لغزش‌بودجه‌برروي‌قـيمت‌طـلاي‌سـياه

موضوعی که بارها از سوی مقام معظم رهبری عنوان شده و حتی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که حدود 10 ما پیش از سوی ایشان ابلاغ شد، این موضوع تاکید شده است. بر همین اساس افت قمت نفت باعث شده وابستگی درآمدهای بودجه سال 94، به حدود 5/31 درصد کاهش یافته است که در 20 سال اخیر کمترین وابستگی بودجه‌های سالانه به نفت است. با این حال برخی هنوز نفت 72دلار را مغایر با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌داند.

72دلار عدد بالای است

علی مروی رئیس کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار تجارت، در این خصوص گفت: دو بحث در زمینه نفت 72 دلار در بودجه داریم که یکی بحث مدیریتی و یکی بحث واقعی است. وی افزود: در بحث مدیریتی با کار کارشناسی و حساب و کتاب دقیق، قیمت نفت را طوری تعیین کنیم که مورد سوء استفاده قرار نگیرد و بعدآ بگویند خودشان به این قیمت راضی هستند. مروی با بیان اینکه در بحث واقعی، قیمت 72دلاری که دولت در لایحه بودجه 94 برای هر بشکه نفت قرار داده، عدد بالای است، اظهارکرد: باید با دقت بیشتری و کار کارشناسی به این موضوع پرداخت و به نظر ما این عدد، رقم بالای است، اما باید روی آن کارکارشناسی شود تا ببینیم چه عددی دقیق‌تری و بهتر خواهد بود.رئیس کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: تا زمان تصویب بودجه در صحن علنی ممکن است اتفاقاتی بیافتدکه دوباره بتوانیم تصمیم جدی گرفت.مروی در پاسخ به این سوال که آیا مجلس نفت 72دلار در بودجه را کاهش می دهد؟، گفت: باید جلسات کمیسیون‌ها تشکیل شود و کارشناسان نظرات خود را مطرح کنند، ولی در حال حاضر نمی‌توان به یک رقم جدی و واقعی رسید. مروی اضافه کرد: براساس کارکارشناسی که قبلاً داشتیم و همچنین در بحث‌های و مسائلی که در اوپک بوده، این طوری پیش بینی می شود که این عدد، واقعآ عدد بالای است. وی با بیان اینکه امسال سال مهمی برای اقتصاد ایران است، گفت: باید در زمینه نفت یک تحلیل جدی کرد و فرازو نشیب‌هایی که در مورد قیمت نفت بوده و تا عوامل تاثیر گذار در دوره‌های مختلف که قیمت نفت کاهش و یا افزایش داشته را تحلیل و این نوسانات را با دقت بررسی کنیم و یک تصمیم جدی و منطقی بگیریم. که هم مخارج کشور تامین شود و هم با مشکل مواجه با کسری مواجه نشویم و هم اینکه در دنیا مورد سوء استفاده قرار نگیرد.رئیس کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه قیمت نفت 72دلار در بودجه، ریسک بالای دارد، گفت: قیمت در حال حاضر پایین‌تر این عدد است و وقتی که قیمت جهانی نفت پایین باشد، برای کشورهای صادرکننده خیلی مناسب نیست و ممکن است از نقطه سربرسر پایین‌تر برود و این کشورها متضرر شوند و تولید به صرفه نیست.

مروی ادامه داد: قیمت بالای نفت هم باعث افت شدید بازار خواهد شد و تقاضا کم می شود و بعضی از کشورهای مثل آمریکا تولید خود به خصوص نفت شیل را زیاد می‌کنند و ذخایرشان نیز از حد متوسط بالاتر می‌رود که بعد از آن اقدام به فروختن نفت کرده و بازار و را دچار مشکل می‌کنند. وی با اشاره به قانون بودجه 93 و نفت 100دلار در آن، گفت: به غیر از یکی دو ماه اخیر، میانگین فروش نفت ما بالاتر از نرخ مصوبه بودجه بود؛ البته امیدواریم بودجه با مشکل مواجه نشود. رئیس کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به افت 50دلاری قیمت نفت در 6ماه اخیر، گفت: هدفشان ایجاد مشکل برای ایران و روسیه است، البته مسائل مختلفی در افت قیمت نفت وجود دارد، قیمت این قدر کاهش پیدا کرد. اوپک هم در نشست اخیر خود علیرغم تلاش ایران نتواست به یک جمع بندی درستی برسد.

