كار آفريني در كشور با مشكلات عديده اي روبروست

به گزارش روزنامه تجارت،‌ چه بسا اگر طرح هاي كارافريني همگام با پيشرفت علوم و تكنولوژي هاي روز باشد، بازده آن نيز بيشتر خواهد بود. نازنين دانشور از كارآفرينان برتر كشور مي باشد كه با ورود به بحث آي . تي توانسته نقش موثري در اين حوزه داشته باشد.نازنین دانشور، متولد سال 1362 با مدرک لیسانس کامپیوتر نرم افزار و فوق لیسانس آی.تی از دانشگاه پلی تکنیک امیرکبیر شرکت تخفیف آرمان ایرانی است

چطور به تجارت الکترونیک روی آوردید؟

از ترم دوم لیسانس در همان موسسه ای که برای کنکور درس خوانده بودم به عنوان معلم خصوصی استخدام شدم. یک مدت آنجا کار را ادامه دادم و بعد به عنوان برنامه نویس شروع به کار در شرکت های مختلف کردم. در یک فاصله زمانی از ایران رفتم و در انگلستان مشغول به کار شدم. در آنجا مدیر تولید نرم افزار در یک شرکت انگلیسی بودم. در حقیقت آن زمان شرکت انگلیسی یک شعبه ای در ایران داشت که کارهای تولید نرم افزار را انجام می داد. من در آن شعبه شروع به کار کردم و بعد از چند مدت که نتیجه تاثیر پذیری کارم را دیدند، دعوت کردند تا در شعبه مرکزی مشغول به کار شوم و از طریق آن شرکت به انگلیس رفتم. آنجا دوری خانواده را داشتم و به ایران برگشتم و در آن فاصله برگشت به ایران، اولین کسب و کار خودم را که سوپر مارکت الکترونیکی بود، راه اندازی کردم. البته در مورد اولین سوپر مارکت الکترونیکی ایران روزنامه ها و رسانه های ایران تا روزنامه گاردین انگلستان در مورد آن نوشتند که یک تغییر خیلی خوب در ایران بود. اما این چون کسب و کاری بود که در خانه شروع می شد و زیرساخت لازم را نداشتم، بعد از 9 ماه این کسب و کار تعطیل شد.

این تجارت سوپرمارکتی چه کار میکرد؟

در کل یک وب سایت تجارت الکترونیکی سوپرمارکت آن لاین بود. مشتری هر جای شهر بود، سفارشاتش را ثبت می کردد و یک پیک به صورت آن لاین سفارشات را در خانه و به سرعت تحویل می داد. بازده زمانی را هم مشتری انتخاب می کرد. مثلا صبح سفارش را ثبت می کرد که مثلا برای ساعت 2 تا 5 بعدازظهر یا فردا صبح برایم بیاورید. یا ساعتی را انتخاب می کرد و پیک کالا را تحویل می داد.

