اصغر نعمتي
یکی از ارکان مهم تحقق اقتصاد مقاومتی و نیل به اهداف آن، بدون تردید تقویت تولید ملی و حمایت از آن است. تولید ملی (National product) اصطلاحی در علم اقتصاد است و به ارزش پولی همه کالاها و خدماتی که در دوره معینی، معمولاً یک سال، در کشوری تولید شده، گفته میشود. به این اعتبار تولید ملی یک جریان در واحد زمان است و معمولاً بر حسب دلار در سال و مانند آن بیان میشود. تولید ملی را بسته به اینکه هزینههای تولید از آن کم شده یا نه میتوان به دو زیرشاخه تقسیم کرد: تولید خالص ملی و تولید ناخالص ملی. در تعریف تولید ملی، ( و همچنین درآمد و هزینه) مختاریم هزینه استهلاک کالاهای سرمایهای دوره مربوطه را کسر کنیم یا نکنیم. اگر این هزینهها کسر شود، نتیجه تولید، درآمد و هزینه «خالص» است، اگر کسر نشود، نتیجه تولید، درآمد و هزینه «ناخالص» است. بدین ترتیب تولید ناخالص ملی ارزش کالاها و خدماتی است که در یک دوره تولید شده و شامل کالاهایی است که در همان دوره برای جایگزینی کالاهای سرمایهای مستهلک شده اختصاص یافته است و محصول خالص ملی ارزش کالاها و خدمات تولید شده «پس از کنار گذاشتن» کالاهایی است که برای نگهداری دارایی کالاهای سرمایه در حد آغاز دوره، لازم است. تولید ملی در کشور ما نیز بویژه پس از پیروزی انقلاب اسلمی که شاهد کاهش وابستگی به غرب و افزایش خوداتکایی در کشور بودیم، مورد توجه قرار دارد بطوریکه مقام معظم رهبری سال 1391 را به عنوان سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری کردند. این امر نشان می دهد که مقوله تولید ملی از اولویتهای اصلی نظام و کشور بوده که این اولویت به دلیل نقش مهمی است که تولید ملی در توسعه اقتصادی و رشد و رونق این عرصه بر عهده دارد. مقام معظم رهبری به نامگذاری سالی به عنوان سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی بسنده نکردند و حتی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی با که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، دولت را مکلف کردند برای تسریع در عملیاتی کردن این سیاستها در کمترین زمان ممکن، راهکارها را تنظیم کرده و پیگیریهای قانونی را انجام دهد و متن سیاستهای مورد نظر را نیز در 23 بند ابلاغ کردند. طبیعتا چنین اهمیتی که معظم له در مورد تولید ملی قائل هستند، در کلیات برنامه های اقتصادی کشور نیز باید مورد توجه قرار گیرد و هم از این روست که در مقوله اقتصاد مقاومتی هم شاهد تاکید بر نقش تولید ملی هستیم چرا که تقویت اقتصاد کشور با هدف نیل به یک اقتصاد مقاومتی کامل و جامع بدون تقویت تولید ملی که مقدمه کاهش اتکا به بیگانگان است امکانپذیر نخواهد بود این موضوع در فرمایشات مقام معظم رهبری در بیانات ایشان در دیدار رئیسجمهوری و اعضاى هیئت دولت وقت در شهریور ماه سال 91 نیز آشکار است. ایشان در آن دیدار در تبیین
شاخصه های اقتصاد مقاومتی فرمودند : «یک رکن دیگر اقتصاد مقاومتى، حمایت از تولید ملى است؛ صنعت و کشاورزى. خب، آمارهائى که آقایان میدهند، آمارهاى خوبى است؛ لیکن از آن طرف هم از داخل دولت، خود مسئولین به ما میگویند که بعضى کارخانهها دچار مشکلند، اختلال دارند، در بعضى جاها تعطیلى صنایع وجود دارد - گزارشهاى گوناگونى به ما میرسد، خود شما هم گزارش میدهید؛ یعنى من گزارشهاى دیگر هم دارم، اما اتکاء من به گزارشهاى دیگران نیست؛ گزارشهاى خود شما هم هست که به دست ما میرسد - خب، باید این را علاج کرد. اینها طبعاً ایجاد اشکال میکند. اگر چنانچه همین بخش دوم قضیه - یعنى آن نیمهى خالى لیوان – نمی بود، شما امروز از لحاظ رونق اقتصادى، وضع بهترى را در کشور ارائه میکردید و کمکهاى بیشترى به مردم میشد. بالاخره حمایت از تولید ملى، آن بخشِ درونزاى اقتصاد ماست و به این بایستى تکیه کرد. واحدهاى کوچک و متوسط را فعال کنید. البته خوشبختانه واحدهاى بزرگ ما فعالند، خوبند و سوددهىشان هم خوب است، کارشان هم خوب است، اشتغالشان هم خوب است؛ عمدهى واحدهاى بزرگ ما وضعشان اینجور است - لذا همان طور که گفتید، محصول سیمانمان، محصول فولادمان، محصولات عمدهى اینجورىمان خوب است - لیکن باید به فکر واحدهاى متوسط و کوچک باشید؛ اینها خیلى مهم است، اینها در زندگى مردم تأثیرات مستقیم دارد.»