قیمت نفت در بودجه خوشبینانه است

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در باره قیمت نفت 72دلار در لایحه بودجه 94 به خبرنگار تجارت گفت: این قیمت نفت، یک قیمت خوشبینانه است، زیرا چشم‌انداز روشنی برای افزایش قیمت نفت در ایند و جود ندارد و احتمال کاهش قیمت نفت به مراتب بیشتر از افزایش آن است. وی ادامه داد: نفت 72دلاری درآمدهای بودجه را آسیب پذيرتر می‌کند و باعث می شود که هزینه‌های تورمی ناشی از افزایش رشد بودجه را داشته باشیم و وقتی درآمدها محقق نشود، با کسری مواجه خواهیم شد.قادری در مورد اینکه آیا مجلس قیمت نفت در لایحه بودجه سال آینده کاهش می‌دهد، بیان داشت: فکر می‌کنم که مجلس همراهی کند؛ البته ممکن است قیمت نفت در لایحه بودجه قیمت را به زیر 65 دلار کاهش دهد زیرا تا قیمت 72دلار منطقی‌تر است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: البته کاهش قیمت نفت در لایحه بستگی به شرایط دارد، و این کاهش یک مقدار سخت است، زیرا باعث کاهش درآمدها و کاهش هزینه‌های عمرانی می شود و ممکن است بعضی برای نمایندگان بار اجتماعی داشته باشد.وی با بیان اینکه احتمال تغییر قیمت نفت در مجلس در لایحه بودجه 94 سخت است، گفت: اگر بخواهیم منطقی فکر کنیم باید آن را کاهش دهیم، متاسفانه دولت تعیین قیمت 72دلار ریسک بودجه را بالا برده است و از طرفی سهم صندوق توسعه ملی را هم کاش داده است که این اقدام توجیه ندارد و مغایر سیاست‌های اقتصادی مقاومتی است و هم برای بودجه مشکل ایجاد می‌کند.قادری در پاسخ به این سوال که آیا مجلس اجازه برداشت از صندوق توسعه ملی را به دولت می‌دهد، بیان کرد: نه این اجازه را نخواهد داد و همین که 12درصد سهم صندوق از درآمدهای نفتی را کاهش داده است، مشکل ایجاد کرده است. دولت این درخواست را در لایحه خروج از رکود آورده بود، که مجلس بند مربوط به آن را حذف کرد.

احتمال تغییر قیمت نفت به 65 دلار

موسی احمدی عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار تجارت، هم در خصوص تعیین قیمت 72دلار برای هر بشکه نفت در لایحه بودجه 94، بیان کرد: دولت با توجه به وضعیت قیمت نفت در بازارهای جهانی، نفت 72دلار تعیین کرد و مجلس هم نگاه کارشناسی خود را دارد و آن را بررسی می‌کند اما احتمالاً در کمیسیون انرژی این عدد را به 65 دلار و یا حتی کمتر تغییر و کاهش می‌دهیم.وی با اشاره به افت قیمت نفت افزود: دولت برای جبران این کاهش، نرخ ارزی در بودجه سال آینده 2850 تومان تعیین کرده در حالی که در بودجه امسال 2650 بود که از این طریق قسمتی از کسری خود از کاهش قیمت نفت را جبران می‌کند.عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه قیمت نفت در بازار جهانی نوسان دارد، گفت: یکی از شیطنت‌های امریکا و ابر قدرت‌ها این بود که قیمت نفت را پایین بیاورند، تا شاید بودجه کشور را با مشکل روبرو کنند؛ در حالی که دولت وقتی نفت را نسبت به امسال 28 دلار کمتر تعیین کرده است که این کاهش درآمدها را از راه‌های دیگر مثل مالیات‌ها جبران کرد. وی از افزایش دوبرابر درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه سال 94 خبرداد و اظهارداشت: درآمدهای مالیاتی از 40هزار میلیارد تومان بیش از 80هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. احمدی با بیان اینکه قیمت نفت در بودجه امسال خیلی به واقعیت نزدیک نیست، گفت: 72 دلار دور از واقعیت هم نیست و می توان روی آن کار کارشناسی انجام داد. عضو کمیسیون انرژی مجلس در پاسخ به این سال که ایا مجلس این عدد را واقعبینانه می بیند یا نه گفت: قطعاً نمایندگان طی چند روز آینده کار کارشناسی می‌کنند و اگر ببینیم که این قیمت 72دلاری مطابق با واقعیت‌های امروز بازارهای جهانی و جامعه نیست، قطعاً در آن اظهار نظر جدید خواهند کرد.

