانه است. معنویت دوم، معنویت دنیوی است؛ یعنی گاهی انسان چیزی همانند قهرمانی را دنبال می‌کند و از بسیاری از امور دنیایی می‌گذرد. معنویت سوم، ظلم‌پذیرانه است که شخص عمداً ظلم را می‌پذیرد، اما اسلام با معنویت ستم‌پذیرانه به شدت مبارزه می‌کند و ظلم‌پذیری را از رذایل می‌داند.
●ویژگی‌های معنویت اسلامی
معنویتی که اسلام بر آن تأکید و نیز حضرت امام خمینی(ره) آموزش آن به جامعه انسانی را دنبال می‌کرد، سه ویژگی دارد؛ یکی اینکه جامع بین دنیا و آخرت است تا انسان هم به امور دنیوی و هم اخروی بپردازد. وقتی به احکام دینی نگاه می‌کنیم تأکید شده است که انسان باید هم در دنیا عزیز زندگی کند و هم در آخرت عزت داشته باشد. ویژگی دوم این است که انگیزه الهی در معنویت اسلامی موج می‌زند. باید یاد بگیریم که کار را برای خدا و احیای دین انجام دهیم و تمام حرکات و گفتار و افکار ما برای خدا باشد. اگر هجرت به سوی خدا را به درستی آغاز کنیم، هم خودمان به سعادت می‌رسیم و هم می‌توانیم بستر را برای سعادت جامعه فراهم کنیم تا بشر از کرامت انسانی سهم ببرد.
ویژگی سوم معنویت اسلامی این است که در آن مبارزه با ستم و دستیابی به عزت وجود دارد و ممکن نیست که انسان به سمت معنویت اسلامی سوق یابد و با نظام سلطه مبارزه نکند. یکی از خصلت‌های معنویت اسلامی توجه به آخرت به عنوان امری لازم برای یک انسان معتقد و مؤمن است. وجود چنین انسانی را ایمان فراگرفته، همانگونه که امام خمینی(ره) با چنین ایمانی توانست نسل جدید را بیدار کند و با دَمِ مسیحایی خود حیات جدیدی را بر جامعه بشری دمید و ما طعم زندگی عزتمندانه را به برکت آموزه‌های امام چشیدیم.
در معنویت غیردینی ممکن است مواردی همانند موسیقی یا مواد مخدر به انسان آرامش مقطعی بدهد. در معنویت اسلامی، اصرار بر تفکر است. در اسلام عبادت صرفاً به نماز و روزه زیاد نیست و اگر تفکر به درستی صورت گیرد و جامعه خردورز باشد، جامعه ارتقا خواهد یافت، چراکه جامعه متفکر به صورت جدی با خرافات و هرگونه افراط و تفریطی مبارزه می‌کند، در حالی که معنویت غیردینی ذهن را از هر چیزی خالی می‌کند، اما اسلام معتقد است که انسان باید ذهن خود را سرشار از تفکر کند تا خدشه‌ای به ایمانش وارد نشود. در معنویت اسلامی سبک زندگی براساس شأن انسانی، عدالت و پیشرفت است و با این نگاه می‌توانیم در راستای حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی برای جامعه بشری الگو باشیم.
انتهای پیام
