گزارش تجارت ازحضورمعنادارشرکت های بین المللی درکشور
احمدرضا صباغی
گروه نفت وانرژی:اجرای برجام وبه دنبال آن برداشته شدن تحریم ها آثار متعددی بر بدنه صنعت نفت کشورمان داشته است به طوری که از یک طرف میزان تولید وصادرات نفت کشورمان افزایش پیدا کرده است واز طرف دیگر با ورودغول های نفتی دنیا به صنایع نفتی کشورمان می توان شاهد شکوفاشدن فناوری های جدید در صنعت نفت کشورمان باشیم.در واقع آمارهای رسمی داخل کشور وبین المللی حاکی از رشد تولید نفت وافزایش میزان صادرات نفت کشورمان است که وقوع این اتفاق پس از اجرای برجام این موضوع را روشن می کند که در روزهای پسا برجام گویا صنعت نفت کشورمان مجددا متولد شده است.از طرفی ایران در روزهای بعد از اجرای برجام توانسته است تولید نفتش را به مرز 4 میلیون بشکه در روز برساند و بار دیگر در جایگاه سوم بزرگترین تولیدکنندگان نفت در اوپک بازگردد هرچند وزیر نفت از ادامه چنین روندی برای بازگشت مجدد کشورمان به جایگاه قبل از اعمال تحریم ها خبر می دهد.اما یکی از مهمترین شاخص های رشد برای صنعت نفت کشورمان در روزهای پسا برجام بازگشت شرکت‌های نفتی معتبر بین‌المللی به صنعت نفت ایران است.
توتال
درواقع اگر بخواهیم به سراغ مشتریان پر وپا قرص نفتی کشورمان پس از اجرای برجام برویم باید از توتال فرانسوی ها شروع کنیم.توتال فرانسه نخستین شرکت نفتی اروپایی است که اولین گام را برای اثبات حل مشکلات تحریمی در برجام برداشت و اولین محموله نفت صادراتی به اروپا از سوی ایران را دریافت کرد واین خرید براساس توافقی برای خرید روزانه 160 هزار بشکه نفت ایران بود که طی اولین سفر پساتحریمی رییس جمهور و هیات همراه وی به اروپا نهایی شد.اما خرید نفت از ایران تنها برنامه این شرکت نفتی بزرگ فرانسوی نبود ومسئولان توتال فرانسه با بیشتر کردن فعالیت خود در ایران از بررسی پتانسیل های لازم کشورمان برای حضور در صنایع مختلف نفتی ایران خبردادند. از طرفی دیگر مقامات شرکت توتال اعلام کرده اند که می‌خواهند در صنعت پتروشیمی ایران نیزورود پیدا کنند و با شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای ساخت یک مجتمع پتروشیمی در ایران تفاهم نامه همکاری امضا کردند.ایران ال.ان.جی موضوع دیگری است که توتال برای آن نقشه‌هایی دارد، این شرکت می‌خواهد پروژه نیمه تمام تولید گاز مایع برای صادرات به کشورهای دورتر را در ایران احیا کند و البته در این مسیر رقبای خارجی دیگری نیز داردهرچند انتقال تکنولوژی از دیگر برنامه های توتال برای ایران است تا جای پای خود را در پروژه‌های آتی محکم‌تر کند، این شرکت نفتی فرانسه با پژوهشگاه صنعت نفت، برای همکاری در حوزه‌های پژوهشی و خدمات فناورانه توافق کرد.
رویال داچ شل
از توتال که عبور کنیم به شرکت هلندی-انگلیسی رویال داچ شل می رسیم به طوری که این شرکت با لغو تحریم های بین المللی برضد ایران بدهی نفتی خود را به کشورمان پرداخت کرد. در واقع یک میلیارد و 770 میلیون یورو مجموعه بدهی های این غول نفتی به ایران بود که در فروردین ماه امسال با باز شدن حساب‌هایی به این منظور پرداخت شد، اما خرید دوباره نفت ایران از سوی این کمپانی بزرگ نفتی دنیا هنوز از سرگرفته نشده و در مرحله مذاکرات است.