اقدام بي سابقه در بودجه

ابراهیم کارخانه‌ای عضو دیگر کمیسیون انرژی مجلس هم به خبرنگار تجارت، با بیان اینکه براساس برنامه پنجم توسعه مقرر شده بود که وابستگی به نفت و درآمدهای حاصل از نفت خام به صفر برسد، گفت: یکی از ارگان اصلی اقتصاد مقاومتی همین است که بتوانیم خودمان را از وابستگی به درآمدهای نفتی رها کنیم. وی با بیان اینکه یک سوم آن مربوط به نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی باشد، توانمندی لازم را نخواهد داشت، افزود: اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که بتواند در برابر معادلات بین المللی و سیاست‌های نفتی جهان مقاومت کند.کارخانه‌ای ادامه داد: در سال گذشته هم این چنین بود و در زمان تدوین بودجه 93 قیمت نفت در بازار حدود 106دلار بود، که به صورت کاملا خوشبینانه 100دلار بسته شد و اکنون می‌بینیم که قیمت نفت در حدود 60دلار است. عضو کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: اکنون هم در بودجه 94، قیمت نفت را 72دلار قرار دادیم و این قیمت خوشبینانه است، زیرا دنیای استکبار و همدستان آن این جنگ اقتصادی را علیه کشورمان به راه‌انداختند که این جنگ اقتصادی مثلاً تحریم‌ها یک بُعد آن است.وی با بیان اینکه در سال جاری حدود 40درصد درآمدهای کشور وابسته به درآمدهای نفتی است، ادامه داد: استکبار از هر اهرمی که بتوانند به اقتصاد ما فشار وارد کند، استفاده می‌کند و امروز می‌بینیم که قیمت نفت را با هماهنگی عربستان پایین آوردند و امریکایی‌ها با توجه اینکه تولید خود به خصوص با دسترسی به نفت شیل به حدود 5/8 میلیون بشکه رساندند که این نشان از افزایش یک و نیم میلیون است. کارخانه‌ای گفت: امریکا با همدستی عربستان و سایر کشورهایی که با آنها همراه هستند، کاهش قیمت نفت را ادامه می‌دهند تا بتوانند فشار بیشتری بر جمهور اسلامی ایران وارد کنند، البته تا حدی که خودشان متضرر نشوند. عضو دیگر کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه دولت می‌بایست قیمت هر بشکه نفت در بودجه سال آینده را در حد پایین تری می‌بست، اظهارداشت: بهتر بود، قیمت هر بشکه نفت را به جای 72 دلار، 60دلار قرار می‌دادیم و یا حتی 50دلار.وی اضافه کرد: آنها وقتی می ببنید که خودمان را آماده شرایط خیلی سخت کردیم، سیاست نفتی خود را عوض می‌کنند، اما اگر ببینند ایران به نفت 72 دلاری نیاز دارد، فشار خود را بیشتر می‌کنند که در این زمینه بیشتر متضرر شویم.کارخانه‌ای با بیان اینکه حدود 10 ماه از ابلاغ سایت‌های اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری می‌گذرد، گفت: در 10 ماه گذشته به جای اینکه این وقت خود را صرف مسائل مختلف کنیم و تمام انرژی کشور را متوجه فرج از خارج در رابطه با تحریم‌ها می‌کردیم؛ تمام توانمندی خود را بسیج می کردیم که سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را در وزارت خانه پایه گذاری شود که یقیناً الان قدرت اقتصادی کشور به مراتب بیشتر از این بود.عضو دیگر کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه هنوز هم این امکان وجود دارد و باید به فرموده مقام معظم رهبری نگاه به درون را دنبال کنیم تا قدرت تولید ساخت داخل بالا برود، گفت: تا زمانی که نگاه مان به بیرون باشد و منتظر راه گشایی از خارج برای اقتصاد باشیم و آنهایی که اقتصاد دنیا را در اختیار دارند، دشمن ما هستند و هیچ فرجی از خارج از کشور به روی اقتصاد ما گشوده نخواهد شد و تنها راه‌مان اینست برنامه اقتصاد امسال و سال آینده را به گونه ای برنامه ریزی کنیم که بتوانیم در مقابل نوسانات قیمت نفت و تهاجم اقتصاد دشمن قدرت لازم را داشته باشیم.وی افزود: سعی کرده است این کار را انجام دهد، ولی ولی مجلس می‌بایست با بررسی لایحه بودجه بستر لازم را برای استحکام پایه‌های اقتصاد مقاومتی در کشور فراهم کند تا بتوانیم در مقابل تهاجم اقتصادی دشمن اقتصاد کشورمان مقاومت داشته باشد.کارخانه‌ای در پاسخ به این سوال که با توجه به افت جهانی قیمت نفت و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، مجلس قیمت نفت در بودجه را کاهش می‌دهد، گفت: وقتی الان قیمت نفت در بازار جهانی حدود 60 دلار است، نمی‌توانیم در بودجه 94 آن را 72 دلار تعیین کنیم و این اقدام بی سابقه بوده است، که قیمت نفت در بودجه بشتر از بازارهای جهانی باشد و قیمت نفت در بودجه باید طوری تعیین شود که حداقل 10دلار زیر قیمت جهانی باشد و احتمالاً مجلس قیمت نفت را در بودجه تغییر خواهد داد و قیمتی نزدیک به واقعیت و کمتر این رقم لحاظ می‌کند.

