شيب واردات گندله تندتر شد

روزنامه تجارت- سعيد قليچي؛ با روي كار آمدن دولت يازدهم و آغاز دوره مسئوليت محمدرضا نعمت‌زاده در وزارت، صنعت، معدن و تجارت همزمان با تلاش‌هاي اين وزارتخانه براي خروج هرچه سريع‌تر واحدهاي توليدي و صنعتي از ركود، تكميل چرخه توليد فولاد در كشور به‌عنوان يكي از برنامه‌هاي اساسي و مهم وزارت صنعت و معدن در دستور كار قرار گرفت. هرچند بسياري از كارشناسان اين حوزه معتقدند كه تكميل چرخه فولاد در ايران در شرايط فعلي و به علت عدم وجود بخشي از زيرساخت‌هاي اين صنعت، چندان نزديك به واقعيت نيست، اما مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت با جديت هرچه بيشتر براي انجام شدن اين مهم در تلاش هستند.
طي سال‌هاي دولت‌داري محمود احمدي‌نژاد، صادرات سنگ آهن تبديل به يكي از پرسودترين فعاليت‌هاي اقتصادي كشور شده بود. معادن آهن كوچك و بزرگي در گوشه و كنار كشور محصول فعاليت‌هاي معدني خود را به كشورهاي ديگر صادر مي‌كردند. اين در حالي بود كه ايران براي تهيه مواد اوليه صنعت فولادسازي خود مجبور بود، حاصل فرآوري سنگ‌هاي آهني را كه خود صادر كرده است، به صورت گندله و كنستانتره سنگ آهن وارد كند. در اين ميان چندين برابر ارز آوري كه صادرات سنگ آهن خام براي ايران داشت، واردات كنستانتره سنگ آهن و گندله خروج ارز از كشور را به همراه مي‌آورد. در يكي از مهمترين تصميم‌هاي اتخاذ شده توسط مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت يازدهم، براي جلوگيري از خام فروشي محصولات معدني به ويژه سنگ آهن، عوارضي براي صادرات آن در نظر گرفته شد. هرچند اين اتفاق با مخالفت فعالان حوزه سنگ آهن همراه شد و تا انجام آن به طور موقت از دستور كار خارج شد. پس از آن محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت دستور پيگيري مسائل مربوط به ساخت واحدهاي توليد گندله، كنستانتره سنگ آهن را در دستور كار قرار داد.
رشد 6 درصدي توليد فولاد ايران
انجمن جهانی فولاد در آخرین گزارش خود به بررسی تولید این فلز اساسی در سال 2014 پرداخت و با بررسی آمار 11 ماه ابتدایی سال گذشته میلادی فهرستی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان را اعلام کرد. فهرستی که در آن ایران در جایگاه چهاردهم جهان جای گرفته است. در این گزارش تولید کل فولاد ایران در 11 ماه ابتدایی سال 2014 به 14 میلیون 969 هزار تن رسیده است که نسبت به سال گذشته میلادی (2013) رشد حدود 6 درصدی را نشان می‌دهد. براساس گزارش انجمن جهانی فولاد در سال 2013 ایران 14 میلیون و 71 هزار تن فولاد تولید کرده بود.در گزارش انجمن جهانی فولاد میزان کل تولید فولاد در 11 ماه ابتدایی سال 2014 یک میلیارد و 497 میلیون و 750 هزار تن اعلام شده که از سوی 65 کشور جهان تولید شده است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته میلادی 1.8 درصد رشد داشته است. در 11 ماه ابتدیی سال 2013 یک میلیارد و 471 میلیون و 445 هزار تن فولاد در کشورهای مختلف تولید شده بود. علاوه‌بر اینها انجمن جهانی فولاد در بخشی از گزارش خود به معرفی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان پرداخته و براساس آن چین با 63 میلیون 300 هزار تن، ژاپن با 9 میلیون و 175 هزار تن و آمریکا با 7 میلیون و 209 هزار تن بزرگ ترین تولید کنندگان فولاد جهان اعلام شده اند.