سوپرمارکت الکترونیکی سرمایه گذاری کلانی می خواست؟

مشکل ما همین بود که زیر ساخت و ساختار فکری سوپرمارکت الكترونیکی اصلا در سال 88 در ایران وجود نداشت. و از آن طرف هم چون بحث کالایی بود، با مجموعه سوپر مارکتهایی که در سطح شهر سودآوری شان به شدت کم بود، شراکت می کردیم. از طرف دیگر، کار ما در مورد غذایی بود که مردم به سرعت نیاز داشتند که سفارش را دریافت کنند و این توقع در کلان شهری مثل تهران با این ترافیکی که وجود دارد، بالا و رساندن کالا به شدت سخت بود. نکته دیگر اینکه کار ما در فضای کسب و کار آنلاین اصلا شناخته شده نبود. با اینکه در روزنامه ها و تلویزیون خیلی معرفی کردیم، اما باز هم ضعیف بود و پشتیبانی هم از ما صورت نگرفت. ما هم تصمیم گرفتیم کار را تعطیل کنیم. بعد از آن یکی دیگر از پروژه های ایرانی به اسم ورچین دات کام را بر عهده گرفتم که صفر تا صد پروژه را خودمان انجام می دادیم. پروژه را که تحویل دادیم، یک درخواست کاری از آلمان برای من آمد و چون در هر حال قرار داد ما سه ماهه بود، علاقه مند شدم که بروم و ببینم آن شرکت در چه زمینه ای فعالیت می کند. به آلمان رفتم و ویزای سه ماهه کار ما تمدید شد و در مدت یک سال با بیزینس پنل (تخفیف گروهی و یا خرید گروهی) مربوط به تخفیفات آشنا شدم. این مدل یک بستر تبلیغاتی برای کلیه کسب و کارهای داخل جامعه است که می گوید به جای اینکه از روش های تبلیغات سنتی استفاده کنید (مثلا یک آگهی بدهید که من افتتاح شدم، پیک هم می گوید مثلا من منطقه 2 را برای شما پوشش می دهم. آگهی تان را می زنم و پول تبلیغاتم را می گیریم. کسی هم آمد یا نیامد، به من ارتباطی ندارد) اگر مشتری می گوید که تبلیغ منطقه 6 و 7 را هم بخواهم، مسوول آن تبلیغات می گوید یک پول اضافه باید بدهید و باز هم به من ربطی ندارد کسی بیاید یا نیاید. در نهایت دعا می کند که انشاالله بیاید. این روش سنتی تبلیغ است که می تواند به9 صورت پیامک یا تراکت یا هر چیز دیگری باشد. در حالی که ما تجارت مدرن را به ایران آوردیم.

اصلا این تجارت مدرن شما چیست؟

ما به شبکه تجاری مان می گوییم که هیچ مبلغی به ما ندهید. رستوران می خواهد تبلیغ کند، هیچ هزینه ای نمی خواهد به ما بدهید، فقط یک تخفیف در یک مدت زمانی کوتاه به ما می دهد. مثلا 50 درصد در مدت یک هفته تخفیف میدهد و ما این تبلیغ را روی سایت می بریم و آنرا معرفی می کنیم. در قالب این آگهی هر تعدادی مشتری جذب کردم و با این کوپن تخفیف، غذای رستوران را فروختم، یعنی مشتری بالفعل درست کردم و به همان نسبت درصد دریافت می کنم. یعنی اگر سه تا مشتری آوردم، به اندازه سه نفر پول می گیرم و اگر هم هیچی نیاوردم، هیچ پولی بابت تبلیغ نمی گیرم. یعنی من کمیسیون خودم بر می دارم و رستوران هم تخفیف می دهد. یا اینکه فروشگاهی اعلام می کند گوشی تلفن همراه را به فلان درصد تخفیف در مدت سه روز
می فروشم. اگر من توانستم این گوشی را به 5 نفر بفروشم، به اندازه همان 5 نفر کمیسیون می گیرم و اگر توانستم به هزار نفر بفروشم، به اندازه هزار نفر کمیسیون می گیرم. بنابر این مشتری در سیستم شرکت تخفیفات هیچ ریسکی ندارد. چون اولا هزینه اولیه ای پرداخت نکرده و در کنار آن مشتری یشان تضمین می شود. یعنی اگر بگوییم که سه نفر مشتری جذب کردیم، آن سه نفر مراجعه می کنند و دیگر مانند روش سنتی نیست که بگوییم پولمان را گرفتیم و خداحافظ، دیگر حالا خودتان می دانید که چه کار می کنید. نکته دیگر اینکه تبلیغات ما سراسری است و این نیست که مانند روش سنتی تبلیغ بگوییم فقط فلان منطقه را تامین می کنیم. ما در سراسر تهران تبلیغ می کنیم. بنابر این امکان دارد یک مشتری از منطقه 2 یا از 5 و یا دیگر مناطق به یک منطقه بیاید. این در حقیقت نوین ترین روش تبلیغات برای کسب و کارهای فعال در سطح شهر است.

