برخی از فرودگاه‌هایی که در گذشته ساخته شدند بدون لحاظ کردن مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماعی و ظرفیت مناطق ساخته شدند و در نتیجه، هم اکنون کم پرواز یا فاقد پرواز هستند.
آرمان بیات کارشناس صنعت هوانوردی در گفتگو با خبرگزاری صداو سیما با اشاره به مزیت‌های فرودگاه‌ها در توسعه اقتصادی، گردشگری و فرهنگی مناطق اطراف خود افزود: به‌جز آیین‌نامه احداث و بهره‌برداری فرودگاه‌ها که مصوب هیئت وزیران است هیچ سند بالا دستی مستقلی در خصوص احداث و بهره برداری نداریم که این آیین‌نامه هم صرفاً حریم و نحوه بهره برداری و احداث را مشخص می‌کند و سیاستگذاری مشخصی در خصوص نحوه جانمایی و آمایش ساخت فرودگاه‌ها نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: از مجموع ۵۳ فرودگاه تحت مالکیت شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، تنها فرودگاه مهرآباد مزیت اقتصادی دارد و فرودگاه مشهد نیز در فصل‌هایی از سال می‌تواند اقتصادی باشد و درآمد‌های آن‌ها کفاف هزینه‌های‌شان را بدهد.
این کارشناس صنعت هوانوردی افزود: نکته دیگر در خصوص وضعیت فرودگاه‌ها این است که از مجموع ۱۸میلیون مسافری که سالانه تا پیش از شیوع کرونا از فرودگاه‌ها استفاده می‌کردند، ۱۲میلیون نفر آن‌ها صرفاً از طریق پنج‌فرودگاه کشور تردد می‌کنند و سایر فرودگاه‌ها به دلیل نداشتن زیر ساخت‌های مناسب، اقتصادی نیستند.
بیات با اشاره به اینکه ریشه این مشکل این است که پروازی در این فرودگاه‌ها صورت نمی‌گیرد، افزود: بر همین اساس، درآمد فرودگاه‌های غیر‌اقتصادی در دو یا سه روز ابتدایی هر ماه به پایان می‌رسد.
وی در خصوص مشکلات موجود در جانمایی و آمایش ساخت فرودگاه‌ها نیز گفت: وقتی فرودگاه‌ها بر اساس مؤلفه‌های اجتماعی، اقتصادی و ظرفیت‌های مناطق ساخته نمی‌شود و صرفاً بر‌اساس اصرار‌های سیاسی ساخته شده و توسعه می‌یابد، نتیجه این می‌شود که نمی‌توان از آن‌ها بهره‌برداری مناسب کرد.
کارشناس صنعت هوایی گفت: بیش از ۷۰درصد مجموعه ناوگان هوایی کشور، بیش از ۱۰۰صندلی برای مسافر دارند در صورتی‌که طبق نیاز کشور، باید زیر ۷۰صندلی داشته باشند، چون کشور ما به‌خاطر شرایط خود، به هواپیما‌های منطقه‌ای بیش از هواپیما‌های پهن پیکر احتیاج دارد.
وی در خصوص راه‌های درآمد‌زایی فرودگاه‌ها نیز گفت: درآمد فرودگاه‌ها به دو بخش هوانوردی شامل رفت و آمد مسافران و بخش غیر هوانوردی خارج از سطوح پروازی تقسیم می‌شود و در کشور ما، عمده درآمد فرودگاه‌ها به ناوبری هوایی و پرواز‌های عبوری از آسمان کشور وابسته است و سهم پرواز‌های داخلی و اجاره اماکن داخل فرودگاه‌ها هرکدام فقط ۱۰درصد درآمد فرودگاه‌ها را شکل می‌دهد.
وی افزود: درآمد ایجاد شده از محل پرواز‌های عبوری، درآمدی ملی است که باید صرف اقدامات عمرانی شود، اما این درآمد صرفاً برای حمل و نقل هوایی و اداره فرودگاه‌ها هزینه می‌شود.
به گفته این کارشناس صنعت فرودگاهی، هزینه ساخت هر فرودگاه بزرگ که مورد استفاده هواپیما‌های پهن پیکر قرار گیرد با نصب تجهیزات ناوبری آن بدون محاسبه ارزش زمین و تملک آن، بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان است در صورتی که با این مبلغ می‌توان حداقل ۲۰فرودگاه محلی در شهر‌های مختلف کشور ساخت و اگر بر اساس نیاز منطقه، هواپیما‌های سبک داشته باشیم بسیار به صرفه‌تر است و موجب توسعه دسترسی‌های مردم و توسعه اقتصادی و فرهنگی مناطق مختلف کشور می‌شود.
بیات پرواز‌های هوایی را امن‌ترین گونه حمل و نقل در کشور دانست و گفت: بیش از ۹۵سال است که هواپیمایی غیرنظامی در ایران فعالیت می‌کند، اما در همه این سال‌ها، ۳هزار نفر به‌خاطر سوانح هوایی کشته شده‌اند در صورتی که حوادث جاده‌ای، سالانه ۱۷هزار کشته و هزاران زخمی برجای می‌گذارد.
کارشناس صنعت هوایی، با طرح یک مثال در خصوص اهمیت توسعه هواپیما‌های کوچک و سبک برای توسعه فرودگاه‌ها گفت: یکی از فرودگاه‌های کشور که بدون استفاده باقی‌مانده فرودگاه اراک است که این شهر با داشتن بیش از ۳ هزار واحد صنعتی که ۹۰درصد دفاتر سهامداران آن‌ها در تهران قرار دارد، اگر این افراد با هواپیما‌های کوچک رفت و آمد می‌کردند بسیار در هزینه‌ها و وقتشان صرفه‌جویی می‌شد، اما همه مدیران و سهامداران شرکت‌های مستقر در اراک باید برای جلسه‌ای یک‌ساعت با یکی از مسئولان استان، حداقل یک‌روز بین تهران و اراک در تردد باشند و این امر نشان می‌دهد که کشور باید به سمت الگوی متفاوتی از توسعه صنعت هوایی حرکت کند.
