گروه راه و مسکن: صبح ديروز شنبه( 28 بهمنماه 96) چهارمين كنفرانس بينالمللي اقيانوس شناسي خليجفارس با رويكرد توسعه پايدار منطقه مكران، چالشها و راهكارها با حضور مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشور، رئيس سازمان هواشناسي كشور، فرمانده نيروي دريايي ارتش برگزار شد.
دراين همايش محمد راستاد معاون وزير راه و شهرسازي و مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشور به تشريح اقدامات اين سازمان در جهت فرآيند توسعه سواحل مکران پرداخت و گفت: قطعا اقدامات انجام گرفته در محدوده شهر و بندر جاسک باعث اين احياي اين منطقه شده و از سويي ديگر زيربناي امر توسعه در مکران را نيز در اين محدوده فراهم کرده است.
ايران ۵۸۰۰ کيلومتر خط ساحلي دارد
مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشوري گنج سواحل را فرصتي براي توسعه دريا محور دانست و گفت: ايران ۵۸۰۰ کيلومتر خط ساحلي با اقليمهاي متفاوت داشته و همچنين داراي ۳۵ جزيره قابل سکونت و توسعه با شرايط ژئوپوليتيکي منحصر به فرد است که همراه با توان تخصصي بالا و رتبه مناسب در دنيا در زمينه مهندسي دريايي شرايط لازم براي موفقيت در توسعه دريا محور را پديد آورده است.
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه اقدامات سازمان بنادر و دريانوردي در حوزه توسعه سواحل مکران شامل سه بخش اطلاعات پايه، مديريت يکپارچه سواحل و پروژههاي اجرايي است، گفت: طراحي و راهاندازي شبکه ملي پايش مشخصههاي دريايي با اعتبار بيش از ۸۰ ميليارد ريال اعم از راهاندازي دستگاههاي موجنگار، جزرو مد سنجي، شيب تراز آب، ترازسنجي، هواشناسي بندري و ايجاد سامانهاي هشدار سريع سوناميو طوفانهاي حارهاي از جمله اين اقدامات در حوزه اطلاعات پايه به شمار ميرود. مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشور با اشاره به فعاليتهاي انجام گرفته از سوي اين سازمان طي سالهاي ۸۴ تا ۹۴ در بحث پايش و مطالعات شبيهسازي سواحل کشور نيز بيان کرد: تهيه اصلاحات لازم جهت استفاده در طرح مديريت يکپارچه مناطق ساحلي کشور، بررسي مشکلات موجود در مناطق ساحلي مورد مطالعه و ارائه روشهاي حل مشکل از ديدگاه مهندسي سواحل، دستيابي به يک مرجع اطلاعاتي قابل اطميمنان در اين حوزه و ... از اهداف اصلي اين اقدام طي ۱۰ سال مذکور محسوب ميشوند.
تکميل سامانه مديريت يکپارچه سواحل در هرمزگان
راستاد ضمن اشاره به امور انجام شده در حوزه هيدروگرافي سواحل مکران و تهيه اطلس مکران از سوي سازمان بنادر در راستاي اهداف توسعهاي اين سواحل، بيان کرد: تدقيق مطالعات طرح مديريت يکپارچه اين مناطق نيز از ديگر اقدامات صورت گرفته در اين بخش است که در حال حاضر در بخش هرمزگان تکميل شده و در دستور کار شوراي برنامهريزي استان و همچنين شوراي عالي شهرسازي و معماري کشور قرار گرفته است. وي با اشاره به انجام پايش و مطالعات شبيهسازي در سواحل هرمزگان، بوشهر، استانهاي شمالي، مکران و خوزستان راهاندازي شده است، يادآور شد: اين سامانهها به بررسي مشکلات موجود در مناطق ساحلي ميپردازد و همچنين ميتواند از اطلاعات آن در خصوص فعاليتهاي آينده استفاده کرد که هزينه آن با اعتباري بالغ بر ۶۵ ميليارد ريال بوده است.