حاضر هستید که یک مغازه خیلی ساده و دور افتاده را تبلیغ کنید یا حتما باید فروشگاه مطرحی باشد؟

هر بنگاه اقتصادی که مجوز فعالیت داشته باشد، به کوچکی و بزرگی اش کار نداریم. مهم این است که فعالیت حوزه کاری خودش را داشته باشد و در عین حال آن تخفیفی که اعلام می کند، تخفیف جذابی برای مشتری های ما باشد. شرکت تخفیفان این دو شرط را دارد. البته کیفیت را نیز می خواهد.

شما به بنگاههای اقتصادی مراجعه می کنید یا آنها به شما مراجعه می کنند؟

هم ما مراجعه می کنیم و هم خودشان مراجعه می کنند و جلسه می گذارند و قرارداد را می بندیم. دربین بنگاهها همه چیز هست. رستوران، استخر، برج میلاد، باشگاه انقلاب، بولینگ، مدرسه، مهدکودک و خلاصه اینکه هر کسی کالایی یا خدماتی ارایه می دهد، مشتری ماست.

با این توانایی هایی که دارید، چرا در کشورهای خارجی نماندید؟ چرا حاضر نشدید حقوق بگیر بشوید و به سمت این آمدید که مستقل باشید؟

این سوالی است که خیلی ها از من می پرسند. شرایطی که در آلمان داشتم، شرایط خیلی خوبی بود. موقعیت کاری خوبی هم داشتم. اما همیشه درگیر این بودم که در هر فضایی فعالیت می کنم، باید کار جدیدی برای مملکت انجام بدهم. یعنی همیشه این را می دیدم که کشورهای اروپایی و آمریکایی در تکنولوژی پیشرفت کرده و آنجا از فضای مجازی استفاده می شود و ما از این فرصت دور مانده ایم. این همیشه بخشی از دغدغه من بود و دیگری علاقه ای شدید به وطن باعث شد تا به ایران برگردم.

از زمانی که کار را شروع کردید، چقدر موفق بودید؟

کار را با خواهرم شروع کردم و فقط در شرق تهران فعالیت می کردیم و هفته ای یک پیشنهاد می دادیم. اما الان 60 کارمند در سطح کشور داریم که 45 نفر آنها در دفتر تهران در دو طبقه مستقر هستند و بقیه در شهرستان هستند. ما در 7 شهر تهران، شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد، کرج و رشت فعال هستیم. روزانه در تهران 18 الی 20 پیشنهاد می دهیم. در حالی که قبلا هفته ای یک مورد بود. همه این موارد باعث شد تا در سال اول به عنوان کارآفرین برتر دانشگاه تهران و جشنواره کارآفرینی در دو سال گذشته انتخاب شدیم و بعد هم به عنوان بهترین وب سایت تخفیف گروهی بودیم. البته بعد از اینکه ما وارد عرصه تجارت الکترونیکی شدیم، بسیاری از شرکت ها آمدند و کار ما را کپی کردند. اما در دو سال گذشته شرکت تخفیفان تندیس بهترین را برنده شد. سال گذشته نیز از طرف مجمع استاندارد در همایش سیاسی اقتصادی با عنوان شرکت منتخب در حوزه تجارت الکترونیک انتخاب شدیم و حدود یک ماه پیش هم به دانشگاهی در کالیفرنیا دعوت شدم و برا ی کنفرانس کارآفرینی در فضای ایران به آمریکا رفتم و آنجا سخنرانی داشتم. در آن همایش حدود 770 نفر شرکت کرده بودند و 5 هزار نفر هم از طریق ویدیویی سخنرانی را تماشا می کردند.

الان نگاه جامعه به شما چیست و فکر می کنید تا چه اندازه شناخته شده هستید؟

چون در فضای کسب و کار آنلاین و در فضای آی.تی کار می کنیم، اکثریت ما را می شناسند. در فضای آفلاین هم با توجه به تبلیغاتی که کردیم و تلاش هایی که در این سه سال صورت گرفته، جمعیت کثیری ما را می شناسند. بیش از یک میلیون نفردر سطح تهران جزو مشتریان ما هستند. اما فضای کار هنوز خیلی زیاد است تا بتوانیم بیشتر خودمان را بشناسانیم.