بیان این موضوع توسط مقام معظم رهبری در دیدار اعضای دولت با ایشان نشاندهنده نقش مهم دولت در تسهیل امور در جهت تحقق تولید ملی به عنوان زیربنای تقویت اقتصاد مقاومتی است که البته آنگونه که از فرمایشات ایشان در این دیدار آشکار است، در مورد واحدهای متوسط و کوچک تولیدی به خوبی مورد توجه قرار نگرفته بود و این وظیفه دولت تدبیر و امید را برای بهبود این شرایط سنگینتر می کند. در صورتی که تولید ملی را تقویت نکنیم، نمی توانیم داعیه تحقق یک اقتصاد مقاومتی را داشته باشیم چرا که لازمه اقتصاد مقاومتی، خوداتکایی است و خوداتکایی و استقلال نیز بدون تقویت تولید ملی تحقق نخواهد یافت.
شاخصه های اقتصاد مقاومتی فرمودند : «یک رکن دیگر اقتصاد مقاومتى، حمایت از تولید ملى است؛ صنعت و کشاورزى. خب، آمارهائى که آقایان میدهند، آمارهاى خوبى است؛ لیکن از آن طرف هم از داخل دولت، خود مسئولین به ما میگویند که بعضى کارخانهها دچار مشکلند، اختلال دارند، در بعضى جاها تعطیلى صنایع وجود دارد - گزارشهاى گوناگونى به ما میرسد، خود شما هم گزارش میدهید؛ یعنى من گزارشهاى دیگر هم دارم، اما اتکاء من به گزارشهاى دیگران نیست؛ گزارشهاى خود شما هم هست که به دست ما میرسد - خب، باید این را علاج کرد. اینها طبعاً ایجاد اشکال میکند. اگر چنانچه همین بخش دوم قضیه - یعنى آن نیمهى خالى لیوان – نمی بود، شما امروز از لحاظ رونق اقتصادى، وضع بهترى را در کشور ارائه میکردید و کمکهاى بیشترى به مردم میشد. بالاخره حمایت از تولید ملى، آن بخشِ درونزاى اقتصاد ماست و به این بایستى تکیه کرد. واحدهاى کوچک و متوسط را فعال کنید. البته خوشبختانه واحدهاى بزرگ ما فعالند، خوبند و سوددهىشان هم خوب است، کارشان هم خوب است، اشتغالشان هم خوب است؛ عمدهى واحدهاى بزرگ ما وضعشان اینجور است - لذا همان طور که گفتید، محصول سیمانمان، محصول فولادمان، محصولات عمدهى اینجورىمان خوب است - لیکن باید به فکر واحدهاى متوسط و کوچک باشید؛ اینها خیلى مهم است، اینها در زندگى مردم تأثیرات مستقیم دارد.»
بیان این موضوع توسط مقام معظم رهبری در دیدار اعضای دولت با ایشان نشاندهنده نقش مهم دولت در تسهیل امور در جهت تحقق تولید ملی به عنوان زیربنای تقویت اقتصاد مقاومتی است که البته آنگونه که از فرمایشات ایشان در این دیدار آشکار است، در مورد واحدهای متوسط و کوچک تولیدی به خوبی مورد توجه قرار نگرفته بود و این وظیفه دولت تدبیر و امید را برای بهبود این شرایط سنگینتر می کند. در صورتی که تولید ملی را تقویت نکنیم، نمی توانیم داعیه تحقق یک اقتصاد مقاومتی را داشته باشیم چرا که لازمه اقتصاد مقاومتی، خوداتکایی است و خوداتکایی و استقلال نیز بدون تقویت تولید ملی تحقق نخواهد یافت.
مطالب مرتبط
آخرین اخبار