كاهش تصنعي قيمت جهاني نفت

مجید عباس‌پور کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار تجارت تحولات بازار نفت، اظهارداشت: در شرایط موجود، کاهش قیمت نفت به زیر 70 دلار، تصنعی است و حتی کشورهایی مثل عربستان که در چند روز گذشته یک بار دیگر قیمت را برای مشتریان خود کاهش داد، موقت است.وی با بیان اینکه نفت یک هزینه‌ای برای تولید دارد و سودی به عنوان سود مهاجم باید برای آن در نظر گرفته شود، افزود: تولید نفت و نفت شیل هم هزینه‌هایی در بر دارد، اگر قیمت این نفت پایین بیاید، به این رقمی که اکنون در بازارها است، واقعاَ تولید معقول به صرفه نیست.عباس پور ادامه داد: در وضعیت موجود، تصمیمی که دولت گرفته و نفت را در بودجه سال آینده حدود 70دلار تعیین کرده، قاعدتاَ تصمیم منطقی است البته این قیمت ریسک دارد. این کارشناس انرژی با بیان این مطلب که دولت با رقم 72دلاری برای نفت، بودجه را بدون کسری بسته است، گفت: در هر صورت اگر بخواهیم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی اجرای شود، باید یک صرفه جویی‌هایی انجام می‌شد مانند بازنگری در سیاست‌های مربوط به پرداخت‌هایی که ناشی از حذف یارانه است که اگر به درستی اجرا شود، فکر کنم که با مشکلی خیلی زیادی مواجه نخواهیم شد.عباس‌پور در خصوص پیش بینی اینده بازار نفت بیان کرد: در این زمینه نمی‌توان خیلی قاطع گفت، البته قیمت نفت تابع سه عامل فنی و تکنولوژی، بحث سیاسی که اکنون خیلی مطرح است و عومال اقتصادی است، که این سه عامل می‌توانند بر بازار نفت و قیمت آن تاثیر گذر باشند. وی افزود: در تعیین قیمت بحث‌هایی مختلفی در دنیا در رابطه با مسائل سیاسی داریم و قاطع داشت که بگوییم که نفت افزایش پیدا می‌کن و در یک عددی باقی خواهم ماند و یا اینکه کاهش پیدا می‌کند و یا کمتر می شود.این کارشناس انرژی با بیان اینکه پایین آمدن قیمت نفت از این رقمی که اکنون در بازار است، اگر پایین‌تر بیاید در واقع می توان گفت یک شرایط بسیار خاص است، اظهارداشت: این کاهش قیمت احتمالاً پایدار هم نخواهد بود. وی در پاسخ به این سوال که اگر قیمت پایین بیاید و تولید به صرفه نباشید چرا عربستان باز قیمت نفت خود را کاهش داده است، گفت: علت این است که عربستان از افزایش قیمت دلار در بازار جهانی سود می‌برد و این کشور سرمایه گذاری‌های زیادی در امریکا و دیگر کشورها انجام داده است که با بالا رفتن ارزش دلار سود می‌برد و و از بابت افت قیمت نفت خیلی متضرر نمی‌شود.عباس پور بیان کرد: اگر قیمت نفت از این پایین تر بیاید و اعتباراتی و سرمایه گذاری‌هایی که برای بحث تحقیق و توسعه در حوزه‌های نفتی و اصولاَ انرژی انجام می‌شود، دچار مشکل خواهد شد و لذا از این بابت افت و تداوم کاهش قیمت نفت پایداری نخواهد بود.