انی
غول نفتی ایتالیا آخرین شرکت اروپایی بود که در دوران تحریم‌ها ایران را ترک کرد و البته این ارتباط هرگز به طور کامل قطع نشد، شرکت انی نیز ازجمله شرکت‌هایی است که در پساتحریم برای از سرگیری خرید نفت از ایران با حجم بیش از 150 هزار بشکه اعلام آمادگی کرده که به دلیل مشکلات حمل و بیمه، صادرات نفت ایران کندتر از میزان مورد هدف بوده است.انی که پیش از تحریم‌ها در پروژه های توسعه فازهای 4 و 5 پارس جنوبی و میادین نفتی دارخوین ایران فعالیت می‌کرد، به گفته وزیر نفت در مدل جدید قراردادی برای مشارکت در توسعه یکی از میدانهای ایران ابراز علاقه کرده است هرچندرییس شرکت نفتی اِنی ایتالیا معتقد است دست کم 150 میلیارد دلار در زیرساخت‌های خود احتیاج دارد تا به یک تولید‌کننده بزرگ تبدیل شود و می‌گوید در زمینه‌های همکاری در مناطق فراساحل دریای خزر، پروژه های ازدیاد برداشت نفت (EOR) و افزایش ضریب بازیافت و حضور در میادین قدیمی نفتی بحث هایی با ایران انجام داده است.
بریتیش پترولیوم
سابقه حضور بریتیش پترولیوم در ایران به اولین استخراج نفت باز می‌گردد، زمانی که شرکتی که آن روزها با نام شرکت نفت ایران و انگلیس به ایران پا گذاشت در سال 1908 برای اولین بار در ایران نفت استخراج کرد.اما هم اکنون این شرکت انگلیسی ازجمله مهم ترین وراغب ترین غولهای نفتی برای ورود دوباره به صنعت نفت ایران به شمار می رود که البته هنوز بدهی 8/2 میلیارد دلاری خود را تسویه نکرده است. درواقع بریتیش پترولیوم با افتتاح دفتر خود در تهران گام جدیدی دربرقراری فصل جدیدی از همکاری با ایران برداشته است.
او.ام.وی
اگرچه تحریم‌ها شرکت او.ام.وی اتریش را مجبور کرد در سال 2008 پروژه‌های خود را در ایران تعطیل کند، اما دفتر آن بسته نشد و سعی شد از طریق این دفتر همکاری های مطالعاتی بین دو کشور ادامه پیدا کند. حالا او.ام.وی در شرایط جدید علاقه‌مند به تولید و توسعه نفت و گاز، توسعه میادین تازه ( greenfield) و میادین قدیمی (brownfield) با همکاری شریک خود، شرکت ملی نفت ایران است.در عین حال همکاری‌ها در زمینه مطالعاتی نیز ادامه دارد به طوری که OMV قرارداد اجرای پروژه مطالعات مشترک تحت عنوان «مطالعه توان هیدروکربوری تله های مرتبط با گنبدهای نمکی در نواحی شرق زاگرس و خلیج فارس» را با مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران امضا کرد.
لوک اویل
شرکت لوک اویل روسیه درکنار گازپروم مذاکراتی را برای همکاری های نفتی و گازی در ایران آغاز کرد والبته موضوع انعقاد قرارداد را نیز زودتر از سایر رقبای خود مطرح کرد. در واقع پیش از امضای برجام لوک اویل در روزهای ابتدایی سال گذشته قفل دفترش را در تهران باز کرد تا به محض برداشته شدن تحریم‌ها فعالیت خود را در پروژه‌های نفتی ایران آغاز کند و پیش از همه نیز به میدانی که در سال 2003 فعالیت اکتشافی خود را در آن شروع کرد اما تحریم ها باعث شد کارش را نیمه رها کند.اگرچه خبر قرارداد شش میلیون دلاری لوک اویل با شرکت ملی نفت ایران به سرعت تکذیب شد اما در اخبار مرتبط با این موضوع بحث فعالیت این شرکت روسی در میادین چنگوله و آذر یعنی دو میدانی که در سال‌های گذشته همین شرکت کار توسعه آن را بر عهده داشت، به میان آمد.
بنابراین در شرایطی که بیش ازپنج ماه از اجرای برجام می گذرد به نظر می رسد تحرکات نفتی شرکت های بین المللی وغولهای نفتی دنیا به منظور حضور در صنایع مختلف نفتی کشورمان پررنگ تر از گذشته است اما موضوع مهمی که در شرایط کنونی باید به آن پرداخت این است که حضور غولهای نفتی اروپایی در ایران تا به حال در حد مذاکره بوده است وباید منتظر ماند ودید که در مناقصه های نفتی و تعیین پیمانکار برای طرح های نیمه کاره نفتی کشورمان کدام یک از کمپانی های بزرگ نفتی اروپایی موفق تر از بقیه خواهد بود.
پرطرفدارترین عناوین