«تجارت» راهکارهای خروج از رکود را بررسی کرد؛
شايد در کنار برجام، بزرگترين دستاورد دولت يازدهم کنترل نرخ تورم بود، دولت سابق به ويژه پس از امضاي برجام و افزايش درآمد ناشي از بالا رفتن همزمان قيمت پايه و ميزان فروش نفت- ميتوانست سياستهاي انقباضي خود در زمينه کنترل تورم و نقدينگي را کميبازتر کرده و آثار کوتاه مدتي را براي تعديل جو رواني جامعه در باره رکود، در بازارهاي پر طرفداري مثل مسکن ايجاد کند.
اما آن دولت با مقاومت خود تن به اين مسئله نداد و در پايان سال 95 و در ابتداي سال 96 نرخ تورم را در يک بازه بين8 تا 10 درصد نگه داشت. هر چند که کاهش نرخ تورم ، موجي اثر مثبا بر روي توليد ملي و نرخ بهره داشت اما اين کاهش نيز داراي منتقدان فراواني بوده و بود و هست و حاتلا که دولت دوازدهم کار خود را آغاز کرده و در حال شکل گيري کابينه است، اين موضوع بيشتر تشديد شده است. چرا که اين منتقدان بر اين عقيدهاند که کنترل بيش از حد نرخ تورم عامل تداوم رکود بوده است، لذا بايد دولت از سياستهاي انقباظي خود کاسته و فضاي انبساطي را گسترش دهد حتي اگر اين امر به قيمت افزايش نرخ تورم بالاي 20 درصد شود.حالا دولت دوازدهم که در حقيقت وارث و ادامه دهنده راه دولت يازدهم است، بايد در اين باره تصميگيري کند، که آيا همان شيوه دولت سابق را ادامه داده يا اينکه براي رونق دهي به اقتصاد و تزريق نقدينگي به توليد، فضاي انقباظي را که البته دولت قبل مدعي بود که فضا اينگونه نيست را به فضاي انباسطي تبديل کند.موضوعي که حالا کارشناسان را نيز وادارا ساخته در اين مورد نظارات خود را بيان کنند. حالا تنقاض رونق توليد و نرخ تورم شايد يکي از اصليترين موضوعهاي اقتصادي باشد که در آينده بيشتر به آن پرداخته ميشود و تصميم گيري دولت در اين باره نيز بسيار اهميت دارد.
هشدار به تغيير مسير نرخ تورم
البته مشاور اقتصادي دکتر روحاني در اين باره به صورت محافظه کارانه سخن گفته و نسبت به تغيير در سياستهاي کنوني اجرا شده در حوزه نرخ تورم هشدار داده بود.مسعود نيلي در اين باره گفته بود: چنانچه تغيير در مسير تورم اتفاق بيفتد، مسير تغيير، بازگشت به تورم 20 درصد نخواهد بود و برگشت تورم با شيبي بسيار تند خواهد بود. ثبات موجود در اقتصاد کلان کشور، پديدهاي بسيار شکننده است و ميتواند با يک سخن نسنجيده يا يک اشتباه سياستگذاري، ظرف حتي چند ساعت، به همان شرايط سالهاي 90 و 91 و حتي بدتر از آن برگردد.وي در دفاع ازسياستهاي کنوني اينگونه درباره موضوع مورد نظر حرف زده است."کشور ما نيازمند دولتي است که در ثبات بخشي به اقتصاد کلان باورپذير باشد. بزرگترين خطر، تشخيص نادرست و بزرگترين اشتباه در چنين شرايطي دامن زدن به مطالباتي است که برآورده کردن آن مقدور نيست" .آنچه که از گفتههاي نيلي استباط ميشود، اين است که دولت دوازدهم علاقه مند است که ميزان تورم ر تا جايي که به تورم موجود در اروپا و يا حداقل چين نزديک شود ادامه داده و با يافتن عدد مولّد و محرکِ تورم، براي اقتصاد، به تدريج اين عامل را از عوامل اثر گذار در سطح توليد و اشتغال ملي حذف کند. موضوعي که دولت يازدهم با وجود تلاش بسيار زياد نتوانست و حاصل آن نبود ادامه رکودي بود که بيشتر بازار و تجارت کشور را متاثر کرده است.