چشم انداز آینده تان چیست ؟

بر اساس تقویمی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده، حدود 42 میلیون کاربر اینترنت در ایران داریم. یعنی بالاترین حجم را در خاورمیانه داریم. در حقیقت جمعیت ما 70 مییلیون نفر است که ضریب استفاده از اینترنت در ایران بالای 50 درصد می شود که بالاترین عدد در کل خاورمیانه است. اولا اینکه در تخفیف جوری عمل کنیم که بتوانیم حداقل 30 درصد از فضای ایران، یعنی حدود 12 میلیون نفر را به عنوان مشتری فعال خودمان داشته باشیم، راهی طولانی است که در پیش داریم. در عین حال در کنار همین فعالیت، سال گذشته وب سایت دیگری را به اسم «ترینان دات کام» افتتاح کردیم که شعارش «بهترینان با ترینان» است. هدف ما بررسی مراکز خدمات رسانی است. روی این وب سایت به مخاطب اجازه می دهیم که وقتی این برنامه را نصب می کند، می تواند انتخاب کند که در همان نقطه ای که ایستاده، می خواهد به رستوران برود و نمی داند کجاست. وب سایت ما درجا به شما نشان می دهد که فرضا 30 رستوران با مسافت مشخص در کنار شماست که بر اساس موقعیت شماست. این سیستم دسته بندی هایی می کند که مراکز تفریحی، باشگاه، رستوران و ... را برایتان لیست می کند و می گوید که اگر فلان رستوران بروید، بهتر است. در کنار این برنامه یک سری تخفیف های جزیی مطرح می شود. این وب سایت اکنون فعال است و برنامه موبایل آن تا چند هفته دیگر ارایه خواهد شد.

این طرحی که دارید، آیا به ثبت رسانده اید یا قابل ثبت نیست؟

در فضای اینترنت، بحث ثبت رساندن زیاد مطرح نیست. مهم ایده نیست، بلکه مهم اجرای کار است. آن زمانی که شروع به کار کردیم، خیلی از سایت ها کار ما را کپی کردند به نوعی که در فاصله 6 ماه 18 سایت ما را کپی کردند اما الان بعد از سه سال شاید 2 سایت باقی مانده است. بنا بر این هزاران ایده هست، مهم این است که شما چطور آن را پیاده کنید و از پس آن بر می آیید و مهمتر اینکه می توانید اجرا کنید.

اگر کسی بخواهد نمایندگی شما را داشته باشد، شرایط چیست؟

ما سعی می کنیم به نمایندگی هایمان در شهرستانها کمک کنیم تا این سایت در آن شهری که مربوط به آنهاست، راه بیفتد. بنابر این متقاضی همکاری با ما با مسوول شهرستان ها صحبت می کند و نحوه فرایند انجام می شود.

آیا به عنوان کارآفرین مطرح به جایی رسیده اید که در حوزه های کارآفرینی تدریس داشته باشید؟

در فضای آی.تی ایران، در بحث کارآفرینی حضور فعال دارم. هر چند هفته یک بار، به دانشگاه کارآفرینی دعوت می شویم. احساس می کنم من به گردن جامعه حق دارم و کارآفرینان باید سختی های کار مرا در مدت فعالیتم بدانند و مایوس نشوند. متاسفانه در بحث کار آفرینی چیزی که در دانشگاه ایجاد شده، این است که معنای کارآفرینی پول زیاد و کار کم است. در صورتی که باید متوجه بشوند کارآفرینان هر چه در می آورند، به مجموعه خودشان می ریزند تا شرکت واقعا شرکت بزرگ بشود و از آب و گل در بیاید. کار آفرینان باید بدانند که کارآفرین از همه زودتر می آید، از همه دیرتر می رود، از همه کمتر می خوابد و فشار کاری اش واقعا زیاد است.