نفت 72 دلاری منطقی است

سید حسین ایرانمنش، کارشناس دیگر حوزه انرژی هم در باره قیمت نفت و سقوط آن در بازارهای جهانی و همچنین قیمت طلای سیاه در بودجه، به خبرنگار تجارت، گفت: اگر بخواهیم بودجه را با کمترین وابستگی به نفت ببندیم، باید پایین تر از 72دلار باشد تا ریسک تحقق درآمدهای نفتی کشور هم پایین بیاید، ولی طبیعتاَ احساس بازار اینست که قیمت‌ها بعد از یک افت نوسانی، افزایش خواهد یافت.وی ادامه داد: در اجلاس اخیر اوپک هم این موضوع بحث شده بود، ولی به هر حال این فرض مطرح است که نوسانات بازار گذارست و احتمالاَ قیمت‌ها یک مقدار برود؛ خصوصاَ بعد از نشست اوپک که این سازمان اقدام خاصی را نکرد.ایرانمنش افزود: بازار یک احساس روانی نسبت موضوع نشست اوپک پیدا کرد که این تاثیر روانی بیش از نقش عرضه و تقاضا بر بازار بود. لذا ممکن است بعد از رفع این شوک‌هایی که به بازار وارد شده، قیمت افزایش جزیی داشته باشد.این کارشناس انرژی با بیان اینکه بعضی‌ها این نظر را دارند که با این قیمت‌های کنون نفت شیل از بازار خارج می‌شود، منطقی نخواهد بود، گفت: قیمت 72دلار که در بودجه تعیین شده، رقم غیر منطقی نیست، ولی به هر حال ریسک وجود دارد.وی با بیان اینکه به طور کلی باید تلاش کرد بودجه با کمترین وابستگی به نفت ببنیدیم بیان کرد: از طرفی باید منابع کشور به نحوی تامین شود که بخش عمده آن مربوط به نفت و درآمدهای حاصل از آن است و این احتمال وجود دارد که دولت میزان فروش نفت را افزایش دهد.ایرانمنش با اشاره قیمت نفت در بازارهای جهانی، نفت 72دلار در بودجه منطقی نیست، گفت: نفت 72دلاری در بودجه با ریسک دارد، البته افت قیمت نفت تا حدودی به شرایط روانی بعد از نشست اوپک بر‌می‌گردد که حدود 10 دلار کاهش یافت، لذا احساس می‌شود که بعد از این شرایط، قیمت بالا رود. وی با بیان اینکه نفت 72 دلار در بودجه به نظر منطقی می‌رسد، اگر بتوان رقم پایین‌تر در بودجه ببنیدیم، وابستگی کمتر و آسیب پذیری کمتر می‌شود، گفت: نفت 55 دلار رقم منطقی است البته 72 دلار هم منطقی است، اما دارای ریسک است. این ریسک محتمل است.ایرانمنش اضافه کرد: کشور نباید اقتصادش به نفت وابسته باشد و این منطق اقتصاد است، ولی در شرایط فعلی که پیش بینی قیمت مناسب کمی دشوار است، اما اگر بخواهیم ریسک نکنیم، باید قیمت را پایین بیاوریم و اگر ریسک را بپذیریم، قیمت بالا ببندیم.این کارشناس انرژی با بیان اینکه به نظر می رسد شرایط فعلی بازار نفت پایدار نباشد، گفت: اگر بتوانیم در بودجه سال آینده،قیمت نفت را 55 دلار قرار دهیم، خیلی خوب است و با کمترین وابستگی است، البته باید مخارج دولت تامین کند اما نفت 55 دلاری اقتصاد مقاومتی را را تقویت می‌کند.