برنامه ششم و كم‌توجهي به معیشت معلمان- رضا نهضت - کار‌شناس آموزش و پرورش

متاسفانه آنچه که به عنوان لایحه دولت برای برنامه ششم توسعه ارائه شد، بسیار دور از انتظار و برخلاف پیش‌بینی تشکل‌های صنفی معلمان بود. در جلسات متعدد نمایندگان تشکل‌ها پیشنهادات خوبی برای برنامه ششم به ایشان ارائه کردند. انتظار آن بود که حداقل برخی از این پیشنهادات، در برنامه لحاظ می‌شد، اما متاسفانه خروجی، واقعا نا‌امیدکننده بود و هیچ کدام از پیشنهادات تشکل‌ها، در برنامه لحاظ نشده بود.

سهم آموزش و پرورش در برنامه ششم، فقط طرح خرید خدمات آموزشی از بخش خصوصی است. این طرح دو سال است که اجرا می‌شود و هنوز محاسن و معایب طرح، به‌طور کامل مشخص نیست. آنچه به گوش می‌رسد؛ این است که این طرح، نه تنها نتوانسته به کیفیت آموزش و پرورش بیافزاید که چه بسا از کیفیت آن کاسته باشد. ضمن اینکه معلوم نیست، آیا این طرح باعث صرفه‌جویی شده و یا اینکه اتلاف منابع دولتی، برای پر کردن صندلی‌های خالی مدارس غیردولتی ضعیف بوده است.

برای تدوین برنامه ششم، باید به اسناد بالادستی مانند نقشه جامع علمی کشور و نیز سند تحول توجه داشت. در نقشه جامعه علمی کشور آمده که سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی کشور، باید به ۷ درصد برسد و این درحالی است که بنا بر برخی گزارش‌ها، این سهم در سال‌جاری به کمتر از ۱ درصد رسیده است.

همچنین در چشم‌انداز علمی کشور، لزوم توجه هرچه بیشتر به مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی آورده شده است. حل مشکلات معیشتی و اجتماعی معلمان نیز، از دیگر موارد این چشم‌انداز است، با این وجود واقعا جای تعجب است که این موارد اصلا در برنامه ششم مد نظر نبوده‌اند.

متاسفانه در دولت قبل، پرداختی سهم دولت به صندوق ذخیره را حذف کردند. امید بود که در دولت جدید و در برنامه ششم این سهم دوباره دیده شود که متاسفانه اینگونه نشد. بدون سهم دولت، صندوق ذخیره فرهنگیان، چندان توجیه اقتصادی ندارد.

در زمان دولت آیت‌الله هاشمی، با وجود بدهی‌های فراوان دولت و نیز برنامه‌های سازندگی، این سهم پرداخت می‌شد، اما با وجود درآمدهای نفتی بالا در دولت قبل، این سهم در برنامه پنجم حذف شد.

متاسفانه به نظر می‌رسد که هیچ اقدامی برای حقوق و دستمزد معلمان، در برنامه ششم پیش‌بینی نشده؛ این در حالی است که هم چشم‌انداز علمی کشور و هم سند تحول، به رفع مشکلات مادی و معیشتی معلمان تاکید داشته‌اند. ضمن اینکه تقریبا همهٔ مسئولان کشور، متفق القول‌اند که دریافتی معلمان، پایین‌تر از دریافتی سایر کارمندان دولت است.

امسال ۳۰ هزار میلیارد بودجه آموزش و پرورش است که نزدیک ۲۸ هزار میلیارد آن، مربوط به دستمزد و حقوق کارمندان است و توسط بانک ملی پرداخت می‌شود. اگر بانک، به این ۲۸ هزار میلیارد تومان، سود روز شمار بدهد، احتمالا مبلغ قابل توجهی مثلا حداقل ۱۰۰۰ میلیارد تومان خواهد شد، که می‌تواند هم در بیمه تکمیلی و هم در پرداخت رفاهی به معلمان، آنگونه که به سایر سازمان‌ها دولتی پرداخت می‌شود، کمک کند. از دولت می‌خواهیم به آموزش و پروش این اختیار را بدهد که از طریق یک بانک خصوصی، حقوق و دستمزد‌هایش را پرداخت کند.

با تمام اين احوال امیدواریم که دولت با بازنگری در برنامه ششم توسعه، توجه بیشتری به آموزش و پرورش داشته باشد و نظر کار‌شناسان آموزش و پرورش و تشکل‌های صنفی را مدنظر قرار دهد.