۱۵۰ ميليون دلار اعتبار هند براي چابهار
معاون وزير راه و شهرسازي در ادامه سخنان خود بهرهبرداري از فاز نخست طرح توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار را يکي ديگر از اقدامات مهم و شاخص سازمان بنادر در سواحل مکران اعلام کرد و گفت: در اين طرح ۲۰۳ هکتار استحصال اراضي، ۱۵.۸ ميليون مترمکعب لايروبي حوضچه بندري، افزايش ظرفيت تخليه و بارگيري بندر از ۲ به ۸ ميليون تن، ساخت ۱۵ موجشکن مردميبا ۲۶۰ ميليارد تومان اعتبار، به بهرهبرداري رسيد و اين فاز با ۱۵۰ ميليون دلار خط اعتباري هند از طريق بانک صادرات نهايي شد. به گفته وي، ۴۰۳ ميليون دلار از محل صندوق توسعه ارزي براي اجراي فاز ۲ طرح توسعه شهيد بهشتي و نيز ۸۵ ميليون دلار از محل خط اعتباري هند براي خريد تجهيزات بندري هزينه شده است.
مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي کشور نيز در پايان اعلام کرد: با توجه به مطالعات انجام گرفته مواردي از جمله ايجاد هماهنگي و همافزايي نهادهاي مرتبط ملي و منطقهاي از طريق تقويت کميتههاي ساماندهي و مديريت سواحل، استقرار طرح مديريت يکپارچه مناطق ساحلي کشور، تسهيل و توسعه زيرساختهاي گردشگري در منطقه با توجه به ظرفيتها و جاذبههاي جغرافيايي و فرهنگي منطقه، توسعه زيرساختهاي ريلي، جادهاي و هوايي منطقه و ايجاد زمينههاي ورود بخش خصوصي در توسعه سواحل مکران از راهکارهاي توسعه پايدار و متوازن مکران از سوي سازمان بنادر و دريانوردي به شمار ميروند.
اولويت دولت، توسعه مکران است
همچنين داود پرهيزكار معاون وزير راه و شهرسازي و رئيس سازمان هواشناسي كشور ضمن تشريح برنامههاي دو روزه چهارمين كنفرانس بينالمللي اقيانوس شناسي خليجفارس با رويكرد توسعه پايدار منطقه مكران، چالشها و راهكارها، بيان كرد: همواره در طول ۲۴ ساعت ميان اقيانوس و جو تبادل انرژي و جرم وجود دارد که در شکل ريزشهاي جوي نمود دارد. به همين دليل در مدلهاي هواشناسي، ما جفت مدلهاي اقيانوس ـ هواشناسي داريم که اهميت اقيانوسها در هواشناسي را نشان ميدهد.
وي با بيان اينکه در کشورهاي پيشرفته از سواحل و درياها استفاده بهينه کردهاند، افزود: ما مرزهاي آبي و دريايي زيادي به خصوص در جنوب کشور داريم که به اقيانوسها متصل است و اتصال ما با دنيا را تضمين کردهاند.
معاون وزير راه و شهرسازي با اشاره به اولويت دولت دوازدهم براي توسعه سواحل مکران اظهار داشت: اگرچه توسعه اين سواحل در دستور کار قرار دارد و از اهميت بالايي برخوردار است، اما توسعه محدوديتهايي هم ايجاد ميکند. از همين رو توسعه بايد دقيق و کارشناسي باشد تا آسيبي به محيط زيست وارد نشود و ديگر شاهد وقوع فجايعي مانند خشکي درياچه اروميه يا رودخانه کارون نباشيم که اين اتفاقات، ماحصل توسعه ناپايدار است.
افزايش ۲۶ سانتيمتري سطح درياها
در پايان اظهارات رئيس سازمان هواشناسي کشور، دبيرکل سازمان هواشماسي جهاني وابسته به سازمان ملل متحد در پيام ويديويي به اين کنفرانس، گفت: در سالهاي اخير ۲۶ سانتيمتر سطح درياها بالا آمده و دماي زمين در منطقهاي که ايران نيز در آن قرار دارد، ۱.۱ درجه سانتيگراد گرمتر شده است. ضمن اينکه ميزان توليد دياکسيد کربن که به گرمتر شدن زمين و توليد گازهاي گلخانهاي منجر ميشود، ۴۰۰ ppm افزايش يافته است.