تداوم کاهشي نرخ تورم را سودمند نميداند
يک کارشناس اقتصادي تعميق شرايط رکودي را متاثر از روند کاهش نرخ تورم دانسته و آن را براي اقتصاد ايران هشدار دهنده ميداند.
محمود جام ساز، که معتقد است رونق اقتصادي تضمين کننده منافع ملي و رفاه عمومياست، تداوم کاهشي نرخ تورم را سودمند نميداند و معتقد است که بايد در اين باره دولت دوازدهم با تصميم گيري عاقلانه و منطقي در راستاي سياستگذاري پولي- مالي مناسب نرخ تورم را به گونه اي کنترل شده در راستاي افزايش توليد هدايت کند.او به تجارت ميگويد: در شرايط رونق اقتصادي درصدي از تورم معقول، همواره مورد تاييد است. زماني که رکود اقتصادي حاکم است و تزريق منابع از سوي دولت که بخش اعظم اقتصاد کشور را دراختيار دارد و با تنگناهاي مالي روبه روست، بخش واقعي اقتصاد به حرکت درنميآيد.جام ساز بر اين باور است که بار رشد اقتصادي، ايجاد اشتغال و تحقق شرايط رونق همواره در اقتصادهاي آزاد رقابتي بر دوش بخش خصوصي مولد است اما بخش خصوصي مولد ما در قبال بزرگي حجم اقتصاد دولتي بسيار ناچيز و منفعل است.به گفته او، بخشي از شرايط رکودي که اقتصاد ايران در حال حاضر با آن مواجه است نتيجه کاهش نرخ تورم است. اين به آن معنا است که دولت با کاهش تورم بر عمق رکود افزوده است.به گفته جام ساز، چنانچه سرمايههاي خارجي در حوزههاي نفتي و گازي و در قالب فعاليتهاي دولتي وارد اقتصاد شوند هدف سرمايهگذاري بنيادي را تامين نميکند، بلکه رويکرد سودآوري حداکثري در بازار ايران را نشان ميدهد و اين امر نميتواند اقتصاد را از شرايط رکودي خارج کند؛ برون رفت از شرايط رکودي مستلزم ايجاد اشتغال و به تبع آن کاهش بيکاري و افزايش توليد و درآمد ملي است که اين امر نيازمند سياستگذاري مدون در اين راستا است. بي شک ادامه کاهش نرخ تورم نميتواند اهادف اصلي گفته شده را محقق کند.
تشديد رکود درسايه کاهش تورم
يکي ديگر از کارشناسان اقتصادي نيز معتقد است که کاهش تورم ميتواند به تشديد رکود منجر شود.علي قنبري در اين باره به تجارت گفته: بازنگري و اعمال سياستگذاريهاي مدون در حوزه سياستهاي پولي و مالي و همچنين تحرک بخشيدن به سمت عرضه، از اولويتهاي اصلي دولت براي کاهش آثار تورميبر اقتصاد بايد باشد.به گفته احسان سلطاني ديگر کارشناس اقتصادي، دولت با سياست جذب نقدينگي در بانکها و کاهش حجم پول و نقدينگي در گردش که به تنزل سرعت گردش پول و همچنين سرعت حجم پول در گردش انجاميد، در حقيقت ميزان فعاليت و سرعت اقتصاد کشور را کند کرد.حالا بايد به انتظار تصميم دولت جيد نشست . سياستگذاري که ميتواند آينده اقتصاد کشور را به سوي بهشت يا جهنم هدايت کند.نکته اي که در اين ميان مهم است اين بوده که نرخ تورم به دليل افزايش نرخ ارز در ماههاي گذشته روند صعودي به خود گرفته است. روندي که که دولت بايد به آن يز توجه کند.