كاهش آمار صادرات سنگ آهن
طبق آمار گمرک ایران در آذرماه 1393 تنها حدود 16.6 هزار تن سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی با خلوص آهن کمتر از 40 درصد به ارزش حدود 170 هزار دلار از کشور صادر شده است. همچنین در آبان سال‌جاري نيز تنها 14.8 هزار تن سنگ آهن به ارزش تقریبی 148 هزار دلار از کشور صادر شده بود. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که صادرات سنگ آهن ایران طي دو ماهه آبان و آذر به سطح بسیار پایینی نسبت به ماه‌های گذشته رسیده و عملا متوقف شده است. اين در حالي است كه سال گذشته تنها در چهار ماه از سال صادرات سنگ آهن ایران به رکورد بالای 2 میلیون تن رسیده بود که آبان و آذر به ترتیب با 2 میلیون و 91 هزار تن و 2 میلیون و 2 هزار تن دو ماه از این چهارماه بودند.

صادرات سنگ آهن ایران در 9 ماهه 1393 با کاهش بیش از 50 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل بالغ بر 7.7 میلیون تن شد. براساس اين گزارش صادرات سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی با خلوص آهن کمتر از 40 درصد در 9 ماهه 1393 از نظر وزنی با کاهش 51.32 درصدی به بیش از 7 میلیون و 781 هزار تن رسیده است. همچنین ارزش صادرات سنگ آهن ایران هم با افت 47.87 درصدی به حدود 510 میلیون دلار رسید. در 9 ماهه سال 1392 معادل 15 میلیون و 985 هزار تن سنگ آهن به ارزش تقریبی 978.9 میلیون دلار از کشور صادر شده بود.

سنگ آهن در 9 ماهه امسال رده هشتم را در بین عمده‌ترین کالاهای صادرات غیرنفتی ایران به خود اختصاص داد. این در حالی است که سنگ آهن در سال گذشته صدرنشین فهرست کالاهای صادراتی ایران شده بود. اگرچه سنگ آهن در بین مواد معدنی همچنان بیشترین حجم صادرات را به خود اختصاص داده است. طبق اعلام گمرک ایران قیمت متوسط هر تن سنگ آهن صادراتی در 9 ماهه امسال معادل 100 دلار بوده است. سهم سنگ آهن از صادرات غیرنفتی ایران از نظر وزنی و ارزشی در 9 ماهه امسال به ترتیب 13.7 و 2 درصد بود.

افزايش آمار واردات گندله ایران
از طرف ديگر بررسي گزارش هاي مربوط به واردات گمرك جمهوري اسلامي نشان مي‌دهد كه ایران در 9 ماهه سال جاری بالغ بر 1.3 میلیون تن سنگ آهن بهم فشرده شده و کنسانتره‌های آن به غیر از پیریت‌های آهن تفته شده وارد کرد. براساس تازه‌ترین آمار گمرک واردات سنگ آهن بهم فشرده شده و کنسانتره‌های آن به غیر از پیریت‌های آهن تفته شده ایران در 9 ماهه 1393 از نظر وزنی به بیش از یک میلیون و 336 هزار تن و از نظر ارزشی به 235.8 میلیون دلار رسید.

این میزان واردات از نظر وزنی و ارزشی نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتیب 1345 و 1336 درصد افزایش یافته است. سنگ آهن بهم فشرده شده و کنسانتره‌های آن به غیر از پیریت‌های آهن تفته شده در 9 ماهه سال جاری بیست و یکمین کالای عمده وارداتی به کشور بود. این محصول از نظر وزنی و ارزشی نیز به ترتیب 4.53 و 0.61 درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص داد. همچنین در آذر ماه امسال نیز بالغ بر 211.7 هزار تن سنگ آهن بهم فشرده شده و کنسانتره‌های آن به غیر از پیریت‌های آهن تفته شده به ارزش تقریبی 33.5 میلیون دلار وارد کشور شد.