کليد توسعه تجارت دريايي افزايش جمعيت ساکن در کنار درياست
همچنين اميردريادار حسين خانزادي در چهارمين کنفرانس اقيانوس شناسي خليج فارس با اشاره به اهميت سواحل مکران، گفت: همواره اعلام شده است که دو سوم سطح کره زمين را آب فرا گرفته است، اما آيا براي ما که يک کشور دريايي هستيم، اين عبارت معنا دارد؟ همچنين در خصوص اينکه گفته ميشود تمدن در سواحل دريا يا ۲۰۰ کيلومتري ساحل مستقر است، آنچه اهميت دارد کيفيت زندگي در اين مناطق است. اينکه ميگوييم تمدنها در کنار آب ايجاد شده است، منظور در جغرافياي ايران شامل آبها و رودخانههاي داخلي است و ما کمتر دريايي به معني سکونت در کنار سواحل را در ايران سراغ داريم.
فرمانده نيروي دريايي ارتش ادامه داد: همچنين گفته ميشود ۹۰ درصد از تجارت جهاني کالا از طريق دريا انجام ميشود، ولي گفته نميشود که کدام کشورها و چه سهمياز اين حجم تجارت جهاني را در اختيار دارند. از ۲۰۰ کشور دنيا ۱۵۵ کشور آبي و دريايي هستند، اما آيا همه آنها در تجارت جهاني دريايي سهم دارند؟ به عنوان مثال ۳۶ کشور در حاشيه اقيانوس هند قرار دارند ولي تنها تعداد کمياز آنها توانستهاند در تجارت جهاني سهيم باشند.
لزوم شکستن انحصار دريايي چندکشور
دريادار خانزادي با بيان اينکه بايد انحصار تجارت دريايي را بشکنيم، يادآور شد: کليد توسعه تجارت دريايي افزايش جمعيت ساکن در کنار درياست، در حال حاضر ۷۰درصد مرزهاي ما زميني و ۳۰ درصد دريايي است، اما اين ۳۰ درصد مرز دريايي بسيار ارزشمند است و ۹۰ درصد تبادلات تجاري ما از طريق مرزهاي دريايي انجام ميشود. از نظر ژئوپليتيکي نيز ما در مرکز انرژي جهان قرار داريم و گذرگاه دنيا به حساب ميآييم و با توجه به داشتن سواحل طولاني در کنار اقيانوس، بايد به دنبال بهرهمندي از اثرات آن باشيم.
وي قدرت دريايي را کليد تواناييهاي يک ملت براي استحصال از منابع دريا عنوان و اظهار کرد: اين قدرت شامل ايجاد هماهنگي و ارتباط ميان ناوگان تجاري، ناوگان نظاميو توسعه زيرساختهاي دريايي است. تا زماني که در اين زمينهها به ديگران وابسته باشيم، آنها هر جا که بخواهند تحريمها را پيش ميکشند و ما را از اين سه ضلع قدرت دريايي محروم ميکنند. دريادارخانزادي با تاکيد بر اينکه قدرتهاي دريايي دنيا تلاش ميکنند انحصار خود را حفظ کنند، گفت: راه شکست اين انحصار کسب مرجعيت در توسعه زيرساختها و صنايع دريايي است.
وي شهرهاي بندري و ساحلي را بهترين نقطه اتصال به درياهاي آزاد دانست و گفت: اين نقاط متاسفانه در ايران از توسعه پايدار کم بهره بودهاند. مناطقي مانند کيش، چابهار و ساير مناطق آزاد که توسعه داده شدهاند بيشتر از آنکه از سوي مردم توسعه يافته باشند، با فشارهاي دولتي بوده است.
فرمانده نيروي دريايي ارتش از مکران به عنوان دروازه ملل ياد کرد و افزود: جمعيت و تمدن بايد به اين سواحل منتقل شود و نيروي دريايي نيز از سال۸۷ در بندر جاسک به عنوان بخشي از سواحل مکران مستقر شده و در تلاش است تا آن را به عنوان يکي از نقاط کليدي جمعيت سواحل جنوبي تبديل کند. رهبر معظم انقلاب در اول بهمن ماه امسال بر اهميت بندر جاسک تاکيد کردند و من در اين ۱۰ سالي که نيروي دريايي در سواحل مکران حضور داشته است، مشاهده کردم که چهره اين سواحل تا حدودي تغيير کرده، اما شتاب توسعه معناداري را آنجا ملاحظه نميکنم.