با این جمله قصد دارید کار آفرینان را تهدید کنید یا هشدار بدهید؟

تهدید نکردم. فقط گفتم حداقل اگر علاقه دارند کاری بکنند، بدانند که سختی کار چیست. خیلی ها را دیدم که می گویند اگر می دانستیم کارآفرینی چیست، سعی می کردیم در همان مجموعه ای که کار می کردیم، تغییر ایجاد کنیم.

چالش شما با دستگاه های اداری دولتی به عنوان یک کار آفرین چه بوده است؟

ما هر روز در چالش هستم به خصوص در حوزه کاری این چالش بیشتر است. از آنجا که در حوزه تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات، قوانین مدونی نیست یا بهتر بگوییم اصلا هیچ سیستمی نیست، کار به مشکل می خورد. اگر در رشته حمل و نقل فعالیت می کنید، می بینید که از قدیم بوده، شرایطش مشخص است و از قدیم زیر ساختهایی را داشته است. اما در مورد فضای آی.تی در زیر ساخت ها مشکل داشته و داریم. هنوز اینترنت ما مشکل دارد و قوانین مشخصی وجود ندارد. برای سیستم های ما متاسفانه راهکار درست و درمانی وجود ندارد تا بتوانید سریع کار را انجام بدهید.

یعنی ممکن است که شما یک کار تجاری و اقتصادی انجام می دهید و موفق هم هستید، ولی دستگاه قضایی بخواهد مقابل شما بایستد؟

نه اینکه بخواهند در مقابل ما بایستند، اما اگر برای ما مشکلی به عنوان یک سیستم تجارت الکترونیک پیش بیاید، آن فرایند داخلی جوری با ما رفتار می کنند که انگار ما مغازه دار هستیم. دستگاه قضایی از ما مستنداتی می خواهد که یک مغازه دار می تواند ارایه بدهد. در صورتی که ما یک فضای اینترنتی روی فضای اینترنت هستیم. بنا بر این در اکثر مواقع همه چیز را می پذیریم چون در حوزه آی.تی اینقدر فرایند طولانی است که در اکثر اوقات عطای همکاری دولت را به لقایش می بخشیم.

تاکنون برای گرفتن تسهیلات از دولت پیگیری کرده اید؟

انجام داده ایم ولی هیچ چیزی ندیدیم. آقایان طرح ما را به عنوان طرح اشتغالزا تصویب کردند، ولی بودجه تصویب نشده است. تاکنون دو مورد اقدام کردیم که طرح های ما تصویب و حتی امضا شده و اکنون مدارک آن در وزارت ارتباطات موجود است، ولی بودجه اش را دفتر ریاست جمهوری نداده و همه چیز روی هوا رفته است. البته هنوز هم درگیر هستیم. ظرف چند روز گذشته دوباره با آنها صحبت کردم، اما می گویند بروید جای دیگر اقدام کنید. سوال ما این است که کجا اقدام کنیم. من که در حوزه آی.تی فعال هستم که نمی توانم در وزارت صنایع اقدام کنم.

آیا به بخش کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفته اید؟

اصلا نمی دانم که چنین دستگاهی وجود دارد و تسهیلات می دهند.

مالیات، عوارض و موارد این چنینی شامل حال فضای آی.تی هم می شود؟

برای پول گرفتن قوانین محکمی دارند که از ما هم می گیرند. ما هم موارد مالیاتی را رعایت می کنیم و طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، مالیات را پرداخت می کنیم.

صحبت تان با مسوولان چیست؟

برای مسوولان کوهی از درددل داریم. یک بار آیت الله هاشمی رفسنجانی ما را دعوت کردند و به دیدارشان رفتیم و مشکلاتمان را گفتم. بحث ما این است که حوزه آی.تی بسیار وسیع و درآمد زاست. وقتی به سراسر دنیا بروید و به آمریکا و اروپا سفر کنید، واقعا یکی بزرگترین اقشاری که به اقتصاد کشورشان کمک می کنند، بحث تجارت الکترونیک و آی.تی است و من احساس می کنم که دوستان ما در ایران یک مقدار کم لطفی می کنند. تا امروز هیچ کسی پیشنهاد نکرده که شرکت های کارآفرین را از بیمه معاف کنیم و بگوییم که مثلا به مدت سه سال بیمه ندهید تا راه بیفتید یا در مورد مسایل مالیاتی رعایت حال آنان را بکند. همه سایت آمازون را می شناسیم. آمازون تا سال گذشته با آن همه قدرتی که دارد، در آمریکا از دادن مالیات معاف بود و الان همه چیز دارد. آیا مسوولان آمریکایی نمی توانستند روی همچین سیستمی دست بگذارند. اما این کار را نکردند و امروز این شرکت نزدیک 20 هزار کارمند در کل دنیا دارد، در حالی که تا پارسال مالیات پرداخت نمی کرد.این در حالی است که ما نه تنها از برخی مشکلات مالیاتی و بیمه ای معاف نیستیم، بلکه ناخودآگاه مشکلاتی برایمان به وجود می آورند. در حالی که تمرکز کارآفرین باید روی کارش باشد نه اینکه هر روز درگیر باشد. امروزه کارآفرین با انواع فشارها رو به رو است. یک روز بیمه می آید، یک روز مالیات می آید، یک روز اجاره دفتر و گران کردن آن مطرح می شود و خلاصه اینکه باید دایم نگران باشیم. حرف ما با مسوولان این است که فضایی را ایجاد کنید که درد و غم کار آفرین ها فقط کارشان باشد نه حاشیه ها. بدون اغراق می گویم در ایران همیشه درگیر حاشیه هستیم و هیچ کسی هم پاسخگو نیست. همسر من یک مرد آلمانی است و ما زندگی مان را در اروپا رها کردیم و به ایران آمدیم، اما مشکلات زیادی سر راه ماست. همسرم را به ایران آوردم و اکنون اینجا زندگی می کند، اما یک نفر برای کمک به ما نیامد. برای وام اقدام کردیم که البته نه برای خودمان، بلکه برای طرحمان که ما را در فضای آی.تی می شناسند و آقایان هم قبول دارند که ما را در ایران و جهان می شناسند، اما سوال می کنیم که اگر ما را می شناسید، چرا اینطور رفتار می کنید و از ما کلی مدرک می گیرید اما هنگام پرداخت وام یا در آخر می گویید که ما نمی توانیم وام بدهیم. این در حالی است که آقایان اعلام کرده اند طرحی که تصویب شده، برای تقویت زیرساختها تاثیر گذار است.

شاید شما این کار را زیاد بزرگ می کنید. اگر تجارت الکترونیک شما نباشد، آیا لطمه ای به کشور می خورد؟

آیا ممکن است بگویید که ما اصلا آی.تی را در ایران نمی خواهیم؟ اگر آی. تی را نمی خواهند، خوب ما را هم نخواهند. اما اگر می گوییم در ایران آی.تی می خواهیم، باید تبعات آی.تی از جمله تجارت الکترونیک را هم بخواهند. ما الان جز 5 وب سایت بزرگ کشور هستیم. اگر می گویند در ایران آی.تی احتیاج داریم، باید فضای آی.تی هم باشد. قطعا کاری که ما در ایران می کنیم، یکی از پر رشدترین مدلهای اینترنتی جهان است و در خارج از ایران بالاترین سرعت رشد را داشته و به شدت مردم گیر شده است. اما اتفاقی که متاسفانه در ایران افتاده، این است که کسی پشت ما نایستاده است. جالب این است که دولت در بحث کسب و کار اول حمایت بسیاری کرد و بدون اینکه ما خبر داشته باشیم، طرح ما را در بوق و کرنا کردند و به واقع حمایت معنوی کردند، اما پس از مدتی ما را رها کردند و الان در نقطه ای هستیم که متاسفانه هیچ پشتیبانی از ما و شرکتهای شبیه ما نمی شود.